Samenkomst op plein bij herdenking aan kapelaan Harry Koopmans

Gepubliceerd op: 11-08-2019 | Gewijzigd op: 11-08-2019
Herdenking aan kapelaan en verzetsstrijders Harry Koopmans op voormalig Duhamelplein, later Kapelaan Koopmansplein

Ceremoniemeester Jan de Wit [kabinetchef bij de gemeente] hield rond de herdenking op het Kapelaan Koopmansplein een toespraak.

Welkom op een bijzonder plein dat tot en met de Tweede Wereldoorlog de naam Duhamelplein droeg, naar de 15e eeuwse St-Jans’ architect.
Een plein ook, dat sinds 16 juli 1945 naamdrager werd van de man waar we vandaag bij stilstaan. Een plein ook dat sinds juli 1945 naamdrager werd van de man bij wie we vandaag stil staan: kapelaan Koopmans. Deze plek vraagt blijvend aandacht voor de mens Harry Koopmans, misschien meer nog waar hij in het dagelijks leven voor stond.

Kapelaan Koopmansplein op de
Muntel 11 augustus 2019.

De herdenking rond kapelaan en
verzetstrijder Harry Koopmans.
Rechts ceremoniemeester Jan de Wit.
....................................................................................

..........................

’s-Hertogenbosch bereidt zich voor op het vieren en herdenken van 75 jaar vrijheid [20 t/m 27 oktober]. Bij het herdenken concentreren we ons steeds meer op het kleine, persoonlijke en vaak zo schrijnende verhaal. Die verhalen zijn er volop. ’s-Hertogenbosch ontwaakte immers pas midden 1945 uit de ellende en het leed van een beklemmende bezettingsperiode met in het najaar van 1944 het immense bevreidingsgeweld.
In vijf jaar tijd waren in onze stad 764 levens van inwoners – naast 146 levens van Britse militairen - vroegtijdig beëindigd.

Tussendoor bracht de Schola Cantorum enkele toepasselijke liederen ten gehore o.a. 'Het Standvastig lied'.

Jan de Wit vervolgt: Ik neem u even mee naar het Bossche oorlogsjaar 1944. Het jaar waarin het verzet tegen de bezettende macht groeide, maar zeker niet grootschalig was. Bij kleinere en grotere verzetshandelingen liepen individuen voorop.
Namen van moedige Bosschenaren die moeten blijven klinken. Omdat ze anderen boven zichzelf stelden en daardoor stierven in concentratiekampen of hun leven voor een vuurpeloton zagen eindigen. De 25 jarige Willy Andriessen, de 30 jarige huisarts Cor van Hoeckel, de 30 jarige Bernard Schippers, de 44 jarige Joseph van Gool, de 47 jarige Frans Molen, de 30 jarige Chris Smits, de 57 jarige Theo Smulders en de 29 jarige Carel Verzantvoort. Maar ook de namen van Bossche verzetsstrijders die de oorlog overlééfden, behoren in deze stad in kapitalen te worden geschreven. Daan Gielen, André de Nijs, Arie de Mug, Theo Dobbe, Fons Knoers, Harry Holla, Nicoline Douwes en de gebroeders Van Kaam die het web weefden dat de Bossche illegaliteit genoemd kan worden. Mensen zoals de journalist Van Bunge, de heren Hulshof en Van Bilsen van verzetsgroep Oranjegarde. Carel van der Donk, Chris Nuiten en Piet den Hertog. Of Henk Veltman die – stelt u het zich eens voor - aan de Jan Heinstraat zijn huis openstelde voor ruim 180 onderduikers.
Beitel ál hun namen voor eeuwig in hardsteen!

Moord op de Kin
Kapelaan. Harry Koopmans lijkt slachtoffer te zijn geworden van represailles nadat de Bossche knokploeg Margriet een dag eerder hun kogels hadden afgevuurd op de 23-jarige Duitsgezinde politieman Piet van Bussel. Represailles die dezelfde dag begonnen met huiszoekingen. De verzetsmensen achter het illegale Bossche stencil ‘De Zender’ – gedrukt op de Bossche Veldweg – konden maar net ontsnappen aan de Sicherheitsdienst. Een dag later lukte dat hier in de Muntel niet. Bij de voordeur van de pastorie verscheen de Sicherheitsdienst. Ze waren op zoek naar de jonge kapelaan, waarvan bekend was dat hij heel dicht bij zijn parochianen stond. Overal kind aan huis was en niet bang. Hij had zich enkele malen uitgelaten over het onrecht dat de bezetter de stad en zijn inwoners aandeed.
En huishoudster Doortje Swinkels had andere geen keuze dan hen binnen te laten en naar de kapelaan te brengen. Ruim drie kwartier werd de kapelaan aan de tand gevoeld en zocht men ogenschijnlijk naar bewijzen van mogelijke verzetshandelingen.
De medewerking van de Sicherheitsdienst op zijn vraag om zich in een andere ruimte om te mogen kleden om niet in toog maar in burgerkleding mee te gaan, leidde tot een riskante vluchtpoging. Met revolvers in de aanslag werd de kapelaan achtervolgd, en er klonken al snel schoten. Kapelaan Koopmans viel neer. De laatste van vier schoten moet hem fataal zijn geworden.

Pastoor Maas, een wijkbewoner en de broer van de kapelaan verklaarden meteen na de oorlog dat Koopmans verzetsactiviteiten verrichtte. Huishoudster Doortje Swinkels verklaarde na de oorlog dat de kapelaan enkele keren onderduikers mee naar de parochie had genomen.De kapelaan bleek ook extra distributiebonnen voor onderduikers en het innen van geld voor families waar onderduikers zaten geregeld te hebben. Maar hij kwam in beeld bij de bezettende macht.

Met pastoor Jansen van Vierlingsbeek en de Minderbroeders Frankenmolen en Spee van de st Franciscuskerk in Nijmegen, behoort kapelaan Koopmans tot de vier priesters in dienst van het bisdom ’s-Hertogenbosch die rechtstreeks als slachtoffers van de oorlog zijn omgekomen.
Op 23 september 1956 werd ter nagedachtenis aan kapelaan Koopmans dit passende beeld van de Bossche beeldend kunstenaar Peter Roovers onthuld.

Tot slot nodigde de ceremoniemeester de initiatiefnemer van deze herdenking - plebaan Vincent Blom - én diaken Vladimir Palte uit tot het leggen van een bloemenkrans. .
-------------------------------------
Bericht van 9 augustus 2019 Herdenking in Sint Jan rond Kapelaan Koopmans.
Zondag 11 augustus 2019 wordt in de Sint Jan, tijdens de mis van 11.45 uur, kapelaan Koopmans herdacht. Koopmans was in de oorlog actief als verzetsman. Maar bij een controle door de Sicherheitsdienst [SD] vluchtte hij op 9 augustsu 1944 uit de pastorie op het toenmalige Duhamelplein en werd neergeschoten.


Op het vroegere Duhamelplein dat na de oorlog tot Kapelaan Koopmansplein werd omgedoopt, staat het monumentje ter nagedachtenis aan deze verzetstrijder.	foto's © bossche encyclopedie en groeten uit den bosch.

Omdat het 75 jaar geleden is dat Koopmans werd neergeschoten vindt zondag deze herdenkingsdienst plaats. Na afloop is er een herdenkingsmoment op het Koopmansplein.

Terug naar boven