Actueel architectuuroverzicht in 10 x Den Bosch

Gepubliceerd op: 20-11-2008 | Gewijzigd op: 11-06-2009
Vanmiddag donderdag 20 november 2008 werd in het stadhuis het boek 10 x Den Bosch aan wethouder Geert Snijders aangeboden. Daaraan voorafgaand lichtte Olv Klijn, die met Joks Janssen de auteur is van dit -actuele- overzichtswerk van de Bossche architectuur, de aanpak en de doelstelling toe.


De auteus van 10 x Den Bosch* uitgegeven op intiatief van de BAI: Joks Janssen [l] en Olv Klijn [r].*	Wethouder Geert Snijders heeft zojuist het 1e exemplaar in ontvangst genomen. foto's © paul kriele, 20 november 2008.

Olv Klijn die drie jaar geleden de opdracht voor dit boek kreeg: 'Omdat er in de jaren 90 en in de beginjaren2000 zoveel is veranderd in de stad, qua schaalgrootte en omdat er veel nieuwe bouwwerken zijn bijgekomen [Paleiskwartier, Groote Wielen, Haverleij ] werd het, na de gids van de jaren 90, tijd een nieuwe gids uit te brengen.'
Klijn noemde enkele bijzondere gebouwen, zoals de Verkadefabriek van Henket & Partners en het Burgplein van Tara, waarmee de stad werd opgenomen in het repertoire van de architectuurgids.
'Bij zo'n stad hoort een architectuurgids,' aldus de auteur,' een gids die recht doet aan de opvallende metamorfose van de stad. Hij moest opvallen door formaat én door inhoud.'
Bij hun aanpak hebben Jeroen van de Ven en Marius van de Wildenberg hen geadviseerd.
10 delige verhaallijn
Klijn: 'De opzet is een stadsbiografie. Daarbij kozen we voor een verhaallijn, ofwel perspectieven op de stad verdeeld over 10 hoofdstukken. Aansluitend daarop de fotoreportage van Hans Aarsman.
Klijn excuseerde zich voor de onvolledigheid: ' We hebben niet gestreefd naar een historische volledigheid. Ook de stad is nooit af. Een stad is een samenhangend geheel. In de gids ontstaat een beeld van een stad die continu in beweging is.
En daarmee is een kunstwerk ontstaan, een collage van samenhangende en soms botsende fragmenten die door hun
vorm en en architectuur betekenis hebben voor het geheel,' aldus Klijn.

In zijn speech lichtte wethouder Geert Snijders zijn positie toe.
'Ik voel me naast een wethouder van stedelijke ontwikkeling ook een wethouder van welzijn, omdat een goede architectuur een bijdrage vormt aan het welzijn van de burgers, aldus de wethouder die in dit verband niet naliet twee parels uit de jaren negentig te noemen: Jeroen van de Ven [Tara] en Marius van de Wildenberg. 'Zij hebben in het verleden iets aan de stad toegevoegd.'

'In mijn positie stelt ik me als opdracht voor: conserveren en doorgeven. Daarbij dienen we te waken voor het effectbejag van falsificaties en ten tweede: we moeten nieuwe architectuur toevoegen aan de stad voor de generaties die na ons komen.'
nieuwe interactieve site van de BAI
De voorzitter van de BAI, Michael Bol, verduidelijkte de tweeledige opzet van de gids: een zw/w-deel, dat het onderzoek vormt van de auteurs en een deel van fotograaf Hans Aarsman, die zijn visie geeft op de stad.
‘10 x Den Bosch is bedoeld als een uitnodiging om naar de stad te kijken, naar nieuwe zienswijzen en naar perspectieven,‘ aldus Bol.
Bol kondigde de nieuwe interactieve website aan die de BAI 'under construction' heeft. Komend najaar [december] gaat die site BAI de lucht in. Die site wekt ook als een gids, die bij een virtuele stadswandeling markante punten en gebouwen aanwijst.
Achteraf wordt de bezoeker gevraagd een eigen visie op de architectuur te geven, zodat naast '10x Den Bosch' er nog een 'elfde x Den Bosch'kan volgen,' aldus Bol.

Rechts: rijksbouwmeester Mels Crouwel, die -op zijn Amsterdamse manier -in een origineel en boeiend overzicht inging op de tien verhaallijnen die de auteurs bij hun onderzoek van de stad hadden uitgezet. foto's © paul kriele, 20 november 2008.
	Vlnr: architect Ron Kuin van Kuin & Kuin architecten, co-auteur Olv Klijn, voorzitter BAI Michael Bol en co-auteur Jobs Janssen.

Rijksbouwmeester Mels Crouwel
'Den Bosch is anders vanuit Amsterdam,' zo begon Crouwel, die ooit eens een bezoekje aan de stad had gebracht zijn rede[nering]. 'Maar verder weet ik niets over Den Bosch'. Dat bezoekje was met ons atelier. Die dag hadden ze het nieuwe Stadskantoor van Dirk-Jan Postel bezocht, het stadhuis en de Haverleij en een rondvaart gemaakt over de Binnendieze. We brachten ook een bezoek aan de vestingwerken
Met de aanpak van de vestingwerken geldt Den Bosch als voorbeeld voor Nederlandse vestingsteden, aldus Crouwel.

Als je een Amsterdammer vraagt wat ie zich van Den Bosch herinnert, dan hoor je over de Bossche bollen, de Sint Jan en over carnaval, maar niemand noemt gek genoeg een gebouw.
Over gebouwen gesproken: 'Soms wil het maar niet lukken met projecten in Den Bosch.' Crouwel noemde de affaire rond het Kruithuis uit de jaren negentig met de architecten Henket en vervolgens Boris Sipek. Maar ook het enorme gedoe rond het Provinciehuis: "' Dat is ook uit een competitie voortgekomen.
Het is een van de belangrijkste gebouwen van Nederland en zelfs daarbuiten, aldus de bouwmeester. 'Ik was er van onder de indruk, van die enorme ruimte beneden en die kleinere verdiepingen.'
Haverleij enSoeters
'Op die dag bezocht de groep Crouwel ook nog de Haverleij van Sjoerd Soeters 'Met hem heb ik een haat-liefdeverhouding. Hij vindt mij schreeuwerig en ik vind het karakteristiek van hem, dat ie eerst zelf met een probleem komt en het daarop ook weer zelf oplost.
Tegen de Haverleij had ik eerst nogal een aversie, al die kantelen en pinakels Maar later zag ik pas hoe knap dat gemaakt is en hoe bijzonder dat die kastelen in het landschap zijn geplaatst .'
Bossche School
Uiteraard kan op een middag met architecten de Bossche School niet ontbreken. Crouwel vindt die stijl een kale architectuur. Maar de Bossche School is nu enorm in de mode. Kijk maar eens naar die meubels van Dom van der Laan. Het past blijkbaar goed bij de huidige conjunctuur..
Crouwel raadde iedereen aan p.r. te maken voor de Bossche School, want '... je hebt goud in je handen..'
de 10 hoofdlijnen
Tot slot kwam spreker toe aan datgene waarvoor hij uitgenodigd was, de 10- hoofdlijnen .
-Den Bosch katholiek ? Jazeker.
-Industriestad, nee dat is meer aan Tilburg toebedeeld.
-Modelstad? dat vraag ik me af..
-Imaginaire stad? Dat blijft open
-Easy town? Ja het is een easy town. Op architectuurgebied. En... de Bosschenaren zijn easy goiïng, gastvrij, ze kunnen het goed met elkaar vinden..
-Eilandstad? Dat is het meest toepasselijke voor Den Bosch vanwege de gefragmenteerdheid. Niet zozeer vanwege de Haverleij,
-Den Bosch een neo-classistische stad? Ja als architectuur is dat hier goed geslaagd.
-Vestingstad? Klopt.
-Deltastad? Dat element is erbij gesleept.
-Inventieve stad? Ja dat klopt met die terrasflats aan de Maaspoortboulevard in combinatie met de Maasbruggen.
en die Bossche bol die kun je ook in de gebouwen terugzien.

De uitsmijter was de vraag die Crouwel aan de wethouder stelde: 'Wat te doen als de welstandscommissie wordt opgeheven. Op die vraag interumpeerde wethouder Snijders met: 'Het is nog maar een voorstel van Gedeputeerde Staten.' 'Maar als dat doorgaat, is de welstand van de baan,' aldus Crouwel
Maar die conclusie ging wel gepaard met een goede raad. ' Voordat je die opheft, zorg eerst dat je er iets nieuws voor in de plaats hebt.'

Terug naar boven