Zoeken
Oude Sluis van Empel
Printerversie |
De kaart die veel gelijkenis vertoont met de kaart hieronder. Duidelijk is de Sluis herkenbaar, rechts midden van de afbeelding. Frappant dat namen zoals Treurenburg, de Schans en de Punt nog eens in beeld komen. |
Onder Empel, op het einde van de huidige Sluisweg ligt een eeuwen oude sluis.Tenminste dat werd verwacht, maar de locatie was onbekend.
Na graafwerk is de sluis de voorbije maanden september, october en november 2003 blootgelegd. De sluis ligt vlakbij een wiel, dat waarschijnlijk een voormalige zijtak van de Dieze is, oostelijk van de spoorlijn naar Utrecht.
Kaart van de tijd van Beleg door Frederik Hendrik in 1629. Links: de Maas en Fort Creveoeur. |
Het viaduct nabij de spoorbrug in de lijn Den Bosch-Utrecht. foto' s © gerard monté, 7 november 2003. |
Even meer naar De Bosch bevinden zich de viaducten in de Sluisweg naar Empel. Rechts hiervan ligt de onlangs opgegraven voormalige sluis. |
Boven: De steen van 7 september 1868, aangebracht door Hendrikus Bogaerst, voorzitter waterschap Empel en Meerwijk, tevens lid van Provinciale Staten. De steen bevindt zich rechts naast het viaduct op de rechter foto bovenaan. Rechts: Inkijk in de sluis met helelende vloer waartegen de deur sloot. Op de achtergrond bedrijfsterrein Maaspoort. Rechts boven: Overzicht van het werkgebied van de archeologen. Het wiel - de voormalgie Dieze - op de achtergrondde inlaat van de sluis aan de polderkant. |
De sluis, waarvan onderdelen zoals gietijzeren ringen voor de draaipunten van de sluisdeuren nog in atct zijn, regelde de afwatering van de sloten in de polder onder Empel en meeriwjk op de Dieze. Bij hoog water in de polder gingen de sluiddeuren vanzelf open en stroomde het water richting Dieze en Maas. Bij hoge waterstand in de Maas , drukten het water de deuren vanzelf dicht.
Rechts en links de sluisvloer met de scharnierpunten voor de sluisdeuren. |
foto' s © gerard monté, 7 november 2003. |
Zicht op en over de sluisvloer heen richting wiel. | Zicht in westelijke richting op de voormalige Dieze, nu wiel. Op de achtegrond de spoorlijn en de lokale weg naar Hedel. |
-Boven: De sluis gezien richting polder met boven en rechts boven de grote sluisvloer. en ook: de Vervolgfase bij het graven in de vloeren en het gebied rondom de sluis. -Rechts boven:de inlaat van de sluis aan de polderkant. Het zijn de muurdelen die op de foto hiervoor [rechts] te zien zijn. foto' s © gerard monté, 7 november 2003. |
Volgens archeoloog Treeling dateren de gebruikte stenen uit de zestiende eeuw . Uit de archieven blijkt dat de sluis in 1757 is gerestaureerd . Mogelijk wordt de sluis als bezienswaardigheid opgenomen in het landschap.
Rechts: -foto © gerard monté, 7 november 2003.
Vermoed wordt dat het water [wiel] een restant is van een dijkdoorbraak. De sluis regelde de waterstand in de polder. Mogelijk is ie aangelegd om de stad rondom onder water te kunnen zetten, zoals gebeurde kort voor 1629 het jaar van de inname door Frederik Hendrik. Hij slaagde er uiteindelijk in, nadat de polders olv Leeghwater waren drooggelegd, de stad te benaderen en in te nemen.
Terug naar boven