Bolwoningen van Kreijkamp: nieuwe aanplant + nieuwe bergingen

Gepubliceerd op: 15-06-2010 | Gewijzigd op: 22-12-2022
Dries Kreijkamp**, in 1978 de ontwerper van de in 1985 gebouwde bolwoningen in Maaspoort, is erg ontstemd over de inrichting en uitstraling rond de 50 bolwoningen. De gemeente, als eigenaar van het park [openbare ruimte] en Brabant Wonen van de bolwoningen hebben in de afgelopen maanden alle beplanting weggehaald. Dat is feitelijk in het broedseizoen en zonder vergunnig gebeurd, veronderstelt Kreykamp.
Voor de 73-jarige Vlijmenaar Dries Kreykmap is dat zo rigoreus gebeurd dat hij er erg van onderste boven is. 'Het ziet er niet uit. Het is één kaalslag en de bewoners zitten gewoon bij elkaar op schoot. Overal zijn doorkijken ontstaan en de oude beplanting met bomen en heesters is voor een groot deel verwijderd.
Over de aanpak, die zonder inspraak en overleg met hem gebeurd, daar komt hij dadelijk nog op terug.

zie ook de reactie van de gemeente **


Op deze situatie lijkt er niets aan de hand: de aanplant en boomgroepen geven het bollenveld in Maaspoort het aanzien waarmee de architect van de bolwoningen kan instemmen. Hier bleven enkele bomen gespaard voor het snoeimes van de Gemeente.	Maar dit is het aanzien bij de meeste van de 50 bolwoningen. Daar is rigoureus gekapt en geknipt. De perceelafscheidingen zijn onherkenbaar en de bewoners zitten bij elkaar op de stoep. foto's © paul kriele, 16 juni 2010.

De bewoners waren aanvankelijk ook niet echt blij met de heftige aanpak, omdat ze nu op een kaalslag wonen en bij elkaar 'binnen' kunnen kijken. Maar er moest door de wir war van bouwsels en het achterstallig onderhoud van openbaar én van met name privé groen echt iets gebeuren. De een knipte wel zijn heg en de ander hield er een mooi tuintje op na, maar een ander liet het verslonzen.
Ook is er in die 25 jaar een wir war aan schuttingen en schuurtjes ontstaan. Het was logisch dat er werd ingegrepen. Dat ontkent Kreijkamp overigens ook niet, maar hij legde de wooncorporatie en met name de gemeente een inboetplan [snoeiplan] en herinrichtingsplan voor, maar dat werd volkomen genegeerd. Dries: 'Met de aanplant van containerbomen en door hier en daar de eikenbomen en acasia's wat in te snoeien, was ook een mogelijkheid. Maar het is een en al onkunde zoals het hier werd aangepakt.'

Het effect van de aanpak ziet er op sommige plekken drastisch uit. Maar hier en daar bleven eikenbomen en een enkele acasia gespaard. Die plekken tonen aan hoe het er 25 jaar geleden uitzag.
Dat het soms te strak en soms erg slorig is gebeurd, bevalt niet altijd iedereen, vertelt bewoonster Maria Aldes. Maar deze 'Moeder van de bewoners', die volgens Kreykamp de kool en de geit wil sparen, vindt dat na alle opwinding de rust is weergekeerd. De bewoners hebben zich nu bij de situatie neergelegd, concludeert Aldes.


Weer een situatie die herinnert aan 1985. Toen werden er naast eikenbomen ook - volgens het plan van de architect - acasia's geplant. 'Die had je kunnen insnoeien,' zegt Kreijkamp verontwaardigd over de bomenkap. foto's © paul kriele, 16 juni 2010.	De door de architect zelf ontworpen ronde ! opbouw van een Simca Merena, die naar Belgisch plan zou worden uitgevoerd als elektroauto. Maar het gaat Kreijkamp, die zelf niet op de foto wil, meer om de aanblik van het kale bollenveld, waar geen tuintje meer als tuintje en geen perceel meer als erf herkenbaar is.

Bij architect Dries Kreijkamp steekt het ook nog eens dat de gemeente en Brabant Wonen na de schoonmaak zijn inrichtings - en onderhoudsplan hebben genegeerd. Dat is wellicht een keuze vanuit kostenoogpunt.
De gezamenlijke bewoners kregen na tussenkomst van de wijkmanager van de gemeente - via het BIG-geld - € 1200. Daarmee is door een bewonersdeputatie met Maria Aldes een 'beplantingsplan' per tuin voorgesteld, waaruit de bewoners keuzes konden maken.
'Belachelijk,' zegt Kreijkamp. 'Wat doe je met 1200 euro voor 50 tuintjes? Ze konden kiezen uit laurier, liguster en wat coniferen... Moet je zien hoe die tuintjes er nu uitzien.'

Ook heeft Brabant Wonen voor nieuwe planten aan elke bewoner €65 uitgekeerd.

** De gemeente schrijft in een reactie op dit artikel dat het terrein en de bolwoningen eigendom zijn van Brabant Wonen. 'Het park' is van de gemeente.
BrabantWonen en de gemeente hebben in overleg naar mogelijkheden gezocht om ook de openbare ruimte aan te pakken. We wilden dat dit bijzondere project kwalitatief en hoogwaardig zou worden ingericht. Er is geld voor vrijgemaakt uit het budget wijkspeerpunten.
De gemeente heeft dit voorjaar gesnoeid en gaat dit najaar aanplanten. Er zijn vooral heesters en planten verwijderd en een dode boom (els). Dit alles i.h.k.v. renovatie groen. Het kan de indruk wekken dat het nu wat kaal is, ook door de combinatie met de aanpak van schuttingen en tuinen door BrabantWonen. Maar dit najaar wordt er opnieuw geplant.
Tot zover de reactie van de gemeente.

herinrichting komend najaar
In het najaar komt dan een tuinbedrijf volgens die wensen opnieuw de tuintjes aanplanten en heesters zetten. Dan gaat ook de gemeente -Beheer Openbare Ruimten- het openbaar plantsoen opnieuw aanplanten. Hiermee, komt aan de kaalslag, waarover Kreykamp zich zo ergert, voorbij. Ook mogen er voortaan geen houten, maar alleen nog groene afscheidingen tussen de percelen worden aangebracht.


De Bossche bollen werden nog eens naar voren gehaald bij de boekpresentatie van 'Bossche bollen', waarin ook architect Dries Kreijkamp wordt geïnterviewd.	Natascha van der Linden, docent Vrouwelijke Kunstgeschiedenis en ontwerpster, staat op de boekpresentatie bij enkele mini-bolwoningen en bijbehorende bergingen [rechtsonder], die zij in keramiek heeft uitgevoerd. foto's © paul kriele, 6 juni 2010.

volwaardige bergingen
Dan is er nog het traject dat elke bolwoning een nieuw, door Kreijkamp ontworpen, berging, krijgt om het ruimteprobleem op te lossen.
'Dat bijgebouwtje, dat naast de voordeur en langszij de bol komt te staan, bestaat uit polyesther en is een goed geïsoleerd bouwsel met 1 deur en drie ramen erin. Het meet 2 x 3 meter. Je kunt het zelfs als sauna of als donkere kamer gebruiken,' zo spreekt de ontwerper lovend.
De architect: 'Ik bracht nog de idee in een enkel geval per bol zes bergingen te groeperen. Dan kan er ook een bedrijfje op het bollenveld komen. Maar nee hoor, zegt de Gemeente. Geen bedrijfsmatige ontwikkelingen daar !'
Het steekt Kreijkamp dat de gemeente en Brabant Wonen niet meedenken en zijn gedachten en plannen niet willen overnemen.

Het resultaat laat nog op zich wachten. Nu ziet het bollenveld er wanordelijk uit. Kreijkamp is nog niet van de schrik en zeker niet van de ergernissen bekomen. Maar ook al is het kaler geworden en zijn er doorsteken ontstaan, komend najaar
krijgt het bollenveld een hernieuwd aanzien. 'Nieuw .. ?', het zal wellicht meer lijken op de aanblik van 1985...
Maar het is wel een aanpak die een eind maakte aan de variëteit in de rommelige aanbouw en het bollenveld weer een harmonieus aanzien geeft.

**Dries Kreijkamp [*1937], sedert 1976 terug uit Curaçao, ontwierp eind jaren 70 de beroemde, maar regionaal miskende bolwoning. In die tijd was de in Vlijmen woonachtige architect in dienst bij de Heidemij als hoofdbeplantingen. Zijn ontwerp dacht hij toen nog aan de Heidemij over te dragen, maar die namen dat idee niet over. Daarop richtte Kreijkamp in 1982 een eigen b.v. op.

Terug naar boven