Zoeken
Frank van Geloven geeft feiten prijs over Jeroen Bosch
Printerversie |
In de zondagmiddag Salon ‘Achter de Poort’ in de Knillispoort van 15 november 2015 stond het programma in het teken van Jeroen Bosch. Frank van Geloven, oud sportverslaggever van het Brabants Dagblad, die recentelijk het boek 'Jeroen Bosch voor beginners' uitgaf, doet en deed onderzoek naar het leven en werk van de beroemde Bossche schilder Jheronimus Bosch [*1450 †1516].
Dankzij dat intensieve en tijdrovende werk komt hij nog steeds feiten tegen die niet algemeen bekend zijn. Bovendien verbaast Van Geloven zich er over dat Bosch in het buitenland beroemder is terwijl er in Nederland nog steeds mensen zijn die geen weet hebben van hun stadgenoot, noch van zijn werk.
![]() |
In het voorprogramma van 'Achter de Poort' interviewde Frans van Gaal oud sportverslaggever Fank van Geloven over Jeroen Bosch. foto © paul kriele, 14 november 2015. |
Weblog Bosschebabbels even gestopt..
In het voorprogramma zat een interview door Frans van Gaal, mede-initiatiefnemer van Achter de Poort met Frank van Geloven. Daarin vertelt Van Geloven dat zijn passie voor Jeroen Bosch is ontstaan toen zijn vader hem op elf-jarige leeftijd meenam naar de grote Jeroen Bosch expositie in 1967 in het Noordbrabants Museum, toen nog in de Bethaniëstraat. ‘Wat Jeroen Bosch bij mij los maakte zie je nog bij me. Die passie beheerst een groot deel van mijn leven.
Maar,’ zei de journalist die zijn weblog Bosschebabbels door de drukte met Jeroen Bosch voorlopig voor een jaar heeft laten schieten, over Den Bosch bijhoudt, ik moet toegeven, dat de studie naar Bosch een veelomvattend, intensief en tijdrovend werk is. Ook moet je de oude taal van toen leren kennen. Anders mis je van alles,’ zegt Van Geloven, die uiteindelijk op woensdag 8 juli j.l. in Central het basale boek ‘Jeroen Bosch voor beginners‘ aan de pers presenteerde.
‘Voor de stichting Jeroen Bosch500 was deze uitgave een gemiste kans,’ constateerde Frans van Gaal. ’Ja, maar ze hebben er verder ook niets mee gedaan,’ antwoordde Van Geloven.
Feiten over Jeroen Bosch
In een volgende reeks gaf Van Geloven prijs die hij door zijn studie naar boven heeft weten te halen.
Jeroen Bosch de duivel een gezicht gegeven. Dat werd een figuur met hoorntjes, zwart en op bokkenpoten.
Vanaf die tijd kreeg Bosch de bijnamen: ‘De Duvelmaker’ of ‘Joen die Maelre’.
-Interessant is ook dat de filmmakers van onze tijd hun figuren hebben ontleend aan de wezens van Jeroen Bosch. Te denken valt aan Star Wars en Science fictionfilms.
En hoe Bosch aan de kennis van exotische dieren kwam..? Niet uit de boeken. De boekdrukkunst bestond nog niet. Ook niet door te reizen, maar wel gewoon vóór zijn huis op de Bossche jaarmarkten. Daar kwamen olifanten en zelfs zeehonden, die tot het menu van de welgestelden behoorden.
Links dr. Lucas van Dijck is alom al een erkend en gewaardeerd Jeroen Boschkenner. Voor Frank van Geloven [r.] werd Van Dijck ook op dat gebied zijn steun en toeverlaat. foto © paul kriele, 14 november 2015. |
![]() |
-Van Geloven ergert zich er aan dat ín Nedeland niets of nauwelijks iets met Bosch gedaan wordt, terwijl bijv. in de Baltische staten Bosch meer bekend is dan hier. In Lithouwen wordt op de basisscholen verplicht les gegeven over Jeroen Bosch.
Uit een enquête op het Jeroen Bosch College bleek dat slechts 2% van de leerlingen weet waar de naam Jeroen Bosch vandaan komt. Dat is toch wel erg wrang’.
-Carnaval is ook zo’n onderwerp. ‘Bosch heeft daar over geschilderd,’ legt Van Geloven uit. ‘Volgend jaar komt ook in Oeteldonk Bosch sterk in beeld. Maar of daarmee de kennis over Bosch vergroot wordt, da’s nog maar de vraag..? Ik ben daar redelijk sceptisch over,’ aldus Van Geloven, die al eerder aankondigde al weer zoveel materiaal te hebben dat er van hem waarschijnlijk nog eens een tweede boek over Bosch komt..Van Geloven trekt die aankondiging in. Maar er komt in maart 2016 wel een boek over Bosch en dus niet over Jeroen Bosch!
-Woon-en geboortehuis van Bosch
Van Geloven zette in het tweede deel van zijn voordacht enkele feiten recht,.Allereerst over het geboortehuis van Jeroen Bosch. Dat kan niet in 'De Kleine Winst' op Markt 29 zijn geweest, want dat is pas in1462- twaalf jaar na Jeroens geboorte -gekocht.
De familie Van Aken, verhuisde kort na de brand van 1463 van de Vughterstraat [waar opa van Aken een eatelier had] naar de Verwersstraat. .
In 1462 werd dus het huis Markt 29 gekocht. Ook daar was -dit keer-het ateleirvanbJeroenBosch. Vanuit dat huis is Jeroen in 1481getrouwd met Aleid van de Meervenne. Het paar is toen op Markt 61 gaan wonen, waar Bosch zijn verdere leven dankzij het invallend Noorderlicht heeft kunnen werken. Door de ligging van dit pand, kreeg de kunstenaar het bijna onmisbare noorderlicht binnen.
De kelders van dit pand van Johannes van Rooij zijn nog zo authentiek als toen.
Merkwaardig is ook nog, dat uit een huwelijksacte van Jeroen en Aleid uit niets bleek dat hun inboedel tal van schilderijen bevatte.
*Dr. Lucas van Dijck zegt daartoe door Van Geloven uitgenodigd dat het huis van opa Van Aken in de Vughterstraat mogelijk op een binnenterrein stond : het Regenbergserf.
Graf onbekend, portretten van Bosch wel bekend
Van Geloven zegt dat de portretten die van Bosch rond gaan niet de juiste. Die zijn afkomstig van geschilderde portretten van tientallen jaren na zijn dood.
We moeten meer denken aan de door Bosch zelf afgebeelde figuren op de Marskramer en op de Tuin der Lusten [de Boomens].
Het graf van Bosch is onbekend. Het is zelfs niet eens gevonden bij het jaren gelden herbegraven van 400 skeletten afkomstig van het Sint Janskerkhof. Dat was tot 1850 een begraafplaats voor de meer welgestelde Bosschenaren.
Mogelijk is er nog ergens een geheime grafkelder in de Sint Jan: bijvoorbeeld onder de de Sacramentskapel, die voorheen de kapel was van de Illustere Lieve Vrouwe Broederschap.
Terug naar boven