Archeocrypte in Bolwerk Sint Jan overgedragen aan De Kring

Printerversie
Gepubliceerd op: 02-12-2019 | Gewijzigd op: 03-12-2019
Maandagmiddag 2 december 2019 heeft de Gemeente in de persoon van wethouder Huib van Olden de archeocrypte die zich in het bolwerk Sint Jan bevindt, overgedragen aan de Kring Vrienden van ‘s-Hertogenbosch.
Die overdracht is bedoeld om het behoud, onderhoud en de toegankelijkheid van deze historische  toegangsplek naar de stad te waarborgen. Het bolwerk Sint Jan was een van de stadspoorten die vanuit  de Langstraat, via de Sint Jansstraat, de toegang naar de stad vormde. Daartoe dienden bezoekers uit de Langstraat het  in begin 1500 aangelegde bolwerk te nemen dat aanvankelijk [in 14e eeuw] via de Koepoort en later, in 16e eeuw, via de Sint Janspoort toegang tot de stad gaf. 
 
.....
Bolwerk Sint Jan, waar door wethouder Huib van Olden en Kringvoorzitter
Yvonne Moerman maandagmiddag 2 december 2019 met de
ondertekening van een 'overdrachtscontract' de archeocrypte van de
gemeente aan De Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch werd overgedragen.


Onder de aanwezigen waren deputaties van de Kring Vrienden
van 's-Hertogenbosch, de  gemeente en van Erfgoed, onder meer
oud gediende Hans Meester [hoofd BAM nu Erfgoed] en diens opvolgster
Dieke Wesselingh, de archeoloog Eddie en echtgenote Harmke Nijhof en
bouwhistoricus Ronald Glaudemans en Jac Biemans en Rob vande Laar
[voorheen Stadsarchief  nu Erfgoed] en enkele stadsgidsen van 'De Kring'.


foto's © paul kriele, 2 december 2019. 
.....

De archeocrypte [ondergrondse kelder met archeologishe vondsten] bestaat in eenvoudige opzet twee jaar. Het bolwerk met kaartverkoop en infobalie van de Kring startte al in 2015. Vandaag, maandag 2 december 2019 ,is die crypte uitgegroeid tot  een unieke historische bezienswaardigheid met een museale functie en verrijkt met een digitale uitleg  die dit eeuwen oude object  begrijpelijk maken. Aan de realisatie daarvan - met name de vormgeving - heeft  bureau Lift–off van Stefan van Ham, zijn deskundigheid bjjgedragen.
 

 
Bolwerk Sint Jan
Indruk van boven gezien van de plek [enkele meters onde het huidige straatniveau...]. Deze locatie  dateert van vijf eeuwen geleden, waar bezoekers vanuit de Langstraat via, eerst de Koepoort en wat later
via de Sint Janspoort, de stad binnen kwamen. De stadsmuur loopt van onderen naar achteren
en wordt onderbroken door daar tegen aan gebouwde muurhuisjes en een muurtoren [rechts op de foto].

Links, met verlichte  vensters, de buitenmuur aan de zijde Sint Janssingel van het Bolwerk Sint Jan. 


foto © paul kriele, 2 december 2019. 

De meest opvallende onderdelen zijn de  30 meter lage stadsmuur van rond 1300 , een muurtoren en enkele beerputten en resten van huisjes die toen tegen de stadmuur waren aangebouwd.  Maar in 1542 moesten die met de stadsmuur verdwijnen vanwege zwaarder geschut dat van lieverlee werd gebruikt en als antwoord daarop werden er aarden wallen tegen de stads,muur aangelegd.
Ook zijn er uit de grond en uit de beerputten archeologische vondsten naar boven gehaald die op diverse plaatsen -mede met een digitale uitleg- worden getoond. Ook gidsen van De Kring geven eventueel een rondleiding.
 


De officiële ondertekening van het overdrachtscontract van de
archeocrypte in het Bolwerk Sint Jan
door Kringvoorzitter Yvonne Moerman
en wethouder [o.a. Erfgoed]
Huibvan Olden. Op de achtergrond
deuit begin 1300 daterende stadsmuur
als hoofd-onderdeel van deze archeocrypte.


foto ©  paul kriele, 2 december 2019.
........................................................................

Toespraak wethouder Huib van Olden
Huib van Olden moest toegeven dat het lang heeft geduurd voordat de definitieve invulling klaar was, maar nu zijn we [gemeente en Erfgoed] onder elkaar en kunnen we stil staan bij deze  overdracht. Ik kan als wethouder van ‘Zorg’, de aanwezigen begrepen de context met de realisatie.., allen verwelkomen, onder wie de man van het eerste uur voormalig hoofd van de BAM [nu Erfgoed] Hans Meesters. De uitvoering is niet zonder slag of stoot verlopen. Er zijn wat scheurtjes opgelopen. Maar nu is vriend en vijand, ik duid op de Amsterdammers, hartstikke enthousiast.
Hier klinkt het motto:’ Maak sterker wat al sterker is’. Waarop Van Olden richting alle aanwezigen besloot met: ‘Grote dank voor verleden, heden en toekomst,om ons nu te laten zien wat erfgoed tot ons brengt. Nu kunnen wij -van de gemeente en van Erfgoed- beginnen aan een ‘besloten feestje’, daarmee reagerend op wat Rob van de Laar in zijn welkom al zei.  ‘Een feest met een openbaar karakter want voor de samenleving is dit openbaar,’ sprak Van Olden.

De voorzitter van ‘De Kring’ Yvonne Moerman sprak in  superlatieven over ‘dit stuk van de stad’: ‘Een uniek concept,  ongelooflijk mooi, het is bijna een museum, waar je ook de verhalen te horen krijgt,’ aldus Moerman die ‘  …het een prachtig cadeau vindt , dat De Kring zal koesteren en goed zal onderhouden’. 
 


Rondleiding 
Links: Onder aanvoering van wethouder Huib van Olden en Yvonne Moerman en met deskundige uitleg van archeoloog Eddie Nijhof en bouwhistoricus Ronald Glaudemans,  bekijkt het gezelschap de 
digitale panelen die uitleg geven over dit uniek object.



Archeologische vondsten
De archeologen hebben indertijd diep gegraven zelfs een paar meter onder het huidige straatniveau. Hierdoor kwamen de drempels van de twee poorten op die plek, zelfs het sluitwerk én de oorspronkelijk straatkeitjes bloot. Interessant was de
inhoud van diverse beerputten. Daaruit en
uit de bodem, zijn vele vondsten gedaan.
Deze archeologische kostbaarheden die veel
over de leefgewoonten  van onze voorouders vertellen, zijn aan de wand en
in vitrines [rechts in beerput..] ten toon gesteld.
........


Muurtoren  met schietgaten.
De muurtoren en de stadsmuur waartegen in
vroegere eeuwen muurhuisjes werden aangebouwd. Daarvan zijn de resten nog zichtbaar. De
huisjes  werden in 1542,  bij de aanleg van
aarden wallen tegen de stadsmuur, afgebroken.

 
De afronding van deze besloten ceremonie,
waarin wethouder Huib van Olden met een proost
alle aanwezigen bedankt voor hun aandeel in
de realisatie van dit uniek historische stadsdeel
dat  een museale functie heeft gekregen. Links ceremoniemeester Rob van de Laar van Erfgoed. 


foto's © paul kriele, 2 december 2019.

Zie ook eerdere artikelen over onderzoek bolwerk Sint Jan  o.a. dd.  23 -8-2011 Blootlegging bolwerk 
en dd.  6-9-2011 Van Olden geeft toelichting op vondsten St.Jansbolwerk 

Terug naar boven