Neerslag gesprek met bisschop De Korte & Leo Fijen in Grote Kerk

Printerversie
Gepubliceerd op: 15-10-2016 | Gewijzigd op: 19-10-2016
Bisschop Gerard de Korte heeft in enkele sessies aan auteur en KRO verslaggever Leo Fijen zijn eerste ervaringen verteld na zijn overplaatsing vanuit Groningen naar het bisdom Den Bosch.
Dat telt twee maal zoveel katholieken over 50 parochies en 300 kerken verspreid. Maar van de miljoen gedoopten noemt zich de helft katholiek,' aldus de bisschop.
De wijding als priester in 1987 was mijn eigen verlangen dat al vroeg was ontstaan. Maar de benoeming tot [hulp-]bisschop  in Utrecht [2 juni 2001] was een pauselijke keuze met een opdracht die je maar te volgen hebt. ‘Op een zaterdagmorgen werd ik in paniek wakker. Ik had toen al nachtmerries van die opdracht die je mee krijgt als bisschop en de verantwoordelijkheid die je draagt.  En dat je ook nog een mijter op je hoofd krijgt en een staf in de hand. Vreselijk, maar het went wel… .' 
Leo Fijen: 'Hoewel in Zwolle vloog die mijter eens van uw hoofd.. '.
Bij die benoeming zag De Korte een troostend woord in ‘Ik ben de weg de waarheid en het leven’. Daaruit weet je dat Christus met je meegaat.' 
Voor De Korte was de benoeming tot hulpbisschop van Utrecht  een ervaringsbasis. [Letterlijk: 'Daar heb ik alvast kunnen oefenen.']  Op 18 juni In 2008 volgde de benoeming tot bisschop van Groningen.

Installatie tot bisschop van Den Bosch

De Korte refereert tussendoor aan de dag van zijn installatie tot bisschop van ’s-Hertogenbosch  op 14 mei 2016. ‘Op die dag ben ik geïnstalleerd. Zaterdag 14 mei 1966 was ook de dag dat bisschop Bekkers in Sint Oedenrode naar zijn graf is gedragen. Het enige wat De Korte in het gesprek met Fijen over Bekkers zegt betreft diens solistisch optreden.Het is goed wanneer de bisschoppen één lijn trekken en samen optrekken,’ is zijn korte reactie.

In een serie gesprekken, verdeeld over zes weken, legde Leo Fijen, onder meer bekend van KRO-uitzendingen,  de eerste ervaring en de visie vast van bisschop De Korte. . Het boek 'Loslaten en Thuiskomen' verscheen vrijdag 14 oktober 2016 van de uitgeverij Adveniat in de Grote Kerk.
foto's © paul kriele, 14 oktober 2016.

Liturgische gezangen en de Woord-en communievieringen
Om daarna over te gaan op de uiteenlopende eucharistievieringen die gepaard gaan met ‘moderne' gezangen. De Korte: ‘Ik word gezien als iemand die de liederen van Huib Oosterhuis heeft groot gehouden.Toentertijd ontstond daar in de bisdommen veel tumult over.  Maar weet je dat zijn teksten uit zijn jonge jaren die vreselijk klassiek katholiek klinken, meer dan de gezangen die later kwamen. Bij de keuze van de misgezangen zeg ik dat je niet eerst naar de auteur maar naar de inhoud moet kijken. In het Bossche bisdom gebruiken veel parochies de bundel de Gids voor Liturgie [GvL].
Ik ben een mens van karakter, van compromissen, die zo lang mogelijk wil blijven communiceren.’

Woord-en communievieringen

In Brabant ligt  90% van de vieringen op de eucharistievieringen. Daarvan zijn hier en daar ook de woorden- en communievieringen met een priester. Tot nu toe waren deze vieringen verboden, maar werden ze wel gedoogd.
De Korte in zijn redenering hierover . ‘Ik ben van aard een Jansenist of een calvinist, zoals je het benoemen kunt. Daarom begrijpt u wellicht dat ik die vieringen toch meer binnen het bisdom wil betrekken. Alleen als er een pastorale noodzaak bestaat, en in overleg met de bisschop !  wil ik nog met die woord-en communievieringen instemmen als ze binnen het kader van het bisdom vallen.
Als voorbeeld noemt De Korte de situatie waar parochiekerken zijn samengetrokken naar een centrale plaats waar de eucharistie plaats vindt. ’Maar er zijn gelovigen die daar niet naar toe willen of kunnen of in hun dorp of wijk blijven.. Dan zou ik liever voor een woord- en communiedienst kiezen, dan te kiezen voor het thuis blijven en dus helemaal niet deelnemen aan het kerkelijk liturgisch leven.'

De Salvatorgeloofsgemeenschap
Over de situatie mbt de Salvatorgroep zei de bisschop: “Ik heb met de geloofsgroep een goed gesprek gevoerd en ze zelfs een pluim gegeven, want het zijn heel aardige en hartelijke mensen met een sterke diaconale betrokkenheid.

Maar liturgisch zijn er keuzen gemaakt, zoals het vieren van de liturgie zonder een gewijde priester, die geen enkele katholieke bisschop kan accepteren. Ik zie hen dan ook niet spoedig terugkeren binnen de Moederkerk. In de huidige situatie moeten we elkaar respecteren en streven naar een modus vivendi,' aldus de bisschop  die er nog aan toevoegt: 'Ze hebben zich verwijderd van de Moederkerk, maar ik probeer met hen in gesprek te blijven.'   

Terug naar zijn benoeming in Den Bosch
De benoeming was volgens het publiek een promotie. Maar vanuit het Evangelie is dat heel betrekkelijk, onderschrijft de bisschop. ‘In Groningen was ik heel gelukkig. Het is een groot, wijds bisdom, maar wel overzichtelijk, waar een sterke vitaliteit en onderlinge harmonie heerst. Hier in 's-Hertogenbosch hoop ik ook weer gelukkig te worden, maar ik moet nog wel in dit grote bisdom verder thuiskomen.
Je moet wennen, zoals ik ook moest wennen aan het ambt.’
Hier haalt Fijen de onvoorstelbare energie aan van De Korte. En dan ook nog functioneren in een verdeeld bisdom, waar meerdere groepen zich hebben afgescheiden van de Kerk. De Korte reageert: ‘Ik ben tot nu toe gezegend met een goede gezondheid en ik werk gedisciplineerd en ordelijk. En ….uiteindelijk heb ik een geloofsvertrouwen en een geloofsgehoorzaamheid. Ik had liever op mijn oude stek gebleven. Maar het is ‘Ja’-zeggen tegen de opdracht die paus Franciscus mij gaf.’

Brabantse geloofscultuur tegenover Evangelie
‘Bij katholieken zit hun geloofsvertrouwen vanuit hun doopsel. Veel Bossche katholieken kennen een volks-en een doegeloof. Maar daarmee bouw je geen kerk van de toekomst op,' redeneert de bisschop.
‘Om ook een vitaal katholiek leven als hoge prioriteit te houden, dan moet er wel een tandje bij worden gezet. Een extra drempel, die kenmerkend is voor het Brabantse geloof, komt voort uit de enorme volksgeloofsheid die er leeft. Kijk eens naar de bezoeken aan de Sint Jan, de meimaand en de Zoete Moeder. Geloofskenmerken die ook elders in Brabant bestaan. Er heerst gemoedelijkheid en gemeenschapszin. Dat zijn tekenen van de Brabantse cultuur. De bisschop ziet dat als vruchten van het katholicisme.
De bisschop doet dan ook een beroep op de verantwoordelijkheid van alle katholieken. Zij moeten het geloof van hun doopsel gestalte geven. Voor een vitaal katholiek leven is het belangrijk om veel energie te steken in cathechese en allerlei vormen van geloofsommunicatie.'

Bij mijn recente rondgang heb ik gemerkt dat we veelal niet de goede taal spreken om het belang en de relevantie van het Evangelie zichtbaar weten te maken en te houden. In deze uitspraak richt De Korte zich tot de priesters en anderen met een verkondigingstaak  in het bisdom. ‘Het is de taak van de predikant zo te preken dat je mensen op een existentieel niveau kunt raken.’

Na de pauze in het tweegesprek tussen de bisschop en de interviewer / auteur kon men in de kerkzaal van de Grote Kerk het boek ‘Loslaten en thuiskomen’ kopen en laten signeren. Intussen was mgr. Simonis gearriveerd en kreeg het nieuwe boek aangeboden.


Terug naar boven