Zoeken
Herbestrating Markt
| Printerversie |
Herinrichting nieuwe Markt [allerlei berichtgeving]
Eerst werkzaamheden/ eerste steenlegging
 |
De werkzaamheden -het leggen van natuurstenen keien -trekt veel belangstelling. foto © paul kriele, 12 oktober 2007. |
Bundel Bruggeman: Markt in historisch perspectief 13 oktober 2007.
Henk Bruggeman legde nav de herinrichting van de Markt uiteenlopende notities vast die hij aantrof in het Stadsrekeningenboek [`1399-1800] en in de raadsverslagen vanaf 1800. De heruitgave van een eerder verschenen bundel richt op het aankopen van stenen en zand en de kosten van het maken en schoonmaken van de straten en de Grote Markt. Markante feiten die Bruggeman bij zijn onderzoek tegenkwam zijn:
De zanderige Markt is tussen haar ontstaan 1185 tot in de 17e eeuw regelmatig opgehoogd met zand uit Orthen en Herlaer.
Tot 1655 waren de straten en de Markt vervuild door vee en afval. Vanaf dat jaar geldt dat de bewoners [de geërfden] hun straatje moesten schoonhouden. Met name bij hoge bezoeken werd het toezicht hierop verscherpt.
Vanaf 1795 nam het stadsbestuur de reparatie van de straten van de aanwonenden over. Het schoonmaken, was al via een pachtsysteem aan ‘slycvegers’ opgedragen, maar pas komen rond 1870 de eerste vuilnisophalers in beeld. En 30 jaar later is sprake van een Gemeentelijke Reinigingsdienst, die beide taken combineert.
De Markt met een puthuis [opgericht in 15e eeuw - tot 1871] en een Huyske voor Onze Lieve Vrouw [1627-1871] kreeg in 1684 verlichting door olielantaarns, die in 1865 overgingen naar gas. Over verlichting, riolering [vanaf 1862] en de waterleiding [vanaf 1887] verhaalt de amateur-schrijver in het 2e hoofdstuk.
 |
Henk Bruggeman, de amateur historicus, die ondermeer een publicatie deed uitgaan over de Markt. foto © paul kriele, 6 september 2007. |
Op het eind van zijn bundel geeft Bruggeman in ‘Keien klinkers en straatstenen’ een chronologisch overzicht van de aanpak van de Markt en de gebruikte steensoorten.
In tegenstelling tot het huidige herinrichtingsplan [en dat van bijv. Beth Galí/1994], was er vroeger geen sprake van een totaalplan.
-Frappant is de herinrichting van 1953 in vierkante vakken, die 110.000 gulden kostte en in eigen beheer werd gedaan, omdat ‘….Gemeentewerken over goede stratenmakers beschikt’, aldus burgemeester Hein Loeff.
-In 1977 nam de raad het voorstel aan de Markt, die twee jaar later pas opnieuw werd bestraat met Italiaanse porfierkeien, autovrij te maken. Een eeuw eerder [1897] kreeg de Markt voor 12.000 gulden een nieuwe klinkerbestrating.
-In 2007 gebeurt dat voor ruim 3 miljoen euro wederom.
-Eind 2008 is de afsluiting van de nieuwe bestratingen van geheel de binnenstad die in 1998 naar ontwerp van Beth Galí aanving, maar na protest in 2002 door een Gemeentelijke visie werd overgenomen … .
1e steen nieuwe Markt 10 oktober 2007.
Woensdagmiddag 10 oktober 2007 legde wethouder Jetty Eugster voor de winkels Markt 7, 9 en 11 de eerste steen in het trottoir Op de stenen staat gegraveerd: Markt 2007. Deze ceremonie was een tussenstap in het traject van de herinrichting van de Markt dat nog tot najaar 2008 voortduurt.
De komende maanden [tot voorjaar 2008] is tbv van de sinterklaas en de kerstinkopen een pauze ingelast. Het plaveisel van de Markt krijgt een strak natuurstenen aanzien, te beginnen aan de kant van de winkels/zuidzijde en de Pensmarkt. Eind 2007 begin 2008 volgt de zijde van Hotel Central.
 |
 |
 |
-Boven: Het leggen van de eerste 'steen' mbv Jan van der Heijden van de gemeente[Stadstoezicht]. Midden: de wethouder toont de stenen aan de pers en de afgevaardigden van Hartje 's-Hertogenbosch, Blb en Centrum Management. foto's © paul kriele, 10 oktobe r2007. |
Haar toespraak, voorafgaand aan het leggen van de eerste stenen, begon wethouder Jetty Eugster met een rijmpje:
Lang gewacht
niet stil gezwegen
altijd verwacht
ook gekregen.
'Dat typeert hoe we al vanaf 2001 bezig zijn geweest met de Markt,' aldus Eugster die werkers - Gebrs.Voets - veel succes. 'Het kost veel inspanning om op tijd klaar te zijn,' aldus Eugster, 'want dit komt niet uit de hemel vallen.'
Tegen de aanwezigen van Hartje Den Bosch, City Management, de werkers, Blb en de bewoners zeg ik: Niet mokken.'
Maar dat mokken begon al direct na de ceremonie door enkele nieuwsgierigen die langs de omheining stonden. Enkele omstanders gingen met de wethouder in discussie over het verdwijnen van het Puthuis. 'Maar, zei Eugster nog tegen de aanwezigen: 'We moeten niet omkijken. Hoe meer je dan aan kracht verliest. Doorgaan waar je mee bezig bent. De finish komt najaar 2008. '
----------------------------
Eerste steenlegging Wethouder Jetty Eugster legt op woensdag 10 oktober 2007 de eerste steen van de nieuwe Markt. De rand komt dan al enigszins inzicht, maar aan de trottoirs en het plein moet nog worden begonnen. zie foto hieronder.
Opgesplitste Markt irriteert kooplieden 6 oktober 2007.
Door de aanpak van de nieuwe Markt zijn de kooplieden verdreven van hun oude stek. Er is ook enige verwarring omdat de een dan weer hier en de ander dan weer daar staat.
 |
 |
| De Markt wordt op woensdagen en zaterdagen op drie locaties gehouden: Hoge Steenweg, de Markt en op het Burgemeester Loeffplein. | foto's © gerard monté, 6 okteber 2007. |
Voorbereiding nieuwe Markt 5 en 7 juni 2007.
oktober 2007
 |
 |
 |
De nieuwe stoeprand als vloeiende afscheiding van het grote plein en de trotttoirs. hoewel plein en trottoirs vloeiend in elkaar over gaan. foto © paul kriele, 4 oktober 2007. |
september 2007
De bushalte op de Markt, thv de Ridderstraat, is weggehaald. foto © gerard monté, 30 september 2007 |
 |
augustus 2007
 |
De tijdelijke bloemenkraam van Henderson bij het beeld van Jeroen Boscch dat overigens op de nieuwe Markt ook een andere plaats [nabij De Kleine Winst] krijgt.. - foto © paul kriele, 14 augustus 2007. |
Bloemenkraam Henderson opgeruimd 14 augustus 2007.
Bloemist Henderson heeft vanaf maandag 13 augustus 2007 al een nieuwe- tijdelijke- plek op de Markt,.tegenover het stadhuis. Dinsdag 14 augustus 2007, om klokslag 12 uur, ging de slopershamer door de kraam en hoorden het nieuwsgierig publiek de ruiten rinkelen en de schotten kraken. Henderson krijgt straks -eind 2008 -een nieuwe plek met een nieuwe kraam op de nieuwe Markt.
Na de lantaarnpalen en deze bloemenkraam is spoedig ook het puthuis aan de beurt.
 |
 |
| -Boven Links en midden is de kraam rond half twaalf nog in tact, een half uur later arriveerde sloopbedrijf Van Lith en maakte met een shovel een eind aan dit stukje Bossche bloemenhistorie. -Rechts boven: Mari van Helvoort, van het gemeentelijk ingenieursbureau die van Dick Koesveld [gemeente] de opdracht kreeg het zaakje te slopen. Dat gebeurde door sloopbedrijf Van Lith olv de uitvoerder [l]. foto's © paul kriele, 14 augustsu 2007. |
 |
De Lange Sijn van zijn plek gehaald , 10 augustus 2007.
De Lange Sijn siert al vanaf 1885 [stadsfeesten van 700 jaar Den Bosch] de Markt, maar moest af en toe wijken voor iets anders, zoals in 1931 toen Jeroen Bosch op de Markt verscheen.
Vrijdagmorgen10 augustus 2007 hebben de mannen van electriciteitswerken de lantaarnpaal 'De Lange Sijn' weggehaald. Dat gebeurde ivm de herinrichting van de Markt.
De Lange Sijn is genoemd naar een voorouder van de Valentijns. De paal heeft al diverse locaties op de Markt meegemaakt.
 |
 |
| Het weghalen van 'de Lange Sijn'. | foto's © paul kriele, 10 augustus 2007. |
Gebr. Van der Steen uit Berlicum zijn momenteel [augustus 2007] bezig met werkzaamheden specifiek gericht op elektriciteitskabels.
Voets alsnog stratenlegger Markt 2 september 2007.
De Gebrs. Voets is als winnaar uit de bus gekomen na een beroep op de gunning aan de Geffense aannemer Van de Haterd die de Markt mocht plaveilen. Door een procedurefout van de gemeente, die begon te schuiven met de eisen voor de aanneming en daaruit Van de Haterd -als laagste inschrijver - naar voren kwam, diende Aannemingsbedrijf Voets bezwaar in. Dat is nu erkend omdat de gemeente -lopende de gunningsprocedure - andere eisen is gaan stellen, van manipulatie wordt beschuldigd. De herinrichting is door diverse procedures al enige maanden vertraagd, maar begint nu uiteindelijk op 1 oktober 2007.
Aannemer Voets vist achter het net 17 augustus 2007.
De nieuwe bezwaarmaker tegen de aanbesteding van een nieuwe Markt, Aannemingsbedrijf Gebr Voets, maakte bezwaar dat de gemeente de regels voor de aanbesteding tussentijds versoepelde en daarop niet voor Voets, maar voor Van de Haterd heeft gekozen.
De aanbestedingsregels waren voldoende duidelijk, zegt de advocaat van de gemeente. Met die conclusie trekt het Rosmalense bedrijf Voets aan het langste eind. Voets eiste eigenlijk een nieuwe aanbesteding.
Herinrichting Markt opnieuw vertraagd 8 augustus 2007.
Eerst was er ruzie over de gunning van de straatklinkers toen een leverancier in de eerste aanbesteding werd afgewezen.
De gemeente had zich niet aan de termijn rond de aanbesteding gehouden en moest het zaakje overdoen. Daarop maakten twee bedrijven, Straton en Feikema bezwaar, maar die hadden of onvoldoende documentatie meegeleverd of meerdere offertes ingediend.
 |
 |
| Stratenmakers van Heijmans, twee werken, de rest pauseert. | Kabels leggen ter voorbereiding van reconstructie marktplein. foto's gerard monté 7 juni 2007 [r.] paul kriele, 5 juni 2007 [l]. |
Uiteindelijk koos de gemeente uit 7 kandidaten voor Stonebase. Dat was vooral om economische motieven de beste keuze. Diens stenen zijn drie ton goedkoper dan die van Straton, die echter wel betere stenen heeft, aldus TNO. Deze 2e kandidaat spant nu alsnog een kort geding aan wat mede voor de –nieuwe - vertraging zorgt. Daardoor is de start van het werk verschoven, nu naar 1 oktober 2007. Eerst was gemikt 3 september 2007.
Dat zegt de gemeente in een persbericht. Daarin staat ook dat die vertraging de oplevering -eind november 2008 niet zal beïnvloeden.
De winterstop rond sinterkaas en kerst [november 2007 tot maart 2008] blijft gehandhaafd.
De Markt krijgt overigens natuurstenen uit China.
Markt verruimd naar Loeffplein 5 juni 2007.
Aan de nieuwe ge-herstructureerde markt wordt op woensdag en zaterdag het Burg. Loeffplein toegevoegd. Dat is noodzakelijk omdat de Markt in de nieuwe opzet minder kramen toelaat. Het werk aan het marktplein begint begin september 2007 aan de zijde stadhuis en vervolgt via de Pensmarkt naar de zijde hotel Central. Daaropvolgend komt het middenplein aan de beurt. Dat maakte wethouder Jetty Eugster gisteren bekend. Na de winterstop van halfnovember 2007 tot half maart 2008 [top winkeltijden] hervatten de stratenmakers voorjaar 2008 het werk.
| Zomer 2007, de laatste maanden dat de jeugd zich nog kan verpozen bij het Puthuis op de Markt. Dit bouwsel dat een werkstuk is van de leerlingenbouwplaats, wordt gesloopt. foto © paul kriele, 4 juni 2007. |
 |
Het plein krijgt aparte lantaarnpalen [rijen lagere lantaarnpalen[ 20] langs de zijden van de driehoek en drie hoge masten op de punten van de driehoek]. Zij vervangen de verlichting die nu aan de winkels hangt. Maar dat is nog een punt van discussie. Naast de Paternoster keren de bomen terug.
Het kunstwerk bij de Hema en Jeroen Bosch blijven, maar Jeroen Bosch komt meer bij zijn geboortehuis De Kleine Winst te staan. In de plaats van het puthuis, dat wordt afgebroken, komt -bij inschrijving - een nieuw kunstwerk.
Bussen verdwijnen van de Markt, die ruim baan geeft aan de fiets, zodra het werk begint.
Stadhuis test al nieuwe verlichting 24 april 2007.
.jpg) |
 |
| Momentopnamen van de nieuwe aanstraling voor het stadhuis. Maandag 23 april 2007 werd deze installatie getest. | foto's © gerard monté, 23 april 2007. |
Bij ondernemers: Markt als feestplein en ijsbaan op Parade..? , 24 april 2007.
De ondernemersvereniging Hartje ’s-Hertogenbosch wil tijdens de reconstructie van de Markt het binnenplein op koopzondagen gebruiken als kleinschalig evenementen terrein. Eerst wordt -na de Bossche kermis- de randen hernieuwd en dat biedt kansen voor activiteiten. En ook tijdens de grote ombouw voorjaar 2008 gaat ‘Hartje’ op zoek naar diverse ‘leuke evenementen’ voor het Marktplein.Bij de oplevering, die gepland staat voor 21 september 2008, willen de ondernemers een grote modeshow met bekende couturiers organiseren.
Eindelijk, mikken de ondernemers ook op een grootschaliger en meer permanente kerstmarkt eind dit jaar op de Parade. Daar komt van alles bij te pas, maar die markt is nog in voorbereiding, aldus Martin van Esch, secretaris van Hartje ’s-Hertogenbosch, die plannen voor bijvoorbeeld een ijsbaan afzetten tegen de kosten..
Start aanpak Markt september 2007 8 bruari 2007.
De aanpak van de Markt/Pensmarkt begint na de zomervakantie in september 2007. Begonnen wordt met de randen van het plein en vervolgens komt het centrale plein aan de beurt. De werkzaamheden liggen stil -ivm de koopdagen - in november/december 2007 tot maart 2008. De gemeente stelt in een persbericht dat de herinrichting in oktober 2008 moet zijn afgerond.
Deze zomer volgen nog info-avonden voor de bewoners en de gebruikers [horeca en markthandel] waarop duidelijkheid volgt ivm de bezetting en het gebruik van het plein.
Vertraging door geruzie om opknappen Markt 18 december 2006.
Enkele aannemers zijn kwaad op de gemeente omdat ze, óf geen tijd kregen om zich op de aanbesteding voor te bereiden, óf omdat ze werden uitgesloten nadat de gemeente een gunningsvoornemen deed uitgaan. Het gaat om de monsters van de plaveisels, die Europees werden aanbesteed. Voor de inschrijvers was de termijn om zich daarover te oriënteren te kort. Maar er was er eentje die zelf dat monster bij de gemeente had gedeponeerd. Daarover ontstond ook al irritatie: gelijke monniken gelijke kappen, luidt het spreekwoord. Kortom: de aanbesteding van het natuursteen gaat opnieuw gebeuren.
Het gevolg van die ruzie is dat niet na carnaval 2007, maar pas in juni 2007 het werk begint..Ergo: niet in 2007, maar pas voorjaar 2008 kan pas de nieuwe Markt worden opgeleverd, tenminste... als er geen procedures volgen. Want in de winter 2007[van november tot maart 2008] ligt het werk stil.
1e slachtoffer van Marktrenovatie / drukke koopzaterdag, 18 november 2006.
Voor zover bekend is Best Business Herenmode op Markt 7a de eerste die de consequenties trekt uit het feit dat de Markt een jaar overhoop gaat. Volgend jaar - na carnaval – neemt de gemeente de Markt op de schop. Er komt een nieuw plaveisel en nieuwe verlichtingspalen. Enkele historische panden worden aangelicht. Kosten ruim 3 miljoen euro. De herenmodezaak Best Business stopt en concentreert zich weer in de moederstad Eindhoven. Deze firma heeft daar nog drie vestigingen. Het echtpaar Peter en Wilhelmina Weldring, de Bossche franchisenemers, trekt zich na 5 jaar uit Den Bosch terug. Maar Peter Weldring zit niet voor een gat gevangen en zet zijn zakelijke ambities voort in de stoffenagentuur. Het perceel van Best Business wordt bij de damesmodezaak Expresso [op de hoek Markt /Ridderstraat] getrokken.
Deze zaterdag18 november 2006 beleefde de stad een top-koopdag. De binnenstad zat de dag voor de aankomst van Sinterklaas tjokvol kooplustigen.
Grote Opkomst infoavond over nieuwe Markt 13 februari 2006
De informatieavond maandag 13 februari 2006 in TheateradParade -werd door zeker 600 burgers bezocht. Onder hen zaten vele marktkooplieden, die -ondanks een ingelast gesprek met wethouder Eugster over de inperking van de marktkramen door een naderende stadsbus [Pensmarkt/Hooge Steenweg]- nog eens herhaaldelijk hun grieven kenbaar maakten. Ook de standwerkers [Rob Hendriks] vrezen omzetverlies, omdat hun kraam verplaatst dreigt te worden.
Voor wethouder Eugster bleef die buslijn een heikel punt, maar '..welke route die buslijn ook gaat lopen, of via de Pensmarkt/ Hooge Steenweg, of via de Marktstraat, de herinrichting staat vast.' Dat ontwerp werd gepresenteerd met 3D-beelden door Joris van Esch [Openbare Werken en Verkeer] in een zaal waar heftige protesten uitbleven.
.jpg) |
.jpg) |
| Zicht vanuit de Vughetrstraat Duidelijk is de overgang van de bestaande lichtgrijze trottoirs te zien die doorloopt tot aan de dorpel rond het marktpklein |
Een zicht op de Markt vanaf de Hooge Steenweg. Het kunstwerk 'Etude Gothique' [stenen bankpartij] bij de Hema/Bijenkrof zakt weg in de grond. Als zitgelenheid komen er op diverse plaatsen eenvoudige houten banken te staan. bron © hr visuals |
Op de drie hoeken -bij de hoofdstraten- verrijzen lichtmasten, zoals ze elders ook al zijn neergezet. Rondom het plein komen kleinere lantaarnpalen te staan.
Het beeld van Jeroen Bosch verhuist naar de hoek Hinthamerstraat met zijn gezicht op de markt gericht.
Plaveisel
De nieuwe Markt wordt één groot plein, - in visgraat motief - belegd met granieten [natuur]stenen. Dat plein krijgt een donkere dorpel [ kleine 5 cm hoogte] als omranding. Tussen de gevels en die dorpel komt een licht grijs plaveisel. Dat vervangt de trottoirs. De oorsrpronkelijke traverse van rode klinkers is opgenomen in het marktveld dat dus iets royaler wordt. Er is dus geen markering voor het bus/autoverkeer meer.
Kelders
In deze opzet blijven de privé stoepen, soms met paaltjes afgebakend, gerespecteerd. Bovendien zullen de kelders beter in beeld komen. Op welke manier..? De Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch gaat samen met de Bouwhistorische afdeling [BAM] en het Centrum Management de functies van de kelders bestuderen. De kelders onder de Markt worden noch geaccentueerd in het plaveisel, noch op enigerlei manier aangeduid. Ook aan de stalen kelderluiken zal de gemeente geen verbetering aanbrengen aangezien ze privé eigendom zijn.
Marktmeubilair
Een aantal kleinere lantaarnpalen, die ook de gevels aanstralen, zijn langs de rand van het marktplein voorzien. Op de drie hoeken komen grote lichtmasten te staan. Markante -details van - panden worden extra belicht. Eenvoudige uitgevoerde houten banken moeten in de zitbehoefte gaan voorzien. Maar de zgn. 'Etude Gothique' bij de Hema /Bijenkorf, waar veel mensen vaak zaten, zakt in de grond, gelijk met het straatniveau. In de hoek bij de Paternoster wordt een achttal bomen geplant[Valse Christusdoorn].
Maar doordat het puthuis [als hangplek] verdwijnt voorziet Bert Henkelman van de Paternoster, ook door de luwte onder die bomen een nieuwe hangplek. Dat wordt een punt van aandacht, aldus Eugster.
De vraag van de hoeden- en pettenman Van Gulik waarom die stadsbussen per sé door de binnenstad moeten, ontlokte een luid applaus.
Het nieuwe Marktplein met het donkergrijze blok, dat de Markt van de Pensmarkt scheidt. Door een eenzelfde bestrating moet het toch één marktveld worden. In de hoek van dat blok zijn acht bomen [Valse Christusdoorns] voorzien. In plaats van het puthuis komt er een historische markering, mogelijk met water. En rechts in de hoek is de plek bedacht voor Jeroen Bosch, die op een nieuwe, transparante sokkel komt te staan. © bron hr visuals. |
 |
In de grond zijn kastje voor stroomaansluitingen voorzien evenals talrijke haken waaraan de marktkooplieden de tentdoeken kunnen bevestigen. Hoe het met de kermisattracties moet, die nogal wat verankering nodig hebben, is de vraag..?
vasthoudende kraamhouders
De voorbereidingen van de herinrichting [noodzakelijke voorzieningen/infrastructuur, archeologie, procedures] starten dit jaar al, maar het werk ligt na november [ivm de najaarskoopdagen] stil en wordt weer opgepakt na carnaval 2007. Door de kermis en andere evenementen verloopt het werk in 3- 5 fasen.
Behalve voorzieningen in de grond voor elektriciteit en waterafvoer, komen er tal van haken waar de tenten van de kramen aan vast gezet kunnen worden. Die kramen draaien een kwart slag zodat ze haaks op de gevels komen te staan. De paden tussen de kramen komen op 4 meter ipv op 2 à 3 meter. Hierdoor wordt de markt toegankelijker.
Tweede verhuizing* Jeroen Boschstandbeeld
Het beeld van Jeroen Bosch, dat sedert 1931 bij het stadhuis staat, verhuist naar de hoek bij de Hinthamerstraat.
De grote vraag is nog de nieuwe plaatsen voor de kaas-vis- en leoempiakramen..? De meesten zijn in hun sas met hun- economische sterke- plek, en willen van geen wijken weten.
*Noot verhuizing Jeroen Bosch: Zelfs de derde verhuizing, want het beeld is ooit eerder verplaatst. Bij een herinrichting werd het tijdelijk elders geparkeerd.Jeroen stond eerst voor Central, later [ toen de Lange Sijn kwam] nabij de Kerkstraat en sedert de jaren 60, dichterbij het stadhuis.
Eugster begint met betrokkenen, zoals de marktkooplui, de discussie over bijv. het verkeer en de verplaatsing van marktkramen. Dat verkeer was ook voor Wiel van Gent een punt om aan Eugster te vragen waarom die auto's de binnenstad in moeten. 'Kies als oplossing voor de economie, zoals andere steden Den Bosch voorgingen. En zet die auto's op de transferia en zorg voor goed vervoer naar het centrum,' aldus de binnenstadbewoner, die ook een luid applaus ten deel viel.
Aanpak Hinthamerstraat
De wethouder kondigde ook aan dat, als dit alles achter de rug is, de Hinthamerstraat een nieuwe plaveisel krijgt.
Herinrichting Markt verschoven naar voorjaar 2007 27 december 2005.
Niet voorjaar 2006, maar voorjaar 2007 begint de feitelijke herinrichting van de Markt. Nu lopen de procedures nog en naar verwacht zal voorjaar 2006 het College van B&W het definitieve inrichtingsplan vaststellen. Dan volgt eind volgend jaar de aanbesteding en het bestek. Maar niet in de daaropvolgende feest/decembermaanden wordt de Markt aangepakt. Dat is om de winkeliers niet dwars te zitten tijdens de sinterklaas- en kerstinkopen. Zodoende wordt voor voorjaar 2007 gekozen als begin dat de markt op de schop gaat. Komend voorjaar wordt al wel begonnen met infrastructerele maatregelen, zoals het lver-]leggen van leidingen.
Pleitnota Markt van ‘de Kring’ in commissie 29 augustus 2005.
Komende woensdag 31 augustus 2005 bespreekt de commissie ROB de aanpak van de Markt. Na jaren discussie wordt waarschijnlijk het besluit genomen de Markt voor ruim 4 miljoen euro te vernieuwen en niet op te kalefateren.
De Markt wordt één breed plein van gevel tot gevel met - door markering aangegeven - de route voor –beperkt - doorgaand verkeer. In de aanpak beziet de gemeente Markt en Pensmarkt als één plein. bussen doorheen te laten rijden.
De Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch stelt in haar ‘Pleitnota’ dat Markt en Pensmarkt qua structuur twee verschillende pleinen zijn. De Markt is een driehoekig verblijfsplein en de Pensmarkt een lineaire straat bedoeld voor verkeersafwikkeling. De Kring wil ook de markthandel uitbreiden richting Arena. Wat betreft de discussie over de terrassen, verzoekt de Kring dat aspect te verschuiven tot na de herinrichting. De Kring zou geen heemkundekring zijn als ze niet pleitte voor meer aandacht voor de [functie van de] kelders.
Reactie Kring Vrienden op afwijzen kelders 4 september 2005.
De Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch betreurt het dat het aspect 'kelders' weinig aandacht kreeg in de -ook nog eens weinig inspirerende- raadscommissie ROB van 31 augustus 2005. Ook de media besteedden angenoeg allen weinig aandacht aan dit opkomend aspect. Neem bijv. het Bosch kelder Genootschap dat zich inzet voor behoud van, resp. meer aandacht voor dit unieke fenomeen. 'De Kring' ondervindt in dit streven wel steun van de Verneiging van Eigenaren. Nog jammerlijker is het dat in 2001 door de wethouder werd aangekondigd dat de kelders bij de herinrichting zouden worden betrokken. Er waren zelfs raadsleden [PvdA] die de 'Pleitnota' van de Kring niet gelezen hadden, of het thema van onvoldoende belang vonden.
Wel veel aandacht kregen bloem-en viskiosken, de molgoten en het étude- kunstwerk ipv dat er over hoofdlijnen werd gesproken. In het beperkte budget van 4,1 miljoen kon er niet nog eens extra 'kelders' bij, zo bleek uit het betoog van de wethouder.
Eenzelfde verhaal gaat op voor de stadsbussen. Die kunnen door afspraken en gunningen niet zo maar van de Markt gehaald worden. Dat is steeds een politiek besluit, dus een raadsbesluit.
Geschiedenis van diverse Herinrichtingen -22 februari 2005 Voetgangersgebied in 1977
De Markt is eerder in 1953 en in 1977 opnieuw geplaveerd/heringericht. In 1953 is het marktplein duidelijk afgescheiden van de rijbaan en kreeg de bestrating, vierkante, geblokte vakken waarop toch nog auto's mochten parkeren.
In 1966 werd de Pensmarkt, als een van de eerste straten, voetgangersgebied. Dat gebied kreeg behalve een vlaggemast, bloemenkiosk en lantaarpalen, ook een pergola en een fontein die voor de nieuwe V&D werd geplaatst.
In 1977 is de Markt bestraat met porfierkeitjes die er nog liggen. Het plein sloot nagenoeg aan op de rijbaan maar wel afgebakend met betonpalen en natuurstenen banden. Uit die tijd dateren ook de historiserende lichtmasten.
Tot slot volgt in 1992/1993, ihkv het Beleidsplan voor de Openbare Ruimte onder het motto: 'De Binnenstad Buiten' de herinrichting van de binnenstad. Daarbij werd als eerste de Hinthamerstraat en vervolgens de Kerkstraat, Vughterstraat en tenslotte ook de Orthenstraat en Visstraat aangepakt. alles volgens model Beth Galí.
Obstakels
Bij de inrichting van het nieuwe plein-anno-2006 is het uitgangspunt: soberheid. De Markt moet geschikt blijven voor allerlei evenementen.
Jeroen Bosch behoudt zijn plekje, mogelijk wordt het beeld iets opgeschoven. Het puthuis heeft zijn tijd gehad, vanwege 'onvoldoende kwaliteit en de uitstraling als hangplek', aldus het rapport 'Herinrichting Markt + Pensmarkt' Op die plaats keert wel een markering terug vanwege de link naar het oude puthuis. De drie viskramen en de loempiakraam mogen blijven staan, maar zullen wellicht ook een iets andere plek krijgen.
Het plan voorziet in het plaatsen van meer zitbanken of zitranden.
Kelders
Over de toekomst van de kelders laat de notitie weinig los. Wel wordt het belang erkend en gezinspeeld op een toekomstig nieuw gebruik van die kelders. Die mogelijkheid mag door de inrichting niet belemmerd worden.
Herinrichtingsplannen Markt
De Markt [en de Parade] zijn als laatsten aan snee om in een nieuwe jasje te worden gestoken.
De Parade -van oorsprong een exercitieterrein, maar daarvoor het Groot Begijnhof geheten, staat al lang ter discussie Een autovrij plein is wel de algemene tendens.
De gemeente hield een Parade-zonder-blik lange tijd van zich af om de opbrengst van het parkeren niet te hoeven missen.
De Parade was ooit een plein met grint en wijd vertakte kastanjebomen.
Twee onuitwisbare elementen:
het stadhuis, hoewel het oudste stadhuis waarschijnlijk op het blok midden op de Markt heeft gestaan [In de Kleine Werelt].
Het Stadhuis. foto's © gerard monté, 27 juni 2004. |
 |
 |
Het puthuis afgeleid van een waterpomp die ook op de Markt heeft gestaan. foto's © gerard monté, 27 juni 2004. |
Herinrichting Markt
Na de drie hoofdstraten en de Kerkstraat komen de Markt en de Parade aan de beurt voor een nieuw plaveisel en straatmeubilair. De gemeente laat de bewoners meedenken met die plannen.
Op maandag 25 november 2002 was de eerste informatiebijeekomst in de Pleinzaal van TheateradParade. Op maandag 9 december 2002 volgt een echte inspraakavond waarvoor moet worden ingeschreven door de voorbereiding die dat kost. Het kan telefonisch via 073 6155602 of via internet met een mailtje naar markt@s-hertogenbosch.nl
Informatie avond over 'De Markt en verder' 25 november 2002.
In de eerste -vooral informatieve - bijeenkomst over Markt in een bijna volle Pleinzaal werd vanavond - 25 november 2002- door gastspreker Cees Slegers benadrukt dat de Markt vooral een plaats is met een functie: handel, evenementen e.d . . Wethouder Jetty Eugster benadrukte dat bij de herinrichting van de Markt kwaliteit voorop staat: het moet geen lappendeken worden met variatie in plaveisel en objecten.
In zijn functie zal de markt altijd verkeer kennen: [openbaar] vervoer, auto’s, eventueel bussen en fietsers, aldus Joris van Esch van de afdeling Ruimtelijke Ordening.
Bij het aspect sfeer verwees gastspreker Maaike van Stiphout naar de gebouwen waar -qua functie en uitstraling-rekening mee gehouden moet worden. De gebouwen zijn net zo sfeerbepalend als het plaveisel en de objecten…
Dat laatste daarmee moet behoedzaam worden omgegaan. Panellid Ton Meulman [Adr.Heinen] miste de gebruikers in de reeks van meningvormers.
Vanuit de zaal [Jacques van der Miessen] werd om een conflictanalyse van het marktgebruik gevraagd.
Maandag 9 december kan de burgerij aan de hand van vier thema’s [functie, sfeer, karakter en objecten] verder over de toekomst meepraten, ook weer in de Pleinzaal.
Markt: laagdrempelig in gebruik en inrichting 9 december 2002.
‘Gesprekken rond de Markt’ van vanavond [9 december 2002] over de toekomstige marktbestrating en inrichting is geen wassen neus. Dat stipte Piet Lathouwers nog eens aan. En dat had ook al wethouder voor Ruimtelijke Ordening en Openbare Ruimte Jetty Eugster opgemerkt. Maar die stond tijdens deze marktgesprekken achter de zijlijn. Leidraad waren vier thema’s: functionaliteit/gebruik, de sfeer, bestrating en inrichting.
Voorop in die gesprekken, verspreid gehouden in stadhuis, Central, Restaurant Het Groot Genoegen en de Raadskelder, stond functionaliteit. Bestrating en inrichting kwamen pas- na de sfeer - op de laatste plaats. En een schone Markt!
Verdeeldheid heerste over terugkeer bomen [leilinden], of het Puthuis [maar dan wel historisch verantwoord] moet blijven. Ondergesneeuwd bleken de kelders waarvan de historische waarde wel erkend worden, maar door de stoepranden en hekken hinderlijk zijn. De mesten willen de kelders weer toegankelijk maken.
Hoewel sommigen nog bij het oude willen blijven, was er een meerderheid voor een strak plein, met royale ruimte voor terrassen en bankjes, want die zijn er te weinig. Ook een betere verlichting maar geen Beth Gali meer. Keuze voor een buitenlandse architect kreeg vanavond niet echt instemming.
Piet Lathouwers die met Elly de Graaf [voorheen raadslid PvdA] om 22.00 uur de avond afsloten, waren naast Maurice Ackermans, Peter van Gurp, Clemens Bolhaar en André van den Eerenbeemt de voorzitters van de groepsgesprekken die met 120 Bossche burgers plaatsvonden.
Slot van het avondje 'Rondje Markt'
Piet Lathouwers en Elly de Graaf namen met wat kwinkslagen en grappen het slot van de groepsgesprekken voor hun rekening. Beiden waren voorzitter geweest van een van de gespreksgroepen. 'Er komt noch een braadspit op de Markt noch een dwangbuis of schandpaal, zo begon Lathouwers zijn openbare aandeel in dit ' Rondje Markt' . Richting het publiek inkijkend zei Lathouwers ' ...de jeugd te missen.' Een opmerking die inhaakte op geluiden die in meerdere groepsgesprekken te beluisteren waren. Het Puthuis wordt meer en meer als hangplek voor de jongeren gebruikt.
De stenen ' Etude' voor de HEMA, een cadeau van de Bossche burgerij biuj 800 jaar ' s-Hertogenbosch in 1985, werd alom gewaardeerd als zitplaats.
In het algemeen vindt men dat er in de stad te weinig bankjes staan, om over de terrassen maar te zwijgen. In het toeristenseizoen kun je nergens nog een plaatsje krijgen, was de tendens van de kritiek op dit aspect.
Marktgesprekken 20 november 2002.
De gemeente nodigt Bossche burgers uit hun ideeën over de markt te komen spuien. Voordat de gemeenteraad volgend jaar een besluit over de herinrichting neemt volgen twee rondes van inspraak: op maandag 25 november en maandag 9 december 2002.
De eerste –meer informatieve - avond ziet er erg gevarieerd uit: behalve dat enkele columnisten hun bijdrage leveren gaat wethouder Jetty Eugster in op het proces en geeft Joris van Esch [ingenieur bij Openbare Ruimten] de voorwaarden aan waaraan dat plan moet voldoen.
De tweede avond is getiteld ‘Gesprekken rond de Markt’.
Met al die gegevens komt een programma van eisen tot stand op basis waarvan volgend jaar enkele modellen tot stand zullen komen.
Terug naar boven
 |
 |
 |
 |