50 jaar Knilis met 15 verhalen van oud Knillis-raadsleden

Gepubliceerd op: 14-07-2021 | Gewijzigd op: 02-11-2021
De vereniging Knillis vertoonde zaterdag 10 juli 2021 in de Knillispoort de film Coryfeeën. In deze première halen tien oud-raadsleden van Knillis hun herinneringen op aan hun raadslidmaatschap. Dat waren Jac Peijnenburg, Henny van der Heijden-Molhuijsen, Frits Verhees, Frans van Gaal, Paul van de Vorst [door zoon René], Nel van de Leemput, Rien de la Cousine, Paul Masselink en Helma Thiers. De vertoning werd afgesloten door nestor Antoine Jacobs met een oproep voor nieuw politiek talent.
De film stond onder regie aan Antoine Jacobs en Toon Rekkers. Video en montage Gerry van der Eerden.

In dit artikel komen aan het woord Javcques Peijnenburg, Helma Thiers, Henny van der Heijden-Molhuysen, Paul Masselink en Frans van Gaal

vlnr Rien de la Cousine, Frits Verhees, wijlen
Piet Baudoin.

.................................
foto's © deel Knillis archief en Toon Rekkers, 22 april 2021.

Hierboven: Middenin wijlen Paul van der Vorst met zoon René links. Rechts Nel van de Leemput.
foto's © deels Knillis archief en Toon Rekkers. 22 april 2021.
............................................
*Jack Peijnenburg

Jack Peijnenburg [* 9 maart 1946] was
vanaf 1974 raadslid voor Knillis.

foto © toon rekkers, 22april 2021.
........................................

.....

Jack Peijnenburg:’50 jaar geleden werd Knillis opgericht. Dat was bij de annexatie van Empel en Engelen. Op een gegeven moment werd er bij mij ’s avonds aangebeld. Daar stonden Antoine Jacobs voor de deur. Jacobs had samen met Leo Jonkergouw de idee opgepakt een politieke groepering opgericht met de naam Knillis. Die was door hen al geregistreerd. Hij had ook al wat programmapunten opgesteld en was bezig mensen om hem heen te verzamelen die aan dat idee wilden mee werken
Achteraf gezien sta ik er nog steeds verbaasd over dat zij er in geslaagd zijn een groep mensen bij elkaar te krijgen die op dat moment verschrikkelijk enthousiast waren en met hem mee wilden werken.
Toen wij voor de eerste keer bij Jan Jansen in de Sonniusstraat 20 bij elkaar kwamen zat daar een bont gezelschap mensen die zich op hun manier met de stad hadden bezig gehouden. Een ding was me al opgevallen dat van die enthousiaste mensen er maar één persoon afviel die niet mee deed. Heel ontspannend was ook het moment dat Antoine Jacobs binnen kwam met Herman Wijnhoven. Toen ze aan Herman vroegen of hij zich kandidaat wilde stellen voor het raadslidmaatschap? Daarop antwoordde hij op zijn relativerende wijze ‘Ja ja waarvoor zou ik. Mijn moeder zei altijd: : ‘Die stal komt toch wel vol.’ Dat staat me nog altijd bij. Het was Hermans manier waarmee hij altijd heeft geopereerd.

Die binnenstad is voor ons altijd heel belangrijk geweest omdat beginjaren 70 er een keerpunt was. We hadden het structuurplan van 1964 gehad en de demping van de Binnendieze in 1968. Een besluit dat nooit formeel is herroepen. Die kentering was er niet in de hoofden van al die mensen die dat beleid hadden gemaakt. Knillis was zich bewust dat zij een soort waakfunctie had. We moesten voorkomen dat we teruggingen naar die aanpak van vóór die tijd. Leo Jonkergouw die had een juwelierswinkeltje in de Visstraat. Hij werd door het Brabants Dagblad toen neer gezet als de ‘Binnenstadsdetectieve’, want die zag en hoorde alles over die binnenstad.
In het begin van de zeventiger jaren. Was er iets anders aan de hans. Dat bewoners in de wijken niet meer over zich lieten beslissen. In die periode had de gemeente een rapport uitgebracht ‘Verbetering Volkshuisvesting’. Daarin konden bewoners in de wijken lezen dat hun woning zou worden gesloopt Daarna ben ik me heel erg gaan bezighouden met bewoners samen of met bewonerscomités dat ze aan het woord kwamen in de gemeenteraad of in de commissies als het aan de orde kwam.
Die Knillispoort was heel relevant omdat elke zaterdag er spreekuur was voor de bewoners die er hun zegje konden doen en vragen stellen. Het werd ook een ontmoetingsplek voor de burgers in de stad. Als ik terug kijk op mijn raadslidmaatschap kijk ik met veel genoegen terug op de rol die ik toen heb kunnen spelen dat ik ook voor individuele mensen een voet tussen de deur heb kunnen zetten. Ik kijk met heel veel voldoening terug op mijn rol die ik als raadslid en fractievoorzitter voor Knillis heb mogen spelen'.

Peijnenburg over Louis Aarts
'Ik heb eb altijd versteld gestaan over de rol die Louis Aarts in de gemeenteraad speelde. In die oude raadszaal zaten we heel dicht bij elkaar. Als Louis iets niet wilde horen of wanneer hij het geklets en de interrupties zat was, zette hij zijn gehoorapparaat af. Hij heeft ook eens een wethouder bij een informele commissievergadering van Gemeente Werken op het Burg. Loeffplein over verkeer om de tuin geleid toen er een meningsverschil ontstond. Louis wist zich te redden door de wethouder met een gefingeerd rapport van een zelf verzonnen professor om de oren te slaan en daarmee zijn gelijk probeerde te halen. Tenminste dat fluisterde hij ons na afloop in de wandelgangen toe…. Ik wil maar zeggen Louis was heel onverstoorbaar en ook heel brutaal.'

*Frans van Gaal

Frans van Gaal, heeft twee periodes als raadslid heeft meegemaakt , die van
1988 -1992 als opvolger van Piet Baudoin
en de tweede van 2002-2011.

foto © toon rekkers, 22 april 2021.

Frans van Gaal: 'Mijn eerste raadsperiode was ongetwijfeld de leukste. Ik ben toen Piet Baudoin opgevolgd, de man die in Den Bosch en misschien ook wel landelijk de sociale advocatuur heeft neergezet. Dus ik had het getroffen dat ik hem op mocht volgen.
Uit die eerste periode haal ik mijn leukste wapenfeit boven water. Dat was het behoud van de historische perronoverkapping. Bij de nieuwbouw van het station dreigde de NS ook de perronoverkapping uit 1898 te slopen. Mijn voorstel was dat op de gemeentelijke monumentenlijst te zetten. Daar waren een aantal wethouders ,laat ik zeggen, uit de gevestigde macht, het niet mee eens. Het verst hierin ging wethouder Bert Wijers. Dan moest het College de spoorwegen uitdagen tot behoud, wat zij eigenlijk niet wilde.
Mijn voorstel werd dan ook getorpedeerd /geboycot kun je beter zeggen door Wijers. Wijers heeft me op een gegeven dag uit de commissievergadering omdat ik dat punt ‘Perronoverkapping Monumentenlijst’ had laten zetten. Maar wat bleek nu? Wijers zat vreselijk in de stress want het Brabants Dagblad zou de volgende morgen breed met een artikel komen over het feit dat toenmalig staatsecretaris Hedy d’Ancona die overkapping op de Rijksmonumentenlijst zou plaatsen.
Mijn initiatief, maar zeker niet alleen van mij alleen. Ook andere, naast de ’s Hertogenbossche Monumentenzorg, ook landelijke Monumentenorganisaties en de twee toenmalige politieke coryfeeën mr. Hein Bergé en architect Jan van der Eeerden, waren in verzet gekomen tegen de sloop. Zodoende kwam die perronoverkapping op de Rijksmonumentenlijst Toen is die overkapping prachtig gerestaureerd in de oorspronkelijke kleuren groen en goudkleurig

Tot slot nog een aspect waar Van Gaal zich druk over maakt. Tegenwoordig vindt iedereen die mee doet met de gemeenteraadsverkiezingen ook mee moet doen met de regering in Den Haag. Het kunnen nog zulke kwakzalvers zijn, maar ze beginnen meteen al te miepen dat ze mee willen doen met de regering. Een enkeling die kracht heeft zegt: We hoeven niet persé mee te doen. Ook buiten de regering kun je ook invloed uit oefenen. Ik denk dat Knillis in die tijd dat heeft bewezen.
Stedelijk Museum
Hier noemt Van Gaal de discussie over een nieuw stedelijk museum bij het Kruithuis. Wij zijn samen met andere partijen de richting op gegaan. Het plan was om naar ontwerp van de Tjsechische architect/ontwerper Bores Sipek een modern gebouw neer zetten. Dat zou vele miljoenen gekost hebben. En...er was ook nog een Noordbrabants Museum. Toen heeft Stadspartij Knillis met andere partijen voor de route gekozen van een Museumkwartier. Dat is iets waarvan ik zeg daar ben ik op zich wel blij mee.’

* Bert Wijers *1940 + 1 januari 2011] was van 2003 -2009 wethouder voor het CDA. Daarvoor vanaf 1995 raadslid.

*Paul Masselink

Paul Masselink [*4 juli 1950] had vanaf
1974 zitting in de gemeenteraad. Masselink werd in 1978 opgevolgd door Antoine Jacobs. Masselink volgt in 1992 Paul van der Vorst
op en kwam tussen 1994-1996 terug en daarop in 1997 opgevolgd door Frits Verhees.
In 2006 werd Paul Masselink
wederom in de raad gekozen.

foto © Knillisarchief

Paul Masselink, geboren in 1950, zoals zijn aan aandeel start, was al als jonge gast betrokken bij de ontwikkelingen in de stad. En hij is lid geweest van de PSP de jongeren in de gemeenteraad. Dat waren mijn eerste stappen op het politieke pad toen ik brieven stuurde naar de gemeenteraad om mijn ideeën over allerlei projecten en ideeën kenbaar te maken. Tenminste dat waren mijn ideeën.

Het meeste wat me nog bij staat is het spits roeden lopen tijdens de vergaderingen van Knillis vaak zwaarder dan het commissiewerk of raadswerk. Iedereen had zijn eigen inbreng en zijn eigen ideeën. We waren redelijk activistisch. Het leidde er ook toe dat je verrekt goed moest onderbouwen wat je wilde en waarom.
Na mijn vertrek in 1998 kreeg ik een raadspraak aangeboden waarin allerlei richting gevende verhalen die ik heb gehouden in de raad en in de commissie, die in de notulen bijeen waren gezet. Daar staat in het voorwoord dat was een richting voor de langere tijd waarin Knillis gebruik heeft gemaakt van de ideeën die daarin waren verwoord. Als ik specifiek dingen ga noemen dan zijn het eigenlijk dingen die nu nog spelen.
Bovenetages
Het is allemaal leuk en aardig. We wonen in de binnenstad, maar een hele hoop kansen gaan verloren omdat de ruimte boven de winkels niet benut worden. Nog steeds niet benut worden. Een goede bewoning van de bovenverdieping zorgt ervoor dat er onderhoud wordt gepleegd aan historisch panden. Bovendien bevordert het de levendigheid van de binnenstad.
Nog een aspect uit vroeger tijden gehaald: het milieu .
Milieu is nog steeds een essentieel onderwerp voor de stad en de burger. Verkeer, pok een onderwerp dat steeds opnieuw aan de orde kwam. Eindelijk hebben we nu een college van B&W dat iets meer aandacht vraagt voor fietsers. Onlangs heb ik nog een verhaaltje naar B&W gestuurd voor de noodzaak van betere fietsverbindingen, rekening houdend met de ontwikkeling zoals die daar zijn met de trekkar, de Baboe, de duo- fiets, de bakfiets en de E-bikes. Al die dingen vragen dat je eisen moet gaan stellen aan fietsen fietspaden en fietsenstallingen.
Fietspaden
In 1971- praatten wij bij Knillis al over de noodzaak van de vraag energie te beperken. Door goed te isoleren. Ik bedoel het is mijn vak geworden. Mijn heilige passie, zou ik haast zeggen. Maar nog steeds denken mensen dat het installeren van een warmtepomp beter is dan het beperken van de vraag door goed te isoleren. Dat doen we nog steeds niet. We denken allemaal: Weet je wat dat kost? Er is geen hond die zich afvraagt, houd je wel rekening met wat dat opbrengt? Juist dat soort dingen zijn voor mij veel bepalender geweest dan van wat ik nog weet en hoe ik Knillis beleefd heb.
Natuurlijk zijn er ook leuke verhalen en anekdoten.'

*Henny van der Heijden -Molhuysen

Henny van der Heijden-Molhuysen werd in 1986 in de raad gekozen en in 1987
opgevolgd door Helma Thiers Henny Molhuysen, zoals ze ook wordt vermeld,
kwam in 1986 in de gemeenteraad en
werd in 1987 opgevolgd door Helma Thiers.

foto © toon rekkers, 22 april 2021.

Henny Molhuysen: 'Mijn komst in de gemeenteraad was tijdens het 850 jarig bestaan van de stad in augustus 1985 . Dat was na een hele drukke periode met allerlei bezigheden ter voorbereiding van dat 800-jarig bestaan. Maar nog net op het hoogtepunt van dat jubileumjaar: de reünie met de veteranen uit Wales van de Welsh Division. Als gemeenteraadslid had je dan bepaalde privileges zoals bijeenkomsten in het stadhuis. Daar zat ik bij de lunch aan naast een in een prachtig uniform gestoken veteraan uit -zelfs- de Eerste Wereldoorlog. Eigenlijk is dart ook de beste herinnering aan mijn raadsperiode.
Een ander gedenkwaardig moment was dat er een stel buurthuizen gesloten zouden moeten worden, waaronder Paschalis in de Vogelwijk. Juist daar was het heel hard nodig. Ik was in die tijd ook lid van de Eerste Communiewerkgroep van de parochie Sacrament. Dus je kwam ook elk jaar met die mensen in aanraking waar een hoop ouders niet konden lezen of schrijven. Het is toen gelukt dat buurthuis met een aantal partijen te redden. Maar na een paar maanden werd het gebouw in de fik gestoken. Dat was voor mij de druppel die de emmer deed overlopen.Toen ging het helemaal niet meer.'
Klein Deuteren
'Ik heb één overwinning gehaald. Dat was de terp Klein Deuteren aan de Oude Vlijmenseweg. Die terp zou afgegraven worden en de boerderij zou worden gesloopt. Daar ben ik tegen in het geweer gekomen. Gelukkig kreeg toen een lid van D66 een heldere inval. Dat was architect Antoon de Becker. Hij heeft dat pand gekocht en daarin zijn architectenbureau gevestigd. Daardoor is die terp met zijn kenmerkende boerderij behouden gebleven.'
Lambooybrug
Een ander project waar Henny zich zichtbaar nog druk over maakt was de foute aanleg van de Lambooybrug waar fietsers. Aanvankelijk moesten zij komend vanuit Zuid naar Noord een stuk omrijden. Pas later is daar een aparte fietsstrook voor aan gelegd. Ik heb bij die plannen zitten pleiten voor een rechtstreekse verbinding voor fietsers vanaf Zuid naar Oost de Lambooybrug op. ‘Dat was niet nodig,’ kreeg ik als reactie van de gemeente. ‘Mevrouw Molhuysen zag dat helemaal verkeerd.’ Maar je kunt je voorstellen dat de jeugd die omweg vermeed en rechtstreeks de brug met autobanen op fietste. Dat was niet zonder gevaar. Het heeft wat tonnen gekost om alsnog een rechtstreekse verbinding voor fietsers met een eigen fietsstrook naar en over naar de Lambooybrug te maken. Dat was pas in de periode waarin Helma Thiers raadslid was geworden. Dat hadden ze zich kunnen besparen als ze meteen naar mij geluisterd hadden. Zo gaat dat wel meer met gemeentelijke projecten.'

Tot slot nog een plan van de gemeente dat Henny specifiek aan ging. Dat was de sloop van huizen in de Dode Nieuwstraat en op het Minderbroedersplein. 'Daar heb ik tegen gestemd terwijl Paul van der Vorst en Piet Baudoin vóór stemden. Ik kende een van die pandjes in de Dode Nieuwstraat [39] van binnen en van buiten omdat ik daar ben groot gebracht. Ik vond dat ze niet afgebroken mochten worden, maar voor restauratie in aanmerking moesten komen. Dus toen was de fractie verdeeld …’

*Helma Thiers [*4 maart 1955]

Helma Thiers [*4 maart 1955] volgde
in 1987 Henny van der Heijden-Molhuysen op en in 1991 Antoine Jacobs en sloot in 1995 haar politieke carrière als politica af.

foto © toon rekkers, 22 september 2021.

Helma Thiers ‘Mijn installatie was op 20 februari 1987. Ik heb met heel wat coryfeeën samen mogen werken. Met Paul van der Vorst heb ik vele jaren in de raad gezeten en allerlei dossiers behandeld en veel van Paul geleerd.
Wat ik me nog het meest van mijn raadswerk herinner is het dossier Soetelieve [Jac Stienstra]. Ik heb het zelf niet behandeld, maar omdat ik met Paul Baudoin in een commissie zat die dat proces moest bekijken, alle dossiers doorgeworsteld. Daar heb ik ontzettend veel van geleerd omdat ik te maken kreeg met wetgeving over Ruimtelijke Ordening bestemmingsplannen en contracten. Wat mij nog het meest is bijgebleven is de houding van de provincie die de gemeente liet vallen en er letterlijk in de verslagen stond: ‘In dat wespennest moeten wij ons niet steken.’ Dat was meteen al een leuke eye- opener hoe het er in de politiek aan toe gaat.

Verder heb ik met Rien de la Cousine, Kees Vera en Frans van Gaal in de raad gezeten. Waar ik zelf nog het meest bij betrokken ben geweest is de Zuid-Westtangent. Dat was een dossier dat al jaren liep. Het gebied ten Zuid-Westen van de stad stond al lang in de kijkerd. Ten eerste voor woningbouw. Dat is toen afgeblazen. Toen kwam het in beeld voor een wegverbinding dwars door de Gement. In de gemeenteraad was dat toen beklonken. Iedereen gaf het op en Piet Baudoin was toen zo hardnekkig, die zei: Nou we gaan alle tegenstanders verzamelen en het juridisch aanvechten.
Bij die aanpak hebben we veel steun ondervonden van Aad Smit en Peter Klaren noemen die ontzettend veel werk in die actiegroep hebben verzet. Uiteindelijk zijn we bij de Raad van State terecht gekomen en daar hebben we gewonnen. Zij wees de zaak terug naar de gemeente met de opmerking dat zij weliswaar alle procedure met bezwaren had doorlopen. maar... niet serieus was omgegaan met de bezwaren. Het was een beetje een pro forma procedure. Dat werd niet door de hoogste rechter geaccepteerd.
Dat was voor Knillis een gigantische overwinning en tevens een brevet van onvermogen voor de gemeente en de politiek dat er zo met de burger wordt omgegaan. Dat is grotendeels aan Piet Baudoin te danken. Het was voor Knillis een van de grootste zaken die zij in de loop der jaren heeft bereikt. Dat lijkt mij een passend moment om er mee te stoppen.

*Antoine Jacobs

Antoine Jacobs [*30 april 1946] volgde in 1973 Herman Wijnhoven op, in 1981 Paul Masselink en in 1983 Paul van der Vorst. In 1991 werd Antoine opgevolgd door Helma Thiers en in 1998 opnieuw in de raad gekozen en in 2000 opgevolgd door Jos Cozijnsen.

foto © paul kriele, 10 juli 2021.

Antoine Jacobs sloot in de Knillispoort de filmpremière op zaterdag 10 juli 2021 over ‘Knillis 50 jaar’ af met een filosofietje.
‘Een land moet bestuurd worden en een stad moet bestuurd worden. Daar heb je bestuurders voor nodig, regels en ambtenaren. Maar je hebt ook dwarsdenkers nodig die de bestuurders en de ambtenaren bij de les houden. Je hebt ook pitbulls nodig die vasthouden wanneer anderen het hoofd laten hangen. Vandaag de dag zie je ze in Den Haag met Pieter Omtzigt en in Den Bosch bij de Bossche Groenen. 65 jaar geleden waren dat Hein Bergé en Jan van der Eerden die streden tegen de afbraak van de binnenstad. En Jan van Osch die de besloten bestuurscultuur van het CDA te lijf ging.
Toen zij er in 1971 de brui aan gaven heeft de groep Knillis die toorts van dwarsdenkers en pitbulls overgenomen. Dat deed zij door opnieuw energie te halen uit humor en zelfspot. Dat ludieke was overgenomen van ‘De Kabouters’ in Amsterdam.

Met deze film willen we diep respect betuigen aan de frontrunners, de coryfeeën van Knillis die achtereenvolgens dit politiek zware karwei 50 jaar lang hebben opgebracht.’ Hier noemt Jacobs ter herinnering aan hen die niet meer onder ons zijn: Louis Aarts, Paul van der Vorst, Herman Wijnhoven en Piet Baudoin. ‘Jacobs: Waarom deden zij al dat werk? Uit liefde voor de stad in de wetenschap dat de inwoners van toen, de ouders zouden zijn van de jonge mensen van vandaag.’
Jacobs, die verwijst naar de coronatijd me zijn gevolgen, besluit met: ‘Deze film is ook gemaakt om jongeren in deze tijd een hart onder de riem te steken. ‘ Want Knillis wil verder en dat gaat niet zonder de aanwas van een nieuwe generatie politiek getalenteerden.'

De gehele film is te te zien op YouTube: Knillis 50 jaar

Terug naar boven