Einde Antiquariaat Brabant+historie

Printerversie

Gepubliceerd op: 11-06-2008 | Gewijzigd op: 29-11-2008

-Pim van Pagée 65 voorjaar 2006
-Ans en Ank van Pagée
-Hemelse ezelbruggetjes 19 juni 2006.
-Oudste antiquariaat maart 1993

Het Antiquariaat Brabant rechts met wijlen Ans van Pagé en links ook met haar zoon Pim. - foto's paul kriele, 19 juni 2006.

Pim van Pagée stopt met Antiquariaat Brabant op Lange Putstraat 14. Na meer dan 35 jaar, het jaar waarin zijn moeder Ans en haar zus Miep zelfstandig op dit perceel startte, komt er een einde aan een van de meest nostalgische winkels in de stad.
Geoffrey Groenewoud heeft -door een familiekwestie bij de Pagées - het pand kunnen kopen. Deze transactie en de persoon Geoffrey doen Pim verdriet, maar hij staat machteloos. De plannen rond een kunstatelier op de eerste etage, met werk van zijn onverwacht overleden zus Ank, gaan hierdoor op deze locatie niet door.
Pim brengt een groot deel van zijn collectie over naar de Van der Does de Willeboissingel waar hij woont. Ongewild en vroegtijdig komt de voorspelling uit, die Ans en Miep in 2006 voor Bastion Oranje deden dat zij in 2008, het jaar waairn ook Pim met pensioen gaat, zouden stoppen met hun antiquariaat.

foto © jan clemens lampe, 2004

Ans van Pagée
J. F. –Ans- van Pagée [*1916 ] was als assistente vanaf 1956 werkzaam in het antiquariaat van mijnheer Marius Heinen. Die had zich uit de boekhandel teruggetrokken en was als hobby een antiquariaat begonnen. Bij het overlijden van de ouwe heer Heinen in 1964 kocht zij de zaak. Kort erna nam zij ook het Zuid-Nederlandsch Antiquariaat dat al vanaf 1925 bestond, over. Met zus Miep Selis dreef zij de zaak.
Ank van Pagée
Dochter Ank dreef een antiquariaat in haar geboortestad Deventer, maar op 8 mei 1995 maakte zij na een periode van ernstige depressiviteit een einde aan haar leven. Haar waskrijttekeningen uit de periode 1990-1994 eerst in kleur later alleen nog in zwart/wit, tonen verwijzingen naar haar gemoedstoestand van weleer.  
Naast deze tekeningen bevat haar collectie ook vele portretten uit de periode 1982-1989 toen zij boekhandelaar was in Deventer en kaarten die zij aan haar moeder schreef. Ook enkele doosjes en altaartjes zijn uit 1993 van haar hand bewaard gebleven
Lange Putstraat 
De zaak heet ‘Drie Edammer Kazen’, in de volksmond het Rood Korstje. Vanaf 1974 in gebruik. Daarvoor -vanaf 1964- was de zaak in de er het er naast gelegen pand de Klosbeugel gevestigd. 

Putstraat met 'de Klosbeugel' op de hoek met de Korte Putstraat. Het 2e pand links naast het hoekpand was het 'Rood Korstje' en vanaf 1972 Antiquariaat Brabant . In het hoekpand zat vanaf 1964 -1974 antiquriaat Zuid-Nederland van Adriaan Heinen. foto © paul kriele, 19 juni 2006.

Pim van Pagée 65    voorjaar 2006
Pim, die in 1966 afstudeerde, heeft als opleiding Mo-B tekenen B. Met die actie was hij ook 1e graads bevoegd docent Kunstgeschiedenis In de eerste jaren gaf hij tekenles aan de MMS en het gymnasium in Deventer. Vervolgens was hij van 1974-1982 docent Kunstgeschiedneis aan de Akademie voor Beeldende kunst van Enschede.
In 1983- op zijn veertigste - komt er een ommekeer. Dan krijgt Pim als verjaardagscadeautje aangeboden om een heel jaar lang ..

Ik had al die jaren manifestaties georganiseerd. Dat was ik onderhand wel beu geworden, zeker wat betreft die stadsvernieuwingsprojecten. Dat kwam door het feit, dat ik ook voorzitter was van de.Kabel Omroepvereniging Deventer [KOD]. Dat ben ik halverwege dat experimenteertraject geworden toen er onenigheid over de doelstellingen opdoemden.
Deventer behoorde met Tilburg tot een van de zes Nederlandse gemeenten, waar met regionale tv werd geëxperimenteerd. Ik noem de twee gemeenten omdat daar die experimenten het meest succesvol verliepen. Dat begon rond 1970 en in 1982 lag het op zijn gat. De oorzaak lag in de techniek. Dat maakte het voor ons - die toch allemaal vrijwilligers waren - te duur om met apparatuur bij de tijd te blijven. In die periode kwam ook meer de professionele tv op gang. De meest doorslaggevende reden lag in het feit dat ook nog eens de subsidiekraan werd dichtgedraaid.
Die projecten kregen wel veel internationaal aandacht. Ik ben er voor naar het buitenland gereisd om lezingen te geven, zoals in Berlijn. Voor Canada kreeg ik ook een uitnodiging maar daar ben ik niet op in gegaan.
Pas later zag men het belang van regionale tv in.

Wij werkten bij de KOD geheel onafhankelijk het waren allemaal vrijwilligers die afkomstig waren uit de volksbuurten en die door de eigen mensen werden opgeleid. De doelstelling was dan ook: ‘Voor en door de bewoners’. Bij die veelal technische ondersteuning kregen we hulp van ‘de Jonge Onderzoekers’.
Die KOD was, door de toen pas aangelegde kabelnetten, wijkgebonden bezig. Dat had als voordeel een grote betrokkenheid en inzet. Nadeel was wel dat het er soms erg fel en weinig objectief aan toe ging omdat bijvoorbeeld de cameraman zich met de discussie bemoeide en in het gewoel van de strijd zijn camera er bij neergooide en mee op de vuist ging. Dan moest ik de boel sussen. In onze onafhankelijkheid stelden wij ons erg kritisch op naar de gemeente en de provincie. Dat gold met name de stadsvernieuwingszaken. Deventer geldt als voorbeeld van een buurt die geheel naar de wens van de bewoners is gerealiseerd. Het programma van Hans Keller Campus en Picnic waren de eerst tv-programma’s in kleur.   Het is voor mij een erg spannende tijd geweest. maar wel erg vermoeiend. Geleidelijk aan is die regionale tv overgenomen door professionals en natuurlijk kwam de commercie om de hoek kijken.
Na die tijd zette hij grote manifestaties op. Dat bestreek kermissen circussen en evenementen. Maar ook het bedenken en samen met architecten uitvoeren van ornamenten in tuinen en op gebouwen.
Binnen de stichting Y zette hij 35 jaar geleden samen met enkele vrienden onder wie zijn zwager, grote manifestaties op, zoals Ei’69. Dat speelde zich af op Pinksteren 1969 op het gebied van theater muziek en beeldende kunst. Daar kwamen 3.000 bezoekers op af. Twee jaar later was er in de steenovens van een steenfabriek langs de IJssel een gelijksoortig evenement Y’71 met ma Ans Pagée als de voorzitter van de ‘stichting Y’.
Met die manifestaties wilden wij een overzicht bieden van de beeldende kunst vanaf 1945 tot 1969. Markante persoonlijkheden waren daar Corneille en Karel Appel, verenigd in de Cobragroep.
De 'Actie Tomaat'
Dat speelde zich af ten tijde van een andere bekende protestbeweging in de kunstenaarswereld ‘De Acte Tomaat ‘, maar de belangrijke kunstenaarsgroep Artopofa [Dibets] hield zich van onze manifestatie duidelijk afzijdig. 
Het motto van die protesten waren: de afstand tussen de straat en het museum te overbruggen. Waar ook Het bewegingstheater Bewth met onder meer Annemiek Prinsen en Frans Zwartjes bekend van zijn geworden. Pagée: ‘Als ik er zo op terugblik kun je concluderen dat de rariteiten die recentelijk in mijn werk manifest werden zoals ‘Dansen met de dood’ ‘Geheugensteuntjes’ en ‘Hemelse ezelbruggetjes’ afgeleiden zijn van de rariteiten waarmee ik mij toen bezig hield.‘Stichting Y’ uiteengevallen  / Deventer Noorderbergkwartier
Pagée woonde in die tijd op het kasteel Groot Hoenlo waarin later Harry Mulish zijn ‘De ontdekking van de Hemel’heeft geschreven. Dat speelde zich in en rond dit kasteel af, maar Mulish had er de naam Groot Rechteren’’ aan gegeven. Het tweede deel is geschreven vanuit de plek waar Mulish nu woont.
Kasteel Hoenlo was tevens de dependance van het Letterkundig Museum in Den Haag??  Die manifestaties zijn later uitgemond in politieke stromingen. De stichting Y is uiteengevallen en Pim ging door met het aspect stadsvernieuwing in het Deventer Noorderbergkwartier. Die wijk is geheel naar wens van de wijkbewoners opgezet. De stedelijke plannen van Provincie en de Gemeente Deventer zijn hier volledig getorpedeerd.  

Einde loopbaan antiquariaat
Over 10 jaar loop je de kans dat met een dergelijk antiquariaat gaat missen en wellicht biedt deze opzet dan weer levenskans. Voor ons, die op leeftijd raken, is dat aanleiding te stoppen. Deze branche is soms marginaal, hoewel het erop lijkt of de markt van antiquarische boeken weer gaat aantrekken, maar we hebben ook andere tijden meegemaakt. Bovendien ben je er 7 dagen per week mee bezig. Ik word 65 dat is een moment dat ik mijn ideeën wil gaan uitwerken. Maar eerst moet de bovenetage op orde zijn.
Geheugensteuntjes
Volgend jaar maart organiseert Pim Pagée de expositie Geheugensteuntjes die in samenwerking met de universiteit van Maastricht en de Tefaf [Euregionale Beurs] wordt opgezet. Maastricht probeert de binnenstad meer bij de Tefaf te betrekken en daarom biedt de gemeente aldaar faciliteiten voor deze expositie die de memnotechniek laat zien. Memno is het Latijnse woord voor geheugen. 

De expositie 'Hemelse Ezelsbruggetjes', die op 10 en 11 juni 2006 plaatsvond, was een vingeroefening voor deze Geheugensteuntjes.
Geheugenkunstbeelden ofwel prenten in het geheugen is bedoeld ter ondersteuning van het geheugen. Dat was niet alleen een methode om mensen te informeren, nagenoeg alle visuele beelden zijn van religieus van aard, licht Pim van Pagée toe. Op deze expositie waren vitrines ingericht van verzamelaars die vrijmoedig met dit thema waren omgegaan.  
Professor Charles van Leeuwen van de universiteit van Maastricht was een van stuwende krachten achter de expo. Van Leeuwen stelde een gedicht samen over dit onderwerp.  

Hemelse ezelbruggetjes  19 juni 2006.
In juni 2006 organiseerde Pim van Pagée op de Euregionale Beurs in Maastricht de expositie 'Hemelse Ezelbruggetjes'. Onderstaand voorbeelden uit die collectie. 
Deze bruggetjes zijn bedoeld om het geheugen op te frissen : ter herinnering. Het vat in beeld gezegden, uitspraken en/of wijsheden samen. Vaak, meestal, zegt Van Pagée hebben visuele beelden een religieuze grondslag. Ezelbruggetjes komt voort uit kunstbeelden, het inprenten, het prenten in je geheugen. 

Links en rechts boven: Spiegel der Waarheid een in Den Bosch gedrukté prent. Op deze prent staat een heel verhaal van leven en dood. Door de nummers 1 t/m 5 te volgen krijgt het verhaal zijn verband.
Links onder: Deze vermanende tekst slaat op dronkaards. Het is een beloningsprentje. Kinderen van de zondagschool ontvingen na de les een dergelijk vermanend prentje. Dat konden zij opbergen in een doosje dat zij na afloop van een serie van bijv. 18 lessen, cadeau kregen.
Rechts: onder: een 19e eeuws bedevaartsprentje over Kevelaer.
foto's © paul kriele, 19 juni 2006.

Hierboven: links: een volksprent uit Epinal [Fr] uit de Fabrique De Pellerin. Rechts: Midden een oude prent met allerlei religieuse teksten op de diverse vingers van een hand geschreven. Rechts boven:  een 18e eeuwse prent 'Merian', waarop de tekst Memento Mori [Gedenk de overledenen].  foto's © paul kriele, 19 juni 2006.

Oudste antiquariaat  maart 1993
Ik ben het oudste antiquariaat in Den Bosch, een beetje restaureren, zoveel echte antiquariaten zijn er niet. De enige met echt oude Boeken en uitgaven van de 16 en 17e eeuw. Dat komt niet terug dat vergt investering een ouwe stock Ik ben al 35 jaar bezig. Vanaf 1956..
plannen
Ik wil de collectie veredelen, wat interessanter maken slechte 2e hands boeken worden verbeterd. Dat maakt de verkoop aantrekkelijker. Het gaat slecht met de Nederlandse literatuur doordat er oudere schrijvers zijn. In het onderwijs wordt er geen aandacht aan boeken besteed. Oude literatuur gaat er uit tegen de helft van de prijs. De actuele stock tegenover de eigentijdse schrijvers en aardige uitgaven. 
Je moet tegemoet komen aan de vraag de ... ...veel en de 19 en 20ste eeuw. Daar vraagt niemand naar. Naar Vondel en ....[Ans noemt enkel oude schrijvers...] daar kijkt men niet meer naar om. Die namen kent men niet eens. Dat ligt aan de docenten in het onderwijs.

Hier komen maar twee leraren uit het voortgezet odnerwijs als klant. Ans noemt enige namen onder wie Swinkels over wie ze vertelt, dat zij hun leerlingen heel enthousiast konden maken en leuk vertelden. Ans: ’Die figuren bestaan niet meer... Ze gaven mij champagne als ik een eerste uitgave had. Vroeger dan had je in de zaak oudere pastors en studenten uit Tilburg universiteit tot voor 10 jaar nog. Maar dat is dramatisch veranderd die zie je niet meer. Nu komen er jongens die op het gymnasium hebben gezeten en die komen kijken of wij er nog zitten Het lijkt wel of ik voor hen hun grootmoeder ben en er al 100 jaar zit.Ik ben nu 75 [1993] ik was 40 toen ik begon. Ik heb het tegen schappelijke prijs over kunnen nemen.
anekdote: Er was eens iemand die zag 25 jaar geleden twee boeken staan en die stonden er nog steeds voor dezelfde prijs dat het ie voor een schappelijke prijs kon kopen. Het is in elk geval een leuk vak. Daar houdt je niet mee op dat is de clou verder verandert er niks 

De echte antiek verzamelaars die tellen het uit ze weten precies de prijs als ik een je wordt er nooit rijk van. Het is sappelen om te verdienen want je moet investeren Pas na je dood ben je schat rijk. Pim heeft vroeger veel van particuliere gekocht, je kreeg vaak op die manier een collectie. Tegenwoordig kopen wij de hoofdmoot op veilingen. Daar kom je nog wel eens aardige kavels tegen. Men zegt: vroeger kostte het zoveel en toen was het veel goedkoper, maar als je het vergelijkt met levensonderhoud dan was het vroeger ook duur.
Pagé constateert een daling van de inkomsten De grote inkomsten komen niet meer uit de winkel. Vroeger maakte ik nooit een catalogus het is hard werken om het hoofd boven water te houden. Het was een echt joodse handel. Je koopt een stuk op en dat probeer je te verkopen.
historie 
k ben helemaal zelf begonnen, eerst apart van de ouwe heer Heinen in het pand De Klosbeugel hiernaast Dat was toen nog niet gerestaureerd. Antiquariaat Brabant hoort bij Den Bosch. Vroeger lag het vast bleef langer wat de mensen verzamelden. Met 2e hands boekwinkels verandert de prijs op en neer. Dat heeft met mode te maken. Neem topografieën als er een stukje staat in de NRC wil iedereen het hebben. Het is vluchtiger geworden, net als de hele maatschappij.
archief
In de tijd dat het archief hier [Waterstraat] nog zat, hadden we veel klanten. Alle Brabanders die het archief bezochten kwamen altijd even bij ons langs. Maar dat is ook al lang weg.
inkomsten.  © paul kriele, maart 1999 
Ans is - na bijna vijftig jaar- nog altijd dagelijks in het nauwelijks veranderd ‘winkeltje’ in de Lange Putstraat aanwezig. Maar zoon Pim van Pagée heeft meer het werk achter de schermen van haar overgenomen.  


Terug naar boven