Ontwikkeling van pleinen [met fonteinen]

Printerversie
Gepubliceerd op: 16-05-2005 | Gewijzigd op: 02-10-2010
Een historische stad kent tal van bekende en minder bekende pleinen. Op de ontwikkeling/herinrichting van deze pleinen wordt hier ingegaan. Het Da Vinci-plein en de Arena/Stoa zijn in ieder geval twee nieuwe pleinen. Sommigen van deze pleinen zijn uitgerust met een fontein.
Inhoud 
Voor de  Parade  en de Markt zijn  aparte pagina's ingericht
-Jacobskerkhof
-Oeteldonk zoekt plek voor jubileumfontein
-Kardinaal Van Rossem terug april 2004:  Naar speciale Kardinaal. v Rossumpagina

-Burg.Loeffplein  [u gaat naar een andere pagina]
-Fonteinplein fontein rijker
-Harpspeelster mei 2001
-Schroef van Archimedes voorjaar 1999
----------------------------------------
Jacobskerkhof
Centraal op de foto staat de middeleeuwse Jacobkerk, nu de BAM. Daarachter prijkt de toren van de Jacobkerk, tegenwoordig Jeroen Boschcentrum [de opening is voorjaar 2006 voorzien].

foto © peter van gogh, 16 augustus 2005.

Rond de middeleeuwse Jacobkerk in de Bethaniëstraat lag tot ongever 1935 een plein. Dat was het voormalige Jacobkerkhof. Kort voor de Tweede Wereldoorlog vond hier de eerste sanering plaats. Deze volksbuurt werd gesloopt. Bij die stedenbouwkundige ingreep is onder meer de Bethaniëstraat aangelegd en zijn de huizen in 'Het Plantsoen', zoals de buurt toen werd genoemd, gebouwd.
----------------------
Oeteldonk zoekt plek voor fontein  31 oktober 2003.
De fontein die de jubilerende Oeteldonkse Club de gemeente wil aanbieden [ Nieuwsbrief 24 oktober 2003] komt niet op het Burg. Loeffplein. Dat plan, gepresenteerd in najaarsnummer van Blurb, betreft slechts een schets en is op die locatie niet aan de orde, aldus woordvoerster Dorothé Gevers.
Na de winter keren de fonteintjes van Irene O’Brien Fortuyn terug. Omdat ze regelmatig kapot waren gingen ze in reparatie en aansluitend in opslag omdat het Loeffplein als buffer van een nieuw in te richten Markt zou gaan dienen. Nu de herinrichting is opgeschoven, is op het Loeffplein, waarvoor de fonteinen waren ontworpen, weer ruimte. Waar nu de –half - cirkelvormig fontein, ontworpen door Antwan Hoedemakers, komt te staan is nog een vraag. zie ook fonteinen  

Pleinen wachten op aankleding 1 april 2002.
De inrichting van de Bossche pleinen loopt niet erg voorspoedig. Het Burg. Loeffplein, dat in zijn bestaan al enkele metamorfoses achter de rug heeft, wacht nog op een definitieve inrichting.

Het Burg. Loeffplein. 
met  de fonteinen van  kunstenares Irene O'Brien die niet voldeden.

foto © gerard monté, 4 april 1999.

De fonteinen van Irene Fortuyn O' Brien, die vorig jaar, eerste door disfunctioneren en vervolgens ivm de bouw van de Esplanade werden weggehaald keren pas in 2005. De herbouw van het ANWB-kantoor en de herinrichting van de Markt gaan vóór.
Wel aan snee is het Kardinaal van Rossumplein dat komend najaar zijn plantsoenachtige indeling - compleet met dé kardinaal, terugkrijgt.
De Stationsweg heeft door de functie van entree naar de stad het visitekaartje. Daar zijn in het plantsoen kabels voor een beregening aangelegd zodat het gras fris kan groeien.

Kardinaal van Rossum terug   29 april 2004.
Vanmorgen om even na tienen is het beeld van Kardinaal van Rossum -na vijf jaar -teruggeplaatst op het plein naar hem genoemd. Takelbedrijf Saan en de mannen van De Bont van Hulten voerden het karwei uit. Er moesten wat hobbels [schroef die in de weg zat] worden genomen. Commentaar zal ook nog volgen omdat het beeld gedraaid is . Eerst keek Willem Maria van Rossum [1854-1932] naar zijn bisdomkerk op het toenmalige Duhamelplein [later kapelaan Koopmanplein]. Nu staat hij na jaren opslag op de werf aan de Poeldonkweg met het gezicht naar de oostelijke huizenrij.

De nog kale sokkel die 's morgens in orde gemaakt werd alvorens het beeld daarop geplaatst kon worden. 
 
foto's © gerard monté, 28 april 2004. 
De sokkel wordt door deskundigen bekeken en uitgemeten. foto's © paul kriele, 29 april 2004.


Het bronzen beeld van August Falise, dat in Brussel [Verbeijst Fondeur] werd gegoten, werd op 24 juni 1934 onthuld. In de oorlog is het beeld even in het Kruithuis opgeslagen geweest ivm met ‘Duitse belangstelling’. Om het trafohuisje is een Spaans granieten sokkel gemaakt door Petrumus uit Heusden. De luiken over het waterbassin worden nog afgedekt met natuursteen, evenals de lelijk groenen deur van het trafohuisje dat een bronzen deur krijgt.

Er waren wat nauwkeurige inspecties nodig voordat het beeld goed op zijn sokkel stond. Ook moest nog een moer die in de weg zat, worden verwijderd....

Daar gaat ie in de touwen de lucht in. Het volk en de werkers kijken toe. Er werden ook opnamen gemaakt voor de gemeente die het hele proces van de aanleg van het waterbassin heeft gevolgd. Dat deed F2 met Frans Wijers [foto hieronder, uiterst links], midden achter de mannen van de Bont van Hulten

foto's © paul kriele, 29 april 2004.  
.Uiteindelijk staat de kardinaal..
Hierboven Jan Verhoeff in gesprek met Boy Tax
.
foto's © paul kriele, 29 april 2004.
 


Kardinale terugkeer
Het onderstaand bericht is al weer achterhaald Dit najaar [2003]keert de kardinaal op 'zijn' voetstuk terug. Dat voetstuk is een kast voor de installatie van het ondergrondse waterreservoir.. Al die tijd heeft het beeld opgeslagen gelegen op de werf aan de Pieter Langendijksingel..

Achterhaalde terugkeer: Het ziet er naar uit dat komend voorjaar [2002] ' de Kardinaal' terugkeert naar de plaats waar hij sedert 1932 heeft gestaan: het Kardinaal van Rossumplein, voorheen Veemarkt en daarvoor Plantsoen genoemd.**
Het plein krijgt een nieuwe groenrijk inrichting Hoewel gehinderd door een trafohuisje is er plaats voor het standbeeld van Kardinaal van Rossum én voor enkele bomen die langszij het plein zijn voorzien. Het blik keert -gelukkig -nie tmeer terug. Voor de cafébezoekers van De Unie biedt het plein ruimte een rianter terras aan te leggen. 

In 2001 is onder het plein een reservoir voor afvalwater aangelegd, een zgn. bergbezinkbassin.
' Van Rossum' heeft al die tijd geparkeerd gestaan op de gemeentewerf aan de Pieter Langedijksingel.
** p.s. Dit plan is wederom verschoven naar najaar 2002.

'De Kardinaal' staat nog steeds op werf opgeslagen  , 26 mei 2001. 
De inrichting van het Kardinaal van Rossumplein laat zeker nog een half jaar op zich wachten. De reden is niet helemaal duidelijk, maar ook mbt het Burg. Loeffplein zit er weinig schot in de herinrichting.
De gemeente zegt steeds te wachten op afronding bouwwerkzaamheden. Zo is het op het Burg. Loeffplein waar de fonteinen nog ontbreken en de Esplanade nog niet helemaal af is. Zo gebeurt het ook met de omgeving van het Kardinaal van Rossumplein waar aan Van Berckelstraat en Kasterenbug wordt gewerkt. De kardinaal keert mogelijk terug op een sokkel die het centraal geplaatste elektriciteitshuisje moet camoufleren...

Omwonenden zitten nog steeds tegen een kaal plein aan te kijken De gemeente houdt hen zoet met beloften dat - eerst - voorjaar 2001 - dan weer - najaar 2001 'de Kardinaal' terugkeert.
'De Kardinaal' blijft weg


foto's © gerard monté, 26 mei 2001.
 

Het Kardinaal van Rossumplein  blijft kaal  november 2001.
'De Kardinaal' blijft voorlopig nog weg. Zoals de Nieuwsbrief al in september 2001 meldde keert het beeld pas voorjaar 2002 terug. De invulling van het Kardinaal van Rossumplein, overigens ook van het Burg. Loeffplein, gebeurt pas volgend jaar, aldus een woordvoerster van de gemeente.

Waterstad 's-Hertogenbosch
Den Bosch is een waterstad al zou je het zo 1,2,3 niet zeggen. Zelfs rond 1500, toen de stad zijn Gouden Eeuw beleefde, was 's-Hertogenbosch een bloeiende havenstad. Omdat verkeer over land nog niet was ontwikkeld vormde de noordelijkste stad van de zuidelijke Nederlanden een knooppunt in het waterwegennet. Producten vanuit de Kempen en de Meierij kruisten die vanuit Gelderland en Holland.
Door de godsdiensttwisten verloor de stad haar reputatie. Het economisch gewicht van de stad kreeg een duw door de opkomst van Antwerpen en Amsterdam als nieuwe havensteden. Ook als factor speelde mee, dat het wegvervoer het transport over water ging verdringen.
Bekend is dat veel huizen in het centrum over en langs de Binnendieze zijn gebouwd. Om het waterkarakter van de stad te accentueren is er in de jaren tachtig een fonteinenplan ontwikkeld: elke twee jaar zou er een nieuwe fontein worden geplaatst. Recent is bovendien een waterplan aangenomen. Knillis heeft bij dat initiatief een grote rol gespeeld.

Stad aan het water 
De gemeente 's-Hertogenbosch heeft het initiatief opgepakt om samen met de waterschappen een Bosch' Waterplan op te zetten. Een voornemen dat volgt uit de Stadsvisie waarin water en groen als kenmerkende elementen staan opgenomen van de stad. In het waterplan staat beschreven hoe het stadsbestuur het beheer en de inrichting over/van het water [en groen] vorm gaat geven.
Dat inrichtingsplan is gebaseerd op het feit dat 's-Hertogenbosch ligt temidden van een delta van de rivieren Dommel, Aa, Dieze en de Maas. Om dat plan uit te kunnen voeren dient er een samenwerking te komen van de gemeente met de waterschap. Ecologie en milieu maken natuurlijk onderdeel uit van de inrichtingsplannen en het milieubeheer. Ook toerisme, stedenbouw en het watergebruik zelf.

Een voorbeeld van dit plan is bijvoorbeeld het terugwinnen van water zoals dat gebeurt op de Vliert waar afvalwater wordt gescheiden. Regenwater dat van daken en de openbare weg afkomt gaat terug naar de grond of in de rivier. Beperking van het drinkwater en van sproei-installaties is ook een item.
Bij de [politieke] discussies is ook al naar voren gekomen dat de stad meer gebruik kan maken van het aanwezige water voor recreatie en als speelgelegenheid.

Harpspeelster mei 2001
De harpspeelster, een van de oudste monumentjes in de wijk Zuid. Zij staat in het parkje aan de Hertog Hendriksingel. foto © gerard monté, mei 2001.

Aan de Hertog Hendriksingel staat de harpspeelster van Jacques van Rijn. Deze fontein, cadeau gedaan door 'Oud-'s-Hertogenbosch 1953' die daarmee de grote man achter het 750-jarig bestaan van de stad, Herman van den Eerenbeemt wilde eren, had de Casinotuin als eerste standplaats. Daar vond in 1885 het evenement rond het eeuwfeest plaats. Later is het beeld met de watersproeiende harp verhuisd naar het plantsoen in Zuid. 

Schroef van Archimedes voorjaar 1999.
Een mooi plaatje van een van de eerste fonteinen die ihkv het Fonteinenplan in gebruik werd genomen.
De idee was van de Stichting Knillis.
foto © gerard monté, voorjaar 1999.




Terug naar boven