Presentatie ‘Kijken naar Bosch’ van Ed Hoffman

Gepubliceerd op: 09-03-2014 | Gewijzigd op: 12-03-2014
Recensie boek Zie onderaan artikel.
In een glamourvolle gehouden masterclass presenteerde Ed Hoffman vanmorgen zondag 9 maart 2014, in het Jheronimus Bosch Art Center, zijn nieuwste boek 'Kijken naar Bosch'. Dat ging gepaard met –soms sappige- anekdoten [tot zelfs family-history] en met historische, voor Bosschenaren herkenbare, situaties [de panden op de Markt] en feiten. Van Hoffman zijn we al wat gewend, maar om een klein uur, zelfs zijn kleinkinderen te blijven boeien, dat kan alleen deze [kunst-]geschiedenisdocent en volleerd Jeroen Boschkenner.


Het traditioneel uit te reiken 'Eerste exemplaar' was er dit keer niet voor burgemeester Ton Rombouts, maar voor Hoffmans kinderen Frenneke, Ivich en Warden.	foto's © paul kriele, 9 maart 2014.

Hoffman plaatste Bosch in het stadse milieu van vijf eeuwen geleden en bevestigde de positie van de schilder in de hogere regionen van de samenleving. Ook onderstreepte Hoffman aan de hand van voorbeelden, de uniciteit en daarmee de authenticiteit van de gekwalificeerd hoogstaande werken, die de auteur in zijn boek ‘Kijken naar Bosch’ breedvoerig en boeiend heeft toegelicht. Die uniciteit zit hem bijv. in het gebruik van lood-wit, in Bosch’ horizonnen, de authentieke tekening van bomen. En dat Bosch toen al [lied-] boeken schilderde! De 16e eeuw is de eeuw waarin de boekdrukkunst werd uitgevonden. ’Dat doet niet een team, dat doet iemand,’ bevestigde Hoffman die creaties die afkomstig zijn van die ene Bossche schilder.

Het publiek, onder wie burgemeester Ton Rombouts, prof. Ron Spronk van onder meer het Bosch Research and Conservation Project, en Bosch kenner prof. Eric de Bruijn en een grote familieschare, beloonde de boeiende voordracht [masterclass] van hun vader/opa] met een daverend applaus.
Dat was niet het enige moment waarop de emoties in de stem van deze voordrachtskunstenaar [zijn lezingen over Bosch trekken steeds volle zalen], hoorbaar was. Ook de verlate komst van De Bruijn was een moment van herkenning en waardering van Hoffman, een dank die hij ook richtte naar de mede tekst-adviseur Jan van Oudheusden.

Rombouts sprak volmondig zijn waardering en dank uit over de auteur. ‘We zetten de naam Hoffman voortaan in kapitalen.Ongelooflijk, wat jij hebt gepresteerd. Ik ben diep onder de indruk,’ aldus de burgemeester, die ook –maar niet het eerste- exemplaar in ontvangst mocht nemen. Die eer viel de kinderen Frenneke, Ivich en Warden te beurt.


Hoffmans oudste dochter [l.] Frenneke en oudste kleindochter Stéfanie werden ook nog even aangehaald en meegesleurd in de talrijke anekdoten die de auteur bracht. Daarin koppelde vader/ opa Hoffman de tijd van Bosch aan de tijd van nu. En hij toonde zich verontrust dat zelfs sommige hoofdzonden [op het tafelblad van Bosch], deugden van deze tijd zijn geworden...	Bij een andere beschrijving van een 'geweldsschilderij' van Bosch bevestigde Frenneke, Hoffmans oudste dochter, die psycholoog is, dat een ruzietje soms geen kwaad kan.. .. foto's © paul krieel, 9 maart 2014.

Maar ook de oudste kleindochter Stéfanie werd niet ontzien. In de tekening van de tijd-van-toen koppelde Hoffman de zeven hoofdzonden [door Bosch afgebeeld op een tafelblad] aan deze tijd. Van enkele hoofdzonden, zoals trots jaloezie en vraatzucht, zijn sommigen zelfs deugden geworden. ‘Dat verontrust mij nog het meest, zei Hoffman verder. ‘Op de tv gaat een-derde van de programma’s over eten. Een toerist vraagt je niet meer de weg naar de Sint Jan, maar naar de Korte Putstraat. Trots en afgunst staan ook op dat tafelblad. Een ander groot deel van de tv-programma’s gaat over het lichaam [New Holland topmodels, of ‘Genante lijven’ en ’Extreem make-over’]. Eten en het lichaam, dat is het allerbelangrijkste voor ons. Mijn oudste kleindochter vroeg ik wat ze wilde worden: Styliste, zei ze ! Daarbij hoort ze tot de categorie: ‘Help ik weet niet wat ik moet aantrekken.,.’.

Hoffman voelde zich geroepen deze rijk geïllustreerde studie te schrijven omdat de vorige uitgaven die op de markt verschenen vaak ontoegankelijk, te wetenschappelijk en onhandelbaar. Vooruitlopend op het JB-jaar in 2016 kunnen de Bosschenaren hieruit vernemen hoe het nu werkelijk met Jeroen Bosch ging en wat hij met zijn schilderijen heeft bedoeld. Daarom heb ik de meest hoogstaande [25] werken belicht,’ aldus Hoffman. ‘Het ontbrak nog aan een basisboek. Dit is het boek dat ik altijd heb willen schrijven.’


Voormalig eigenaar Ton Meulman van Adr. Heinen zijn vrouw Ineke en rechts André Stikkers, die nog volop in de strijd zit met de overname van de boekwinkel in de Kerkstraat.	Hier bedankt Erwin Versantvoort [vanaf 1 februari 2014 in dienst van het JB-centrum] zijn voormalige baas André Stikkers. foto's © paul kriele, 9 maart 2014.

Het begrip en de kennis overbrengen over/ van Jeroen Bosch ,dat beaamde ook Rombouts, die uitvoerig op de resultaten van de voorbereiding van het JB-jaar in ging. Zelfs haakte de burgemeester even in op de recente publiciteit, met name over de toezeggingen van schilderstukken. Rombouts wees er nog eens op dat '... museumdirecteur Charles de Mooij de regisseur is en ik zijn opperhelper ben'.

Rombouts bedankte nog eens alle betrokkenen: ‘Na een dip bevinden we ons weer positief voorwaarts richting dat herdenkingsjaar. En na 2016 ligt Den Bosch er nog beter bij,' voorspelde de burgemeester, die als nieuwe feitjes de opstapplaatsen bij de diverse musea [Het Noordbrabants Musuem en Oeteldonks Gemintemuzejum] en bezoekerscentra [Zwanenbroedershuis] noemde. Ook wenste Rombouts een betere ontvangst door goed opgeleide gidsen die de bezoekers vanaf het station welkom heten en een nog betere taxiservice [..]. 'Daar kan dit boek van Ed Hoffman hen zeker bij helpen.'

Na afloop kreeg André Stikkers van voorheen Polare gelegenheid zijn dank uit te spreken voor de steun die hij alom vindt rond de voortzetting van boekhandel Adr.Heinen. Deze week donderdag 13 of vrijdag 14 maart valt de beslissing of de curator instemt met de koop van -onder meer- de Bossche boekwinkel Heinen.

Ook Eds [links nog zichtbaar] echtgenote Marijke werd met een bloemetje van Vincent Verstappen, niet vergeten.

foto © paul kriele, 9 maart 2014.

Stikkers kreeg van Jo Timmermans van het Jeroen Bosch Art Center 100 exemplaren ‘Kijken naar Bosch' cadeau voor verkoop in de ’nieuwe’ zaak. In zijn dankwoord besloot Stikkers, dat hij hoopte u spoedig weer in onze boekwinkel te kunnen ontmoeten en zei: 'Leve het boek. Leve de boekhandel !.'

Recensie 'Kijken naar Bosch'
'Kijken naar Bosch is niet alleen een plaatjesboek. Het is sowieso -alleen al door de prijs van € 14,95- een erg toegankelijk boek. Inhoudelijk biedt het een overzichtelijk [letterlijk] inkijk in de meest 'kwalitatief hoogstaande' werken van Bosch. Die keuze heeft de auteur Ed Hoffman ook zo gemaakt: toegankelijk en hoogstaand, zoals hij op de boekpresentatie toelichtte.
Afgezien van de royaal afgebeelde voorstellingen loopt men door de duidelijke inhoudsopgave, die gerubriceerd is naar genre werken [onder meer Heiligen, Gewone mensen en Het Einde der Tijden], gemakkelijk door het boek heen. Bij elke afbeelding staat ook nog waar zich dat schilderstuk bevindt.
De bedoelding een leerzaam en makkelijk toegankelijk boek over Bosch te maken, dat voor elke Bosschenaar geschikt is en hen helpt meer inzicht in de werken van hun stadgenoot te krijgen, is dan ook geslaagd.

Terug naar boven