De historie van Verkadekoekjesfabriek

Gepubliceerd op: 03-12-2008

Aan de Boschdijkstraat stond de Bossche wafelfabriek van Verhagen en Van Oorschot . Deze 'Eerste Bossche Stoom- Koek- Biscuits- Banket- Beschuit- en Suikerwerkenfabriek De Nijverheid C.L.Verhagen -Van Oorschot' bakte Parijse wafels, frou-frou en moccastangen.
De fabriek werd in 1929 overgenomen door Ericus Gerhardus Verkade die al vanaf 1886 in Zaandam brood en beschuit bakte.
Aanleiding van de overname was het 50-jarige bestaan van 'De Nijverheid' -opgericht in 1879-en de ouderdom van inrichting en productiemiddelen. Blijkbaar bestond er ook een gebrek aan financiële middelen. Via de Bossche margarinefabrikant werd met de heren Verkade kontakt gelegd Verkade zag wel iets in de overname vanwege de reputatie van de Bossche wafels ! De gesprekken leidde in 1929 tot de oprichting van de 'N.V. tot voortzetting der zaken v/h C.L.Verhagen - Van Oorschot.


Opvallend, kleurrijk en duidelijk is het lichtobject dat de actualiteit van de Verkadefabriek aangeeft. -foto's © gerard monté, 30 september 2004.

Vele Bossche meisjes gingen van de huishoudschool naar Verkade. 'De meisjes van Verkade' en de 'koekjes van Verkade', waren een begrip. Maar meestal werden de meisjes al op de levensschool [Mater Amabilis] benaderd vanuit het -toenmalige- jongerenwerk. Daarin was juffrouw Kerstel actief. Zij kwam het bedrijf in 1946 binnen dankzij Cis Ebben die vanwege huwelijk moest stoppen.
Dames die in het jongerenwerk actief waren kregen bij directeur 'mijnheer Verhagen' de voorkeur want dat betekende dat zij goed met deze meisjes uit de volksbuurten konden omgaan. Het waren vooral gezinnen in de Graafsewijk waar huisbezoek werd afgelegd, aldus Kerstel.

Kerstel was niet alleen cheffin ook een soort maatschappelijk werkster die tevens met de werving belast was.Zij 'viel' rechtstreeks onder de directeur Verhagen met wie ze elke morgen de ronde deed over de meisjesafdelingen en de keuken.
Zij benadrukt dat in die na-oorlogse jaren maar enkele fabrieken bestonden, zoals De Gruyter,de ENCI [C&A] en de capsulefabriek van Lewin op het kanaal. Kerstel werd de cheffin van 150 meisjes. Over 'de mannen' waren weer mannelijke chefs aangesteld. Maar die waren meer met het zwaardere werk en niet met inpakken, smeren van reeds gebakken koekjes met crêmes [mocca of frambozengelei ] en sorteren, belast.

Een groepsfoto uit de jaren 50 genomen voor het kleedhok van Verkade dat toen nog aan de Veemarktkade stond. Met cheffin [in wit] 'juffrouw Kerstel' in het midden.
De meisjes droegen blauwe schorten en een 'netje', ofwel een wit gebreid mutsje.

Foto uit Collectie Fotobureau Het Zuiden tegenwoordig bevindend in het Stadsarchief.

Modernisering jaren 80
In 1984 werden op het terrein aan de Boschdijkstraat/Veemarktkade twee nieuwe bedrijfshallen gebouwd.
In 1988 is nog een nieuwe productielijn voor de wafels in gebruik genomen. Het werd de grootste volautomatische wafellijn van Europa, zo meldt het Brabants Dagblad op 27 juli 1988. Daarmee werden nog niet alle oude productielijnen afgestoten. Hoewel hoofdzakelijk met de hand bediend bleef een van die drie in functie, omdat anders Verkade niet aan de vraag kon voldoen.

In 1990 wordt de fabriek overgenomen door United Bisquits. De productie werd verplaatst naar Zaandam. Daar was ruimte vrij en inmiddels waren de meeste afdelingen geautomatiseerd . Concentratie van de productie, maakt tal van functies overbodig en zal tot een beter bedrijfsresultaat zal leiden, zo heette het in de communiqués uit de jaren 1992/1993. Het definitieve besluit tot overplaatsing viel eind september 1993 [Ondernemingskamer rechtbank Amsterdam].

voorouders
In het adresboekje van 1897 komen twee Verhagens en ene Van Oorschot voor die qua branche iets met de latere brood-en bisquitbakkerij te maken gehad kunnen hebben.
C.L.M. Verhagen op de Schapenmarkt B 329 als koekfabrikant . Dat adres klopt volgens juffrouw Kerstel.Het echtpaar Verhagen woonde op de Schapenmarkt Onbekend is of daar ook de eerste fabriek heeft gestaan.
En nog een P.F. Verhagen in de Karrenstraat B381a als broodbakker.
Ook H. van Oorschot op de Kuipertjeswal was naast winkelier een koopman in gist.

Terug naar boven