Berichten Noordbrabants Museum 2002- mei 2008

Printerversie
Gepubliceerd op: 31-05-2008 | Gewijzigd op: 07-05-2013
Informatie over het nieuwe museum te samen met SM's en de overige historische ontwikkelingen. zoals de historie van het museumpaleis en 165 jaar Provinciaal Genootschap. Voor berichten na mei 2008 volgen onder kop Noordbrabants Museum de verdere berichtgeving.

Leerlingen van het Pius X-College uit Bladel veroveren in de lunchpauze het monument op het voorplein.

foto © paul kriele, 4 april 2008

Voor de oude middel eeuwse Jacobkerk: zie pagina BAM
Ook artikel over de aanloop naar  Stedelijk Museum SM's. zie SM's

Overzicht berichten:
Actievoerders tegen bomenkap brengen de media en de politiek in stelling 31 mei 2008.
Opkomst kijkdag fotoalbums jaren 40 gering 31 mei 2008.
1000ste kleuter bij 'Muziek gespeeld en verbeeld'  28 mei 2008
Opnieuw commotie over bomenkap in tuin 28 mei 2008.
'Album van de Zwitserse soldaat  Bonstetten' [met Bossche stadsgezichten] dd. 27 mei 2008
Indringend beeldverhaal van acht 95-plussers tot 20 mei 2008 8 april 2008.
Marktkijker in gebruik genomen 4 april 2008.
Expo Leo Adriaans  25 februari 2008
100.000ste Wauw ! stilletjes gepasseerd 27 januari 2008
Toelichting invulling nieuwbouw Beurdseplein  22 januari 2008.
70.000ste voor Wauw !  27 december 2007.
Noordbrabants Museum neemt Beurdseplein grotendeels in bezit  , 19 oktober 2007. 
Officieel afscheid Jan van Laarhoven , 15 oktober 2007.
Na 40 jaar: herhaling ontvangst Museumbezoek 2 oktober 2007.
Afscheid Jan van Laarhoven [deel 1] den bosch, 1 oktober 2007.
Wauw 70 !  den bosch, 29 september 2007.
Gurt Swanenberg nog tot 2-9-2007 
Ans Markus trekt 50.000 bezoekers den bosch, 29 augustus 2007. zie expo Markus
Nelleke de Laat in portierswoning juli 2007
Expo AFC in portierswoning den bosch juli 2007.
Expo van portretten van Albert Verlinde en andere BN-ers [Max]  6 juli 2007. zie pagina Albert Verlinde
Expo Ans Markus den bosch, 10 en 14 juni 2007.
Onverwacht vertrek Van Laarhoven  25 juni 2007.
Fotoexpositie Martien Coppens, Jan Verhoeff en Korrie Besems  14 juni 2007.
Zie bij betreffende fotograaf
Teneur naar handhavenb SM's in Paleiskwartier 22 mei 2007.
Museumplan miljoenen duurder  26 april 2007.
Heler van ‘De Knotwilg’ [Van Gogh]: twee jaar   5 april 2007.
Tipgever van gestolen 'De Knotwilg' nu zelf aangeklaagd 5 april 2007.
Nieuwbouwplannen ter discussie  30 januari 2007.
Sylvia Kuijlaars in Tuingalerij 26 januari 2007.
Opening Molenjaar in Den Bosch met expositie over molens 26 januari 2007. zie pagina Molens
100.000ste bezoeker[s] aan Museum  30 november 2006.
Huisje weg voor uitbreiding museum  28 november 2006.
Winnaars wedstrijd Museumschatjes   27 november 2006.
Openingsceremonie rond acht Van Gogh's en tijdgenoten  24 november 2006.
Met nieuwste aanwinst: Opening nieuwe Van Goghzaal en expo Romeins wijnservies, 21 november 2006.
Objecten en foto's van Duke Burgerhof  29 oktober 2006.
Schatten van Brabant: Pelgrims on wheels 29 oktober 2006 en De Wereld Jeroen Bosch, 15 oktober 2006
Kunst rond 190015 oktober 2006
Expositie Dutch Village van de Eindhovense Design Academy, 15 oktober 2006 .[Tevens rondleiding Michel vdLaar ]
Aanwinst voor Museum: vier Van Gogh's 4 oktober 2006.
Uitslag spreekwoordenwedstrijd  2 oktober 2006.
Bomenkap en bouwplan nieuw museum opnieuw in de Raad 6 september 2006.
Bomen snoeien voorplein  4 september 2006.
Jeugd doet aan grafitty tijdens B-there festival september 2006. 
Verwarring rond bomenkap  31 augustus 2006.
Restauratie glas-in-loodramen voormalig Rijksarchief Waterstraat  31 augustus 2006.
Reactie Museumdirecteur op bomenkap 28 augustus 2006.
Bomenkap door nieuwbouw   24 augustus 2006.
Eerst zet uitbreiding Museum  22 augustus 2006.
'Muziek Gespeeld en verbeeld' dd. 25 april 2006 
Spreekwoordenexpositie  28 april 2006
Succesvolle exposities  voorjaar 2006
Eerste tekenen van voorbereiding nieuwbouw  28 april 2006.
Museumweekeind 2006   3 april 2006 [Computeranimatie van Oude Markt]
Henket licht bouwplan toe  28 maart 2006.
Foto-exposities: Han Meeuwsen, Michel Krzyanowski en Hollands Zicht   2 maart 2006
'De Knotwilg' van vGogh terug  16 maart 2006
12 werken 'Goudstikker' terug naar familie  25 februari 2006.
Nieuwbouw SM's samen met aanbouw NbM-25 januari 2006.
Aankoop Aanbidding der Driekoningen  29 december 2005.
Museum overweegt 'Helvoirtse' Van Goghs te verwerven  23 november 2005
In 2016 nieuw Jeroen Boschjaar  1 november 2005
Van Laarhoven plaatst vraagtekens bij -landelijke- museumontwikkelingen  28 oktober2005
Expositie Broedertwist  oktober 2005
Prijs voor Museum - juli 2005
Nieuwe wandeling 'Oorlogspad'- mei 2005
Nationaal Museumweekeind zet 'Knusse Jaren 50' bijna op de 100.000 bezoekers  19 april 2005
Lezing Michel vdLaar [conservator] : Wat schuilt onder de verflaag van een schilderij..?  10 april 2005.
50.000ste voor 'Knusse Jaren 50'   22 maart 2005
Bosschenaar ziet zichzelf op affiche  14 februari 2005
Concertzaal in Culturele Salon   24 januari 2005
Beleg van Den Bosch 1629 als aanwinst   17 december 2004
AVRO's Kunst & Kitschdag in Museum  25 oktober 2004
Opening Frans Slager expo   22 oktober 2004
Aanwinst met Antoniuspaneel  13 oktober 2004
Oproep voor herinneringen uit de jaren 50  13 oktober 2004
De Gruyterafdeling [ook Philips, Etna en Willem II] geopend  31 juli 2004
Museumkwartier in wording [19 maart 2004] 
    Reacties museumdirecteuren
Bloemen in het Museum [maart 2004]
Lente in Museum [nieuwe boom in tuin/ 16 februari 2004]
Kikkers in museum klik op Salon d' Oetel [6 februari 2004]
De Lakenmarkt digitaal
Bloemen bijeen
monsters en fabeldieren
uitslag prijsvraag monsters
Nieuw beeld op voorplein
Jeroen Boschzalen geopend
expo Japanse penseelstreken [10 mei -31 augustus 2003]
Kruithuisbesluit weer vooruit geschoven
Nieuwbouw met plussen en minnen
Duo museum

Deel B.
1 Onderscheiding directeur Van Boven 3 november 2000.
2. inleiding
3. Margriet van Boven
4. bouwplannen
5. historie
6. link naar NbM
7. Perikelen rond de ' M'

Deel  C. Provinciaal Genootschap 30 juni 2002
===================================
Actievoerders tegen bomenkap Museumtuin brengen de media, de bomenstichting en de politiek in stelling 31 mei 2008. 
De kap van een 50-m hoge paardenkastanje in de meest zuid-westelijke hoek van de tuin van het Noordbrabants Museum houdt de gemoederen van bomenliefhebbers nog bezig. De boom moet, zo bleek onlangs, moetweg voor de bouw van een tussengang [corridor] van het nieuwe SM's naar de vleugel van Quist. 
Uit nader onderzoek en na de commissievergadering over dat bouwplan, blijkt dat 'de politiek' gewoon dit aspect heeft gemist. De paardenkastanje stond al bij het eerste plan 'in de weg'. De bomenliefhebbers en omwonenden willen de partijen bewust maken van het sparen van deze 50 hoge -gezonde - kastanje. Dat kan zeker niet door hem te verplaatsen, wat B&W te duur [..] vinden. De boom, met een stamwijdte van bijna 1.40 m, kan bijv. ingepast worden in die corridor. Vraag is of architect Henket, die overigens wel meer staaltjes op zijn naam heeft staan en bovendien eerder de fundering deed opschuiven, voor 2 andere waardevolle bomen, dit er bij wil doen.

Rechts de 50 m hoge en gezonde paardenkastanje gezien vanaf de Mortelsteeg, die blijkbaar 'in de weg' staat... 

Boven: Helmus Boons meet de omvang 1.34 m van de paardenkastanje. Op linker foto
ook met RenéGoumans

foto's © paul kriele, 30 .

Het bouwplan van het SM's en de verbouwing van het NbM komen deze zomer 2008 in de gemeenteraad.
Na mei 2008 zijn er tal van artikelen verschenen over de bomenkap en de bezwaren.  zie per artikel via de zoekfunctie.

Opkomst kijkdag fotoalbums voor expositie jaren 40 gering 31 mei 2009. 
Zaterdagmorgen 31 mei 2008 bekeken medewerkers van het Noordbrabants Museum fotoalbums van de jaren 40. De albums kunnen materiaal bevatten voor de expositie die het Museum voor komend najaar plant. Op de kijkdag waren slechts 25 personen afgekomen. Behalve de NOS, die een reportage [Radio 1 ] maakt, waren ook het Brabants Rijksarchief [BHIC], het Instituut Oorlogsdocumentatie [NIOD] en de Universiteit van Tilburg aanwezig om zich over dit unieke materiaal te oriënteren. 
Conservator Pacal Viskil toont zich niet teleurgesteld. ‘Het liefst zagen we een keu van mensen op het voorplein staan, maar met dit aanbod bleef het overzichtelijk en konden we zorgvuldig de gegevens verwerken. ‘ Het meest opvallend was een echtpaar dat een kist meebracht. Daarin zat de erfenis van een tante, die dagboeken, brieven, fotoalbums en agenda’s bevatte. ‘Daar worden een paar uur voor vrij gemaakt,’ aldus Viskil. 

Het echtpaar Verzantvoort uit Den Bosch [Komt d'r in] met Gineke van der Lee [Brabants Historisch Informatiecentrum] die haar de oorlogsfoto's uit hun privé-albums laten zien.  Jan en Annie Verzantvoort-Spijkers worden geïnterviewd door de NOS. 

foto's © paul kriele, 31 mei 2008.  
Een tafel met albums en hun eigenaren. Links achter het echtpaar Verzantvoort met de NOS reportageman en Gineke van der Lee [BHIC]. 
Onderaan links 
Martien en Lies Smits-van Boxtel uit Vught en rechts conservator Pascal Viskil.
Het echtpaar Smits-van Boxtel dat hun foto's laat bekijken door conservator Pascal Viskil van het Noordbrabants Museum.  

Eric Somers en Renë Kok, medewerkers van het NIOD met Paul en Trees Houben-Koeneman [rechts] en een medewerker Rien Wols van het BHIC.  Eric Somers en Renë Kok, medewerkers van het NIOD.

Indringend gefotografeerd: acht 95-plussers 8 april 2008.
In de tuingalerij van het Noordbrabants Museum zijn tot 19 mei 2008 portretten en situaties te zien van acht oudere [boven de 95 jaar] mensen. Die foto’s brengen de wereld van deze hoogbejaarden in beeld. Aanleiding van deze expositie is het werk van Margriet Luyten die de laatste levensfase van haar moeder vastlegde. Later, zij werkte als vrijwilliger in een verpleeghuis, pakte zij de idee als kunstenaar op de wereld van oudere mensen te onderzoeken. Uit 24 oudjes, die zich aanmelden, werden er 8 geselecteerd van wie zij bij hen thuis een persoonlik beeldverhaal opzette. 
Marktkijker in gebruik genomen 4 april 2008.

Vanmorgen - vrijdag 4 april 2008 - nam wethouder Jetty Eugster in het Noordbrabants Museum de Marktkijker in gebruik. Dat is een kijker die een driedimensionale animatie weergeeft over de Markt van rond 1600 en de eigentijdse Markt. Die – draaiende - animatie wordt door eigen handbediening van een toetsensysteem weergegeven.
[Reeds afgestudeerde] studenten van het Koning Willem 1-College Rien Damen [40] studie Design Akademy en Pieter de Kok [28] studie Fotonica, stelden deze draaiende projectie samen. Kok pakte de modellering van de gebouwen op en Damen met name de software.
Eugster beklemtoonde in haar toespraak nog eens dat de put op de Markt in de oude vorm altijd zal blijven bestaan. ‘Toen zag de Markt er zus uit en nu zo de vorige eeuw zo en nu werken wij er ook weer aan,’ aldus de wethouder die constateerde dat de 135.000 Bosschenaren erg betrokken zijn bij die Mark. Dat is het visitekaartje van de stad,’aldus directeur van het museum Charles de Mooij, die Bart Meester en zijn medewerkers van de BAM [Ad van Drunen en Dick van de Vrie] dankte voor hun inzet. Er is vanaf 2005 [expo De Wereld van Bosch] aan dit project gewerkt. De Lakenmarkt van 1530, het oudste zicht op een Nederlandse Markt, vormde een van de bronnen voor deze animatie die gratis te bedienen is. 

Boven: De producenten, qua softeware Rien Damen [r.] en Pieter Kok [l.] qua modelleren van de gebouwen
Rechts boven: museumdirecteur Charles de Mooij, wethouder Jetty Eugster en hoofd BAM Meester
Rechts: de openingshandeling door wethouder Jetty Eugster.


foto's © paul kriele, 4 april 2008.
 

Expo Leo Adriaans 25 februari 2008.
Gedurende de maanden maart en in de 1e week van april 2008 loopt er de expositie van de 'eigengereide schilder en keuterboer' Leo Adriaans en kunstenaars uit zijn omgeving. 

Een banier en de boerenkar van Leo Adriaans.

foto's © paul kriele, 25 februari 2008.
Een gesprek met o.a. diens weduwe Monique Willems [m] op het voorplein van het NbM , markeren de expo over de bijzondere kunstenaar.

Museum laat 100.000ste passeren   27 januari 2008. 
Zondag 27 januari 2008 stond voor de expositie Wauw ! in het Noordbrabants Museum de 100.000ste bezoeker in de rij op het museumplein. Vanaf de opening om 12.00 uur tot ver over vieren reikte een keu van mensen tot in de Verwersstraat. Dat waren er mee rdan 400 die nog op de laatste dag Wauw! kwamen bekijk. Vrijdag 25 januari 2008 tond de teller al op 97.500 bezoekers. Maar de museumdirectie liet zondag die mijlpaal voorbij gaan. Er was geen bloemetje, noch cadeau, noch een ontvangstcomité om die jubilaris te fêteren. Wauw is na Knus en De Gruyter de meest geslaagde expositie voor het museum. Dat begint dit najaar aan een foto-overzicht van de jaren 40. 

foto's © paul kriele, 27 januari 2008. De laatste dag van Wauw! trok rond de 500 bezoekers. Daarmee werd de grens van 100.00ste -stilletjes-gepasseerd.
 

Over de 100.000: In een persbericht liet het museum zondagvond 27 januari 2009 weten dat zaterdag bij sluiting het aantal van 102.639 was bereikt.

Noordbrabants Museum begroet 70.000ste bezoeker Wauw !   27 december 2007.
Vanmiddag - donderdag 27 december 2007- werd door directeur Charles de Mooij de 70.000ste bezoeker van de expo Wauw ! onthaald op koffie, gebak, bloemen, het Jaren 70 boek en een jaarabonnement. Het waren grootmoeder Lenie Tevel, dochter Wilma Kaljouw en kleindochter Dejenna. Ze waren naar Den Bosch gekomen om onder meer de kerststal in de Sint Jan te bekijken. Vanwege een dienst was de kerk tijdelijk gesloten en weken ze uit naar het Noordbrabants Museum. 
De populaire expositie overtreft met 20.000 die van Knus die in maart 2005 afsloot. Het museum verwacht dit jaar nog 150.000 bezoekers te halen mede als gevolg van de tentoonstelling van Ans Markus die 50.000 bezoekers trok. Het museum dat in november het feit herdacht dat het 20 jaar aan de Verwersstraat was gehuisvest- vierde vorig jaar op 1 december pas de 100.000ste bezoekster.

Noordbrabants Museum neemt Beurdseplein grotendeels in bezit   19 oktober 2007. 
De uitbreiding van het Noordbrabants Museum omvat niet alleen de kantoren [Erfgoedhuis e.d. aan de Waterstraat] de rubrieken beveiliging en klimaatbeheersing, zoals het persbericht doet vermoeden, maar het verloederde parkeerterrein aan de Beurdsestraat/Weversplaats komt voor een groot deel bij het Museum*. Daar was eerst nog aan de zijde Beurdsestraat en aan de zijde Weversplaats een lintbebouwing van huizen voorzien. Met die aanwas kan het museum ‘…ook de vergeten- kwetsbare - collecties, die zich in de depots bevinden’ aan het publiek tonen, was de toelichting.van directeur Charles de Mooij. Voor die extra uitbreiding ontvangt het museum 10 miljoen extra, boven op de15 miljoen die voor de vernieuwing al was toegezegd.Huizen zijn alleen nog gepland aan de zijde Weversplaats. Een inkijk op de uitbreiding komt er zowel op de kop Beurdsestraat/Weversplaats, als nabij het Oud Bogaardenstraatje, aldus De De Mooij in een toelichting voor Bastion Oranje. 

Door de extra 10 miljoen krijgt ook het begrip Museumkwartier meer vorm, waardoor  de bewoners van de Mortelkazerne volledig worden ingebouwd. De Vereniging van Eigenaren Mortelkazerne beraadt zich over bezwaren tegen die blokvormige uitbreiding voor hun woningen.

*Toelichting invulling Beurdseplein  22 januari 2008.
Uit recente [januari 2008] tekenigen blijkt, dat de aanbouw achter de vleugel van Quist nagenoeg het hele parkeerterrein beslaat. Het alleenstaande witte huis nabij de Oude Boogaard, verdwijnt. Slechts 6 woningen aan de vroeger geheel in de vorm van een lint bebouwde straat keren terug.Verder komt er ter hoogte van de Mortelkazerne een ingang voor de expeditie en voor auto's van medewerkers en enkele plaatsen die de bewoners van de Morltelkazerne hebben afgedwongen. In de neiwubouw tbv het Noordbrabants Museum zijn inbegrepen afdelingen voor de technische- en facilitaire diensten en enkele expositiezalen.
De hoogte van de aanbouw reikt tot aan de dakgoot van de Mortelkazerne. Van het plein blijft amper en stukje groen over. Een serie bomen zullen worden gekapt. Enkele worden herplant of vervangen.

Impressies van de nieuwbouw
Voor de uitbreiding van het Nb-Museum moet ook het witte huis in het Oud Bogaardenstraatje wijken. 

de zijde Weversplaats met 2 van de zes huizen
Zijde Beurdsestraat  met een deel van de nieuwbouw. Rechts de toegang naar het Oud Bogaardenstraatje.
De gevelrij wordt naar links voortgezet in enkele neiuwbouw huizen.

Lintje voor vertrekkende museumdirecteur Van Laarhoven  15 oktober 2007.
Maandagmiddag 15 oktober 2007 - werd aan Jan van Laarhoven, die door privé-omstandigheden vroegtijdig vertrekt als directeur van het Noordbrabants Museum namens koningin Beatrix een koninklijke onderscheiding - Ridder in de Orde van Oranje Nassau- uitgereikt. Burgemeester Rombouts, die hem de bijbehorende versierselen opspelde, prees Van Laarhoven om de verbinding die hij wist te leggen tussen ’ons’ museum en de stad. Ook de humor van de scheidende manager werd gememoreerd, met name wat Van Laarhoven voor Oeteldonk heeft betekend, zoals zijn verdiensten voor de oude bestuurders [de ouwe vellen] en het Oeteldonks Muzejum. 

De gaande [Jan van Laarhoven] en de 'komende' man [Charles de Mooij] 
 
foto© paul kriele, 1 oktober 2007.
 

De 56-jarige Van Laarhoven, die eerst als conservator [1973-1979] en vanaf 2000 als directeur bij het museum in dienst was, kreeg behalve een ridderorde, van het Museumbestuur een olieverfschilderij van Gurt Swanenberg cadeau. 
Voorzitter RvToezicht Bemelmans en gedeputeerde voor Cultuur Van Haaften prezen hem om zijn verdiensten voor de nieuwbouw van het SM’s en de samenwerking met het Museum voor Religieuze Kunsten in Uden.
Van Laarhoven: ’Dit afscheid, evenals dat van de medewerkers van het museum, gaat me aan het hart. Ik laat veel achter waarvan ik ben gaan houden’.
Inhakend op zijn vasthoudendheid mbt de nieuwbouwplannen: ‘Bij de Provincie zullen ze een lastige man aan me hebben gehad.’
Van het museum, dat dit jaar nog de 150.-000ste bezoeker hoopt te verwelkomen, is [ voorheen conservator en directielid] Charles de Mooij [*1957] de nieuwe directeur. 

Hierboven: links .. Rechts de familie rechts het echtpaar Van Laarhoven en daarachter de drie kinderen.Uiterst rechts, 1e rij, Charles de Mooij en links naast hem gedeputeerde Birgitte van Haaften. - foto's © paul kriele 15 oktober 2007.
Bloemen van de burgemeester namens het gemeentebestuur voor de echtgenote Marjolijn. Een olieverfschilderij van Gurt Swanenberg van het Museumbestuur.

Fotolinks onder:  de Gedputeerde Brigitte van Haaften
Foto rechts onder: De voorzitter van de Raad van Toezicht Berry Bemelmans biedt de echtgenote Marjolijn van Laarhoven bloemen aan.
In middelste rij foto's: rechter foto: Van laarhovens opvolger Charles de Mooij biedt zijn voorganger een olieverfschilderij aan van Gurt Swanenberg, die deze zomer nog in het museum exposeerde.
Van Laarhoven, had in Tilburg een expo van Swanenberg jr. bezocht : 'Ik viel van mijn sokken'. Swanenberg is een realistisch schilder, die boven het niveau uitstijgt dat je bij tekenleraren in het algemeen aantreft.'
 foto's © paul kriele 15 oktober 2007.
------------------------------------------
Bemelmans sprak over'... een fantastische bestuurder en een directeur met visie. Wat Margriet van Boven op de kaart heeft gezet, werd door Jan van Laarhoven uitgebouwd.  
Hij is volhardend [tav de nieuwbouw], wist het museumkwartier bij Provincie en gemeente te realiseren. Van Laarhoven is een man met visie en iemand met een bedrijfsmatige aanpak die schaalvergrotend werkt. 
Jan, die terugtreedt op het moment dat ie kan gaan oogsten, hefet ook de samenwerking met Uden [Religieuze Kunsten], dat nu zijn juridisch en organisatorisch beslag krijgt, voorbereidt. Binnen zijn museum is het een coach van het personeel.'aldus Bemelmans.

Van Haaften, de gedeputeerde voor Cultuur, gaf in wat kernwoorden de kwaliteiten aan van de vertrekkende directeur: gevoel voor humor, netwerker, gedreven, zakelijk, intellectueel, doener, eigenzinnig, gepassioneerd, pragmaticus, wetenschapper, pestkop, straatvechter, kenner van Den Bosch en doener, aldus Brigite van Haaften die haar toespraak beëindigde met te stellen dat '...musea leven in Brabant. Kijk maar naar Jan, dat is een kijkcijferkanon, zoals ze bij de televisie zeggen'. 

De gedecoreerde Jan van Laarhoven in zijn dankwoord, waarin hij vele relaties en instanties noemde.
Bij zij afscheid voor de Vrienden van het Museum'op 1 oktober 2007 waren er 1800 bezoekers. De opbrengst van die avond was 1 fles wijn een een boek.. Dus het was niet een echt afscheid, aldus Van Laarhoven.
Het opspelden door burgemeester Rombouts van de koninklijke onderscheiding: Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

 foto's © paul kriele 15 oktober 2007.

 

Na 40 jaar: herhaling ontvangst museumbezoek   2 oktober 2007. 
Het Noordbrabants Museum ervaart, zoals gisteren gemeld, een toenemend aantal bezoekers. Met Wauw wordt dit jaar al vroeg de 150.000ste verwacht. Om de stroom bezoekers beter te reguleren [huidige garderobe en horeca zijn te klein], is de Statenzaal omgetoverd tot café-restaurant en is in de tuin een garderobetent geplaatst.
Precies 40 jaar geleden, bij de grote Jeroen Boschexpositie in het huidige BAM-gebouw in de Bethaniëstraat, werd voor die functies een houten loods naast de oude kerk opgezet. Voormalig huisarts Harry Damen, die toen zijn medicijnenstudie afrondde, werd via Alfred Olderaan, die met Ton Frenken de organisatie deed, aangetrokken als exploitant van horeca, garderobe en de toiletten. De toen 26–jarige verpleegkundige Mady Michielsen stond in de bediening, maar door de drukte [bijna 400.000 bezoekers] werd dat een afhaalbuffet, aldus Mady, die later Harrys echtgenote werd.
Dokter Damen betaalde zijn studiebeurs terug met het geld dat ie aan de biertjes en de toiletten had verdiend. De houten loods, die er nog staat, werd in de jaren eind 80 de BLOS-studio.

Afscheid Jan van Laarhoven [deel 1]  1 oktober 2007.
Maandagavond 12 oktober 2007 was de eerste werkdag voor Charles de Mooij als nieuwe directeur van het Noordbrabants Museum. Op het programma stond de ontvangst van de Vrienden van het Museum met een rondgang door de nieuwe exposite Wauw 70!
Voorafgaand nam Jan van Laarhoven in de voormalige Statenzaal, die vanwege ruimtegebrek is omgebouwd tot café-restaurant, afscheid van 'de Vrienden'. Dat was deel 1 van zijn officieel vertrek. Deel 2 is het afscheid met de medewerkers en deel 3 dat met de relaties en de pers. De bijna 57-jarige Van Laarhoven, die eerst als conservator [1973-1979] en vanaf 2000 als directeur bij het museum in dienst was, blikte terug op enige succesvolle jaren. 
Het Noordbrabants Museum mag zich in een stijgende belangstelling verheugen, of zoals Van Laarhoven het zei: 'We hebben een kanjer van een jaar. Een bloeiende Vriendenclub die - in grootte - behoort tot de Top 5 van Nederland. Daarnaast blijft het bezoekersaantal stijgen. In de maand september zaten we al op 100.000, dus dit jaar met Wauw nadert het museum de 150.000 , al zei de ex-directeur het niet met zoveel woorden....'Met die aantallen maakt u onze positie gemakkelijk, zowel bij de verbouwing, als bij de exploitatie,' aldus van Laarhoven in zijn dankwoordje aan 'de Vrienden', voor wie hij niet uit het zicht verdwijnt. Want '...ik heb me meteen maar als lid van de Vrienden van het museum aangemeld, ' aldus Van Laarhoven die van zijn opvolger Charles de Mooij even tijd kreeg om deze afscheidsspeech te houden.

De nieuwe directeur en voormalig conservator van het Noordbrabants Museum Charles de Mooij op maandagavond 1 oktober 2007 tijdens zijn eerste -min of meer officiële - daad: het welkom aan de Vrienden van het Museum bij de start van de expositie Wauw70!     

foto's © paul kriele, 1 oktober 2007.
De gaande [l] en de 'komende' man bij het Noordbrabants Museum: Jan van Laarhoven [l] en Charles de Mooij [r].

Wauw 70 !  den bosch, 28 september 2007.
Vrijdag 28 september 2007 opende voor de pers de expositie Wauw ! Die gaat over de jaren 70.  Het publiek kan o.a. zelf plaatjes draaien (Alle dertien goed!) en een foto laten maken in de stoel van de poster.
De collectie is heel divers en geeft een tijdsbeeld aan : grote wand in de vorm van een letterbak waarin de ingebrachte voorwerpen staan, studentenkamers en andere interieurs, maatschappelijke bewegingen (Ban de bom) , vrouwenbewegingen, naaktstrand, allerlei voorwerpen, o.a. de eerste thuiscomputers en de komst van de gastarbeiders.

Boven: vitrine met Brabantia keukenspullen.
Rechts boven: banier aan de voorgevel van het museum.
 Kleding uit de jaren 70. 


foto's © gerard monté, 28 september 2007.


 
Boven: Studentenkamer en interieur doorsneefamilie.
Rechts boven;' wc.
Rechts: modern interieur.   

foto's © gerard monté, 28 september 2007.
 

Doe-het-zelfkamer van schrootjes Wand met ingebrachte spullen, o.a. met jurkje van Miranda Mol
Campeervakantie.

foto's © gerard monté, 28 september 2007.
Medewerker Technische Dienst van het museum: Albert van Vessum bij zijn trouwfoto, waarop bruid op Hondamotor. Haar bruidsjurk is ook opgenomen voor de expositie Wauw 70  !

 Midden: vrouwenbewegingen bruidsjurken, maar merendeels niet wit 
Sexuele revolutie. Verblijf voor gastarbeiders

foto's © gerard monté, 28 september 2007.

Protestbewegingen uit de jaren 60-70.
foto © paul kriele, 16 oktober 2007.
Het vervoer in de jaren 70.  portierswoning werd l ater ingericht om er vervoersmiddelen uit de jaren 70 in tentoon te stellen. Daar staan een Opel Rekord..?, een FIAT 500, een Puch en een Zündapp.
 

Ans Markus trekt 50.000 bezoekers  29 augustus 2007.
De expo rond Ans Markus trok vorig week al een eindstand van 42.00.en - vandaag - woensdag 29 augustus 2007 kwam de 50.000ste bezoeker binnen. Het betrof het echtpaar Hilhorst uit Vught. Hiermee bewijst het Noordbrabants Museum succesvolle exposities te kunnen opzetten. RTL Boulevard zendt vanavond een reportage uit over het Museum en de expo van Ans Markus. 

 foto’s © joyce de jong, 29 augustus 2007. Het echtpaar Hilhorst uit Vught wordt verwelkomd door Ans Markus en toegesproken door directeur Jan van Laarhoven.

Guido Geelen plaatst koeien in de tuin 21 augustus 2007

Guido Geelen [*Thorn, 1961] zette de door hem in 1999 gemaakte koeien in de tuin, maar gaf er geen titel aan.

foto © paul kriele, 21 augustus 2007.


Gurt Swanenberg nog tot 2-9-2007 

De expositie van werk van Gurt Swanenberg loopt nog tot 2 september 2007. Gurt Swanenberg, zoon van Nelleke de Laat, toont zijn werk Gurt is een absolute ontdekking, aldus museumdirecteur Jan van Laarhoven. Deze veelbelovend kunstenaar werkte tot voor kort nog als tekenleraar en schilderde in zijn vrije tijd al realistische werken.
Zijn werk komt zo goed over dat hij zijn leraarschap beëindigde en zich vestigde als zelfstandig kunstenaar. Swanenberg breekt momenteel door in de Randstad. Het Noordbrabants Museum heeft als eerste het voorrecht werk van Gurt Swanenberg in huis te mogen hebben. © paul kriele, http://www.bastion-oranje.nl/62.htm


Expo AFC in portierswoning   juli 2007.
De Bossche fotogroep AFC '68 exposeert vanaf 26 juli t/m 2 september 2007 in koetshuis van het Museum. Den Bosch met tal van mooie plekjes en evenementen wordt er getoond in al zijn verscheidenheid, soms herkenbaar en soms een vraagteken oproepend over de plaats waar deze kiekjes zijn genomen..







Onverwacht vertrek Jan van Laarhoven   25 juni 2007.  
Jan van Laarhoven vertrekt als directeur van het Noordbrabants Museum omdat hij meer tijd wenst te besteden aan de begeleiding van zijn autistische zoon. Zeven jaar was de 56-jarige Van Laarhoven directeur. Daarvoor was hij in dienst van het Bijbels Openluchtmuseum, directeur van het Gemeentemuseum Helmond en daarvoor conservator onder het directeurschap van Margriet van Boven in het zelfde Noordbrabants Museum.
Conservator Charles de Mooij [*1957], die al adjunct-directeur is, neemt per 1 oktober 2007 de functie van hem over.
In het officiële afscheidsbericht staat dat een publieksvriendelijk en educatieve aanpak Van Laarhovens verdiensten zijn. Maar bovenal was het de verdienste van deze aimabele manager dat ie gemeente en provincie van de nieuwbouwplannen en van de opzet van een museumkwartier wist te overtuigen.
Zelf beschouwt Van Laarhoven ook de intentie-overeenkomst met het Museum voor Religieuze Kunst als een belangrijke mijlpaal. Van Laarhoven: ‘Het geeft een nieuwe dimensie aan dat Udens museum, waarvan de toekomst zonder samenwerking erg onzeker was geworden.’  © paul kriele, www.bastion-oranje.nl/62.htm
Fotoexpositie Martien Coppens, Jan Verhoeff en Besems den bosch, 16 juni 2007.
Martien Coppens

Boven: Eindhoven omgeving Gestelsestraat.
Rechts boven: Het Witte Dorp.
Rechts: Industriële fotografie.
 
foto's © gerard monté, 14 juni 2007.
 


Korrie Besems

Korrie Besems:  De Haverlij.

foto's © gerard monté, 14 juni 2007.
 

Fotograaf Jan Verhoeff in ‘the picture’  16 juni 2007.
In het Noordbrabants Museum is een impressie van 35 jaar werk door fotograaf Jan Verhoeff in beeld gebracht. De selectie van tientallen foto’s uit de periode waarin Verhoeff voor het Brabants Dagblad tienduizenden foto’s nam, geven een indruk van 35 jaar – in dit geval - Bossche geschiedenis. Parallel aan de expositie is een boek ‘Foto Jan Verhoeff’ verschenen. Helaas is het merendeel zwart/wit uitgevoerd, wat een beperking geeft aan de kwaliteit van de uitgave, zeker als er voor een fotoboek ook niet eens luxe papier wordt gebruikt. Dat bij de foto’s geen datum is opgenomen is niet alleen voor een archivaris een misser. Van een fotojournalist had men toch anders kunnen verwachten.

Het boek is uitgeven bij Adr. Heinen Uitgevers



foto's gerard monté, 14 juni 2007

Expositie Ans Markus in Noordbrabants Museum den bosch, 10 juni 2007.
Afbeelding van site www.ansmarkus.nl
Vanaf 16 juni t/m 9 september 2007 exposeert Ans Markus in het Noordbrabants Museum. Onder de titel 'Een innerlijke wereld in schilderijen' biedt de in Amsterdam woonachtige kunstenares een overzicht van 30 jaar schilderen. In haar jeugd was de van origine Haarlemse woonachtig in Geetruidenberg, waar haar vader een beton-productiebedrijf had. 
In haar eerste huwelijk kreeg zij dochter Sigrid die vaak als model dient. In de tijd van haar tweede huwelijk woonde Ans Markus in Udenhout.
Voor het eerst trad zij met haar werk naar buiten bij een expositie in de galerie van Lambert Tegenbosch in Heusden.
Onlangs maakte ze een reportage over de sloop van Voorbrug in Vught. De impressies en met name haar gevoelens legde zij in een reeks schilderijen vast. 
In een interview met het Brabants Dagblad zegt Marcus: 'Ik schilder wat ik denk dat nodig is'. Hoewel ze eens beschuldigd werd dat ze andere grootheden navolgt, is haar werk erg authentiek en van emotionele waarde. Ans Markus plaatst de mens [vrouw of kind] in haar/zijn omgeving. 

Bijgaande opname werd gemaakt tijdens een ontspannen bezoek van enkele BN-ers aan 's-Hertogenbosch in 2005.

foto © paul kriele, 21 juli 2005.
 

Indruk van perspreview op donderdag 14 juni 2007.

Drie maal Ans Markus, links na afloop van de perspreview op het voorplein van het Noordbrabants Museum. 
Rechts boven: bijna 30 jaar geleden op een braderie in Tilburg [1978], waar Ans Markus straatportrettiste was.
foto © noordbrabants museum.
Rechts: een rustig moment tijdens de perspreview


foto's © gerard monté, 14 juni 2007.


Lezing door Ad van der Blom bij boek 'Een vrouw in de kunst' , dat als inleiding dienst op het werk van Ans Markus. Het boek van Ad van der Blom vormt een zeer gedetailleerde en uitvoerige beschrijving van Ans Markus' leven en haar werk.
Links op de foto vijf werken uit Medea.

 
foto's © gerard monté, 14 juni 2007.
Ans Markus tijdens de rondleiding. Chain of Life. 
 

Aansluitend op bovenstaande afbeelding: 23 jonge vrouwen van verschillende nationaliteiten met elkaar vervlochten: Chain. De levensketen duidt op het universele element van leven geven. 
Ans Markus ziet voor vrouwen een grotere rol en waardigheid weggelegd dan zij in werkelijkheid hebben: 'Een vrouwelijke verbondenheid is nodig om tot vrede en verdraagzaamheid te komen.' 

Ans Markus, de moeder bij portret van de dochter [Sigrid].  Beatrix en Maximá. 
foto's © gerard monté, 14 juni 2007.
Hommage aan Picasso. Schilderijen van leegstaande panden in Voorburg. 
foto's © gerard monté, 14 juni 2007. 

In de leegstaande gebouwen van Voorburg [Reinier van Arkel] besefte de kunstenaar Markus hoe kwetsbaar het leven is. In de stilte die er heerste herkende zij de ruimte die zij steeds voor zichzelf heeft genomen om zich te bezinnen op het leven. Die bezinning wil zij de toeschouwer laten mee-beleven.

Curator van het NbM Maureen Trappeniers bij 'Koordanseres'.
 
Aad van der Blom bij De Taal van het lichaam. 
Arjan Ederveen .
foto's  © gerard monté, 14 juni 2007.
Masker: de cirkel is rond.

Informele opening Ans Markus 15 juni 2007
Tijdens een informele opening [vrijdag 14 juni 2007] waren ook diverse BN'ers naar het Noordbrabants Museum gekomen. Sommigen raakten onderweg naar Den Bosch vast in de file of kwamen om andere redenen niet opdagen.

Informele opening temidden van enkele BN-ers onder wie oud-politiecommissaris Klaas Wilting, burgemeester Rombouts, cabaretier Seth Gaaikema en Addy van den Krommenacker en vriend Bas.

Mode-ontwerper Addy van den Krommenacker met vriend Bas en dochter Sigrid van An Markus. 
André- multivitamines- Pool met Sigrid voor eigen portret. 

foto © gerard monté, 15 juni 2007.
Modeshoworganisatrice Emilie Bouwman in een creatie van Ernie van Reimersdal die hier bezoekers fotografeert Twee bruikleengevers van 'Human Chemistry' ontdekken dat in het door Ad van der Blom bij de expo begeleidende boek, de boven- en onderste delen van het schilderij zijn weggelaten. Het is des te opvallender omdat dit het enige schilderij van Markus is met tekst.
 

Een kijkje in de binnentuin van het NbM vanaf de Mortel. Middenin die tuin staat een rode beuk *die door boomverzorger Pius Floris wordt geschat op 1850. Ook de hulstbomen langszij de Mortel, die met hun takken over de muur hangen, zouden in die tijd zijn aangeplant.

Ouderdom: Volgens Rob de Vrind zijn deze fagus sylvatica [beuk] en de Fagus sylvatica purperea [rode beuk] van 1850. Boomverzorger Pius Floris noemt 1835 als 'plantdatum'.

foto © gerard monté, 13 juli 2000.

Nelleke de Laat in portierswoning  16 juni 2007.
Tot september 2007 huist Nelleke de Laat in de portierswoning van het Noordbrabants Museum. Daar laat zij in een huiskamersfeer haar creaties zien. Die zijn velerlei van doodskisten tot sieraden. Bekend van de Middelrooise zijn haar zelfontworpen japonnen en hoedjes. De altijd spraakzame en enthousiaste kunstenares is iemand die in haar taal heel gewoon[dialect], maar in haar uitingen onverwacht en opvallend. Eerder was zij al te gast in het Museum [met kleding en doodskisten] en die ervaring smaakt naar meer.  

Gezellig kautend in haar keukentje en rechts een geheim achter deze doek.  Vooral mannen zijn nieuwsgierig om deze doek op te tillen. Ze komen er wel achter,' aldus Nelleke..  
Voor-of achtekamer, keuken en zelfs het schuurtje was ingericht...



foto's © gerard monté, 14 juni 2007.
 

Nelleke de Laat 'huurt' voor enige maanden de portierswoning van het Noordbrabants Museum, waar zij alle genres van haar creativiteit laat zien. Midden en rechts: werk geïnspireerd en/of bedoeld voor boeken van Cornelis Verhoeven. -

Voor zichzelf bestemde doodskist. Hiermee exposeerde de Middelrooise al eerder in het museum.  De Japanse kamer met een zelfportret van 30 jaar geleden. 

 Raad accoord met hogere uitgaven nieuwbouw SM's 

Teneur naar handhaven SM’s in Paleiskwartier  22 mei 2007.
 
Gisterenavond - 21 mei 2007 - bleek uit de stemming onder de fracties dat er een neiging groeit het Stedelijk Museum SM’s is het Paleiskwartier te handhaven. Die teneur vloeit direct voort uit de kostenoverschrijdingen. Met de gedachten in het achterhoofd van de nieuwbouw ‘Museum Kruithuis’ aan de Citadellaan groeit de angst onder de politici dat met het met de nieuwbouw SM’s in de tuin van het Noordbrabants Museum ook die kant op gaat.
Nu al wordt er een paar miljoen meer gevraagd voor een mooiere c.q. opvallender entree zodat het nieuwe SM’s in de Mortelsteeg vanaf het Anna Frankplein is te zien. Aan het idee van sloop van de bebouwing op dat pleintje daar durft wethouder Weterings zich niet over uit te spreken. Ook de architect Henket houdt over dit precaire aspect wijselijk zijn mond.

De andere overschrijdingen betreffen de aanpassingskosten ivm handhaven en sparen monumentale bomen en een kostenstijging tgv duurdere materiaalkosten en aannemerskosten.
De VVD en Groen Links stelden zich duidelijk positief op over de locatie binnenstad en stemden in met een overschrijding van de bouw- en investeringskosten van 2,1 miljoen.
Maar zoals uit de presentatie vorige maand bleek, wordt het nieuwe SM een ingedrukt museum dat niet de allure en grandeur heeft van de 'fabriek' aan de Onderwijsboulevard. Die ruimte is nodig voor de uitbreng en uitstraling van moderne kunst, aldus een betrokken woordvoerder. Bovendien zit opgestapelde gebouw ingeklemd binnen een historische structuur en schaadt het de omgeving, zowel aan de zijde Anna Frankplein, als aan de zijde Mortel en Beurdsestraat. Uit die omgeving groeit dan ook veel verzet tegen de bouwpannen.
Om de twijfels bij de raadsleden ruimte te geven stelt zij een beslissing over dat kostenaspect uit tot de begroting komend najaar. Dan gaat het dus om extra investeringen die afgezet moeten worden tegen andere kosten die op de begroting 2008  zullen opdoemen.

Uit het verzoek van de raadsleden een ander kostenplaatje te maken om het SM’s in het Paleiskwartier te laten zitten, blijken die twijfels over het nieuwe SM’s in de binnenstad eens te meer.
Overigens bezit het Paleiskwartier, waar ook een -logische- synergie bestaat tussen Onderwijs [Kunstakademie en SM’s] nog steeds geen publiekstrekker.
Het College van B&W gaat zich beraden over de nieuwe situatie en zet opnieuw de feiten tegen elkaar af.
 
Museumplan miljoenen duurder  26 april 2007.  
Het museumplan bevattend een uitbreiding van het Noordbrabants Museum [NbM] en de bouw van het nieuwe Stedelijk Museum [SM’s] in de museumtuin langszij de Mortel, gaat -inclusief een verhoogde exploitatie - de gemeente net iets meer dan 3 miljoen extra kosten. Maar wethouder Rodney Weterings is hoopvol over de ‘doorwrochte wil van de raad om de stad deze extra impuls te geven'.
De extra kosten van 1,6 miljoen volgen uit de verhoogde bouwkosten [stijgende aannemersprijzen en duurdere bouwmaterialen] en door tegenvallers als gevolg van boombesparende maatregelen. Het betekent dat de wortels van rode beuk en de tulpenboom omzeild zullen worden. Hiervoor is de gang van het SM’s’ zwevend gemaakt en zijn de – speciale - funderingen voor de kelders ingeschoven. Behalve voor deze2 bomen is voorzien dat de paardenkastanje en 7 monumentale linden elders in de stad worden herplaatst. Wat dat betreft beantwoordt de gemeente aan de adviezen, zoals die door boomverzorgers Rob de Vrind en Pius Floris] zijn gedaan.

De entree van het nieuwe SM's in de Mortelsteeg. 
Deze foto is genomen vanaf de Mortelkazerne in noordelijke richting, dus in de richting van het Anne Frankplein.,


fotomontage © henket & partners architecten.

Hierboven een fotomontage van de Mortelsteeg met de nieuwe entree van het SM's.


De entree bestaat uit een transparante hal met aan de linkerkant de bijzondere trap die in een spiraalvorm is ontworpen en naar de 1e en 2e etage leidt. Rechts ligt de grote publiekszaal die voor diverse doelen kan worden gebruikt. 
In de Mortel wordt ter plaatse van de entree een verbreding gecreëerd dat als voorplein van het SM's moet gaan dienen. Er wordt ook nog hard gestudeerd op een opvallende en karakteristieke toegang vanaf het Anne Frankplein naar het SM's in de Mortel. 

Bovendien sluiten B&W aan op de wens van de museumdirecties om elk museum zijn identiteit ['smoel'] te doen behouden. Met name zoekt het bureau van architect Henket, vanmiddag -donderdagmiddag 26 april 2007 - in de persoon van ir. Sjoekie de Bijll Nachenius, die het bijgestelde plan voor de pers toelichtte, naar een opvallend entree op de locatie Anne Frankplein. Daar staat nu een onopvallend en iel poortje dat geen stijl is voor een toegang van het in 2011 te openen stedelijk museum in deze Mortelsteeg. De uitwerking van die gedachten kost ook nog eens een half miljoen extra. Daarover en over behoud of sloop van het witte huis aan het Oud Bogaardenstraatje zijn gesprekken aan de gang resp. met de Monumentenvereniging en de bewoners van het Anne Frankplein
Voor de jaarlijkse exploitatie krijgt elk museum -naast de huidige anderhalve miljoen nog eens globaal 200.000 euro extra bij. Die beslissing valt bij de behandeling van de voorjaarsnota op 4 juni 2007, aldus Weterings.
Ook bestudeert de gemeente om voor de bewoners van de Mortelkazerne extra parkeerplaatsen in de expeditieloods van het Sm’s te reserveren.

Het Noordbrabants Museum gezien vanaf de Verwersstraat waaraan ook het voorplein en de hoofdingang is gelegen. Midden achter het nieuwe Sm's, gesitueerd in de steeg de Mortel. 
Uiterst links de aanbouw van Quist uit 1985.
 
Nogmaals het nieuwe SM's maar dan rechts op de foto gelegen met de 'witte doppen [lichtkoepels] op het dak.
Vooraan het Noordbrabants Museum met helemaal rechts onder de vleugel langszij de Waterstraat bestemd voor kantoren en voor het Erfgoedhuis. 


foto's © paul kriele, 26 april 2007

Heler van ‘De Knotwilg’ [Van Gogh]: twee jaar  5 april 2007.   
Tegen de heler van wie vermoed wordt dat die het schilderij ‘De Knotwilg’ in mei 1999 uit het kantoor van de Bankiers F.van Lanschot stal, is vandaag twee jaar geëist. De Bossche rechtbank vindt deze schoonmaker de spil in deze diefstal die nooit werd opgelost. Degene die als tipgever profijt uit de diefstal dacht te kunnen halen, ook een Bosschenaar [34 j.] kreeg, een boete opgelegd van 5.000 euro.
Tipgever van schilderij Van Gogh zelf aangeklaagd  den bosch, 5 april 2007.
Vandaag is de rechtszitting van de verdachte 34-jarige Bosschenaar M.M. die in mei 1999 ‘de Knotwilg’ uit het kantoor van F.van Lanschot bankiers zou hebben gestolen. De verdachte gaf de tip aan een bankemployee om geld te kunnen incasseren, maar werd door ‘een stille’ gepakt nadat de bank intussen de politie en de verzekering had ingeschakeld.  De Knotwilg stond bij hem thuis.
De Bosschenaar was onderweg met zijn tipgeld van 80.000 euro naar de heler, de 26-jarige A.A., die ook vandaag voor de Bossche rechtbank verschijnt, toen hij werd opgepakt.
A.A., die toentertijd bij de bank als schoonmaker werkte, wordt ervan verdacht het schilderij uit het kantoor aan de Hoge Steenweg ontvreemd te hebben. Die zaak is nog steeds niet opgelost. Volgens de politie, die verder over de toedracht zwijgt, betreft het een incidentele diefstal, die dus niet door een kunstbende zou zijn gepleegd.
De twee Bosschenaren kenden elkaar. M. kreeg van A. het verzoek naar een koper voor het kunstwerk te zoeken. Met die gegevens verlinkte M. zijn maat om even later bij de bank in Den Bosch de beloning te gaan ophalen. Maar een zogenaamde verzekeringsexpert [politieagent] stelde zich met M. in verbinding, uit welk contact de arrestatie volgde. De verdediging vindt dit uitlokking.

Bijsturing museumplannen in commissie  30 januari 2007.
De SP gaat in de commissie Ruimtelijke Ordening en Beheer vragen stellen over de aantasting van de museumtuin van het Noordbrabants Museum door de fundering van het nieuw te bouwen SM’s. Bij die inspraak legt de SP ook brieven voor van de Ned.Tuinstichting en Bomenstichting. Aan de hand van die brieven, die spreken van een niet te ontwijken aantasting van de wortels van onder meer de historische rode beuk bij nieuwbouw, wil de SP pleiten voor handhaving van het SM’s in het Paleiskwartier. Daar zijn twee reden voor: die wijk heeft nu eindelijk een levendige publiekstrekker, wat toch het doel is van de stedenbouwkundigen? Maar zo stelt de SP, dat SM’s moet ook een koppeling krijgen met de Kunstakademie.
De SP vraagt of ook de andere fracties haar zorg deelt, hoe die aantasting voorkomen kan worden en .. hoe het staat met de stand van zaken van de nieuwbouw. Ze merkt op, dat al twee keer [december 2006 en januari 2007] de nieuwbouwplannen van de agenda van de Commissie ROB zijn verdwenen.

Silvia Kuijlaars in de Tuingalerij  25 januari 2007. 
Expositie van Silvia Kuijlaars in de tuingalerij. De schilderijen van Silvia Kuijlaars tonen mooi, zacht poëtisch werk. Frappant is, dat het eerste werk in de galerij naar de molenexpositie een afbeelding van een ventilator is. 

foto's © gerard monté, 25 januari 2007.
 

Noordbrabants Museum 108.000 bezoekers in 2006 
Het afgelopen jaar was met 108.000 bezoekers een bijzonder goed jaar voor het Noordbrabants Museum. Het museum is wederom een van de best bezochte musea in de provincie. Dit jaar trok de tentoonstelling Spreken is zilver, kijken is goud de meeste bezoekers, namelijk 45.000.

100.000ste bezoeker[s] aan Museum  30 november 2006.
Vanmorgen - donderdag 30 november 2006/11.00uur -verwelkomde het Noordbrabants Museum de 100.000ste bezoeker[s] van dit jaar. De dames Reina Zonneveld [*1931] en Dixie Tjaden-Drost [*1939] waren vanuit Knegsel naar Den Bosch gekomen om weer eens van de tuin, de locatie en de bomen te genieten. Hun dagje uit en het bezoek aan het Bossche museum was geen specifiek bezoek, maar de collectie spreekt hen erg aan, meer nog dan die van het Van Abbe museum, zo vertelden zij in een welkom door directeur Jan van Laarhoven.  
Namens het museum werden bij de koffie-met-Bossche-bol bloemen, enige kunstboeken en voor een jaar gratis museumtoegang aangeboden. De buurvrouwen hadden al verbaasd gestaan van enige drukte bij hun binnenkomst en praatte even later honderd uit over hun uitstapjes en hun tuinliefhebberij. Ze gaan altijd samen op stap. Dit was zeker al de zevende keer dat ze in het Noordbrabants Museum waren. Hun mannen, die bij Philips [Natlab] werk[t]en, hebben andere bezigheden.
De verwelkoming en aanbieding van het boeket bloemen door directeur Jan van Laarhoven van het Noordbrabants Museum aan de 100.000ste bezoekers.
foto's © paul kriele, 30 november 2006.

Huisje weg voor uitbreiding museum  28 november 2006.
De Archeologische dienst [BAM] heeft nog geen enkele actie onderomen om dit jaar met archeologisch onderzoek op het terrein Beurdsestraat te beginnen. Aanvankelijk, zo vertelde eerder een medewerker, was die grote klus voor dit jaar gepland. Op het terrein langszij de Beurdsestraat /Weversplaats stonden merendeels woonhuizen die dateerden uit de negentiende eeuw. Die zijn in de saneringsgolf van de jaren zestig gesloopt. Ook bevinden er zich restanten van de aanbouw bij de voormalige Mortelkazerne, zoals een bakkershuisje en bevat de bodem resten van het Jezuïetenklooster en de Bogaarden. Juist over die middeleeuwse bestemmingen wil de gemeente meer te weten komen.


Het witte huis aan het Oud Bogaardenstraatje, dat volgens deskundigen aansluit op de Middeleeuwse stedenbouw, moet wijken voor de uitbreiding van het Noordbrabants Museum. 
De stichting 's-Hertogenbossche Monumentenzorg heeft al geprotesteerd. tegen de sloop van dit historische pand. 

foto's © paul kriele, 28 november 2006.

Gezien het achterblijven van een aanbesteding, een planning is in het geheel nog niet gedaan, wordt een aanvang van het graafwerk pas in januari 2007 in plaats van dit jaar nog verwacht.  
Een ander facet is, dat het alleenstaand - witte- woonhuis op Oud Bogaardenstraat 22, binnenkort wordt gesloopt. Dat huis staat een uitbreiding van het museum aanpalend aan de zgn. ‘vleugel van Quist’’ in de weg.  

Museumschatjes  27 november 2006.
De provincie Noord-Brabant ewn onder meer het Noordbrabants Museum en de Brabantse Regionale Geschiedbeoefening hadden in de herfstvakantie een wedstrijd opgezet waarbij jeugd onder de 16 jaar een zelf gemaakt object mocht insturen. Via een vragenformulier werden gerichte vragen over het museum en de collectie gesteld. Er waren onder meer een spelcomputer, een kleuren TV en een iPod nano te winnen.
De wedstrijd 'Museumschatjes' is uitgeschreven om de jeugd meer bij het museum, de kunst en de geschiedenis te betrekken.
De schatkist, Werk van de Bossche winnaars van de prijsvraag Museumschatjes.
Deze objecten zijn in de voormalige Statenzaal geëxposeerd.
 foto's © gerard monté, 25 november 2006.
 
Links de inzending die met een 1e prijs werd gehonoreerd van Annabel van Tilborg.  'De schatkist', het object van de klas van de Romeroschool, dat ook goed was voor een 1e prijs.
foto's © noordbrabants museum, 25 november 2006.
Bij de individuelen inzendingen: 
De 1e prijs: Annabel van Tilborg met 'Jurkje voor schilderij Richard Long' . Het schilderij van Richard Long, Mud Line, is te bezichtigen in het museum De Pont te Tilburg. 2e prijs voor Thom Keijzer en de 3e prijs is voor Laurens Maas.  
Klassikaal :  1e prijs voor groep 5 van de Romeroschool met 'De Schatkist' .zie foto hierboven. Groep 6 van de Saltobasisschool aan de Reigerlaan kreeg de 2e prijs.  En de 3e prijs gaat naar groep 5 van de Basisschool Jeroen Bosch.

Openingsceremonie rond 8 Van Gogh's  24 november 2006.
--Op zaterdag 24 november 2006 opende gedeputeerde Wim Luijendijk de zaal die speciaal is ingericht met acht werken van Vincent van Gogh. Deze werken, waarvan drie eigendom zijn van het msueum en de anderen in langdurige bruikleen zijn verkregen, hangen in de nieuwe Quistvleugel en niet in een van de zalen in het Gouvernementspaleis waaruit in de jaren negentig drie werken werden gestolen.  
Het Van Goghmuseum en het Rijksmuseum schonken hun Brabantse college vier werken en een particulier het achtste [pastorie Nuenen] .
De opening werd muzikaal opgeluisterd door intermezzo's van Treveris, die Brabantse liedjes die verwant zijn aan het werk van Van Gogh, o.a. Paardebloemen en Aardappeleters, ten gehore bracht. Bij de opening was ook aanwezig Taco Cramer, de kleinzoon van Theo van Gogh [broer van Vincent) als mede-bestuurslid van de beheersstichting van werk van Van Gogh aanwezig . Cramer: 'Ik vind het werk niet mooi, ik houd meer van de Stijl.' 

Zaal met genodigden.
foto's © gerard monté, 24 november 2006.
Directeur Noordbrabants Museum Jan van Laarhoven

Treveris met Brabantse liedjes: Marja van Trier zang Peter Claessens piano & Michiel Breukers accordeon.
Gedeputeerde voor Cultuur Wim Luijendijk die de opening verrichte.

De openingsceremonie werd met intermezzo's afgewisseld door Treveris, die Brabantse -aan Van Gogh's werken verwante- liedjes ten gehore bracht.
Gedeputeerde Luijendijk vertelde dat er landelijk 140 miljoen euro vrijkomt voor cultuur. In dat licht zegde Luijendijk toe zich in te zullen zetten om daarvan een belangrijk deel naar Brabant te halen.
 
Conservator Maureen Trappeniers in gesprek met Peter Thoben, directeur van het museum Kempenland, dat een van de bruikleengevers was. Gedeputeerde Wim Luijendijk begroet Taco Cramer, kleinzoon van Theo van Gogh.
 
foto's © gerard monté, 25 november 2006.
De raderen van de Genniper watermolen die in Eindhoven/Gestel stond. [Vincent van Gogh,1884].
Wethouder Ad Donkers van Nistelrode, waar het Romeins wijnservies is gevonden.

Tijdgenoten van Vincent vanGogh. 
Aangrenzend aan de zaal is een gedeelte bestemd voor tijdgenoten van Van Gogh. Deze werken zijn o.a. uitgeleend door Museum Kempenland Eindhoven. Een van hen was Anton Kerssemakers die bevriend was met Vincent van Gogh. Zij liepen samen wel eens naar de Genniper Watermolen in Eindhoven-Gestel. Vincent vanuit Nuenen [1 uur] en Kerssemakers vanuit Eindhoven.

Peter Thoben , directeur van het museum Kempenland [Eindhoven], leende enkele [tijdgenoten van] Van Gogh uit.

Links boven: twee werken van vriend van Van Gogh: Anton Kerssemakers : de Watermolen en Herder met schaapskudde [1846-1924].
 Links: Taco Cramer, de kleinzoon van Theo van Gogh.
Boven: Korenveld, anoniem, gevonden op de zolder van het huis van Kerssemakers
.

 foto's © gerard monté, 25 november 2006

Taco Cram vertelde dat in de Tweede Wereldorlog de schilderijen van Vincent Van Gogh bij zijn grootouders thuis hebben gestaan. Ze lagen er veilig opgeborgen. Na de oorlog zijn ze geschonken aan de Beheersstichting.

Het Romeins wijnservies uit Nistelrode [weg A59] 
Boven: de vitrines met het Romeinswijnservies. Rechts boven: andere vondsten met wijntoebehoren.
Rechts de archeologische afdeling van het museum. 


foto's © gerard monté, 25 november 2006.
 

Jongetje op Romeinse wijnkan, misschien Paris. Achilles en Pethisileia, de koningin der Amazones.
 foto's © gerard monté, 25 november 2006.


Aanwinsten voor Museum: vier Van Gogh's  4 oktober 2006.
Het Noordbrabants Museum heeft van het Rijksmuseum één en van het Van Goghmuseum drie -langdurige - bruiklenen ontvangen. Het gaat om 'Kop van een vrouw' [1885], 'Mand met aardappels' [1885], 'Garen spoelende vrouw' [1885] en 'Boerendorp in de avond' [1884]. De werken dateren allen uit de periode van Vincent van Gogh's verblijf in Nuenen. Voor de expositie van de totaal zeven werken die het museum in bezit/bruikleen heeft, wordt een speciale zaal ingericht die -naar de eisen van de bruikleengevers - verscherpt bewaakt is. De inrichting van die zaal, die met bewaking een halve ton kost, is per 25 november 2006 gereed.

Opening Van Gogh-expo, Romeins wijnservies  21 november 2006.  
De Pastorie in Nuenen [achterzijde], een olieverf op doek vanVincent van Gogh dat hij in 1885 schilderde in de tijd waarin zijn vader daar als doiminee beroepen was.

Het museum ontving dit particulier eigendom voor langdurige bruikleen. Het werd in 1996 door Galerie Borzo gekocht voor enkele miljoenen guldens.

foto © noordbrabants museum.

Vanaf zaterdagmiddag 26 november 2006 toont het Noordbrabants Museum de nieuwe Van Goghzaal. Daar staan de zeven aanwinsten** en museumbezittingen van Vincent van Gogh tentoon gesteld, onder de noemer ‘Van Goh terug naar Brabant’. Tevens is het resultaat van de opgravingen te zien die langs de weg Eindhoven-Oss [A50], nabij Nistelrode zijn gedaan. Daar heeft een Romeinse nederzetting gelegen. Die opgravingen bestaan ondermeer uit een wijnservies, dat eigendom was van een Brabantse herenboer. Het servies zou rond 300 na Chr. voor zijn vlucht voor de Germanen zijn ingegraven. Behalve de bronzen borden, mokken en kannen bevat die collectie, die in een nagemaakt dorpje staat opgesteld, ook sieraden, dakpannen en munten. 

** Inmiddels per 21 november 2006 zijn het er acht geworden, dankzij een particuliere bruikleen. Deze aanwinst stelt de Pastorie te Nuenen bij maanlicht voor.

In de nieuwe vleugel is een zijzaal ingericht voor de acht werken van Vincent van Gogh.Op de foto's de tijdgenoten van Vincent van Gogh.
foto's © paul kriele, 23 november 2006.


Links boven: Het bronzen Romeins wijnservies, dat in de afgelopen zomer bij grondwerkzaamheden langs de weg Oss-Eindhoven werd aangetroffen.
Boven: de binnenkant van een schaal met een Herculesmotief.
Links: een bronzen zeef.
 
foto's © Noordbrabants Museum.



Foto's en objecten van Duke Burgerhof   29 oktober 2006.
Onder de titel 'Ik dood mijn tijd met leven' is in het Koetshuis op het voorplein van het Noordbrabants Museum een expo te zien van werk en foto's van Duke Burgerhof. De titel is een door de kunstenaar zelf gebezigde kreet.

Een affiche dat verwijst naar leven, werk en uitspraken van Duke Burgerhof  
Links boven:
Twee werken met het bekende handschrift en de eencentspostzegel. Burgerhof vroeg bekenden/vrienden met één cent porto gefrankeerde kaarten naar huis te versturen
.
Links: Schilderijen en objecten, zoals dit 'Op je klompen aanvoelen dat je op eieren loopt. 
foto's © gerard monté, 29 oktober 2006.


Schatten van Brabant: Pelgrims on Wheels    29 oktober 2006.
In het project dat het Noordbrabants Museum had opgezet ' Pelgrims on wheels' stond -wat het Bossche gedeelte betreft- de Arrahma Moskee in de Vogelstraat centraal. Dat was het vertrekpunt. De deelnemers ontvingen een Pelgrim Planet, een routekaart met weetjes over plaatsen die ze zouden aandoen. 
Op 3 plaatsen werd een stempel gezet , zoals bij pelgrims gebruikelijk was. Aan deze tocht was ook een cultuurhistorisch kwartetspel 'Schatten van Brabant' verbonden met het verleden als inspiratie voor de toekomst.
De vertrekpunten waren 's-Hertogenbosch en Valkenswaard. Van daaruit liep de route in beide gevallen naar Vessem de Jacobushoeve De deelname stond ook open voor handbikers, tandems, skaters. In Den Bosch was het startpunt de Arrahma Moskee, wat s de Barmhartige betekent. Dat is een van de 99 schone namen van Allah. Door de gastheren werd koffie en mintthee geserveerd.

Het programma bevatte een korte lezing over de Islam, die werd gehouden door een van de bestuursleden. De bezoekers konden vragen stellen. De verteller legde ook een vergelijking met het Christendom.

De moskee in de Vogelstraat met zijn markante minaret. De naam van de Arrahma moskee is wat verminkt.  
foto's © gerard monté, 29 oktober 2006.
 
De grote gebedsruimte die alleen voor mannen toegankelijk Voor de pelgrims werd goed gezorgd. Er was een masseur aanwezig

In de grote gebedsruimte bevond zich ook een handgeschreven en gekalligrafeerde koran van een meter hoog. Het is een cadeau dat aangeboden werd bij de opening van de moskee. 

Deze grote koran [1 meter hoog] kreeg de moskee bij de opening cadeau.
Rechts boven: In enkele ruimten zijn de mannen en vrouwen gescheiden.
Rechts:  in de moskee dienen de schoenen te worden uitgetrokken als teken van reinheid en de vrouwen doen een hoofddoek om
.

foto's © gerard monté, 29 oktober 2006.


De eerste pelgrims komen aan.
Voor de gasten stond koffie en mintthee klaar.

 
foto's © gerard monté, 29 oktober 2006.
 

Hierboven: Oud en nieuw in een moskee: verboden te bedelen en mobieltjes uit!
Rechts boven: de inleider bestuurslid.
Rechts: Aandacht voor inleider die over de islam en het christendom sprak. 


foto's © gerard monté, 29 oktober 2006
.

Schatten van Brabant De Wereld van Jeroen Bosch, 15 oktober 2006

 foto's © gerard monté, 15 oktober 2006. Onder het motto 'Schatten van Brabant' worden rondleidingen door het museum gehouden. Op beide foto's: 'De Wereld van Jeroen Bosch'.


Kunst rond 1900 15 oktober 2006
Honderd jaar strijd voor een mooiere wereld, zo staat er boven het persbericht van het Noordbrabants Museum van de expositie 'Kunst rond 1900'. Daarmee is het motief van de kunstenaars van de Eindhovense Design Academy gezegd en geschreven: protest tegen de teloorgang van originele technieken en het verdwijnen van oorspronkelijke materialen.  


De entree van de expositiezaal 'Kunst rond 1900': Teksten op de muur en op het kleed op de vloer.
foto © gerard monté, 15 oktober 2006.
 Bernard Wierink 'Het gezin'.
foto © noordbrabants museum
Chris Lebeau affiche voor Hamlet.   © noordbrabants museum Vitrine met dieren welk motief een geliefd onderwerp was in die jaren.

Met de ontwerpen van 50 kunstenaars refereren zij aan een geromantiseerd verleden, soms respectvol, soms gestileerd en sms met een knipoog.
Jan Eijsenloeffel met mokkaservies.  Keramiek in kleurige patronen.  
foto's l. en r. © gerard monté, 15 oktober 2006.
Meubelen.
foto © gerard monté, 15 oktober 2006.
Een pastel van Simon Moulijn © noordbrabants museum



 
Links boven: Schilderijen met veelal sociale onderwerpen.
Links:
vazen en schotels
foto's l. en r. © gerard monté, 15 oktober 

Boven: Molkenboer: 'Staand meisje' 
foto  © noordbrabants museum
  

Rondleiding Michel van de Laar   29 oktober 2006.

Michel van de Laar, werkzaam als restaurateur in het Rijksmuseum, gaf een rondleiding in het Noordbrabants Museum ihkv de expo Dutch Village van de Design Academy Eindhoven.   Hier staat hij bij het schilderij 'de Lakenmarkt' dat ook eerder werd behandeld en waardoor er lichte strepen op de tentdoeken van de marktkramen achterbleven.
Dit schilderij is gerestaureerd, maar de lijst niet. De eigenaar vertelde daarover dat in de oorlog een granaatscherf de lijst trof Uitleg over een schilderij van Philips de Goede, hertog van Bourgondië.



Beeld van kasteel Heeswijk, waar de Premonstratenzers samenkwamen in de ridderzaal van het kasteel Christiaan Cornelis Kannemans: 'De spoorbrug bij Moerdijk'. 
Navolger van Bosch: 'Aanbidding der Driekoningen'. Van de Laar: Röntgenonderzoek maakt eerdere restauraties of de ondergrond, zoals rechts de paneeldelen, zichtbaar. foto's © gertard monté, 29 oktober 2006

Expositie Dutch Village van de Eindhovense Design Akademy 15 oktober 2006.
Het Noordbrabnts Mseum toont een overzicht van nieuwe ideeën, prototypen en producten van 50 ontwerpers van de Eindhovense Design Academy waaronder glaswerk keramiek en textiel. Met hun ontwerpen tonen zij hun verzet tegen de teloorgang van traditionele productietechnieken en materialen en tegen de anonieme massaproductie.

   
Hierboven vlnr: deel van de expositie, keramiek en links boven: detail van kamerscherm. 
Links: een ontwerp van Kiki van Eijk.

foto's © gerard monté, 15 oktober 2006.


Glas en textiel is van Hella Jongerius, brons en aluminium van Studio Job Smeets, serviesgoed en tafellinnen van Jurgen Beij en een carpet van Kiki van Eijk.
De expositie sluit aan bij Kunst rond 1900 en is opgezet ism Royal Tichelaar in Makkum.

Aanwinst voor Museum: vier Van Gogh's  4 oktober 2006.
Het Noordbrabants Museum heeft van het Rijksmuseum één en van het Van Goghmuseum drie -langdurig- bruiklenen ontvangen. Het gaat om 'Kop van een vrouw'[1885], Mand met aardappels [1885], Garen spoelende vrouw [1885] en Boerendorp in de avond [884. De werken dateren allen uit de periode van Vincent van Gogh's verblijf in Nuenen. Voor de expositie van zeven werken die het musuem in bezit/bruikleen heeft, wordt een speciale zaal ingericht die -naar de eisen van de bruikleengevers - verscherpt bewaakt is. De inrichting van die zaal, die met bewaking een halve ton kost, is per 25 november 2006 gereed.

Kop van een vrouw. Dit werk was niet bedoeld als portret, maar om types vast te kunnen leggen ter voorbereiding van het figuurschilderen.  'Boerendorp in de avond' [1884], een werk uit de periode van Van Gogh's Brabantse nostalgie. Het is gemaakt in de periode waarin hij in het hospitaal van Saint-Remy verbleef. Dit schilderij gaf ie de titel 'Souvenir van Brabant'.  

foto's © Noordbrabants Museum.
De Genneperwatermolen. Garen spoelende vrouw. Dat dateert eert uit een periode waarin de schilder zich toelegt op vrouwen in hun huishoudelijke bezigheden

foto's © Noordbrabants Museum.

De werken hierboven waren al in het bezit van het Noordbrabants Museum. Vlnr: Zittende boerin, de Genneper watermolen en spittende boerin. De Spittende boerin kon, dankzij de Vereniging Rembrandt, aan de kollektie van het museum worden toegevoegd. Het vindt zijn oorsprong in de zomer van 1885, waarin Vincent zich richt op modellen op het land. Het begon met het leren van modelleren. Die wending in zijn technische aanpak volgde op kritiek over zijn 'stijve figuren'. 

Winnaars spreekwoordenwedstrijd 2 oktober 2006.
Zondagmiddag 1 oktober 2006 zijn op het Biebplein van de Openbare Bibliotheek de winnaars bekend gemaakt van de spreekwoordenwedstrijd die de Openbare Bieb met het Noordbrabants Museum hield. De jury olv Paul Huys Jansen[NbM] koos uit de 2200 inzendingen 4 prijswinnaars: 2 bij de jeugd en 2 volwassenen. 
Het ging er in de wedstrijd, die rond de expositie over spreekwoorden in het museum was bedacht, om een zelf bedacht spreekwoord te verzinnen.
1e prijs volwassenen: ’’ Een slak en een haas vieren op dezelfde dag Nieuwjaar’. J. Oosterom Hendrik Ido Ambacht
2e prijs: ‘Wie het meest lacht, heeft een dood die wacht’ door mevrouw E. Sleegers uit Den Bosch.
Bij de jeugd ontving de 1e prijs Quirien Hoogeveen [Oisterwijk] met ‘Als 2 tomaten in de sneeuw’. 
En Bas Werther [Molenhoek] 2e prijs  met ‘Door het sleutelgat van een glazen deur kijken’ .


Paul Huys Jansen [Noordbrabants Museum] [l] en Ton van Asperen [r] educatief medewerker van de Bieb.Beider organsaties hebben de wedstrijd bedacht en uitgevoerd.
Marketing medewerkster Carolijn van Capelle van de Bieb, die de prijswinnaars aankondigt. 
De eerste prijswinnaars van de Spreekwoordenwedstrijd die door het Noordbrabants Museum en de Bieb was georganiseerd. De heer Oosterom uit Hendrik Ido Ambacht met het ingelijste spreekwoord.

foto's © gerard monté, 1 oktober 2006.

De 1e prijswinnaars ontvingen, naast enkele cadeaus, een ingelijste illustratie van het door henzelf bedacht spreekwoord. De 2e prijswinnaars mochten behalve enkele cadeaus een taart gedecoreerd met hun spreekwoord in ontvangst nemen.

De echtgenoot van Engeline Sleegers [2e prijs] die voor haar de prijs en cadeaus in ontvangst nam.Midden op de foto Van Asperen educatief medewerker van de Bibliotheek. Bas Werther uit Molenhoek[Mook] met de 2e prijs een taart waarop in marsepein zijn spreekwoord staat afgebeeld.  

foto's © gerard monté, 1 oktober 2006.

Bomen snoeien voorplein 4 september 2006.

Op maandagmorgen 4 september 2006 werden de hoge kruinen van de bomen op het voorplein van het Museum gesnoeid vanuit een hoogwerker. foto's © paul kriele, 4 september 2006

Restauratie glas-in-loodramen voormalig Rijksarchief Waterstraat   31 augustus 2006.
Het gebouw op de hoek Waterstraat/Anne Frankplein was voorheen Rijksarchief. Dit pand werd niet, zoals de overige gebouwen in de Waterstraat zuidzijde, door de Provincie aangekocht tbv uitbreiding NbM of voor de bestemming van het Erfgoedhuis. Het Rijk is dus nog steeds eigenaar.

Het voormalig Rijksarchief in de Waterstraat. Momenteel [eind augustus 2006] worden de glas-in-loodramen van het pand gerestaureerd door Antoon Koolen uit de Molenhoek bij Mook. foto's © paul kriele, 31 augustus 2006.

Bomenkap en bouwplan nieuwbouw Museum in Museumtuin opnieuw in de raad 6 september 2006.  
In de raadsvergadering van gisterenavond kwam door een spoedberaad [Groen Links] de onverwachte bomenkap in de tuin van het Noordbrabants Museum bekritiseerd. Provincie ging zonder vergunning een reeks bomen kappen. Inmiddels is daarover - zo bleek in het debat - een verontschuldiging bij de gemeente binnengekomen.
De bomen moeten plaats maken voor de nieuwbouw SM’s en uitbreiding Nbmuseum. Om enkele oude bomen te sparen is, zoals uit rapporten van boomverzorger Pius Floris blijkt, de fundering enigszins verlegd. Maar volgens de bezwaarmakers zijn de wortels van de rode beuk [1835] en de tulpenboom [1835] zo uitgedijd en met elkaar verweven, dat ze, ondanks aanpassingen van de nieuwbouw, toch het loodje zullen leggen. 
Medebewoner [in het dagelijks leven advocaat] Juul van de Voort, dient --al loopt ie daarmee vooruit op een nog toe te kennen kap vergunning - de zienswijze van de omwonenden in. Of dat leidt tot een bezwaarschift zullen we nog bezien, zo stelt Van de Voort.

De discussie over de procedure, de boomkapvergunning en de uiteindelijke instemming van de raad met het bouwplan, staat nu voor eind september 2006 gepland.

   

Bijgaand de raadsvergadering van 5 september 2006 waar Groen Links vragen stelde over de bomenkap in de tuin van het Noordbrabants Museum. Links de bezwaarmakers volgen vanaf de publieke tribune het debat, midden: toelichting door Geert Groot Bruinderink [voorzitter Verenging van Eigenaren Mortelkazerne] aan burgemeester Rombouts bij presentatie van omwonenden,
Links: Uitleg aan de raadscommissie


foto's © alice van den tillaart, 5 september 2006.
   

Verwarring over bomenkap Noordbrabants Museum  31 augustus 2006.
Maandag 27 augustus 2006 werd onverwacht begonnen met het kappen van bomen in de tuin van het Noordbrabants Museum, waar nieuwbouw van het SM’s komt. Tenminste de omwonende zagen die activiteiten verbouwereerd aan. De indruk dat het om kappen ging werd –vandaag donderdag 31 augustus 2006 -nog eens bevestigd door de mannen die, in dienst van Boomverzorger Pius Floris, bezig waren hulstbomen te snoeien.
Directeur Jan van Laarhoven verwees eerst naar de Provincie, de eigenaresse van de tuinen en opdrachtgever. Later stelde hij dat per ongeluk ‘rigoureus te werk is gegaan’ en ook enkele op bomen lijkende heesters zijn omgegaan. Kap was nodig omdat de bomen het schilderwerk van de voormalige griffie in de weg staan.
De bewoners protesteerden en eisten –omdat geen vergunning was verleend -stopzetting van de bomenkap.

Een foto van'het kappen van bomen [heesters] in de tuin van het NbM nabij de griffie, teneinde -volgens directeur vJan van Laarhoven het schilderen van dat gebouw mogelijk te maken. Omwonenden zijn acherdochtig en vermoeden dat dit een vooruitloop is op de nieuwbouw die een groot deel van de tuin beslaat en waarvoor tientallen bomen weg moeten.   foto's © alice van den tillaart, 31 augustus 2006. 
 

Reactie Museumdirecteur op bomenkap  28 augustus 2006. 
Directeur Jan van Laarhoven van het Noordbrabants Museum spreekt tegen dat de solitaire 150 jaar oude rode beuk gekapt noch verplaatst wordt. De nieuwbouw SM’s en de uitbreiding NbM koppelt beide musea aan elkaar en maakt een rondgang mogelijk. ‘De nieuwbouw komt op de plek achterin de tuin tegen de Mortel aan,’ aldus Van Laarhoven. Op deze plek zou in 1984 -als derde fase - een deel van de nieuwbouw voor het museum komen. Daar staan enkele bijgebouwen, waaronder de Orangerie. Enkele jonge beuken moeten worden verplant [en niet gekakt], zodat ze door de nieuwbouw niet in de knel komen.
Van Laarhoven onderstreept dat het verplanten van de oude beuk niet aan de orde is en vraagt zich dan ook af hoe die informatie de wereld ingekomen is.
Het is zelfs zo, dat de lay-out van het toekomstige SM’s aangepast is tbv een ongestoorde groei van deze rode beuk. In de nieuwbouw is zelfs een speciale constructie opgenomen om de funderingen ver uit de buurt van de wortels te houden, aldus de reactie van Van Laarhoven op protesten uit de buurt tegen een eventuele bomenkap.  

Protest tegen bomenkap in Museumtuin
   24 augustus 2006.
Omwonenden van het Noordbrabants Museum zijn een protestactie begonnen tegen de kap van bomen in de tuin van het Noordbrabants Museum. Dat protest is geformuleerd in een standaardbrief opgesteld als Word-document, waarin eenieder zijn/haar mening kan specificeren. Ook worden er vragen gesteld over de relatie van die kap tot de nieuwbouw. Aanleiding is de nieuwbouw van het SM’s in de tuin langszij de Mortel en uitbreiding van het NbMuseum in de Beurdsestraat, langszij de vleugel van Quist.
Compact gaat het ten eerste om enkele formaliteiten waaraan die vergunning voor de kap moet voldoen, zoals wie de aanvrager eigenlijk is? Omdat in die vergunningaanvraag slechts over ’beuken’ wordt gesproken, stelt de protestbrief: ’om welke bomen gaat het in feite?’.

Het blijkt dat boomdeskundige Pius Floris een onderzoek instelde en die raadt het kappen van de centraal staande en ongeveer 160 jaar oude ‘solitaire’ rode beuk en de tulpboom af. Een verplaatsing zou deze bomen niet overleven, tenzij er ingrijpende aanpassingen in het ontwerp worden doorgevoerd, zegt het rapport van Floris. ‘Zijn er garanties die overleving bij verplaatsing waarborgen,’ zo staat er verder in het protest te lezen.

De aanvraag geeft ook niet aan - daar waar sprake is van verplaatsing van jonge beuken - naar welke plek deze bomen in de tuin gaan?

Ook ontgaat het de bezwaarmakers de noodzaak van die kap om een zgn. museumrondgang mogelijk te maken. Door uitvoering van het ontwerp voor de nieuwbouw van het SM’s en de aanbouw van het NbM, worden beide musea in de tuin aan elkaar gekoppeld. Dat maakt voor bezoekers een rondgang mogelijk. De protestmakers vragen daarom meer duidelijkheid over die zogenaamde rondgang die het kappen van bomen vereist. De protestmakers eisen tot slot, dat als [!]er een bouwvergunning wordt verleend, deze voorlopig is, teneinde alle besluiten mbt de uitbreiding in te kunnen passen.

Eerste zet voor uitbreiding Noordbrabants Museum   22 augustus 2006. 
De Archeologische dienst [BAM] heeft nog geen enkele actie onderomen om dit jaar met archeologisch onderzoek op het terrein Beurdsestraat te beginnen. Aanvankelijk, zo vertelde eerder een medewerker, was die grote klus voor dit jaar gepland. Op het terrein langszij de Beurdsestraat /Weversplaats stonden merendeels woonhuizen die dateerden uit de negentiende eeuw. Die zijn in de saneringsgolf van de jaren zestig gesloopt. Ook bevinden er zich restanten van de aanbouw bij de voormalige Mortelkazerne, zoals een bakkershuisje en bevat de bodem resten van het Jezuïetenklooster en de Bogaarden. Juist over die middeleeuwse bestemmingen wil de gemeente meer te weten komen. 
Gezien het achterblijven van een aanbesteding, een planning is in het geheel nog niet gedaan, wordt een aanvang van het graafwerk pas in januari 2007 in plaats van dit jaar nog verwacht.   
Een ander facet is, dat het alleenstaand - witte- woonhuis op Oud Bogaardenstraat 22, binnenkort wordt gesloopt. Dat huis staat een uitbreiding van het museum aanpalend aan de zgn. ‘vleugel van Quist’’ in de weg.

Grafitty Be there festival september 2006

foto's © paul kriele, 21 augustus 2007 Grafittub van jeugd die in september 2006 - tijdens het B-there festival - de muur in de museumtuin mocht beschilderen.. olv een grafitty kunstenaar.
Succesvolle exposities   voorjaar 2006.
De expositie 'Knus, Nederland in de jaren 50' [voorjaar 2005] registreerde 170.000 bezoekers. Met de expositie over De Gruyter -najaar 2000 tot 1 februari 2001- behaalde het museum al een record van 125.000 bezoekers.
Voor 2006 staat een expositie 'Wauw!' gepland die gelijksoortig is aan 'Knus'. Voor dit beeld van de jaren 70 kan het publiek ook weer museumstukken inleveren. De directie is benieuwd of de nieuwe tentoonstelling van voorjaar/zomer 2006 over Spreekwoorden, net zoveel bezoekers zal trekken als de bijv, 'Knus'.

Spreekwoordenexpositie  28 april 2006
Vrijdag 28 april 2006 werd 's middags voor de cabaretier Vincent Bijlo de expositie geopend waar 50 schilderijen en 30 prenten zijn te zien waarop een spreekwoord staat uitgebeeld. Het is voor het eerst dat een museum een tentoonstelling houdt over dit thema. Voor een Berlijns museum [Kupferstichkabinet] waren deze twee factoren de reden om een unieke prent van Jeroen Bosch aan het Bossche Museum uit te lenen. Het gaat om 'Het veld heeft ogen, het woud heeft oren'. Die ogen en oren zijn ook op de tekening van rond 1500 te zien.

De titel van de expositie is: Spreken is zilver, kijken is goud, zoals de banier op de voorgevel aangeeft.
 
foto © gerard monté,28 april 2006..
 

De expositie is bewust in de voorjaarstijd/ zomertijd opgezet om zoveel mogelijk en een zo'n breed mogelijk publiek te trekken.  Het is niet alleen een kijk- maar ook een doe-tentoonstelling, met videovoorstellingen, opgezette dieren en martelwerktuigen en een touch screen van Pieter Breughel de oude.

In het boek van P.J. Harrebomée staan 42.500 spreekwoorden .Jeroen Bosch was een van de eersten die spreekwoorden in zijn schilderingen en op prenten verwerkte. De teksten voor spreekwoorden zijn vaak afgeleid van de bijbel of uit de literatuur [bijv. Erasmus] of van voorwerpen zoals die in de rechtspraak voorkwamen. Dan gaat het met name over strafwerktuigen, zoals het aan de kaak [schandpaal] stellen. Met een sisser aflopen. Dat gebeurde nadat iemand gratie had gekregen maar toch nog een brandmerk [sisser] kreeg ingebrand. Zo kwam hij van zijn straf af.. 
Conservator Paul Huys Janssen, die de medebedenker is van de expositie, hoorde in het 8 uur-journaal van 27 april 2006 al zeker tien spreekwoorden. Onder meer: die is door het oog van de naald gekropen, dan is het eind zoek, we zitten in zak en as, we meoten de schouders er onder zetten. 

Opening door cabaretier Vincent Bijlo   29 april 2006
Op vrijdag 28 april 2006 was de cabaretier Vincent Bijlo uitgenodigd om de expositie over spreekwoorden te openen. Freek de Jonge, die ook gevraagd was, kon niet vanwege een afspraak. Op Bijlo was de aandacht getrokken omdat deze cabaretier veel speelt met de taal en daar een bijzondere belangstelling voor heeft en vaak op speelse manieren in zijn teksten verwerkt, aldus Van Laarhoven in een toelichting.
Bijlo vertelde hoe hij opgevoed was met spreekwoorden, daar een hekel aan kreeg, maar ze later toch gaan gebruiken. Heel zijn leven was gevuld met spreekwoorden. Burgmeester Rombouts had zijn Stoett-woordenboek meegebracht, ooit gekocht om
-werkzaam in Den Haag - een boekje te kunnen schrijven met een spreekwoord in de titel 'Wouw is een uur achter Rozendaal'.
Die zegswijze slaat op iemand die steeds zegt: Ik wou, ik wou. Rombouts plaagde Vincent Bijlo een beetje met de vraag of die de betekenis kende.

Voor Paul Huys Janssen had de burgemeester een fles champagne meegebracht. Die mocht hij soldaat maken, maar als hij het spreekwoord kende, ook wel burgemeester maken. Wat Rombouts misschien niet wist is dat die uitdrukking ook betekent iemand in zijn nakie zetten, in Vlaanderen komt die ook wel voor als iemand keizer maken.


De blinde cabaretier Vincent Bijlo Architect Jan van der Eerden in gesprek met burgemeester Rombouts.
Aart Vos van het Stadsarchief die verontwaardigd kijkt bij de tekst '..de Vos verliest wel zijn haren maar niet zijn streken..'.

foto's © gerard monté, 28 april 2006.
Cabaretier Vincent Bijlo en Frank Verhallen die hier niet de degens kruisen, maar een gezellig onderonsje hebben met elkaar.
 

Boven: Gedeputeerde voor Cultuur Luijendijk met Nelleke de Laat.
Rechts boven: Een bezoekster probeert met een bijgeleverd brilletje de oplossing van een spreekwoord te ontdekken. 
Rechts: Een bezoeker raakt voorzichtig het touch-screen aan van het schilderij van Pieter Breughel de Oude.

foto's © gerard monté, 28 april 2006.

 
Voorbezichtiging voor de pers

Drie prominenten van het Noordbrabants Museum, boven de conservator en Jeroen Boschkenner Paul Huys Janssen, rechts boven directeur Jan van Laarhoven en rechts de conservator Charles de Mooij. 
Speciaal voor kinderen zijn er rebussen en strips te zien die mbv een soort ganzenbordspel ontdekt en geraden kunnen worden. De objecten zijn in een zgn plintroute verwerkt.
Kindvriendelijker museum
Voor kinderen biedt het NbMuseum voortaan gratis toegang. Speciaal voor deze jonge doelgroep is aan de expo 'Spreken is zilver, kijken is goud' een spel verbonden, een soort ganzenbord. Met een papieren loep kunnen de rebussen worden opgelost die op kindhoogte, vandaar de naam plintroute, zijn bevestigd en horen bij een kunstwerk, rebus of strip. Marieke Heuvelman van de afdeling Educatie heeft deze opzet bedacht. 

Deze tekening is van Gurli Feilberg:'Kleren maken de man'.  
Links het spreekwoord uitgebeeld: Boter bij de vis...

Bron © Noordbrabants Museum.

Rechts: Marieke Heuvelman demonstreert het brilletje waarmee bij de teksten de oplossingen in beeld komen. 

foto's © gerard monté, 28 april 2006.
Dat deze expositie veel belangstelling zal trekken, waarop de museumdirectie hoopt, blijkt al uit de 2000 aanmeldingen van scholen voor een rondleiding.
Op deze expo hangen niet alleen [een werkje] van Jeroen Bosch, ook van Jan Steen, Jacob Jordaens en Pieter Breughel de Oude en de Jonge.

Tekeningen van Peter Vos:
Boven: De hond in de pot vinden [Weinig te eten hebben],
Rechts boven: Van een mug een olifant maken [Kleinzielig doen]
Rechts: Krokodillentranen huilen [om niets al bedroefd zijn].


bron © Noordbrabants Museum
De tekst bij het bordje van tekenaar Peter de Vos luidt: De vos verliest wel zijn haar, maar niet zijn streken. Ook al wordt hij oud en kaal, de vos is en blijft een sluw dier...

Unieke Jeroen Boschprent terug in Den Bosch 

Conservator Paul Huys Janssen pakt de prent uit een goed afgesloten metalen kist De prent uit 1500 van Jeroen Bosch 'Het veld heeft ogen, het woud heeft oren'. De oren zijn aan weerszijden van de boom zichtbaar en de ogen liggen in het veld [gras]..
 
foto's © gerard monté, 27 november 2006. 

PrentJeroen Bosch © Noordbrabants Museum.
 
 
Directeur Jan van Laarhoven verwelkomt de nieuwe wethouder voor Cultuur Rodney Weterings  
*Hierboven links heeft conservator Paul Huys Janssen een toelichting bij de prent van Jeroen Bosch. Midden wethouder Rodney Weterings en Paul Huys hangen het paneel op. Rechts medewerkers bevestigen de glazen plaat voor het kunstwerk,want dit kostbare paneel mag maar eens in de15 jaar het daglicht zien en wordt dus bijna nooit uitgeleend. In 1967, bij de eerste Jeroen Boschexpositie was het ook al eens in de stad. - foto's © gerard monté, 27 april 2006. 



Boven en rechtsonder: Het terughangen van het vijf eeuwen oude paneel.

foto © gerard monté, 27 april 2006.


Rechts en onder: Indruk van een deel van de expo.
bron © Noordbrabants Museum 

 
 

Deze van het rechter paneel[foto rechts] uitvergrote afbeelding heet Al-arm [iedereen is arm]. Het is van Adriaen van de Venne. Al-arm = iedereen is arm.
-Boven: Als het kalf verdronken is dempt men de put. Het is vaak te laat om nog iets te redden. Een werk van Pieter Breughel de Jonge, afkomstig van het Antwerpse Museum voor Schone Kunsten.
bron © Noordbrabants Museum. 

-Rechts boven: Naar Pieter Breughel den oude. Van dit schilderij van een anonieme schilder is door Rien Daamen een touch-screen opgezet., zodat van elk deeltje een uitleg volgt met een keuze systeem. Dat geeft -door een meer keuzesysteem- het juiste antwoord op de afgebeelde spreekwoorden.[zie foto hieronder]
-Rechts: een detail van het linker schilderij over spreekwoorden
.
bron © Noordbrabants Museum.

foto's © gerard monté 28 april 2006.

Rien Daamen, die het systeem van touch-screen bij dit schilderij van Pieter Breughel den Oude heeft toegepast. Door een detail uit het schilderij licht aan te raken, komen er drie spreekwoorden te voorschijn. Via multiple choice kan men het juiste antwoord te weten komen. [zie foto hier boven] 

Een uithangbord van een Bossche winkel, waarschijnlijk in snoepgoed, die gevestigd was in de Marktstraat. De bijbehorende titel luidt: Den Zoete inval..
Het volk sprak: Het is daar den zoeten inval, ofwel een gastvrij huis.
Zo de ouden zongen zo piepen de jongen, ofwel: Jong geleerd is oud gedaan. Jacob Jordaens schilderde dit paneel afkomstig van het Antwerps museum voor Schone Kunsten, in 1638.

bron © Noordbrabants Museum.
Grote vissen eten kleine vissen. naar Pieter Breughel de Oude uit de collectie van het Noordbrabants Museum.

bron © Noordbrabants Museum.
Ellendige benen van Adriaen van der Venne, die er mee bedoeld heeft, dat het ellendige benen zijn die de armoe moeten dragen.
Eerste tekenen van voorbereiding nieuwbouw   28 april 2006. 

Aan de achterzijde van het Noordbrabants Museum heeft het grondmetingbedrijf Fugro metingen verricht. Dat is een aanloop naar de uitbreiding van het museum aan de zijde Beurdsestraat. Die bouw zal pas volgend jaar beginnen, maar de procedures zijn in gang gezet .

foto'© paul kriele, 27 april 2006.
 
Museumweekeind 2006   3 april 2006.
Het Noordbrabants Museum toont in het Museumweekeind van 8 en 9 april 2006, wanneer alle Nederlandse musea gratis toegankelijk zijn, computerbeelden van de Bossche Markt zoals die er rond 1600 uitgezien moet hebben. Toen was er nog het middel eeuwse stadhuis en het puthuis in zijn oorspronkelijke staat. Op het torentje van het puthuis was een kopie van de keizerskroon van Maximiliaan van Oostenrijk geplaatst. 

Een computeranimatie van de Bossche Markt rond 1600. Die is samengesteld door een oud-student van het KW 1-College Pieter Kok. Kok maakte voor de gegevens gebruik van oude kaarten, schilderijen en het archief van de afdeling BAM [Bouwhistorie].

Animatiefoto: Langs de rechter gevelrij, waar onder meer nu Hotel Central staat, kijken we op de Moriaan en daarachter de lokatie van de huidige Hema. Op die plek stond eertijds het houten jachthuis van Hertog Hendrik.
Links is een deel van het middenblok van de Markt te zien.


Animatie © Noordbrabants Museum/Pieter Kok, april 2006.
 
 Op deze foto staat op de achtergrond - in wit - het stadhuis en op de voorgrond het markante Puthuis dat  25 jaar geleden werd nagebouwd en in 2006 ? werd gesloopt. 
 
In het Museumweekend kunnen museumbezoekers alvast een kijkje in de digitale museumkeuken te geven. Op zondag 9 april worden van 12.30 tot 16.30 uur demonstraties gegeven, waarbij bezoekers zélf met behulp van speciale apparatuur – waaronder verschillende soorten ‘virtual reality’-brillen – een héél realistisch beeld van de Bossche Markt omstreeks 1600 kunnen krijgen. De bij dit project betrokken medewerkers van de BAM en Noordbrabants Museum geven toelichting op de bronnen die gebruikt zijn voor deze animaties, terwijl de medewerkers van EDC demonstraties geven. Daarnaast is er gelegenheid om ook andere animaties te bekijken, zoals een vorig jaar voltooide animatie over de Bossche vestingwerken anno 1629 en een in voorbereiding zijnde animatie over de bouwgeschiedenis van de Sint-Jan, beide in samenwerking met studenten van het Koning Willem I-college.

Museumweekeind 2005 

Het Noordbrabants Museum scoorde in het Museumweekeind in 2005 circa 7.0000 bezoekers. Hiervan staan er op de foto rechts een paar honderd in de rij. 
Museum Slager telde circa 450 bezoekers.

foto © gerard monté, 10 april 2005.

 

Foto-exposities: Han Meeuwsen, Michel Krzyanowski en Hollands Zicht    2 maart 2006. 

Fotograaf Han Meeuwsen is gespecialiseerd in natuurfotografie. In het Noordbrabants Museum hangen foto's onder de titel: De dans van de Noordse stern. 

foto's © gerard monté, 2 maart 2006.
Van fotograaf Michel Krzyanowski loopt een expo in het Noordbrabants Museum [maart 2006] onder de titel 'De mooiste mensen van de wereld'. De 'Bossche' fotograaf riep via krantenadvertenties mensen op zich te melden waarom zij de mooiste van de wereld waren/zijn. Van 35 inzendingen maakte hij een drieluik met foto's en het bijpassend verhaal.
Hollands zicht  

Een indruk van de expositie Hollands Zicht in het Noordbrabants Museum.  
foto's © gerard monté, 2 maart 2006.

In de rubriek Typische, Alledaagse -en Niet-Alledaagse foto's koos het publiek uit 3000 foto's 200 exemplaren.
 
De Knotwilg van Van Gogh terug  16 maart 2006.  [de wilg schijnt een berk te zijn]
De Knotwilg’, een schilderij van Vincent van Gogh dat in 1999 uit de bank van F.van Lanschot Bankiers aan de Hooge Steenweg werd gestolen, is terecht. De politie heeft na bijzonder onderzoek het schilderij door Van Gogh in 1885 in Nuenen gemaakt, weten te achterhalen. Maar over de onderzoekstechniek en hoe en waarom de politie de verdachten en het schilderij op het spoor zijn gekomen, zwijgt de politie in alle talen. Of die feiten straks bij de rechtszaak tegen de verdachten alsnog boven water komen, is ook nog de vraag, aldus een woordvoerster Marike Stuart. Stuart zegt wel dat er geen sprake is van een kunstbende en dat het hier om een incidentele diefstal gaat. De verdachten zijn een 25- en een 33-jarige Bosschenaar die de afgelopen zondag, resp. maandag zijn aangehouden.
In de jaren eind tachtig werden drie schilderijtjes van Gogh, na een inbraak in de tuinvleugel van het museum ontvreemd door een bende afkomstig van een woonwagenkamp in Zeeland. Dankzij een oplettende politiemedewerker, die diezelfde nacht op de kruising Zuidwal/Prins Bernhardstraat de Peugeot van de daders tegenkwam, werden de dieven achterhaald.  

Het paneeltje van Vincent van Gogh met De Knotwilg dat zeven jaar geleden werd ontvreemd bij F.van Lanschot bankiers.
 

12 Werken van NbM terug naar Goudstikker   25 februari 2006.
 
Het Noordbrabants Museum geeft 12 schilderijen/tjes terug aan de familie Goudstikker. Het gaat onder meer om een bloemstilleven en nog eens 10 schilderijtjes [uit een oorspronkelijke reeks van 12] met landschappen uit de omgeving van Pieter Breughel. Die 10 zijn nog geen A4-formaat groot en zaten bovendien in depot en niet op zaal, zoals dat bloemstilleven. Deze schilderijen, die in de oorlog door de Duitse bezetter voor Duitse musea werden geconfisqueerd, zijn –zo besliste de rechter onlangs - op een onterechte wijze in handen van het Rijk gekomen. Later werden ze onder Nederlandse musea ‘verdeeld’.  

Jan van Laarhoven vindt dat het museum er best goed mee weg komt. De belangrijkste en hoogst kwalitatieve werken, zoals ‘vier toppers’ van David Teniers en een boerenbruiloft van Pieter Breughel blijven gelukkig in ons bezit. Ze waren wel van Goudstikker, maar vallen onder een in 1952 gesloten overeenkomst waarin de familie de toenmalige verkoop erkende en afstand van de werken deed. 

Kerkoksaal, een werk van Van Delen. H.Lucas van A. Benson
Boemstilleven van H. Galle. Ook is er een serie van 10 [oorspronkelijk 12] uit de omgeving van Pieter Breughel dat terug gaat naar de familie Goudstikker.
 
Teruggave door Provincie
Ook de provincie Noord-Brabant schenkt twee werken terug aan de familie Goudstikker, te weten 'Woelige zee met zeilschepen' van Mulier en 'Tuinpoort' van Boucher. Het zijn werken die indertijd [kort na 1946] door het Rijk aan overheidsgebouwen en/of diensten in bruikleen werden gegeven. 

Aankoop Aanbidding door Driekoningen -29 december 2005.
Het Museum heeft medio december 2005 een kopie van het middenpaneel van het drieluik 'Aanbidding der Driekoningen van een leerling uit de school van Jeroen Bosch, aangekocht. Het origineel bevindt zich in het Prado in Madrid. Het is een olieverfschilderij uit de tijd van rond 1500 [Jeroen Bosch leefde van 1450-1516]. Op dit paneel staat een boerenwoning met Maria en kind er voor, die bezocht wordt door de Drie Koningen, de drie wijzen uit het Oosten.. 

Boven: de herders.
Rechts boven: Maria met kind
Rechts: Een detail, te weten portret van Jeroen Bosch.
Museum overweegt ‘Helvoirtse’ Van Goghs te verwerven   23 november 2005.  
Het Noordbrabants Museum staat op het punt twee of drie Van Goghs aan te kopen. Het gaat om werken van een Helvoirtse familie die vermoedelijk dateren uit de kinderperiode van Vincent van Gogh. Rond 1872- Vincent was 19 jaar - bediende diens vader als predikant de Hervormde Gemeente in Helvoirt en frequenteerde de pastorie aldaar. Op het kerkhofje aan de Kerkstraat is nog te zien dat het dorpje 130 jaar geleden een bloeiende protestante gemeente kende. Het ouderlijk huis van Vincent staat in Zundert, maar Vincent is rond 1870-1872 ook enige keren in Helvoirt geweest. Vermoedelijk dateren er tekeningen uit die jaren, hoewel die amper als volwassen worden beschouwd. Kunsthistorici gaan namelijk uit van het jaar 1880 als begindatum van Van Goghs levenswerk. Vincent tekende als jongen wel al vier landschappen en zelfs als negenjarige/tienjarige [1862/1863], een brug, hond, kapiteel, kan en bloemen.
 
Met de 2-3 werkjes wordt al enige tijd gesold. Het betreffen schilderijen die nog niet authentiek als Van Gogh zijn herkend en zelfs hun authenticiteit werd betwijfeld. Dat was reden dat geen enkel museum/collectioneur tot nu toe was geïnteresseerd. Ze worden momenteel door het Van Goghmuseum in Amsterdam onderzocht. Afhankelijk van de uitslag zal het Brabants Museum wel/niet tot aankoop overgaan. Het bericht heeft nog weinig zekerheid, zeker omdat directeur Jan van Laarhoven zijn lippen stijf op elkaar houdt. Op 23 september 2005 [Broedertwist] maakte Van Laarhoven bekend bezig te zijn met het verwerven van enkele Van Goghs. Dat en zijn zwijgen is weer een argument om over de aanstaande aankoop te publiceren.

In 2016 nieuw Jeroen Boschjaar   1 november 2005. 
Over 11 jaar dan bestaat het Jeroen Boschcentrum tien jaar en dan heeft het Noordbrabants Museum ook al jaren een nieuwe opzet rond het thema Jeroen Bosch. Deze beroemde Bossche schilder, wiens ouders rond 1400 vanuit Aken naar Den Bosch trokken, heeft tientallen schilderijen gemaakt. Vanuit zijn school [leerlingen en tijdgenoten] zijn er wellicht honderden ‘Boschschilderingen’ bekend. De meeste daarvan hangen ergens in het buitenland, met name in Spanje. Vijf eeuwen geleden was het Spaanse koningshuis [de Philipsen] opdrachtgever en/of koper van zijn werken. Maar er hangt niet één schilderij in ’s-Hertogenbosch, wel enkele in Rotterdam en in het Amsterdamse Rijksmuseum.

Burgemeester Rombouts nodigde over de hoofden van de Boschlogen [vrijdag 28 oktober 2005] de burgers uit met ideeën te komen als bijdrage aan een Jeroen Boschherdenkingsjaar in 2016, wanneer Joen van Aken, zoals Bosch officieel heet, 500 jaar geleden overleed. Het Noordbrabants Museum haakt in ieder geval in op het Jeroen Boschjaar met een expositie over de 16e eeuw met zijn schilders.

Door vernieuwing ook minder musea  30 oktober 2005.
Directeur Jan van Laarhoven [Noordbrabants Museum] voorspelt een -door fusie en/of opheffing - vermindering van het aantal musea. Vooral de kleintjes moeten het ontgelden. Ook zullen de musea een breder publiek gaan aantrekken. En.. door technische innovaties verdwijnen de ‘platte’ presentaties naar meer speelse opstellingen met LCD-schermen en inter-actieve -audio visuele- middelen. De musea moeten flink gaan investeren en bovendien gaan samenwerken in museumkwartieren met bibliotheken, galeries, winkels en collega musea.
In de aanpak om te kunnen overleven geldt voor de musea steeds meer het ‘De Klant is Koning-verhaal’, aldus de museumdirecteur. Die weg is onontkoombaar, maar wel duurder. Dat betekent bijvoorbeeld ook, dat er meer populaire [zoals ‘Knus’ en De Gruyter] en lokaal gerichte exposities zullen komen. Maar Van Laarhoven vraagt zich tegelijk af of Den Bosch wel groot genoeg is om een groot aanbod van grote musea te kunnen hebben. Deze visie klonk gisteren tijdens de 15 jaar Boschlogiedag in het Koning Willem I-College.

Expositie Broedertwist -oktober 2005
Met een vriendenavond op maandag 26 september 2005 werd op een speciale manier de tentoonstelling Broedertwist geopend. Na een welkom door directeur Jan van Laarhoven sprak conservator Jan de Hond de genodigden toe. 

Conservator en inrichter van de expositie Jan de Hond die een lezing hield over de Revolutie en de Tiendaagse Veldtocht.
Rechts: De voormalige Statenzaal met de toehoorders naar de lezing van 
Jan de Hond.

foto © gerard monté, 26 september 2005
Museum als beste - 7 juli 2005
Bij de Grote Museumtest is het Noordbrabants Museum als beste uitverkoren. Jaarlijks houdt het Historisch Nieuwsblad deze test, waarbij klantvriendelijkheid, de presentatie en het verhaal bekritiseerd worden. De juruy kwam na de expo 'Knus, Nederland in de jaren 50' op bezoek. De uiteenlopende historische Brabantse momenten zijn overzichtelijk en duidelijk gepresenteerd. Daarbij is vaak gebruik gemaakt van mulit-media, aldus het juryrapport.
Oorlogswandeling met Museum als gids/ den bosch, 13 mei 2005 
In een royale gids heeft het Noordbrabants Museum een stadswandeling ’Oorlogspad’ uitgebracht die herinnert aan de 80-jarige oorlog [1568-1648] en het beleg van 1629. De historische starten kruisend, trekt de wandeling langs markante punten, gebouwen en monumentjes in de stad.
In drie zalen van het museum is het beleg uitgewerkt, bijvoorbeeld dmv schilderijen uit die tijd en aan de hand van de stadsmaquette.

De ene wandelroute begint in het museum, waar enkele taferelen worden toegelicht en gaat daarna via de Parade richting Vondelingenhuis en voormalige bisschoppelijk Paleis [Muzerije] en bibliotheek, naar de Markt. Vandaar uit loopt de tocht, waarbij tussendoor de geschiedenis van die oorlog wordt toegelicht, naar de Noordkant van de binnenstad [Binnenhaven en Citadel] en eindigt via de Uilenburg op de bastions aan de Zuidzijde van de stad [ondermeer Cathrienkerk en de Grote Hekel].
Aansluitend of apart kan ook nog een wandeling over de vestingmuur worden gelopen.

Nationaal Museum weekeind maakt 'Knus, Nederland in de jaren 50' 
bijna op 100.000 bezoekers.
 


Op het voorplein van het museum waren door een specifieke verzamelaarsvereniging modellen van autootjes uit de jaren 50 tentoongesteld.
 
Goggomobiles, Messcherschmidts en ?
 
-foto's © noordbrabants museum, 9 april 2005.
Door een gratis toegang lieten vele Nederlanders zich in het weekeind van 9 en 10 april 2005 nog eens extra verleiden om naar de tentoonstelling Knus, Nederland in de Jaren 50 te komen. Ook het mooie voorjaarsweer speelde in een 'Weekeind- er-op-uit' een rol. Het Noordbrabants museum trok 7.000 bezoekers. De mijlpaal van 100.000 werd bijna gehaald!

Bezoek, annex lezing door conservator Michel van de Laar  10 april 2005.
Michel van de Laar  komt uit een geslacht van restaurateurs. Opa en vader en mijn twee tantes waren restaurateurs
Grootvader Arnoldus W.M. [*1886 + 11 april 1974]. Vader Arnoldus G. H. [*1923 +1981].
De gezusters van de Laar zijn de zussen van vader Arnoldus van Michel. 

Beschadigingen: toevoegingen of verdwenen
Van de ene kant kan een beschadiging een tekortkoming zijn, van de andere kant betekent een beschadiging vaak een toevoeging.
Maar het is niet altijd interessant om een beschadiging te laten zitten. Beschadigingen zijn vaak ontstaan door restaurateurs. Een restauratie is een heel gevaarlijk moment in het leven van een schilderij. Het kan veel meer verpesten dan een zwaartekracht of een erosie kan teweegbrengen.


Conservator Rijksmuseum Michel van de Laar.
 
Wat schuilt onder de verflaag van een schilderij..? -10 april 2005
Zondagmiddag 10 april 2005, tijdens het Museumweekeind vertelde conservator en Bosschenaar Michel van de Laar van alles over het ontstaan, de restauraties en beschadigingen van/rond schilderijen. Van de Laar is de derde telg van een geslacht van restaurateurs. Zijn opa Arnoldus deed 't en zijn vader -ook Arnold- verrichtte zelf -in het atelier in de St. Jorisstraat, restauraties aan bekende en minder bekende schilderijen.
Michel werkt ook daar, maar eveneens in het Rijksmuseum in Amsterdam ondermeer aan de Nachtwacht en andere werken van bekende meesters.
Omdat het thema van het museumweekeind 'De kunst van het bewaren' was, werd een conservator uitgenodigd.

 
'De kunst van het bewaren', was het thema van het museumweekeind 2005. Daarom was conservator Michel van de Laar uitgenodigd voor een lezing over bewaren en restaureren.
- foto © gerard monté, 10 april 2005
Vier taferelen van het schilderij 'Beleg van 's-Hertogenbosch ' van 1629.

Een gewonde soldaat wordt per brancard afgevoerd naar een verzorgingspost.
Boven: Dansende burgers bij een café, dat herkenbaar is aan een vlag.
Rechts boven: Pauze voor drinkende soldaten en een marktkaam waar zich kopers melden
Rechts: Een koopman die een konijn of haas verkoopt. Deze kleine taferelen staan hieronder rechts op het betreffende schilderij uit ongeveer 1650.

 
 
Beschadigingen: toevoegingen of verdwenen
Van de ene kant kan een beschadiging een tekortkoming zijn, van de andere kant betekent een beschadiging vaak een toevoeging.
Maar het is niet altijd interessant om een beschadiging te laten zitten. Beschadigingen zijn vaak ontstaan door restaurateurs. Een restauratie is een heel gevaarlijk moment in het leven van een schilderij. Het kan veel meer verpesten dan een zwaartekracht of een erosie kan teweegbrengen.
Bij donkere kleuren relatief meer olie gebruiken.
Doek met touwtjes
Schilderijen waarvan het doek met touwtjes aan elkaar gespannen was Die bestaan er nauwelijks nog Zo’n werk is heel authentiek maar vaak zijn de touwtjes vergaan.
In het Rijksmuseum is er nog eentje . Vaak werd de achterkant met een plank afgeschermd dat is gunstig dan blijft de hechtmethode beter bewaard.
Procedure
Vroeger waren de restaurateurs schilders die niet echt technisch onderlegd waren.
Tegenwoordig zijn er betere technieken. Een restaurateur dient ook alles wat er achter op een schilderij zit te bewaren, ook de originele lijst.

Lijsten bewaren is een ontwikkeling van de laatste tijd.
Eerst worden de vroegere- vaak lelijke- retouches op de beschadigingen afgehaald. Dan weer opnieuw aangebracht.
Lijm versuikerd : breekt/ kruimelt Dan krijg je krakkeleurs
Schoonmaken met organische oplosmiddelen
Het is de kunst een cocktail te maken die zo zak mogelijk is..
Michel gebruikt vaak droge pigmenten met kunsthars [die niet vergeeld.]
MvdL: ’ Een restaurateur moet zich verplaatsen in de bedoeling van de maker
Restaureren van moderne kunst is weer een apart vak omdat vaak de kunstenaar nog leeft en er nieuwe technieken zijn vergeleken bij de materialen die vroeger werden gebruikt.
In ’t algemeen voorbeelden
Er is een schilderij bekend met naakte figuren die figuren zijn weggetoucheerd Dat paste niet in die [18e of19e eeuw] tijd en werden daarom gekuist, bijv door er broekjes overheen te schilderen.
Als de kunstenaar het al in zijn tijd heeft veranderd, dan laat je het zitten, maar zijn het correcties of aanpassingen [op zijn bedoelingen] dan toucheer je dat vaak weer weg.
=Schilderij van een boot met passagiers die reiken naar zieltjes in het water. Maar die zwemmers [zieltjes] zijn door de schilder Van de Ven ingeschilderd.
Hij bracht ook tromp d’oeuil aan. Dat vliegje, wat we ontdekten, was bedoeld om te laten zien dat ie goed kon schilderen.
Beschadigingen zijn niet altijd interessant om die te laten zitten.
Maar bijv. weer wel bij kerven van de beeldenstorm of een gaatje dat opa erin heeft geschoten en als anekdote bij een schilderij wordt verteld.
In het baby portretje van een lid van het geslacht Van Meeuwen uit Vught zat een gaatje. Bij het voorgesprek, voorafgaand aan de opdracht, vertelde de familie mij, dat de opa van hun opa die op dat schilderij stond, dat gaatje erin had geschoten. Dat laat ik dan zitten.
Hars zit in elke verflaag.
Vernis wordt al vanouds gebruikt. Maar synthetisch pigment kwam pas in de 18e eeuw in zwang. Dat bestond eerst niet.
Als dat op een oud schilderij zit, weet je dat het er later aan is toegevoegd.
Vernis dus altijd gebruikt maar in de moderne kunst wordt het zeker niet altijd toegepast.
De vernislaag, vroeger harnas, is oplosbaar in terpetijn. Tegenwoordig wordt synthetische vernis gebruikt. Dat vergeeld.

=De slag bij Texel van Willem van de Velde
Willem van de Velde was een oorlogsschilder Van de Velde schilderde de slag bij Texel. Het ene land zegt dat het de oorlog won en de verliezende partij zegt dat ie de slag heeft gewonnen. Bij een schilderij van een zeeslag is het land dat het werk heeft betaald altijd de winnaar…
De slag bij Texel daar zie je duidelijk de twee winnende oorlogsschepen links en rechts op het tafereel. Middenin staat een Engelse oorlogsschip afgebeeld.
Dat schip voert -op het voorschip - ook een Engelse vlag. Er was een uitleg dat het schip door de Hollanders geënterd was..en die hadden er een rood wit blauwe wimpel opgezet. Het bleek een 19e of zelfs 20e eeuwse toevoeging te zijn.. Maar onder die vlag zat de zwakke schaduw van een Engelse vlag!!

Rembrandt van Rijn
Rembrandt staat bekend om zijn veranderingen. Eenmaal een Rembrandt weet je zeker dat er correcties opzitten. Maw.: geen veranderingen, dan bijna zeker geen Rembrandt.
Op de Nachtwacht staan meer figuren dan oorspronkelijk we bekend was.. Zowel de hand op het boek is verlegde evenals de figuren zijn verplaatst bijvoorbeeld ipv staand, zittend of op andere plek terecht gekomen.

Onderzoeksmethodes
De onderzoeksmethodes om achter de oorspronkelijke bedoeling/opzet van een schilderij te komen
= Dendrogonologie
= infra rood
= Röntgenonderzoek
Met infrarood reflectografie
Bijv. het portret van Willem van de Velden Iie [maker van de zeeslag bij Texel] Geschilderd oor Barthlomeus van der Elst
Portret van Willem II [voorstudie] geschilderd door Cruzeman.
Bevindt zich in NbM Het is niet af, daardoor zie je de opbouw van zo’n werk.
Ondertekening
Het schilderij is afkomstig van Kasteel Heeswijk
Het is waarschijnlijk, aldus MvdLaar, geschilderd in het toenmalige hoofdkwartier van Willem II, het Gouvernementspaleis.
De strijd tussen Vasten en carnaval
De ondergrond van de meeste schilderijen is hout. Dat bestaat bijna nooit uit eens tuk. Dus die delen zijn aan elkaar gemonteerd en moesten dus gelijmd worden.
Bij De strijd tussen vasten en carnaval was bijv. op de lijmnaad de verf los gaan zitten of de lijm was gaan versuikeren. Het kan ook dat door een klap de verf net op 7die naad breekt en loslaat...
Tafereel Pieter Breughel
Een schilderij uit de 16e eeuw met een 19e eeuwse inzet. Dat het uit de 16e eeuw dateert bleek pas na onderzoek van die inzetten. Er is op plekken doek ingezet daar over verf geschilderd. Door dat verdoeken bleek dus bij restauratie en ook dat het schilderij niet een 19e eeuwse kopie was, zoals werd aangenomen, maar van ouder datum bleek.
Op een van de figuren [middenin schilderij] staan op een zak die hij draagt, de letters AV Er zijn daar lezingen over dat het een logo van een merknaam is.
Maar Michel denkt toch dat het de initialen zijn van de kopïst. Dat ligt erg voor de hand dat de maker met dit grapje zijn naam aan zijn werk heeft gegeven.
Dendrogologie
Twee werken links de troon en rechts figuurtjes [op voorgrond] middenin een stukje zee en rechts grote figuur met doek over het hoofd.
Volg Michel vdL Twee taferelen die passen binnen de tijdsspanne waarin Jeroen Bosch geleefd heeft Het zijn dus 2 vroege kopieën.
Infra-rood
Ze zijn al onderzocht maar nu nog willen we met infra- rood de overeenkomsten aantonen.
Bij Van Lanschot zijn veel werken in bezit die iets met geld lenen te maken hebben, zoals tollenaars geldtellers, of stillevens die met geld en een bankier te maken hebben.
Dit besproken werk was op twee plekken overgeschilderd: naast de deur [achtergrond] daar bleek een poepend hondje te zitten. Dat was vies, of de bank/de opdrachtgever ergerde zich eraan. En op de voorgrond stond een spuugpotje. Ook weggekrast. Dat hondje zet die man te kakken! In de 19e eeuw vond men dat vies!. Mogelijk heeft de kunstenaar later de ironie zelf weggehaald ten gunste van de bankier.. 
 


 Restauratie van het schilderij 'Beleg van 's-Hertogenbosch'


Van de Laar toont twee fasen van de restauratie/schoonmaken, links voor en rechts na de beurt. 
foto's © gerard monté, 10 april 2005.

 
Hetzelfde schilderij waarop de polder Het Bossche Broek. Links onderaan de toren van Vught en onderaan vlnr de taferelen die hierboven afzonderlijk staan afgebeeld.

Hieronder een schilderij van hout dat uit diverse panelen bestond Door de dendrologie kan men traceren uit welke periode een schilderij [als het op hout zit] dateert. Doordat de paneeldelen ooit uit elkaar waren gehaald moest het gelijmd worden. Er bestaan ook methodes, zoals röntgenonderzoek en infra-rood bestraling om oude verflagen te kunnen ontdekken en geretoucheerde onderwerpen te kunnen achterhalen.

Een tafereel dat in de geschiedenis door midden gezaagd bleek, maar later weerkeurig aan elkaar is gezet. De titel is 'De strijd tussen vasten en carnaval'. [kollektie Noordbrabants Museum]
Maar de lijm waarmee die twee delen aan elkaar is gezet, kan in de loop der tijd wel eens brokkelen, versuikeren heet dat. 

foto © gerard monté, 10 april 2005.
 


 

Vernis dat al vanouds wordt gebruikt, vergeeld. Dat is goed te zien op de twee afbeeldingen. 
 
Een zwart/wit schilderij - een grisaille - dat toch een kleur krijgt door de tijd [vernis].

 foto © gerard monté, 10 april 2005.
 
Vaak zie je dat op een schilderij details zijn weggelaten Dat kan door een kunstenaar zijn gebeurd. Dan laten we ze vaak zitten Maar is dat uit een latere fase, als gevolg van zeden en of gebruiken uit die tijd, dan herstellen we dat terug in de originele staat.  
Op het schilderij van de bankier en de geldlener: Daar staat bijvoorbeeld een poepende hondje op. dat later werd weg getoucheerd. Het is een schilderij van de Bankiers F.van Lanschot. Die collectioneren veel schilderijen met afbeeldingen met geld erop: de tollenaar, stillevens met geld en de bankier. Dat hondje zet de geldlener te kakken die bij de bankier op bezoek komt..

Bossche Regenten
Er bestaan in Zuid-Nederland maar weinig regentenportretten, wel in Dordrecht
In ’s-Hertogenbosch± Roomsch Weeshuis en van de Godshuizen.
Dit regentenportret van het Roomsch Weeshuis stonden op zolder van het stadhuis. De Stichting heeft ze in bruikleen gegeven bij het NbM.
Michel bespreekt de Vier regenten met op de achtergrond de gebouwen in de Keizerstraat. Deze afbeelding is ook gebruikt bij de restauratie van het voormalige weeshuis.
Dit Regentenschilderij is verdoekt om steun te geven aan de gaten en de los zittende verf.
Geretoucheerd
Daar heb ik een half jaar werk aangehad. Meestal weet je wel hoe lang een schilderij op je atelier staat …maar hoeveel uur je exact er aan besteed hebt ontgaat je meestal.
 

Regenten van het -Bossche- Roomsch Weeshuis. Links gerestaureerd. Het is een beetje een statig tafereel en rechts in restauratie. Het schilderij is verdoekt om het steun te geven aan loszittende verf en de gaten te kunnen restaureren.

- foto © gerard monté, 10 april 2005
Regentenafbeeldingen hierboven: Van dit soort schilderijen bestaan er in Zuid-Nederland maar weinig. Alleen de regenten van de Godshuizen en dit van het Roomsch Weeshuis in de Keizerstraat [ook op achtergrond te zien] zijn bewaard gebleven. Dit schilderij bevond zich op de zolder van het stadhuis en werd aan het Museum geschonken. De afbeelding met de Keizerstraat is recentelijk [eind jaren negentig] gebruikt om de panden in die straat te kunnen restaureren..

De navolgers van Jeroen Bosch
Het Noordbrabants Museum verzamelt werken uit de school/ de tijd van Jeroen Bosch. Er is een afdeling opgezet van navolgers van Jeroen Bosch. Om die reden ontving [bruikleen] het uit diverse musea al schilderijen uit de School van Bosch, zoals van het Museum in Utrecht en van het Rijksmuseum in Amsterdam: 'Christoffel met de brand in de stad Libor'.
Uit onderzoek van hout kan worden geconstateerd dat deze schilderijen al uit de vroege periode rond Jeroen Bosch dateren.
Als de kunstenaar het al in zijn tijd heeft veranderd laat je het zitten, zegt vdLaar, maar zijn het aanpassingen dan toucheer je die weer weg.. Dus of van een jonge navolger of van iemand uit de school van Jeroen Bosch.

Op dit schilderij waren de zieltjes die zich in het water bevinden weggehaald.
Vaak zijn figuren, zeker als ze -gedeeltelijk - naakt waren, onzichtbaar gemaakt. Dat gebeurde in tijden waarin dat naakt niet erg welgevallig was zoals in de. 18e en 19e eeuw. 


Boven deze figuren in het water, zijn er door de schilder zelf -Van de Ven - bij geschilderd Hij bracht er ook een trompe d'oueil op aan , een vliegje om daarmee zijn kunde te illustreren.
 

Christoffel en de brand in de stad Libor. Deze twee taferelen passen binnen de tijdsspanne waarin Bosch heeft geleefd. Onderzoek [dendrologie] heeft die gegevens opgeleverd.Maar het zijn wel twee kopieën!

foto's © gerard monté, 10 april 2005.
 


Het beleg van ’s-Hertogenbosch
Daar zijn vele versies van in Delft legermuseum in Rijksmuseum en in de collectie van F.van Lanschot.
De maker is onbekend mogelijk uit de tijd van..


Restauratie -opzet
Doel van de restaurateur is de originele staat te handhaven of terug te brengen. Hij moet zich dus verplaatsen in de bedoeling van de maker. 
Ook alles wat er op, achter een schilderij zit wordt meegenomen. Dat was vroeger niet zo, maar die tendens is duidelijk waarneembaar. De lijst zelf hoort bij een schilderij! Ook een touwtje [heel uniek]waarmee het doek om het paneel wordt vast getrokken. Dat zul je nog weinig tegenkomen in een museum. 
Maar wanneer dat schilderij toevallig met een plank of wat dan ook [aan de achterkant] is afgedekt, zal de originele staat nog wel aanwezig zijn.  
 

Dit is een voorstudie van Cruzeman [spelling..?] Het -latere - schilderij dat zich in het Noordbrabants Museum bevindt, is afkomstig uit het kasteel Heeswijk Het werd wellicht gemaakt in het Gouvernementspaleis ten tijde dat het de zetel was van de Brabantse Gouverneurs, de voorlopers van de Commissaris des Konings.

foto © gerard monté, 10 april 2005.
 

Noordbrabants Museum: 7.000 bezoekers in één weekeind- 10 april 2005
Door het Museumweekeind van 7 en 8 april 2005 én het miezerige weer op zondag trokken vele nieuwsgierigen naar Knus, Nederland in de jaren 50. Er stonden op het museumplein in de Verwersstraat zaterdag en zondag weer honderden mensen te wachten. Met een teller werd het aantal geregistreerd: ruim 7000 bezoekers voor een museum.
De expo Knusse jaren 50 gaat op naar de 100.000!

Een dagje te laat.... - 23 maart 2005
Deze dames uit Deurne kwamen net een dag na de registratie van de 50.000ste in toepasselijke jaren 50 kleding voor een dagje uit naar 's-Hertogenbosch.

 

Na afloop van hun bezoek aan het Noordbrabants Museum togen Thea Mansvelders-Vullings [r] en Ria Moorsel nog even naar het stadhuis om zich aan te sluiten bij de actie 'Tel je stappen', die ihkv Gezond Bewegen' wordt gehouden.

foto © paul kriele, 23 maart 2005.
Over Knus gesproken... Deze Thea Mansvelders-Vullings heeft een museumpje in Deurne getiteld M'n Hökske, waar allerlei spulletjes uit Grootmoederstijd zijn tentoongesteld...

50.000ste bezoeker aan 'Knusse Jaren 50'- 22 maart 2005

 

Het voorplein van het Noordbrabants Museum directeur Jan van Laarhoven staat in afwachting van de komst van de 50.000ste!

En rechts: Knusser kan het niet met  een oude Goggomobile of Messcherschmidt..?

-foto's © marc venrooy, 22 maart 2005.
 
De directie van het Noordbrabants Museum had zich goed voorbereid: cadeaus en lekkers liggen klaar, de pers is geïnformeerd. Boven: mevrouw B.Tissen uit Roermond, zojuist verwelkomd door directeur Jan van Laarhoven van het Noordbrabants Museum.
V
an conservator Charles de Mooij ontving de Roermondse het boek over 'Nederland in de Jaren 50'.
De directie van het Noordbrabants Museum heeft dinsdag 22 maart 2005 rond het middaguur de 50.000 ste bezoekster aan de expositie 'Knus, Nederland in de Jaren 50' verwelkomd.
Het feest kan beginnen.
De 50.000ste was een bezoekster uit Roermond. Het was mevrouw B. Tissen uit Roermond. De 'jubilaris' werd gehuldigd met een bos bloemen en getrakteerd op een knus kopje koffie met Bossche bol! Zij kreeg uiteraard gratis toegang tot het museum in de Verwersstraat en daarbij ook nog het boek 'Nederland in de jaren 50'.

De expositie duurt nog tot en met mei 2005 en de kans is groot dat ede expositie rond De Gruyter die 105.000 bezoekers trok, wordt ingehaald. Die duurde vijf maanden en 'De Knusse Jaren 50' is pas zes weken aan de gang.

Bosschenaar ziet zichzelf op museumaffiche  14 februari 2005.

 

Affiche van het Noordbrabants Museum over de Knusse jaren 50. Het gezin Bout in de jaren 50 al breiend [moeder], rokend [vader] en monopoly spelend [de kinderen] aan de huiskamertafel. Cees Bout 2e v.l..

De in Den Bosch woonachtige Cees Bout keek raar op toen hij zich plots op de publicatieborden van het Noordbrabants Museum zag. Als promotie van de expo “De Knusse jaren 50’ is een Haagsch gezin uit die jaren afgebeeld dat knus rond de huiskamer zit. De gezinsfoto werd amper 10 jaar geleden gebruikt voor de Haagsche editie van ‘Bossche Pracht’. En blijkbaar voor deze gelegenheid uit een archief gelicht.
Cees Bout, gepensioneerd P&O-manager van een firma in verf, ziet er na 50 jaar wel de lol van in om nog eens landelijk [..] bekend te worden.. . 

De Knusse jaren 50 -10 februari 2005
Op Aswoensdag, 9 februari 2005, ging in het Noordbrabants Museum de expositie open over 'de Knusse jaren 50'. Daar zijn allerlei objecten, foto's, video's en Polygoonjournaals te zien.Veel materiaal is door particulieren ingezameld en op een maandag in december 2004 gecatalogiseerd en gefotografeerd.
 

Een nagebouwd straatje anno 1950, daarmee opent de expositie 'de Knusse jaren 50' in de nieuwbouwvleugel van het museum.
 
foto's © gerard monté, 10 april 2005.
 

Een slaapkamer met toiletmeubel en een keuken met gasgeiser en een eerste koelkast.
De route van die expo begint met het doorlopen van een straatje uit de jaren 50.. compleet met fietsenrek, een fiets en bromfiets en een inkijk in die nostalgische wooninterieurs. Die zijn er bovendien ook nagemaakt: van keuken tot woonkamer. 
Aspecten over woningnood en verpaupering van de volksbuurten komen helaas niet aan bod. Wel is er een stand ingericht die 'De Koude Oorlog' en de A[-toom]bom verduidelijkt.
 

Vervoermiddelen zijn er ook volop te zien. Van steppen, karren en kinderwagens tot fietsen, bromfietsen [r]en een enkele personenauto uit die tijd. Dat was of een Goggomobile, Messcherschmidt en een vier persoons Daf 33 [l].
Rechts: Wielerlegende Wim van Est.
foto's © paul kriele, 10 februari 2005.
In een nagebouwd klein, lagere schoolklasje kan nog een oude schoolfoto opnieuw worden vastgelegd.
Zeker als de jongeren uit die tijd nog eens in de schoolbanken gaan zitten geeft dat bij de jeugd anno 2000 veel bekijks en gelach..

Op een schoolbord konden oud-leerlingen nog eens kladden
...
foto's © paul kriele [l] en gerard monté [r], 10 april 2005.
De eerste dagen telde de expositie al meer dan 5.0000 bezoekers per dag.
'De Knusse jaren 50' in het Noordbrabants Museum duurt nog tot half mei 2005.
Brabant heeft een rijk verleden aan wielrenners o.a. Wim van Est [l] en Gerrit Schulte en vele anderen.

Concertzaal in Culturele salon    24 januari 2005.
In de Culturele Salon, die Jan Nelissen van Galerie de Kan periodiek organiseert, komt op 20 februari 2005 Frank Verhallen voor het voetlicht, op 6 maart Ad de Visser en op 20 maart wethouder Roderick van de Mortel.
Gisteren zondag 23 januari 2005 sprak Jan van Laarhoven, directeur Noordbrabants Museum, zich uit tegen de komst van een concertzaal binnen de muren van het Museumcomplex. ‘We hebben al geen ruimte voor een depot en dan zouden we hier wel een concertzaal, die ik overigens graag zie komen in de stad, gaan bouwen.’

Van Laarhoven reageerde op een plan van de Toonzaal [voormalige synagoge] om het te bouwen auditorium binnen het vernieuwde museumcomplex tot concertzaal te verheffen.
Frank Verhallen is de man achter het Koningstheater. Ad de Visser is de schrijver van boeken over moderne kunst. De Visser verdiept zich momenteel in de literatuur van de Grieken en Romeinen. Van de Mortel zal ingaan op ’s-Hertogenbosch als ‘Culturele hoofdstad van het Zuiden’ en met name op het beleid rond de moderne beeldende kunst. 

Nieuwe aanwinst Noord Brabants Museum
Beleg van ´s-Hertogenbosch 
- 17 december 2004
Op een Londense veiling wist een conservator van het NbM het Beleg van 's-Hertogenbosch te verwerven. Het bijna een meter bij anderhalve meter grote schilderij stelt Prins Hendirk, prins van Oranje en de hertog van Nassau voor bij het beleg rond de stad in 1629.
Het Beleg van ´s-Hertogenbosch werd aangekocht voor 12.000 pond op een veiling in Londen. Het bevat taferelen van tentenkampen met soldaten en burgers nabij Vught. Op de achtergrond is de vestingstad ´s-Hertogenbosch te zien.

 

Het Beleg van ´s-Hertogenbosch dat het Noordbrabants Museum onlangs in Londen kocht.
foto's © paul kriele, 17 december 2004.
In de uiterst linker hoek onderin staat een tafereel afgebeeld van ruiters die met hun paarden-in-galop van het tafereel wegrijden.
Een dansende en feestvierende groep mensen die bij een-door een wimpel-herkenbare tent juichen over het succes van het beleg. Brancadiers dragen een gewonde soldaat weg. De mannen worden begeleid door een ruiter op een schimmel.
De maker van het doek is onbekend het lijkt op het schilderij van Pauwels van Hillegaert. Dat werk hangt in het Delftse Legermuseum.
 

Bij een ander tentenkampement staat centraal een drinkende soldaat met een collega te paard er bij te kijken. Achter de dorstige staat een vrijend stel.
foto's © paul kriele, 17 december 2004.
 

Hierboven: Een slagerij, tenminste wat er voor door moet gaan. Het vlees hangt aan het dakzeil en bezoekster keurt de waar. Hierboven:  de foto sluit aan op het linker tafereel houden zich achter de kar spelende kinderen op. 
   
AVRO's Kunst & Kitschdag in Museum   25 oktober 2004.

Maandag 25 oktober 2004 hield de AVRO in het Noordbrabants Museum een van haar drie jaarlijkse Kunst & Kitschdagen. Den Bosch was –na anderhalf jaar –weer eens aan de beurt. Die dag gaf- zoals vanouds - een geweldige opkomst. Tegen de 1200 inschrijvingen kwamen er werkelijk opdagen, al of niet bepakt of bezakt met veel kitsch, kunst met een kleine ‘k’ en weinig grote Kunst. Tot 14.00 uur was er nog geen enkel object een uitspringer.
Van de acht meest unieke/waardevolle kunststukken wordt een tv-opname gemaakt samen met Nelleke van de Krogt. Met andere opnamen van grote of kleinere objecten komen die op 17 februari 2005 in een tv-uitzending in beeld.

 

maandag 18 oktober 2004
De voormalige Statenzaal dient als ontvangst- en wachtkamer voor alle ingeschrevenen die daar voorzien worden van een broodje en een drankje.
Rechts aankomst van de gasten met hun kunstbezit.
Bezoekers met hun kunstobjecten in afwachting van een visitatie.


Hierboven de opnamekamer voor het vastleggen van de kunststukken.


foto's © paul kriele, 18 oktober 2004.
 
Zo zaten er in de Statenzaal nog velen te wachten. Met een tas op de grond of in de armen geklemd Daarin zat een kunstschat, sieraad, potje of kannetje. Sommigen kwamen met een comptoise of pendule. Grote en kleine schilderijen zaten er ook bij, goed ingepakt in krantenpapier of belletjesfolie.

Organisatie
Achter de schermen werken 55 menskracht mee aan dit programma. ’s-Morgens vroeg al begint de decorploeg met de opbouw. De binnenkomende kunstbezitters worden na binnenkomst genummerd en komen op afroep bij een van de 14 taxateurs - meestal handelaren - aan de beurt voor een taxatie. Sommigen zijn gerustgesteld anderen teleurgesteld over de geschatte waarde en uniciteit van hun kleinood.

 

Mevrouw Wiegersma uit Breda met twee medaillons die een huwelijkscadeau waren van P.G.de la Rivière. Achterop staat met vulpen de bestemming van die schilderijtjes geschreven. Het blijkt dat de de werkelijke huwelijkskleding van dat moment- 6 december 1836- uitbeelden. En schilderijtje uit de Vlaamse School waarvan alleen het middelste 'Annunciatie' origineel is, zoals uit de toelichting van de taxateur blijkt. 'Deze kunststukken zijn van grootvader op moeder overgegaan,' aldus mevrouw Wiegersma.
foto's © paul kriele,25 oktober 2004.


De dames Nannie Carla, roepnaam Nan, en Hermiene Voorhoeve uit Eindhoven bezitten een zilveren hanger met een mosagaat die slechts op 25 euro werd getaxeerd en een bijzonder mooi potje waarvan ze de waarde willen weten. 
De Eindhovense dames-op-leeftijd brachten ook een Jugendstilpendule [circa 1920] mee die slechts 350 euro waard was. De klok komt uit hun ouderlijk huis.
De taxateur gaf ook nog een geheimpje prijs: Uit een inscriptie op het uurwerk bleek dat er een miljoen van waren gemaakt. Dat deed dus duidelijk afbreuk aan de waarde... 
 

Links mevrouw v.M. uit Breda met twee zilveren trommels. Ze komen van tante Maria en tante Anna v.M. Daarnaast bracht mevrouw v.M. ook nog een zilveren taartvork in. Het heft loopt uit in een zilveren ooievaar. 'Het was een cadeau die ik van een tante kreeg toen ik mijn eerste kraamdiploma haalde,' aldus mevr.v.M die liever haar naam niet wil publiceren. De trommels zijn van grootouders op ouders overgegaan,' aldus mevrouw v.M.uit Breda.
foto's © paul kriele,25 oktober 2004
De tv-uitzending van Kunst & Kitsch uit Den Bosch staat gepland [voorbehoud] op

Opening Frans Slager expo   22 oktober 2004  

Vrijdagavond 22 oktober 2004 opende wethouder Roderick van de Mortel [cultuur] de expo over Frans Slager [1876-1953], zoon van Petrus Marinus Slager.
Eerst dankte de voorzitter van de Stichting Museum Slager Lèn de Klerk, de medewerkenden en speciaal Jan van Laarhoven, Rick Vercauteren en Maureen Trappeniers van het Noordbrabants Museum. Nieuw was de ingang op ‘de plek van het cafeetje ‘de Vierkante meter’ en het opgeknapte interieur. Ook nieuw is dat voor het eerst in voorwerk, presentatie en publiciteit de paraplu van het Noordbrabants Museum, waarmee twee jaar geleden een samenwerking werd gesloten, zo duidelijk zichtbaar is.

Speciaal werd Nel van der Heijden vernoemd. Dit ‘kind aan huis’ van het museum, aldus de Klerk, is de auteur van de begeleidende catalogus die -in kleur gedrukt- een korte beschrijving van enkele werken en Frans Slager geeft.
Op de expo hangen vele werken uit particulier bezit en ook van de gemeente.

Van de Mortel, nauw verwant met de stad, blikte terug en refereerde aan de vriendschapsband tussen diens voorouders en de Slagers. Mijmerend over de Bossche –culturele – roots, noemde de kleinzoon van Jan van de Mortel [burgemeester van oud ’s-Hertogenbosch in 1935 en allereerste ‘Ursten Boer den Beste’] het Museum in de Choorstraat een parel. ‘Terwijl onder druk van de bezuinigingen gemeenten vaak het cultureel profiel laten schieten, is het van belang dat we het verleden in ere houden,’ aldus Van de Mortel. Die stipte nog eens tactisch aan dat het Slagermuseum niet zonder de grote broer in de Verwersstraat kan. In die visie was Frans Slager, tevens de grondlegger van het Provinciaal Genootschap [voorloper van het Noordbrabants Museum] zijn tijd ver vooruit..

Voor een uitvoerige blik op de [openings] expositie ga naar artikel op pagina Slagerberichten

Aanwinst NbM: Antoniuspaneel   13 oktober 2004
Het Noordbrabants Museum heeft van het Centraal Museum in Utrecht een - bijna permanente - bruikleen gekregen, voorstellend De Kwellingen van de H. Antonius. Dat is een paneel [25 x 22 cm], dat in 1830 werd gevonden bij de afbraak van de stadswal in Utrecht en in bezit kwam van het Utrechts Museum.
Het schilderij met een houten lijst die dateert uit de tijd van Jeroen Bosch is afkomstig uit de leefperiode van Bosch, maar waarschijnlijk van een navolger of tijdgenoot.Jeroen Bosch beeldde vaak deze heilige die mens en dier beschermde tegen ziekten, af.
Toeval is dat Jeroens geboortehuis 'In Sinte Anthonis' heet.
 

De 'Kwellingen van de H.Antonius' afkomstig uit een Utrechts klooster en door het Centraal Museum aan het Bossche museum in bruikleen gegeven.
 
Vaak werden vier eeuwen geleden schilderijen die godsdienstige voorstellingen bevatten, verstopt of door de religieuzen die na 1629 niet meer binnen de stad mochten verblijven, meegenomen. 

Museum houdt 'jaren 50'- expo  13 oktober 2004.

 

Jacques Biemans [Stadsarchief] en links medewerk[st]ers van het Museum omringd door de pers [NOS en Omroep Brabant] tijdens de inlevering van objecten uit de jaren 50 op maandagmorgen 18 oktober 2004.  
foto' © paul kriele, 18 oktober 2004. Een hobbelpaard, een driewieler en oude Engelbewaarders, veel speelgoed, maar ook oude documenten en foto's, kwamen maandag 18 oktober 2004 bij het Noordbrabants Museum binnen tijdens de speciaal belegde inzamelingsdag. 
Het Noordbrabants Museum vraagt om voorwerpen en andere tastbare herinneringen uit de jaren vijftig voor de expo die tussen 9 februari en 22 mei 2005 wordt opgezet. Het motto van de expo is 'Knus - Nederland in de jaren vijftig'.
Speciaal op maandag 18 oktober 2004 [vanaf 10.00 uur] is er een inzamelingsdag in het Museum waar uw foto's, affiches, speelgoed of spellen worden beoordeeld of ze meedoen aan die tentoonstelling.

De Gruyter-afdeling geopend    29 juli 2004. 
Het Noordbrabants Museum heeft deze maand [juli 2004] een afdeling kunst, industrie en de geschiedenis over Brabant [19e en 20ste eeuw] geopend. In zalen van de oude vleugel zijn collecties opgenomen van onder meer Philips, De Gruyter en kunstvoorwerpen uit de tijd van het Provinciaal Genootschap. Tevens worden oude bedrijfspresentaties vertoond.  
Bij De Gruyter gaat het om nostalgie over de sloop van de fabrieken in de Orthenstraat, het Snoepje van de Week, tegeltableaus en de koffiepromotie.
Ook de Philipshistorie met radio’s, lampen, scheerapparaten en de eerste radio geeft –compact- een tijdsbeeld weer.
Het Provinciaal Genootschap –voorloper-van het NbM- ontstond uit initiatieven van kunst collectionneurs onder wie Karel Azijnman. Van hen en van onder meer het Tilburgs Textielmuseum en het Museum voor Religieuze Kunst zijn schilderijen, archeologische vondsten en munten bijeengebracht.
 

Een fotovitrine met diverse DG-artikelen.
De 'eeuwigdurende' koffieschenker en een koffiebonensilo. De bonen werd vers in de winkel gemaald. Dat was ook een verkooppromotie.
 
Enkele voorbeelden uit  een Snoepje van de Week bouwplaat en dan nog zelfs met de Bossche Markt.. Snoepje van deWeekpromotie.

foto's © gerard monté, 3 augustus 2004
In de winkels van De Gruyter was aanvankelijk de hoofdkleur van de lambrisering, de schappen voor bijv. granen, meel en zuidvruchten en de vitrines blauw al of niet met met koperen biezen afgezet.


 

Tableau van laden en lossen. Een schilderij van een van de eerste theefabrieken aan de Smalle Haven circa 1910.

foto's © gerard monté, 3 augustus 2004.
 
Boven: Het vervoer, eerst met paard en wagen en vanaf circa1920 met een bestelauto.
Rechts boven:  Een stand met herinneringen van de sigarenfabriek van Willem-II en de Etna uit Breda. 
Rechts: de leerverwerking was een belangrijk ambacht dat in de Langstraat van Waalwijk tot Den Bosch stevig vertegenwoordigd was. 

foto's © gerard monté, 3 augustus 2004.
De expositie in de bovenzalen van het Museum [voormalig gouvernementspaleis] is tamelijk compact. Het toont de geijkte De Gruyteraspecten: koffie, tableaus, winkelinterieurs, de fabrieken [Orthenstraat] en de artikelen van deze Bossche levensmiddelengigant.
Aardig en tijdsbepalend zijn de geluids- en filmbeelden.



 

Uiteraard mag Philips, voorheen de grootste werkgever van Eindhoven, niet ontbreken. 
De belegering van Den Bosch door Frederik Hendrik in 1629 
foto's © gerard monté, 3 augustus 2004.
 
Verplaatste maquette van 1794 Den Bosch in de Franse tijd..


De zaal 'Brabant Verscheurd' 
et Schermersoproer in 's-Hertogenbosch van 3 juli 1579.
 

Verwersstraat e.o. bestemd als museumkwartier    19 maart 2004.
Provincie en gemeente hebben de intentie het gebied, begrensd door de Verwersstraat/Mortel en Beurdsestraat te bestempelen als Museumkwartier. wethouder Van de Mortel, die een nog groter gebied tot aan de Zuidwal beschouwt, spreekt liever over een cultureel complex. Om deze stedenbouwkundige visie ooit te kunnen invullen moet er wel eerst een nieuw bestemmingsplan voor het gebied tussen Verwersstraat en Zuidwal komen. Dat is voor de komende bouwplannen van beide musea so wie so al vereist.
De locatie voor uitbreiding van het NbM ligt in de Beurdsestraat, aanpalend aan de uit 1984 gebouwde vleugel van architect Quist. Daarvoor te kiezen maakt terugplaatsing van de in 1960 gesloopte historische randbebouwing in de Beurdsestraat/Weversplaats mogelijk.
In de tuin van het NbM, langszij de Mortel, is de nieuwbouw van het Museum voor Hedendaagse Kunst [MHK] voorzien. Hoewel op één locatie gevestigd blijven beiden musea zelfstandig.
Vrijdagmiddag 19 maart 2004 werd de intentieverklaring rondde beoogde nieuwbouw door gedeputeerde Luijendijk en wethouder Van de Mortel gepresenteerd. De uitgangspunten door provinciebestuur en gemeenteraad vorig jaar geuit, zijn zowel bouwkundig als financieel [globaal 25 miljoen euro] binnen de uitgezette lijnen haalbaar.
Beide museumdirecteuren verwoorden dat in de voorbije periode [van verkenning ] de directies dichter tot elkaar zijn gekomen. Wim van Bergen [voorheen Kruithuis], die aanvankelijk weinig fiducie in samenwerking zag, zegt zich nu volledig achter het nieuwe plan te kunnen scharen.
Belangrijk element, zoals de gemeenteraad dat eerder vaststelde, is de synergie/ wisselwerking die tussen beide instituten op gebied van onder meer exploitatie kantoorgebruik e.d. moet gaan ontstaan. Qua investering bespaart het plan ook nog eens 750 vierkante meter [ofwel 1 miljoen euro] op de vrije ruimten [kantoren en publieksruimten. Na onderzoek van de in deze verklaring vervatte aspecten volgt nog dit jaar een programma van eisen waaraan het nieuwe MHK moet voldoen. Via een Europese aanbesteding wordt voor één architect gekozen. Realisatie van de nieuwbouw wordt hooguit in 2007 verwacht.



Op de plattegrond [l] ligt de Zuidwal en het Bossche Broek aan de linkerkant. De rode/blauwe vlakken geven de nieuwbouwlocaties aan voor het Museum voor Hedendaagse Kunst zowel langszij de Mortel [midden boven] in de tuin van het bestaande museum. En uiterst links op plein Beurdsestraat achter de nieuwbouw van Quist.
Op/in dat plein/straat keert ook de historische randbebouwing terug. De wijk Beurdsestraat/Weversplaats werd in de begin jaren zestig gesaneerd [gesloopt].


Museum kwartier!
Men spreekt van nieuwe bezoekerstromen in een nieuw te ontwikkelen stedenbouwkundig ['cultureel complex'] gebied ten noorden van de Zuidwal tot aan de Verwersstraat!
Het voormalige kantoorcomplex in de Beurdsestraat [eertijds van Stienstra], laster nij de Heidemij in gebruik en ook nog enige gediend als arrondissementsrechtbank, is recentelijk in gebruik geweest door Heijmans/IBC]. Hte is een interessant gebouw, beter gezegd locatie want het complex komt in 'herontwikkeling'.... m.a.w het wordt gesloopt om -geografisch - deel te gaan uitmaken van het museumkwartier.

Voor het MHK wordt op korte termijn –voor al eer de nieuwbouw gereed is - naar ‘een tussentijdse oplossing’ gezocht, aldus wethouder Van de Mortel die op korte termijn een beleidsplan aankondigt. Een betere profilering van het Museum voor Hedendaagse Kusnt in een bouwperiode die mogelijk vertraging oploopt, staat ook de wethoudervoor!
Reacties MHK en NbM
De reacties van beide museumdirecteuren/deputaties -Yvonne Joris zat vast op een New Yorks vliegveld.. - waren erg positief. Voor Wim van Bergen [MHK] was de aanvankelijke scepsis omgeslagen in een positieve houding. 'Het nieuwe plan [integratie qua bouw op locatie NbM] biedt het nieuwe museum goede kansen', aldus Van Bergen. Jan van Laarhoven hield zich op vragen over samenwerking eerst nog op de vlakte, maar suggereerde even later dat er ooit een gezamenlijke expositie zal komen. Je weet nooit.. ', aldus de directeur NbM. Na de afgelopen maanden het tracé bewandeld te hebben is er iets anders uitgekomen dan het aanvankelijke plan. Voor Nederland is dit -ook nog eens in een historische stad- een buitengewone en heel bijzondere opzet, dat er twee musea samenwerken,' aldus Van laarhoven.


Bloemen in het Museum 7 maart 2004
Onder het motto 'Bloemen van Verlangen' organiseert het Noordbrabants Museum samen met het Fries museum en het Rijsmuseum Twenthe in het voorjaar [t/m mei 2004] een expositie met de bloem als centraal object. In emoties, met gebaren en als decoratief element komen de meeste vreemdsoortige bloemen. 

 

Vazen op een rij van Gerrit Maas.
De Troostbos [1996] van Monique Toebosch. Uit de als boeket ogende luidsprekers komen troostrijke frasen.


foto's © paul kriele, 7 maart 2004.
 
'Bloemen van verlangen' is opgebouwd uit drie museumcollecties en toont ook de relatie tussen mens [kunstenaar ] en bloem. Als herinnering aan de tentoonstelling is een boek van Claudia Schellekens verkrijgbaar met daarin ook weer de mens en de bloem als thema.

Lente in Museum  16 februari 2004.
Voor het Noordbrabants Museum geldt al de bloemen binnen en de bomen buiten.
Het boomkweekbedrijjf Van den Berk uit St.Oedenrode, gespecialiseerd in het opkweken van te verplaatsen bomen, leverde de esch en het Berkel Enschotse takelbedrijf H. Leeyen haalde de oude uit de tuin en takelde de nieuwe -circa dertigjarige- boom op zijn plek. Het oude hout wordt gerecylced door boomrooierij Weijtmans uit Udenhout. Het karwei staat onder supervisie van de Provincie eigenaar van de museumgebouwen en de tuin.
 

   
Met man en macht , ofwel vier wagens en vijf boom - en takelspecialisten werd de es uit de wagen gehesen, nadat de oude boom uit de tuin was gehaald en in mootjes was gezaagd.   foto's © paul kriele, 16 februari 2004 
Het Noordbrabants Museum heeft al de lente in het hoofd.  Niet alleen is er een bloemenexpositie binnen, maar de tuin wordt ook opgeknapt. Zo werd maandagmorgen een door de zwam aangestoken esch vervangen. 

Opening kikkerexpo Oetels 6 februari 2004
Vrijdagmiddag werd door wethouder voor Cultuur Roderik van de Mortel de ‘Salon d’Oetel’ in het Noordbrabants Museum geopend.
De expositie gebeurt tgv 40 jaar Oetelkonzert. Er zijn 550 kikkers geselecteerd uit een aanbod van duizenden kikkers in alle
formaten, uitvoeringen, en materialen : serieuze en ludieke functionele en artistieke, grote en kleine kikkers als broche als klok of als speld, als pot, sieraad, op doek, in zilver of koper, van hout, steen kristal of keramiek.

Directeur Jan van Laarhoeven hield een komische voordracht over de ontstaansgeschiedenis van de kikker en verwees ook nog even naar wijlen Domien van Gent, professor in de kikkerkunde. De enige echte kikker is de breedbekkikker en die woont.. in Oeteldonk. Maar ja, daar moet je nu eenmaal een grote bek hebben om te kunnen overleven, aldus Van Laarhoven die noch de gemeenteraad noch de wethouder voor Cultuur spaarde.

Van de Mortel verrichtte zoals hij zei, de opening uit respect voor de Herremenie, de enige die echte carnavalsmuziek speelt, uit respect voor directeur NbM Jan van Laarhoven die het Museum terug aan de stad heeft gegeven, uit respect voor de Oetels vanwege de humor en de konzerten en uit respect voor de relatie van de Oetels en de Bambergers, want het is een Bamberger die de opening mag verrichten, aldus de kleur bekennende wethouder… . Door een cd met daarop kwakende kikkers aan te zetten was de expositie geopend. Die loopt tot 29 februari 2004, maar is met carnaval gesloten.

 

De Oetels poserend voor Willy's Bonte Palet.  Het logo van het Oetelkonzert dat tijdens de expo voor het Noordbrabants Museum staat.

foto' s © paul kriele, 6 februari 2004.
Toespraak Jan van Laarhoven [uit het Oetels vertaald in beschaafd Bosch !]
De directeur van het Noordbrabants Museum [NbM] zei in zijn voorwoord:
Eigenlijk had niet ik hier moeten staan, maar er was niemand anders die het wilde doen en de financiële tegemoetkoming was zodanig lucratief dat ik het, in het licht van mijn vakantieplannen, niet kon permitteren 'nee' te zeggen.
In de voorbereiding hebben de Oetels en ik druk geaffesseerd en diep nagedacht wie het best geschikt was, want ge begrijpt dat in dat eerste stadium ik me eige niet naar voren kon schuiven, dat ligt niet in mijn aard.
Leden van het koninklijk huis, daar dachten we als eerste aan. Met name Maxima, die als enige lid van het Koninklijke Huis, beneden de rivieren geboren is. Maar ze kon niet weg omdat ze voor d'r eigeste dikkupke moest zorgen.

Huishoudster Hendrien
Zelfs de minister-president van Oeteldonk is aangesproken, maar die liet via de secretaresse van zijn secretaresse weten dat ie voor diejen onzin gin tijd had. Daarop vroeg ik belet aan bij den Peer om hem te verzoeken eens over zijn hart te strijken en zijn huishoudster Hendrien uit te lenen aan het NbM, de schatkamer van Oeteldonk en den weijen omtrek, en enigste parel in de hertogskroon.

Den Peer gaf, na drie flessen cognac en een fles Jägermeister toestemming om Hendrien te gaan bezoeken, maar niet langer dan een kwartierke. Dus ik stapte gauw naar Hunkemöller om een paar fraaie lingerietjes te kopen want ge moet die vrouwkes weten te verwennen. Den Peer bleek een jaloerse mens te zijn die niet veel kon leijen. Toen Hendrien bezig was met haar derde lingerietje te showen, was het voor den Peer genoeg geweest. Ik kon oprotten. 'Ga jij maar terug naar jouw ouwe rommel,' zei den Peer. Het eind van 't liedje was dat Hendrien niet mocht komen.

Domien van Gent
Ik ben eigenlijk een groot kenner van de Oeteldonkse kikkerkunde. Hoe dat komt? Dat heeft te maken met mijn vriendschap met Domien van Gent in de vorige eeuw. Domien, wezenlijk waar, is een grote kikkerdeskundige die niet voor niks zijn eigen tot professor in de kikkerkunde had benoemd omdat niemand anders het wou doen. Niet alleen sprak hij de taal perfect en kwekte er wat op los. Hij kon ook uren stil vooruit zitten te kijken krèk als een kikker die een vlieg wil vangen.
Domien was als het ware de Daila Lama van Oeteldonk en we wachten nog steeds hoopvol op zijn reïncarnatie.

 

   
Boven: een Oeteldonks landschap, wellicht een Bossche Broek-tafereel.
Boven rechts:  Midden het affiche van Salon.
Rechts: : een kikker[pot] van keramiek.

foto' s © paul kriele, 6 februari 2004.

 
kikkerhistorie [vervolg toespraak Van Laarhoven]
De geschiedenis van de kikker begint waarschijnlijk op de zesde dag van de schepping. In ieder geval vóór Adam en Eva. Er zijn zelfs beroemde bijbelgeleerden die denken dat Eva niet is verleid door een slang maar door een kikkervors die zich had verkleed als slang. Daarom heeft Jeroen Bosch ook zoveel kikkers geschilderd.
Toen Nowee in de ark zat, werd ie zo kwaad op de kikvorschen dat ie ze tijdens de zondvloed overboord zette om ze te verzuipen. Terwijl alle dinosauriërs en mammoeten verzopen, feestten de kikkers er lustig op los, alsof de hele wereld van hen was. Die zondvloed duurde veertig jaar. Aan het eind ervan waren zelfs de vissen verdronken, maar de kikvorschen, die ook lucht konden happen, hadden leren zwemmen. Toen het opgehouden was met regenen kropen die kikvorschen, waarvan er toen wel 100.000.000 waren, alle kanten op.
Toen Hannibal koning werd van Babylonië liet hij er 10.0000 vangen en opsluiten in de toren van Babel. Dat werd een gekwèk van jewelste. Dat noemde ze in de bijbel: spraakverwarring, maar dat was gewoon gekwèk.
Wil je echt weten wat een spraakverwarring is, dan moet je een keer naar de gemeenteraad in Oeteldonk komen luisteren....
Na het vertrek van de Romeinen begon de grote volksverhuizing. Alle kikkers van het zuiden zakten de Rijn af op zoek naar een goede vestigingsplaats.
Op een dag kwamen ze bij het enige moeras in de wereld waar het stonk naar peejen-stamp. Daar wilden ze allemaal blijven zitten. En als ze droog wilde zitten klommen ze op de enige zandheuvel in de buurt. Dat was Oeteldonk.
Nu denkt u dat een Oetel een kikvorsch is. Dat is een misvatting, maar om dat uit te leggen is aan jullie niet besteed.
Al snel ontwikkelde zich op den Oeteldonk een speciaal soort kikker: de breed-bek-kikker. Want pas met een grote bèk kon je in Oeteldonk overleven. Dat was de zogenaamde survival, ofwel the fittist. Het is goed dat te weten want het gaat nog steeds zo door.
In de 16e eeuw waren er kikkers die zoveel op mensen begonnen te lijken dat ze schatrijk werden en den hele omtrek opkochten. Dat waren de Rijkevorsels. Die familie had in haar wapen drie kikvorschen. Daaronder stond de wapenspreuk: 'Ik ritsel en kom boven.' Die spreuk is later overgenomen door het stadsbestuur, maar die drukt hem tegenwoordig niet meer af..
Familie Gras
Het is dan ook goed en rechtvaardig dat er eindelijk in het Noordbrabants Museum een expositie wordt gehouden van alle soorten kikkers.
Die expositie is samengesteld door Rudolf Gras. Wat heeft nou die Gras met die kikkers te maken? Dan verwijs ik u naar het bekende lied uit de 17e eeuw:
In 't gras,' t groene gras,
zaten zeven kikkers,
Toen kwam ridder Rudolf voorbij
die stopte ze in den balkenbrei.


Uit dat lied blijkt dat de familie Gras al vroeg onderdak bood aan de kikker, waarschijnlijk om ze op te vreten.
En dan geef ik nu graag het woord aan Roderik van de Mortel, wethouder van Oeteldonk als het geen carnaval is, en net als ik een groot kenner van taal en gewoonten van de Oeteldonkse breed-bek-kikker in al zijn verschijnselen,' aldus gastheer Jan van Laarhoven.
 

Hierboven kijken vlnr. Wil Scholten, Eugène Pannebakker en Jan Hopman toe bij het schilderij met de Oetels
Rechts boven: Een thermometer en een xylofoon met kikkers versierd en rechts een vitrine met kikkervariaties
.


foto' s © paul kriele, 6 februari 2004.
Bloemen bijeen: vanaf 24 januari 2004
De drie musea bundelen hun bloemcollectie. Naast het Noordbrabants Museum, zijn dat het Rijksmuseum Twentte en het Fries Museum.  Langs deze drie trekt een expositie die als titel heeft:'Bloemen van Verlangen'. Inhoudelijk gaat de expositie over schoonheid en teloorgang De Expo is opgebouwd uit drie delen: een lieflijke, gelukzalige wereld, een vergankelijke wereld en een maakbare wereld.
De tentoonstelling, met herkenbare thema's, zoals de Flowerpowertijd, dood en begraven en thuis- en tuinleven zal de bezoekers zeker aanspreken.
In Den Bosch loopt de Bloemenexpositie vanaf 24 januari 2004 t/m 9 mei 2004. Twentte vanaf 26 mei en Leeuwarden vanaf 26 september 2004.

Nieuwe cd-rom 'De Lakenmarkt'   5 januari 2004.
Maandagmiddag 5 januari 2004 hebben marktmeester Bert van Heumen en wethouder voor Cultuur Roderick van de Mortel het eerste exemplaar van de cd-rom 'Zwerven door 's-Hertogenbosch, de Lakenmarkt' uit handen van directeur drs.Jan van Laarhoven ontvangen.De Lakenmarkt voorstellende de Bossche Markt, is een van de bekendste schilderijen in de collectie van het Noordbrabants Museum. Niet alleen door de techniek, zeker in historisch perspectief laat deze afbeelding veel herkenningen zien. De conclusie bijv. dat de Bossche markt in eeuwen niet veranderd is. Het schilderij maakt deel uit van de vaste presentatie van de 'De Wereld van Bosch'. De cd-rom gaat in op de historie van de stad waardoor de jeugd al spelenderwijs een wandeling maakt.
De jeugd kan de leerzame, boeiende en interactieve cd-rom, ontwikkeld door het Nijmeegse bedrijf BHM La Verbe, thuis of in het museum spelen. Het product, te koop in de museumwinkel, is een samenwerking tussen Stadsarchief, afdeling Bouwhistorie en het NbMuseum. en wordt gesubsidieerd door het Ministerie van O C&W. Ga naar http://www.middeleeuwsestad.kennisnet.nl of  http://www.lakenmarkt.kennisnet.nl

Uit slag prijsvraag monsters
In de herfst van 2003 werden jongeren van 10-18 jaar opgeroepen een strip te maken over een mysterieus Bosch' monster.
Het resultaat was 75 inzendingen. Kunstenaar Miesjel van Gerwen, John Rabou en Silvio van de Loo van de stripboekenwinkel jureerden die strips De winnaars in de categorie 10-13 jaar: Lars Halters 10 jaar] uit Vught en in de categorie 13-18 jaar Renée van Heck 15 jaar, uit Den Bosch. Tezamen met 16 andere uitverkoren strips wordt een Monsterstripboek gemaakt dat uitgeven wordt bij Boekhandel/Uitgeverij Adr.Heinen. waar ook een expo is te zien van de inzendingen.

Nieuw beeld op voorplein  29 oktober 2003.
Op maandag 27 oktober 2003, voor in de middag, werd op het voorplein een nieuw beeld van Henk Visch geplaatst.

Op maandag 27 oktober 2003, voor in de middag, werd op het voorplein een nieuw beeld van Henk Visch geplaatst.

foto © paul kriele, 27 oktober 2003
Opnieuw het beeld maar dan vanuit andere gezichtshoeken genomen. 

foto' s © gerard monté 1 november 2003
Het voorplein van het Noordbrabants Museum heeft er een nieuwe aankleding bij. Precies op de plek waar jaren de letter 'M' stond, een verwijzing naar men zegt, Margriet van Boven of ook wel naar Museum, waarover trouwens veel commotie ontstond, is er op dat plekje toch weer een beeld gekomen. De 'figuur' in brons, is van de kunstenaar Henk Visch.
Volgens een mededeling van het museum hoort er de tekst bij: Henk Visch, One word leads to another, 2000. De afmetingen zijn 170 x 165 x 95 cm.
Toelichting:
Volgens de persinfo is het beeld onmiskenbaar een werk van Visch omdat het man noch vrouw is . Visch is niet geïnteresseerd in individuen maar in de expressie van de lichaamstaal.. De titel 'One word leads to another' moet een oproep zijn tot uitspraak omdat van het een komt het ander.
De driemaster op de knie [de horizon van het beeld] verwijst naar de basissolidariteit die wij mensen voelen of wel:' In hetzelfde schuitje zitten'.

Monsters en fabeldieren   15 september 2003.
De Kinderboekenweek [1-12 oktober 2003] heeft als thema Diep in het bos. Daarover komen uiteenlopende boeken uit. Dat thema pakken ook Boekhandel Heinen, de Bieb en het Noordbrabants Museum op. Er zijn: Voorleesmiddagen over Monsters in het Noordbrabants Museum en de bieb, een poppenkastvoorstelling voor kleuters, een monsterspel ’Monsterland’ voor 6-10 jarigen in het Noordbrabants Museum.
Ook boekhandel Heinen houdt voorleesdagen en op 11 oktober is er in het Noordbrabants Museum een kinderboekenweekfeest voor 6-12 jarigen.

Boekhandel Heinen organiseert ook een striptekenwedstrijd voor 10-18 jarigen.
In het Noordbrabants Museum is vanaf 20 september 2003 een expo Monsters en fabeldieren te zien die de geschiedenis van vreemde schepsels volgt van de oudheid tot circa 1800.

De eenhoorn als fabeldier... Terugkerend in bovenlichten van oude Bossche panden. 

De ene bevindt zich in de pui van Dixons Hinthamerstraat 4 en de andere even terug bij apotheek Albers op de Markt. Beide foto's tonen ramen boven de ingang. foto's © gerard monté, 15 november 2003
Uit de tijd van Jeroen Bosch, toen de Sint Jan eindelijk was afgebouwd, dateren vele afbeeldingen van monsters en fabeldieren. Talrijk zijn de boogbeeldjes op de steunberen van de Sint Jan. 

   
Tal van steunberen en tal van monsters..De eenhoorn als monster die de draak 'dolk'-een steek toebrengt. Sint Jan zijde Choorstraat.
Op de gerfkamer komen ook enkele monsters voor die als waterafvoer dienen.
foto's © gerard monté, 15 november 2003
I de kinderboekenweek van oktober 2003 startte een expo die ook voor kinderen spannend is: Monsters en fabeldieren.

 

Met deze ladder worden de monsters uit het water van de Binnendieze gehaald..

foto ©   gerard monté, 1 november 2003.
 
Nog eens de gerfkamer met tal van  monsters/dieren op steunberen.
Jeroen Boschzalen geopend 12 april 2003
Zaterdag 12 april 2003 opent het Noordbrabants Museum enkele zalen in het paleisgedeelte die geheel in het teken staan van Jeroen Bosch Den Bosch mist dan wel een echt Jeroen Boschwerk, maar er zijn schilderijen uit de school van Bosch. Ook voorwerpen die geassocieerd kunnen worden met de Bossche Jheronymus van Aken, wiens voorouders uit Aken afkomstig zijn, zijn daar tentoongesteld. 
De opzet is ook bedoeld een indruk te geven van het culturele klimaat uit de wereld van Bosch rond 1500.
Meer over Jeroen Bosch. klik op Bosch [Jeroen Boschpagina]
Jeroen Bosch in Noordbrabants Museum
Het Noordbrabants Museum opende zaterdag 12 april 2003 in de linkervleugel van het voormalige gouvernement enkele aan Jeroen Bosch en zijn tijdgenoten/navolgers gewijde zalen.

 

De beroemde Lakenmarkt met St. Fransicus en twee wapenborden. 

foto's © gerard monté, 13 april 2003. 
 
Op de achterkant van het schilderij van de Lakenmarkt staat het wapenbord met schaar afgebeeld, verwijzend naar het ambacht.
 Jaarlijks bezoeken talloze mensen 's-Hertogenbosch uit belangstelling voor de belangrijkste schilder die de stad heeft voortgebracht.
Het Noordbrabants Museum was het een eer te na geen afbeelding van Bosch in haar bezit te hebben. Dat gebeurde wel in 1967, maar er is van Bosch geen authentiek schilderij in Den Bosch aanwezig. 

 

Drie portretten van navolgers van Bosch.
foto' s © gerard monté, 13 april 2003. 
De strijd tussen vastenavond en de vasten.
De expositie in het teken van Jeroen Bosch is ingedeeld in de zalen achter de museumwinkel.
 

Beelden uit het draaiend Oordeelspel dat zich in de St.Jan bevond en dateert van kort na 1500, de tijd waarin Bosch leefde. Zo zijn er nog meer beelden, sier - en gebruiksvoorwerpen uit die tijd aanwezig. Schilderijen uit de school van Bosch.

foto' s © gerard monté, 13 april 2003.  
 
Grafiek die naar het werk van Bosch is gemaakt. Grafiek heeft grote invloed gehad op de kunst van de 16e eeuw en speelt nog een belangrijke rol in het onderzoek naar de beeldtaal van Bosch. 
 Reliëf uit begin 16e eeuw, dat boven de ingang hing van het Geefhuis [nu Bibliotheek].
foto' s © gerard monté, 13 april 2003.
Japanse penseelstreken april 2003
Het Noordbrabants Museum toont van mei tot augustus 2003 ism het Duitse Museum Schloss Moyland 150 Japanse tekeningen uit de collectie Gerhard Schack [Hamburg].
 

' Zwei Frauen' , is de titel van een prent uit de collectie Gerhard Schack [Hamburg].
foto Noordbrabants Museum

 
drie Japanse scholen
In de collectie Gerhard zijn drie scholen de ukiyo-school, de Maruyama/Shijo school en de Nangaschool vertegenwoordigd.
De Ukiyo- school met als onderwerp geneugten van het vlietende leven met amusement, recreatie en mode.
De Maryama-school, waarin de natuurstudie centraal staat 
en de Nangaschool die teruggaat naar de Chinese schilderkunst.
Natuur [bloemen] en landschap komen als motieven aan bod. Ook zijn werken die verwijzen naar de mythologie, aanwezig.
Catalogus die de titel draagt 'Mit den Pinsel gesehen', verkrijgbaar bevattende 383 pagina's met 210 kleurafbeeldingen. Verkoopprijs 39 euro. 
Bij deze expo is ook aan kinderen gedacht: er zijn twee Japanse kamers ingericht met tal van kennismakingsmogelijkheden met de Japanse cultuur/gewoonte.

Kruithuis weer vooruit geschoven  27 februari 2003. 
In de raadsvergadering van gisterenavond [26 februari 2003] doemde- door een CDA–motie alsnog een wending op. In de wandelgangen had fractievoorzitter Jan van Heijningen al het aspect beleidsplan naar voren gebracht. In de raad was het de opzet om over de locatie van een nieuw Museum Hedendaagse Kunst de knoop door te hakken, zoals de cultuurwethouder Van de Mortel het dat op 23 januari 2003 nog aankondigde.
Maar nadat eerst PvdA, GroenLinks en D66 zich in een erg rommelig debat achter de Van Heijningenmotie schaarde, volgde -na een schorsing- ook de rest van de coalitie in het standpunt om voorafgaand aan die locatiekeuze eerst met een museumconcept [financieel en inhoudelijk] te komen. Daarvoor krijgt wethouder van de Mortel, die zo’n mooi en bindend tijdschema voor ogen had, twee maanden de tijd.
Kenmerkend voor de Bossche gemeenteraad anno 2003 was volgens onze correspondent de rommeligheid onder én de verwarring bij partijen. ‘ We zijn weer helemaal bij af, toen er een Dienst Beeldende Kunst met kunstuitleen bestond,’ aldus de verslaggever.

Nieuwbouwplan met plussen en minnen - januari 2003
Het nieuwbouwplan van de directie van het NbM omvat zowel het Noordbrabants Museum [NbM] zelf, het Erfgoedhuis voor zeven instellingen en het Museum voor hedendaagse kunst, kortweg Museum Het Kruithuis.
Aanleiding is het afzeggen van de nieuwbouw door de gemeenteraad na herhaalde kostenoverschrijdingen van het nieuwbouwplan nabij het Kruithuis.  
De berekeningen, financieel en ruimtelijk, zijn gedaan door Ingenieursbureau DHV dat zich ook heeft gemanifesteerd bij het Rijksmuseum in Leiden, Newmetropolis in Amsterdam en het Van Gogh Museum in Amsterdam en het Centraal Museum Utrecht.   
 

Drie overzichten -in maquette-van de nieuwbouw van het Museum.
Boven:de zijde Beurdsestraat met links de Mortelkazerne.
Boven rechts: de Verwersstraat met rechts de hoofdingang en onderaan de straatwand Verwersstraat. Links de Beurdsestraat.

Foto rechts: een totaaloverzicht vanaf de hoofdingang[onderaan foto]. Rechts achterin de Mortelkazerne.
De uitbreiding van het NbM ligt links achterin
.
 foto' s © gerard monté, 5 januari 2003.
Financieel plaatje
De berekeningen gaan uit van totaal 2 ruim 23.000.00 euro waarvoor bijna 9 voor Het Kruithuis en ruim 14 voor NbM en de Erfgoedinstellingen. De bedragen zijn netto. 
Van de gemeente en de provincie zijn [inclusief de eerdere reserveringen en indexeringen] te verwachten: 26.356.000 euro ofwel voor Kruithuis ruim 11.000.000 en NbM ruim 14.000.000 euro.
Een vooruitziende opname is de post aangeduid met ' risicoreservering' van 1.766.000 euro.
De voorspiegelingen samengebundeld in een ’breedvoerig’ en kleurrijk rapport, gaat uitgebreid in op de kostenposten. Die pagina’s worden afgesloten met een samenvatting waaruit blijkt dat door het samen optrekken bij de nieuwbouw er ruim 3 miljoen euro terugvloeit, een zgn. synergievoordeel, aldus drs. Jan van Laarhoven. Meteen een bladzijde verder vraagt hij zich af, of je op een post van- een afgeketste nieuwbouw van- totaal 22 miljoen euro toch nog vier miljoen verloren kosten moet laten drukken….

De nieuwbouw omvat twee delen: een grote zaal met verdieping aan de zijde Beurdsestraat met een hoofdingang voor Museum het Kruithuis en een nieuwe vleugel langszij de Mortel voor uitbreiding Noordbrabants Museum.
Het NbM krijgt er 2.762 vierkante meter bij en voor het Kruithuis zijn ruim 2.000 vierkante meters opgenomen.
Markante details
Opvallende details die tegelijk maar zijn meegenomen, zijn een openlegging van het Hellegat. Dat gebeurt in het vooruitzicht van een combiarrangement zodat vaarders op de Binnendieze toegang kunnen krijgen tot het museum. De openleggin wordt wel betreurd door de vleermuiswerkgroep.
Een Jeroen Boschcentrum, maar dan een initiatief van het NbM, waarvoor als locatie het bestaande café/terras is voorzien. Dit centrum omvat- naast kunst uit de school van Jeroen Bosch- een multimediale presentatie en educatieve programma’s. Voor de opzet van dit centrum is een post van 750.000 euro opgenomen.
Ook nieuw is een restaurant gesitueerd in de zuid-westelijke hoek van de tuin centraal liggend ten opzichte van de uitbreiding voor Het Kruithuis en de nieuwe vleugel voor het NbM. -/© paul kriele, 10 december 2002.

Nieuw plan: duomuseum  9 december 2002] 
Nieuwbouw voor het Kruithuis bij het Noordbrabants Museum [NbM] zodat een duomuseum ontstaat aansluitend aan de nieuwbouw van Quist [1985]. Dat is het plan dat directeur NbM Jan van Laarhoven aan de gemeenteraad en de provincie voorlegt.
Uit studies is – in tegenstelling met het aanvankelijke plan - gebleken dat de historische bouw in de Waterstraat [de griffie van eind 1800] niet voldoet als museum maar alleen geschikt is voor kantoren voor de acht Brabantse Erfgoedinstellingen.
Door de recente ontwikkelingen en het niet willen afwachten van een besluiteloze raad/provincie, is directeur Van Laarhoven tot dit nieuwbouwplan gekomen. Dat ‘werkt verrijkend’ zowel voor directies als voor bezoekers. 
Nieuwbouw is voorzien aansluitend aan de nieuwe vleugels van Quist aan de achterzijde van het NbM [Beurdsestraat]. Op die manier grenzen beide musea aan elkaar, behouden ieder een eigen gezicht, maar kunnen toch wisselend kleine en/of grote zalen gebruiken alsmede als één museum door bezoekers bezocht worden, aldus de toelichting.
 

De Zuidwal aan de voorzijde, KPN links erachter.
 Haaks op de Zuidwal de Mortelkazerne.
Rechts van dat 'glintserend' dak - in rood- de uitbreiding van het NbM en achter de Mortel- ook in rood - de nieuwbouw SM's.
 
Vooraan de gebouwen aan de Waterstraat netingriiusdeparkeergarahgeDe Kuil/Wo;venhoek.
 de oudbouw zijde Waterstraat, rechts daarachter in rood-langszij de Mortel- de nieuwbouw in de tuin van het NbM
.

© ontwerp Noordbrabants Museum 9 december 2002
 

Kruithuis schuift naar Noordbrabants Museum  9 augustus 2002.
Twee Bossche raadsfracties neigen in de zaak ’nieuwbouw Kruithuis’ steeds meer naar een samengaan met het Noordbrabants Museum. Dat blijkt uit de vraagstelling die vandaag aan het college van B&W is gedaan door Rosmalens Belang en de VVD.
Twee raadslieden Van haren en Rotman vragen of het budget wel toereikend blijft door een stijging van bouwkosten.
Voor beiden moeten de investeringen [ook de exploitatie] binnen de gemaakte afspraken blijven. Duurdere nieuwbouw heeft als consequentie samengaan met het Noordbrabants Museum, aldus de brief.

Het gouvernementspaleis dat in 1985 door de Provincie werd aangekocht in de periode van commissaris Jan van der Harten ten behoeve van het Noordbrabants Museum.


Het gebouw dateert van 1768-1770 en is opgetrokken in een Franse stijl. De architect was Pieter de Swart.


 foto © gerard monté, zomer 2001.
Dee l B.

Onderscheidingen voor directrice Margriet Van Boven  
3 november 2000.
 

Aan directrice Margriet van Boven van het Noordbrabants Museum is de Jeroen Boschpenning van de stad ‘s-Hertogenbosch toegekend. Ook werd zij koninklijk onderscheiden [officier ON] en ontving zij als eerste van het personeel de museumpenning vanwege haar verdiensten voor het museum, aldus het Brabants Dagblad.

foto © paul kriele, 2004
Het NbM heeft twee werken in bezit gekregen: een variant op ‘De Verzoeking van de Heilige Antonis’ van Jan Mandijn, een navolger van Jeroen Bosch en het museum kreeg in bruikleen van het Rijksmuseum ‘De Keisnijding’, een variant van een drieluik van Jeroen Bosch.

2. Inleiding
Den Bosch heeft zijn ontstaan te danken aan Leuven waarvan het in 1196 zijn stadsrechten ontleent. Maar dat was in een tijd waarin Nederland en België nog in animositeit met elkaar leefden. Het Bossche schuttersgilde schoot in 1424 nog de Vlamingen te hulp in hun strijd tegen de Engelsen bij Braine la Comte ['s-Gravenbrakel]. In hun overwinningsroes namen de Bosschenaren de Victorskroon mee die nog in de St.Jan hangt.

 

Stadhuis Den Bosch diens voorganger--oorsprng 14e eeuw-  was  gebouwd in renaissancestijl. Maar rond1670 werd het verbouwd in een meer zakelijke Hollandse  stijl.

foto gerard monté, 10 maart 2000.

Aan de moederstad Leuven en de zustersteden Brussel en Antwerpen dankt de stad haar gelijknamige poorten, opgericht in de Hinthamerstraat, Orthenstraat en Vughterstraat, maar kort na 1885 gesloopt. De Belgische opstand met de tiendaagse veldtocht van 1831 was een keerpunt in de verhouding. Terwijl het jaar 1853 toch weer een kleine ommekeer betekende toen vanuit een Belgisch klooster het wonderbeeld van O.L. Vrouw terugkwam in de stad.


 

De achterzijde van het Noordbrabants Museum. De bomen dateren van rond 1880 mogelijk nog iets ouder. Er staan langszij de Mortel een aantal hulstbomen. Rechts de synagoge die oorspronkelijk [1853] met de hoofdingang op de Mortel was georiënteerd.
Lees onder 'historie' over de Engelse tuin.

© foto gerard monté

Gouverneurszetel
Tot 1850 heette de Commissaris van de Koningin Gouverneur des Konings. Hij is de schakel van een tussenliggende bestuursvorm die in de Franse tijd werd ingevoerd. De commissaris woonde tot 1985 in het in Franse stijl in 1767 door Pieter de Swart gebouwde paleis in de Verwersstraat. Dat gouvernementspaleis werd in 1987 geopend als Noordbrabants Museum.
Koning Albert en koningin Paola van België hebben vorig jaar [6 april] een bezoek gerbacht aan het NbM om de tentoonstelling = Belgische= Meesters van het Zuiden te kunnen bezichtigen.
De katholieke Belgisch koning Albert en zijn echtgenote van Italiaanse afkomst Paola zullen onder meer koningin Beatrix, die het calvinistische Nederlands koningshuis vertegenwoordigt, ontmoeten. Het evenwicht in dit staatsbezoek is, dat behalve 's-Gravenhage en Amsterdam, ook 's-Hertogenbosch wordt aangedaan, omdat het de hoofdstad is van Noord-Brabant.


Deze pagina is, zoals u bemerkt, mede ontstaan na het koninklijk bezoek van het Belgisch vorstenpaar op 6 april 1999.
's-Hertogenbosch was ooit in economisch, godsdienstig, militair en juridisch opzicht de belangrijkste Noord-Brabantse stad. Veel kunst, historisch en kerkelijk bezit dat afkomstig is uit 's-Hertogenbosch, bevindt zich in Belgische kloosters en musea. Het is niet gestolen, maar in oorlogstijd werd het daar uit veiligheidsoverwegingen naar toe gebracht. Ook door de historisch-bestuurlijke band liggen documenten in Belgische archieven opgeslagen.
In de politiek verloopt veel via diplomatieke kanalen. Het is dan ook aan de diplomatie van commissaris Frank Houben te danken dat het paar een staatsbezoek aan de provincie Noord-Brabant aflegt. Het toch al bescheiden stadsbestuur zou uit zo'n bezoek meer voordeel kunnen halen. Een oordeel hierover te vellen is moeilijk, want niet alles wat zich in ambtelijke en hogere kringen afspeelt, is voor burgers inzichtelijk.
We hopen er het beste van, want een bezoek van een buitenlands koningshuis is voor 's-Hertogenbosch uniek.
 

De oude locatie van het Noordbrabants Museum [vóór 1985]. precies midden op de foto, rechts naast de toren van de Jacobkerk.

foto © peter van gogh 16 augsutus 2005.
 
3. Margriet van Boven: afscheid van Museum [ 19 september 2000]
 

Drs. Margriet van Boven directeur van het museum [1975 -2000].
© foto gerard monté, 29 september 2000.
 
Margriet van Boven [*1942] nam in het weekeind van 2-4 november afscheid als directeur van het Noordbrabants Museum. Van Boven was na haar studie Kunstgeschiedenis [Nijmegen] 25 jaar aan het museum verbonden.
Topper in haar tijd was de Van Goghtentoonstelling met 110.000 bezoekers. Ook de verhuizing naar de Verwersstraat en aansluitend de nieuwbouw van Wim Quist [1986] waren hoogtepunten. De diefstal van enkele Van Goghs was een dieptepunt.

De verwachting is dat Van Boven vanwege haar verdienste voor de culturele positie van de stad de Cultuurprijs van de stad ‘s-Hertogenbosch wordt toegekend. Eerder werd zij al Ere-Knoeris van Uden en postmeester van het Bossche postdistrict.
Het afscheid wordt over 2-3 dagen verspreid ivm de uiteenlopende doelgroepen: Raad van Bestuur en de grote sponsors, de burgemeester, wethouders en provincieambtenaren van cultuur, dan nog het publiek met de Vrienden van het Museum en niet te vergeten het eigen personeel. Op zondag 4 november is er een open dag.
curriculum vitae

Levensloop Maria, Margaretha Augustina van Boven, *Breda, 27-3-1942 is de dochter van de voormalige voorzitter van de Nederlandse Werkgeversbond wijlen Paul van Boven. Margriet is getrouwd met de kunstcriticus, taxateur en publicist Herbert Jan Hijmersma [*Leeuwarden, 27-9-1944], maar manifesteert zich steeds onder haar meisjesnaam.
Margriet ontving met carnaval 1988 uit handen van directeur F.de Winter de oorkonde en het bijbehorend beeldje van de postmeester. Dat is een eerbetoon dat sedert 1977 door het Postdistrict 's-Hertogenbosch wordt verstrekt, maar Margriet was de eerste vrouw die de eer te beurt viel. Aanleiding voor die erkenning was de tentoonstelling over Van Gogh. Zoals hierboven gemeld zijn haar recent nog drie onderscheidingen toegekend.
Na het gymnasium alfa heeft Van Boven kunstgeschiedenis gestudeerd aan de Universiteit van Nijmegen [1967]. Haar scriptie stelde zij aan de hand van onderzoek van middeleeuwse grafmonumenten in Rome samen.
Na haar studie doorliep zij vervolgens stages en volgde praktische studies bij buitenlandse musea. Daarnaast nam zij ook docentschappen aan in universiteiten in Italië, waar haar grote liefde naar uit gaat, en Canada.
Haar Bossche periode begint in 1975 als directrice van het 'Provinciaal Noord-Brabants Museum' dat in 1925 als zelfstandige eenheid afgesplitst was van het Provinciaal Genootschap. Het museum was toen nog gevestigd in de Bethaniëstraat, in de voormalige middeleeuwse Jacobkerk.

In 1985 volgt nieuwbouw naar ontwerp van Wim Quisten die achter het voormalige Gouvernementspaleis een nieuwe vleugel bedacht. Ver- en nieuwbouw zijn in 1987 in gebruik genomen.
Vermaard zijn de exposities over 'Vincent van Gogh in Brabant', In Buscoducis, Zilver in 's-Hertogenbosch en expo's over Sluyter en Knip en uiteraard Boagerts vanwege de voorliefde van Margriet voor bloemen. Een dieptepunt was de diefstal van drie paneeltjes van Van Gogh.

Voor haar activiteiten werd de directrice en haar teams in 1911 beloond met de museumprijs van het Prins Bernhardfonds en onlangs werd ze door koningin Beatrix koninklijk onderscheiden en benoemd tot officier in de orde van Oranje Nassau.Van de gemeente 's-Hertogenbosch ontving zij de Jeroen Boschpenning.

4. de bouwplannen  27 oktober 2000.
Nog net voor het scheiden van de mèrt [1 en 2 november], toonde Margriet van Boven op donderdagmiddag 26 oktober 2000 haar laatste kunstje. Precies een week voor haar officiële vertrek presenteerde zij alsnog het bouwprogramma van de ver-/nieuwbouw van het museum. Dat programma bevat Waterstraat 16, 18 en 20, panden die voor 5,5 miljoen door de Provincie zijn aangekocht.

Het atrium, de te overdekken binnenplaats achter voorheen Rijkswaterstaat wordt het vertrekpunt naar de nieuwe museale afdelingen in de Waterstraat met themaexpo’s over Den Bosch en Brabant. Daarboven zijn de kantoren gesitueerd voor de uiteenlopende provinciale/culturele instellingen: die tezamen het Erfgoedhuis vormen.
Dat atrium is ook de nieuwe ontvangsthal waarheen het publiek vanuit de bestaande hoofdingang aan de Verwersstraat wordt heengeleid. Een riante museumwinkel, een royalere receptie, een grotere garderobe, koffieshop en een totaal nieuwe toiletgroep zijn daarin opgenomen.
Op het dak van het paleis is een dakterras gesitueerd met uitkijk over de stad, zodat de horecafunctie van het museum versterkt wordt.
Het programma van eisen, dat is opgesteld door Twynstra Gudde Management Consultants, draait om 25 miljoen gulden. Maar gezien de sprongen die dit kostenplaatje sedert 1999 [22 miljone] naar 2000 [25] heeft gemaakt, en wellicht 30 miljoen in 2002 nog zal maken, ligt dat bedrag beslist niet vast.
De gemeente Den Bosch participeert daar voor eenvijfde in.

5. historie
Rond 1765 krijgt de hofarchitect van Willem IV de opdracht voor de verbouw van het voormalige Jezuïetenklooster in de Verwersstraat. Het was de tijd van de republiek der Verenigde Nederlanden. De toenmalige gouverneurs namen louter een militaire positie in.
Sedert 1751 was dat Wolfenbütel, beter bekend als 'de hertog van Brunswijk', ofwel 'de dikke hertog'. Pieter de Swart heeft zijn opdracht te danken aan zijn werk voor de Lutherse kerk in Den Haag waarvoor hij een nieuwe façade ontwierp.
De toenmalige bouwmeester kolonel Des Rocques dacht dat hij de verbouwing van het klooster zelf wel aan kon, maar tijdens dat karwei stortte in 1768 de voormalige Jezuïetenschool in, waarop Wolfenbütel alsnog een nieuw gebouw eiste.
Het paleis kreeg een verhoogde ingangspartij, geheel in Franse- Lodewijk XVIe -stijl. Dat de ingang iets hoger ligt is een gevolg van het feit dat oude funderingen zijn gebruikt. Opvallend zijn de geblokte lycenen en gebeeldhouwde trofeeën. De krijgshaftige elementen op het dak -boven het fronton-zijn kenmerken van de Franse bouwstijl die menigeen na een bezoek aan Parijs zal herkennen.
De groene en rode salons zijn nu nog vermaard. In de Franse tijd dienden ze als hospitaal.Zo wispelturig als de geschiedenis van het paleis is geweest, zo gevarieerd gaan in de vertrekken op de begane grond de stijlen in elkaar over: Napoleontische schouwen, empire en rococo deuren.
de Engelse tuin
Met trots zegt Margriet van Boven nu, dat het in 1985 maar goed is geweest dat de tuin niet bebouwd werd, ofwel dat voor 'nieuwbouw fase drie' geen geld beschikbaar werd gesteld...

 

Mogelijk keert de tuin van het NbM terug als stadspark. Daar werden ruim 150 jaar gelden bomen geplant.
foto © gerard monté
Nu wordt dankbaar gebruik gemaakt van deze Engelse tuin. Tussen 1794-1814 diende het nog als openbaar stadspark. Mogelijk dateren enkele oude bomen nog uit dat tijdvak.
Het paleis was tussen 1810-1814 'Hotel de la Préfecture'. Met andere woorden het was de residentie voor de prefect van het 'Departement des Bouches en du Rhin'. Na de val van de Franse keizer kreeg het complex opnieuw de functie van paleis voor de gouverneur, later commissaris van de koningin. Dat heeft tot 1983 geduurd.
Het Bossche paleis behoort met de nog bestaande Haagsche paleizen en de voormalige Statenzaal in Leeuwarden tot de belangrijkste en best bewaard gebleven gebouwen uit het midden van de achttiende eeuw.
Een druk bezet voorplein van het Noordbrabants Museum op 14 september 2002 tijdens de landelijke Monumentendag.
Opvallend is dat de Letter M ontbreekt en dat er geen banieren aan de gevel hangen....

 

De M is verhuisd naar Tilburg. Dit kunstwerk stond allerlei activiteiten in de weg, aldus directeur drs.Jan van Laarhoven
foto ©  gerard monté, 14 september 2002.
Bron: lezing dr. Paul Rosenberg voor de Boschboom 2-11-1992

6. De perikelen rond de letter ' M'
 

   
Links de lettter 'M staat nog fier overeind , maar rechts zijn de werkzaamheden zojuist afgerond. Door het weghalen van de M komt er meer ruimte vrij voor exposities, zoals de tentoonstelling van de ABN/AMRO najaar 2002.  foto © gerard monté [l] en paul kriele[r].
165 jaar Provinciaal Genootschap    30 juni 2002.
Zondagmiddag 30 juni 2002 is in de Muziekcentrum in de Prins Bernhardstraat het jubileum gevierd van het Provinciaal Genootschap met een [Van Gogh-]lezing door Yvonne Né over taal, beeld en klank. 
Op deze vriendendag werd tot winnaar van de wedstrijd voor amateurmuziekbeoefening uitgeroepen: Tom Smolders. De compositie is bedoeld als uitvoering bij 'kleyne rymen over dieren'.
De in Brabants dialect geschreven bundel, die vorig jaar werd uitgegeven, kreeg als titel mee: 'Het Bestiarium'.
 



De winnaar Tom Smolders van de uitgeschreven wedstrijd. De opdracht was een muziekcompositie te maken behorend bij de gedichtenbundel-in-Brabants-dialect.

foto' s  © gerard monté, 30 juni 2002.

 
 

Yvonne Né tijdens haar lezing over taal, beeld en klank. 
foto' s  © gerard monté, 30 juni 2002.
Kinderen van de Vrije School voeren hun compositie uit bij de opdracht die het jubilerende Genootschap verstrekte rond de gedichtenbundel ' Het Bestiarium'.
Voor deze muzikaal-literaire manifestatie vormde- voor een redelijke selecte groep toehoorders die zich tot het Genootschap voelen aangetrokken- de prachtig gerestaureerde synagoge een uitgelezen ambiance.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
© paul kriele, De eerste opzet van deze  pagina dateert van 3 november 2000/okteber 2002/in januari 2004 aangevuld met Provinciaal Genootschap.
De pagina is per 21 februari 2010 vanaf de oude site [Front Page] naar de nieuwe site [CMS] overgezet.
 



Terug naar boven