Jeugdboschlogie: Archeologen in de dop

Printerversie
Gepubliceerd op: 19-05-2011 | Gewijzigd op: 22-05-2011
In de jaarlijkse 'cursus' Jeubo, ofwel Jeugboscholgie, bezochten deze week ondermeer groep 8 van de basisschool Bossche Broek-Zuid het Jeroen Boschcentrum en de BAM.
In het JB-centrum werd hen een blik gegeven op het leven en meer nog op de gedachten en levensinstellingen, die 500 jaar geleden speelden. Dat was het tijdperk van de beroemde Bossche schilder Jeroen Bosch. Toen nam de katholieke kerk een belangrijke rol in in het leven van de burgers en namen de gedachten aan, resp. de keuze tussen goed en kwaad een overheersende rol in in het menselijk bestaan. Via een toneelspel werd dat uitgebeeld.

Het Jheronimus Bosch Art Center.
Een deel van  de leerlingen van groep 8 van de basisschool De Bossche Broek- Zuid bijeen voor een inzicht in het leven en de gewoonten van rond 1500, de tijd van Jeroen Bosch. 
De cusus Jeubo wordt jaarlijks geleid door Antoine de Visser Jack Glaudemans en Marijke van de Ven.
foto's © paul kriele, 19 mei 2011

De tijd van Jeroen Bosch: kiezen tussen goed en kwaad
-Hierboven: Het schildersatelier van Jeroen Bosch met de vrouw van Jeroen, Aleid van de Meervenne [l.], een rol die  gespeeld werd door Helma Verviers en de non die de -toen invloedrijke - kerk uitbeeldt, gespeeld door Mieni van Oortmersen.
-Rechts: In het leven keerde het uitzicht op de dood en het hiernamaals telkens terug. Jeroen Bosch gespeeld door Pim van Lonkhuizen en diens hulpje in het atelier Kaat [Annelies Janssen] jagen de schooljeugd met masker en vuurspugende kreten, schrik aan.
foto's © paul kriele, 19 mei 2011.
 

Jeroen Bosch werd mogelijk geboren in de Vughterstraat, in het huis van Opa Jan van Aken en heeft gewoond op de Markt waar hij later -eenmaal getrouwd met Aleid van [de] Meervenne- aan de Noordzijde zijn atelier had. 
In die tijd [1476] brak er een grote brand uit waarover Bosch ook een tafereel op een van zijn doeken zette. Tientallen Bossche huizen, met name in deVerwersstraat [die toen veelal van hout waren], raakten bij die stadsbrand vernield.

Met een aansprekelijk acts [veelal gesproken in het toenmalig gangbare oud-Nederlands] voltrok zich het toneel van een schildersatelier van rond 1500, waar Jeroen Bosch al schilderend zijn gedachten over het goed en het kwaad bezingt en met zijn penselen uitbeeldt. Met name veel duivels [demonen] komen op Bosch' schilderijen voor.
De non laat als vertegenwoordigster van de katholieke kerk, duidelijk haar afkeer van de nogal vrije keuzes voor het kwaad [afgunst, jaloezie, gulzigheid, gierigheid en dergelijke] van de mensen horen.  

Jeroens echtgenote Aleid van[de] Meervenne vertelt en bezingt over die gewoonten van de burgers van toen.
Beste vrienden in het ronde
minnaars van deze stad
we zullen gaan verkonden
hoe Bosch zijn deugd aanbad.

Door de mensen op het kwade te wijzen,  zullen ze uiteindelijk ook -kunnen- kiezen voor het goede,  zegt/denkt Jeroen Bosch.

Bezoek aan de BAM
Bij de BAM gaven archeologen en medewerkers van het laboratorium aan de circa 50 leerlingen kennis bij over de [historie van de] stad, leven en gebruiken mede aan de hand van maquettes, archeologische vondsten en een film over de opgravingen inde Beurdsestraat. Ook het domicilie van de bouwhistorici en archeologen, een oude kerk van rond 1450, werd van boven tot onder bezichtigd.

-Links: De verdiepingen en de zolder van het BAM-gebouw in de Bethaniëstraat dat van boven tot beneden werd bezocht.
-Molenaar geeft ook een indruk van de geschiedenis van de oude Jacobkerk. Dit BAM-gebouw werd in 1430 gebouwd als kerk, maar na 1629 afgenomen van de katholieken en toen als paardenstal en arsenaal gebruikt.
In 1923 kreeg het de bestemming van museum.Vanaf 1987 is het het domein van archeologen en bouwhistorici.
-Onder: Aan de hand van een oude stadsplattegrond werd kort de geschiedenis en de groei van de stad verteld.
-Rechts staat onderwijzeres Marleen van Nistelrooij.

foto's © paul kriele, 19 mei 2011.
 
Onder: Vrijwilligerscoördinator Harmke Nijhof gaat met de kinderen aan de hand van films en vondsten de diepte in. De oude stad van 5-7 eeuwen geleden, waarover Harmke vertelt, ligt soms wel 2-3 meter onder het huidige maaiveld.
Op de achtergrond onderwijzer Kees van de Wiel.
foto's © paul kriele, 19 mei 2011.
Aan de hand van films en vondsten vertelt Harmke Nijhof iets over de leefwijze en beroepen van vroegere Bosschenaren en over de bouw van de lemen en houten huizen, waarvan de resten zich nog in de grond bevinden of in het depot van de BAM, waar ze door archeologen en bouwhistorici worden onderzocht.

Erg verduidelijkend is eerst de film die Harmke Nijhof over de opgravingen in de Beurdsestraat vertoond. Daar komt de uitbreiding van het Noordbrabants Museum, maar in de grond bevindt zich nog een stukje stad met resten van oude huizen waar een smid of schoenmaker zijn beroep uitoefende. 
Over dat verleden vertelt met name de inhoud van een beerput, een put waar poep en pis in werd bewaard, want toen was er nog geen riolering.
Etensresten, zoals pitten van vruchten, schoenzolen en zelfs een mes of beker, vertellen iets over de leefwijze en beroepen van de vroegere bewoners.
De kinderen van groep 8 mochten de vondsten van nabij bekijken en bevoelen, voorzichtig,omdat ze erg broos zijn. Daartussen zat ook de vlechten van een meisje dat uit zo'n beerput te voorschijn is gekomen. Maar waarom die vlechten zijn afgeknipt en hoe ze in de put terecht zijn gekomen, vertelt helaas die beerput niet. 

De cursus Jeubo wordt jaarlijks gegeven door Antoine de Visser, Jack Glaudemans en Marijke van de Ven.
Van de onderwijzers waren aanwezig Kees van de Wiel en Marieke Leliefeld en van de ouders Hans Herrings, Anna Heijmans en Martine Langenberg.

Terug naar boven