Apotheken klagen/maar ...

Printerversie

Gepubliceerd op: 06-08-2008 | Gewijzigd op: 17-08-2008
In vroeger tijden waren naast de pastoor en de notaris, de doktoren en de apotheker personen van aanzien.
In Den Bosch vestigden die apothekers zich meestal op en rond de Markt.
Bekende namen uit de laatste decennia van de negentiend eeuw waren Kijn [Markt 11], Van den Dries [Hooge Steenweg] en P. J. Jansen op de Schapenmarkt.
Kort voor 1900 komen de namen van L. van Baer op de Markt in beeld, waar tegenwoordig apotheker Albers is gevestigd.

Apotheek Albers voorheen Van Baer op Markt 35. foto's © paul kriele,  31 juli 2008.	Het pand Invito waar in de   jaren  eind 1800 apotheek Van den Boagert een zaak had.

Het beeldmerk van een apotheker was de eenhoorn omdat die [hoorn, of drinken daaruit] een geneeskrachtige werking zou hebben.

Oud-archivaris van de Godshuizen Ton Kappelhof beschreef in ‘Oud en nieuw tesaam [1998] de Bossche apothekers.Aanleiding was de fusie van twee apothekersinstellingen.
‘Een apotheker was een figuur in wie de natuurwetenschapper, de ondernemer met een goed ontwikkeld commercieel instinct en de sociale vernieuwer samengingen..’.
In de stad werd het aantal artsen overtroffen door het aantal apothekers, een ‘upper middle class-beroep’, dat al in de middeleeuwen [vanaf 1330] voorkomt, aldus Kappelhof.

Rond 1870 melden de adresboekjes 12 namen die het beroep van apotheker hebben.
In de jaren eind 1800/begin 1900 staan apothekers bekend in de Hinthamerstraat fa. Van Os Keuls [ de voorloper van Lamers & Indemans] en W.van Zon [als opvolger van apotheker Bolsius]. In de Vughterstraat had dr. P. M. Woltering een apotheek.
Op het adres van de eerder genoemde apotheker Kijn op de Markt komen ook de naam voor van  Gerzon. Apotheker  J.C. Eisma was rond 1928 op Markt 9 gevestigd.  Deze - in de jaren 60 door Alleman opgevolgde apotheek- stond bekend als ‘de protestante apotheek’.
 Nog een apotheker op de Markt, maar minder bekend was F. van den Bogaert, die rond 1880 in het huis van Jeroen Bosch [Invitopand] een apotheek leidde.

	Apotheek Van den Dries op Emmaplein 19 [onder], voorheen op Stationsweg 6 [l]. Op Markt 9 [links onder, rechter pand] stond in de jaren voor de oorlog en kort erna, 'de protestante apotheker' bekend. foto's © paul  kriele, 31 jkuli 2008.

Van Beek & Schellekens
Grootvader Han Albers, van de huidige apotheker Bas Albers, heeft de zaak op Markt 35 van de erven Van Baer overgenomen. Vader Ruud Albers leidde de apotheek tussen 1972-2006.
In onze tijd kennen we Van den Dries [Stationsweg, tegenwoordig Emmaplein] en Schellekens in de Van Noremborghstraat, die tegenwoordig geleid wordt door zoon Kris van Bas Ruizenveld-de Winter. Kris’grootvader
Jan Schellekens heeft de apotheek in 1941 gesticht. Over-grootvader Marinus Schellekens, een boerenzoon uit St.Michielsgestel, trok indertijd naar de grote stad waar hij een compagnonschap aanging met Van Beek. Lange
tijd stond ‘Volksdrogisterij Van Beek & Schellekens’ wijd en zijd bekend.

Aan het Bossche Groot Gasthuis werden vanaf 1725 medicijnen geleverd door Daniël Quaet ,die zich in 1724 vanuit Alkmaar in de stad had gevestigd. Ook het garnizoen betrok medicijnen van deze ziekenhuisapotheker. Voor die
tijd deed dat een in de stad gevestigde apotheker.
Door een contract met Quaet, die zich in de oude - nog bestaande - apotheek vestigde, kon het ziekenhuis pas
na diens dood in 1780 een eigen apotheek opzetten. De eerstvolgende, die evenals Quaet onder toezicht van de
Regenten van de Godshuizen stond, was apotheek R.van Ommeren.
In dat jaar werd ook de Apotheek van de Godshuizen opgericht.

Een apotheker was in het ziekenhuis ook een ‘halve’ dokter. De patiëntenverpleging gebeurde door
‘ongeschoolde leken’.  Pas bij de komst van de zusters Carolus Borromeus in 1880 kregen de nonnen het op de
kamers en in de zalen voor het zeggen.
In het oude GZG van voor 1914 waren geen Ok’s en geen douches Operaties voorzover daar sprake van was,
gebeurde tussen de bedden ’op zaal’.
Ziekten werden vaak door aderlating [bloedzuigers] ‘verholpen’.
Oorspronkelijk lagen er in de ziekenhuizen die voor 1800 nog de status hadden van gasthuizen, armen zwervers en
oude van dagen.
Kort na de komst van ‘de zusters’ kwam ook de allereerste dokter dr. A.H. Kuijper, in dienst. De in de Gasthuisstraat woonachtige Kuijper had als taak om vele keren daags visite te lopen, bezoeken te doen aan patiënten aan huis en
aan andere gestichten van de Godshuizen en soms een operatie te verrichten.
‘Medisch doctor’ Kuijper was de enige dokter van het ziekenhuis, later de geneesheer-directeur genoemd en nog
later de voorzitter van de Raad van Bestuur.

Het boekje dat Kappelhof schreef kwam in 1998 uit bgv de fusie tussen de apotheek van het GZG [toen het Bosch’ Medicentrum ] en de Centrale Ziekenhuisapotheek [van 1976].

De oude apotheek  [l-boven] op de binnenplaats en  [r-boven] langszij de Binnendieze. Foto rechts apotheek [l] en kooster [r]. foto's © paul kriele 28 maart 2006 en 7 augustus 2008.	.

Marktwerking
Bossche apothekers hebben niet meer de status van 150 jaar geleden. Ook hun positie is door de regeling met de zorgverzekeraars minder rooskleurig geworden. De minister van Gezondheid probeerde tijdens haar bewind bijv. prijsafspraken van apothekers te doorbreken en in het algemeen de marktwerking door te voeren. Doel was met goedkopere medicijnen ‘de zorg’ minder duur te maken.
De Zorgverzekeraars verplichten hen - naast de duurdere medicijnen - ook een goedkoper product aan te bieden. De apotheker voelt zich het proefkonijn van het experiment marktwerking, aldus de kop van een krantenbericht [mei 2008]. Op de site van knmp staat te elzen dat 40 % van de apothekers in de problemen verkeert.

Een andere bedreiging vormt de openbare functie die de ziekenhuisapotheken wordt opgelegd waardoor ze een nieuwe concurrent van de zelfstandige apothekers worden.
De rijke apotheker-met-status raakt uit de tijd. Maar of hun klaagzang, dat ze in hun eeuwen oud beroep wordt bedreigd terecht is, zal de tijd bewijzen.
De meeste van hen vinden dat de zorgverzekeraar aan de knoppen van hun inkomsten draait,.
Anders gezegd:
De markt van apothekers is niet echt blij met de marktwerking die de minister doorvoerde. Met het nieuwe
prefentiebeleid bepaalt de zorgverzekeraar welke medicijn de klant moet nemen en ontneemt daarmee de
vrijheid van zaken doen voor de vrij gevestigde apotheker. Ofwel die zorgvezekeraar draait aan de knoppen van
hun inkomsten terwijl ze wel zelf voor de zakelijke risico’s moeten opdraaien.

Een bevestiging van de 'krappe positie' waarin de apothekers zeggen  dat ze verkeren is onderstaand bericht [NRC 12 augustus 2008.]

Kort geding tegen apothekers
Zorgverzekeraar UVIT heeft vandaag zeven apothekers in Hardenberg en omgeving ['Mediq apotheken' ] voor
de rechter in Zwolle gedaagd. Ze zouden zich niet aan het nieuwe prijsbeleid voor medicijnen houden. Sedert
de zomer mogen apothekers van een groot aantal medicijnen alleen nog de goedkoopste merken aan hun
klanten verkopen.  De overheid hoopt op deze manier mijloenen te besparen. Apothekers zeggen failliet te gaan
door het
nieuwe systeem
In een uitspraak [Utrecct 15 augustus 2008] legde de rechter de klagende apothekers op zich aan het nieuwe
prijsbeleid voor medicijnen te houden. Uitzondering kan worden gemaakt wanneer de arts een specifiek recept
voorschrijft.

Terug naar boven