De Vughteruitgang /stadspoorten

Printerversie

Gepubliceerd op: 01-03-2003 | Gewijzigd op: 19-11-2012
Het Heetmanplein, zo is de reconstructie genoemd die de Eindhovense profesoor Heetman bedacht voor het Willems - en Wilhelminaplein [1960]. In de traverse [verkeersweg van Noord naar Zuid] vormde deze pleinen een bottleneck. Vele automobilisten beleven het passeren van dit plein als draaiend in een carrousel, maar in de praktijk is de visie van de verkeersdeskundige Heetman wel de meest geschikte oplossing gebleken.

De flat Sonneveld, geneemd naar een bewoner in die buurt Van Son en naar het- om de hoek in de Vughterstraat gelegen- Van Son steegje.
	In deze geest heeft op de Molenberg de Molen van Van Esch gestaan. Dit is een promotiekaart voor het terugplaatsen van een molen in de stad.

Sonneveld een vooroorlogse flat die door zijn nostalgische inrichting -met parketvloeren en lambrizering - bij een bepaald publiek geliefd is.
Het comfort dateert -in de nog niet gerenoveerde flats uit de jaren vijftig. Er is noch een loggia noch een balkon. 

Sonneveld werd zo genoemd naar een bewoner op die locatie Het plein heeft twee molens gekend: ter hoogte het Vughterbastion en op de Molenberg, de plek waar nu de flat met de Neonrevclame 'Nationale Nederlanden staat. Daar stond tot 1939, hoewel geamputeerd van zijn wieken, de molen van Van Esch .
Er is ook nog een Van Sonsteegje, achteraan in de Vughterstraat.

de Stadspoorten
De Vughterpoort op het Heetmanplein was de derde in zijn soort.
-De eerste stadspoort in de weg naar Vught, heette de Antwerpse poort en stond nabij de Schapenmarkt op de grens met de Snellestraat en Achter het Verguld Harnas. 
De poort is rond 1190 gebouwd en sloot de eerste stad aan de zuidzijde af. Dat stadje strekte zich globaal uit rond de Markt uit [tot en met Achter het Staddhuis en een stukje Kerkstraat, dan naar de Leuvense poort in de Hinthamerstraat. en dan naar de Knillispoort, waar op het Herman Moerkerkplein een waterpoort staat].Vervolgens volgt de grens nog steeds de stadsgracht in de richting van het  Geertruikerkhof en de Geertruisluis [voorheen brandweerlocatie nu Water enVuurplein] en tot slot naar de haven met de Boombrug.
 
Bij de eerste stadsuitbreiding rond 1300 is die Antwerpse,  ook wel Onze Lieve Vrouwe, of Jodenpoort genoemd bouwwerk, afgebroken. Er kwam een nieuwe  -'Kruispoort'- voor in de plaats die stond op de grens met de Kuipertjeswal. -De naam Kruispoort is afgeleid van het nabij gelegen klooster der Kruisheren, dat later [rond 1917] de St. Catrienkerk [in deze opzet daterend van rond 1917].De Kruispoort, die later nog stadsmuseum [rariteitenkabinet] werd, is  rond 1799 afgebroken .

Dit winkeltje was het proeflokaal, ook wel  bekend als café Schraven. Dat hoekpand verdween in de beginjaren 60 voor een door braak. Maar op deze plek stond een tweede [Vughter-]stadspoort, de zgn. Kruispoort. foto © archief.

-Bij een volgende stadsuitbreiding rond 1400, waardoor de Vughterdijk aan de Vughterstraat werd toegevoed, is de derde poort - de Vughterpoort- op het Willhelminaplein [Heetmanplein] gebouwd. Die kreeg de naam de Pickepoort. 
Bij de afbraak van de vestingwerken na 1874, waarbij met name de torens, bastions en voorwerken verdwenen, is in d ejaren 1890/91 ook de Pickepoort aan zijn eind gekomen.

De Pickepoort 1399- 1890/91

De wapensteen met aan weerszijden de Brabantse leeuw, werd ingemetseld in de tuinmuur van het toenmalige provinciehuis, tegenwoordig het Noordbrabants Museum [Oud Bogaardenstraatje]. De steen werd in 1960 herontdekt en komt van de Pickepoort,  de derde stadspoort-op-rij in de Vughterstraat. De steen zat boven de hoofdingang van de poort.

De Pickepoort ,zo genoemd naar de talrijke torentjes die op het bouwwerk stonden, kreeg later nog een voorbouw.
Deze poort die tussen Sonneveld en de Molenberg stond, is bij de ontmanteling van de vestingwerken in 1890/191 afgebroken.

Op deze foto zijn beide pleinen te zien: op de voorgrond het Willemsplein nabij Essent en achterin het Wilhelminaplein bij Chalet Royal, de witte villa die rechts zichtbaar is. Links daarnaast het vpormalig Protestants ziekenhuis en dan daarnaast links loopt de Parklaan. In 1960 verdwenen deze rotondes.

Terug naar boven