Zoeken
Kunstproject en afbraak Pelssingel
| Printerversie |
Situatie april en september 2008
 |
 |
 |
 |
desolaat bij. Foto's rechts bovenen onder: tijdens de sloop van 16 april 2008.
foto' s © paul kriele, 16 april en 19 september 2008.
Pelssingel: 'witte huisjes' & kunst- en geschiedenisproject rond slagerij 't Pelske
--------------------------------
Sloop gestart den bosch, 16 december 2007. situatie maart 2008 / situatie april 2008
Project Pelssingel: Slagerij 't Pelske den bosch 6 oktober 2007.
Rommelmarkt ter behoud huisjes den bosch, 24 augustus 2007. Impressie den bosch, 16 september 2007
Pand ontruimd... den bosch, 7 juli 2007.
Verhalen klinken in slagerij 't Pelske den bosch, 6 juli 2007.
Laatste verhalenvertelling rond Pelssingel/Gheert v Calcarplein den bosch, 6 juni 2007.
Sloop bungalows Pelssingel voorspelbaar den bosch, 1 maart 2007.
Overleg over behoud Noodwoningen/bungalows den bosch, 26 februari 2007.
Kunstproject den bosch, februari 2007
Slagerij Van Eerd den bosch, februari 2007
Kraak Pelssingel den bosch, 22 oktober 2006
Sloop poortgebouw den bosch, 12 april 2006.
Kunstwerk bij eeuwfeest Eigen Bezit den bosch, 18 september 2003
 |
 |
| De sloop die februari 2008 begon. . Stofwolken en puinhopen resten er nog van de huizenrij aan de Pelssingel. Het poortgebouw staat er nog, maar zonder de zinken letters van de wooncorporatie 'Eigen Bezit'. foto's © paul kriele, 19 maart 2008 |
 |
Sloop gestart 16 december 2007.
 |
 |
| Nog een idyllisch plaatje van het poortgebouw vanaf de noodwoningen aan de Pelssingel. - Boven slagerij 't Pelske waar in de laatste najaarsmaanden van 2007 zich nog kunstuitingen voltrokken, staat op punt gesloopt te worden. Rechts de etalage met oud-bestuursleden van Wooncorporatie Eigen Bezit.. foto's © gerard monté, 16 december 2007. |
.jpg) |
Opening project het Pelske 6 oktober 2007.
Op 6 oktober 2007 werd in de wijk Pelssingel-Gheert van Calcarplein het kunstproject geopend dat op kunstzinnige wijze de naderende sloop van de wijk begeleidt, vastlegt en de wijk - dmv verhalen- in beeld brengt. De bedenkster is Monique Broekman.
Die middag bezochten al honderden mensen - (oud-)bewoners en andere bezoekers- het project. In alle huizen is duidelijke informatie over de kunstenaars en hun werk aanwezig. Het proiject Pelssingel is open alle weekenden van oktober 11-17 uur. Op 19 oktober een avondopenstelling met live performances. Dat gebeurt ook op 28 oktober overdag.
 |
 |
 |
 |
Boven links: met de benen buiten.
Rechts boven: onder het toeziend oog van Johnny -Tarzan -W eismüller herinneringen ophalen.
Midden:Verenigingslied dat ter plekke gezongen werd door oud-bewoonster
Rechts onder: Isadora Duncan geportretteerd door Monique Broekman.
foto's © gerard monté, 6 oktober 2007.
 |
 |
| Links boven: een kinderfoto van Henk Bruggeman die het herkende maar waarvan de oorsprong niet bij Monique Broekman bekend was.. .Bruggeman had veel materiaal aangeleverd. Rechts boven:werk van Roos Vlek. Rechts: foto's van de slagerskinderenr hangen in de kelder.boven voederbakken -foto's © gerard monté, 6 oktober 2007. |
 |
 |
 |
 |
Links boven: Bedenkster van het kunstproject Monique Broekman die zodadelijk de foto van het oude bestuur [links onder] van de woningcorporatie Eigen Bezit aan Paul Sebregts, huidige directeur, overhandigt. foto's © gerard monté, 6 oktober 2007. |
Links: bloemen van Cor
 |
 |
 |
Optreden danseres Jennifer Fritts met zangeres Cora van Rijn. foto's © gerard monté, 6 oktober 2007. |
Pand ontruimd... 7 juli 2007.
Zaterdag 7 juli 2007 vloog er heel wat meubilair door het raam van de Pelssingel [boven de poort] naar buiten. Ze belandden in een groene container. Het leek op een ontruiming. Het bleek geen gedwongen ontruiming te zijn.
 |
 |
| foto's © gerard monté, 7 juli 2007. |
------------------------
Verhalen vertellen in slagerij 't Pelske 6 juli 2007.
De woningen aan de Pelssingel/Gheertvan Calcarplein zijn gebouwd door de wooncorporatie 'Eigen Bezit', die op initiatief van de redemptorist pater A.W. de Groot werd opgericht.
 |
 |
 |
Oprichters Eigen Bezit naar oude foto toen de overeenkomst met het bestuur getekend werd voor het gebruik van de slagerij, gebeurde dat met het bestuur voor deze tekening. Monique Broekman poseert. Zij maakte - aan de hand van de oude foto - de muurtekeningen. foto's © gerard monté, 5 juli 2007. |
 |
 |
| Boven links: tekeningen en schilderijtjes die meegebracht zijn door buurtbewoners. Rechts boven: uitkijk op de binnenplaats van 't Pelske. Na het project wordt daar een boek van gemaakt. Rechts: Poortgebouw met muursteen. foto's © gerard monté, 5 juli 2007. |
 |
Een dochter van een van de zusters Van Eerd vertelde aan Monique Broekman, gezeten op de rand van de pekelbakken in de kelder, haar herinneringen aan de slagerij, o.a. aan hoe in de oorlog enkele belendende percelen in brand stonden en zij door het kelderraam de rode gloed van de vlammen dichterbij zag komen.
Gheert van Calcarplein
 |
 |
 |
Hierboven en links Broekman op rand van pekelbakken. De dochter van slager Van Eerd vertelde hier haar verhalen over moeder. Boven: Broekman bij montage poortgebouw met tekst 'Eerlijk delen'. Links boven: ontwerp van Kuin & Kuin voor nieuwbouw. foto's © gerard monté, 5 juli 2007. |
Expositie kunstenaars
De kunstenaars die in de woningen een tijdelijk atelier gaan inrichten zijn: Ad van Buuren, Simone van Bakel, Arthur den Boer, Roos Vlek, Har van der Put, Maarten van der Put, Dorothée Jehoel, Joris Link, Jan Spreij.
Historie pand slagerij
De slagerij is begonnen door W. van Eerd die uit de Hinthamerstraat kwam, vader, moeder en drie dochters. Een van hen volgde - opmerkelijk voor die tijd - de slagersvakschool.
De andere 6 kinderen waren het huis al uit. Vader en moeder, overleden al na korte tijd. Daarop zetten de drie dochters de zaak voort onder de naam Gezusters Van Eerd tot 1947.
Daarna zette slager Van de Ven, die samen werkte met de slagers Viguurs en Hoedemakers, de zaak voort. Vervolgens stond slager Dries van Dulmen tot 1974 in de slagerij, die hij omgedoopt had in 'Hertogstad'.
Na een tijd als opvanghuis voor Portugezen gediend te hebben kwam er opslag en verkoop van lederen tassen. Als laatste zat er het Pelske 2e-handskleding. Daarna is het woonhuis geweest.
|
 |
-----------
Rondleidingen, lezingen en kunstexpositie: Op Monumentendag is de slagerij voor het publiek geopend.
In de Slinger wordt een paar keer door Frans van Gaal een lezing gehouden over het ontstaan van de sociale woningbouw. Daarna neemt stadsgids Harry Soors de bezoekers mee voor een rondwandeling.
Bij het bezoek aan de slagerij presenteert Monique Broekman steeds op het half uur het project Slagerij het Pelske. Vervolgens geeft Cora van Rijn in het poortgebouw een performance. Op het Van Calcarplein leest in een van de woningen de literaire stadsgids Gerard Monté gedichten voor uit de jaren 20. In enkele andere panden zullen films uit de jaren 20 te zien zijn en er zijn enkele kunstenaars aan het werk.
Laatste verhalenvertelling rond Pelssingel/GheertvCalcarplein , 6 juni 2007.
Zaterdagmiddag 9 juni 2007 is er een soort laatste ontmoeting van oud-bewoners van de Pelssingel/Gheert van Calcarplein in Slagerij Het Pelske. Daar houdt de stichting Puckworks ism woningbouwvereniging Eigen Bezit een kunstproject waar ook oud-bewoners worden uitgenodigd er hun verhaal te komen vertellen. Voor deze ‘heropening’ heet Slagerij het Pelske iedereen van harte welkom. Het project is een initiatief van Monique Broekman, die eerder, tijdens de vestingwerkenweken, geportretteerde Bosschenaren bij de Citadel /Kruithuis op groot fotoformaat afficheerde.
De 65 huizen van de Coöperatieve Bouwvereniging Eigen Bezit evenals het markante poortgebouw, gaan na 80 jaar tegen de grond. Brabant Wonen, waarin Eigen Bezit [*1926] is opgegaan, realiseert er sociale huur- en koopwoningen. Het ontwerp is van het architectenbureau Kuin & Kuin.
 |
 |
 |
 |
Markante punten in de wijk Pelssingel/Gheert van Calcarplein: de voormalige slagerij en de toegangspoort naar het plein met daarboven de muursteen van Ons Bezit. © gerard monté,10 juni 2007
-------------------------------
Kunstproject in lege huizen 11 februari 2007.
In de te slopen én her op te bouwen wijk tussen Pelssingel en Gheert van Calcarplein komt een kunstproject. Initiatiefnemer Monique Broekman wil er via beeld en kunst de historie terughalen en een blik geven op de toekomst: het slopen en het bouwen. Centraal in dit project, dat uitgevoerd wordt in november 2006 en duurt tot aan de sloop, staat de slagerij van Van Eerd die eertijds op de hoek van de Pelssingel was gevestigd.
De slagerij vormt in het najaar een documentatieplek waar beeld en herinnering samen komen. Vroeger kwamen daar ook de verhalen uit de buurt samen. Die zaak had lange tijd als enige in de buurt telefoon, aldus Broekman die zelf als winkeljuffrouw in die na te bootsen slagerij wil gaan staan. ‘Die authentieke slagerij zou dan opnieuw een historisch ontmoetingspunt kunnen zijn en door haar ligging voor dit project ook erg herkenbaar.
In andere woningen zullen kunstenaars van uiteenlopende disciplines [schilders, theaterlui, zangers en beeldhouwers] hun visie op het heden en de toekomst geven.Als het meezit verschijnt er ook een boekje over de Pelssingel en het plein, waarin het proces van slopen en bouwen en dit kunstproject is vastgelegd. De mogelijke uitvoering geeft een markant punt in de geschiedenis van die kleine corporatie, die Broekman ook in haar project wil vastleggen. In de week van februari 2007 legt zij haar idee voor aan de Bewonerscommisie en Brabant Wonen.
De 65 huizen van de Coöperatieve Bouwvereniging Eigen Bezit evenals het markante poortgebouw, gaan na 80 jaar tegen de grond. Brabant Wonen, waarin Eigen Bezit [*1926] is opgegaan, realiseert er sociale huur- en koopwoningen. Het ontwerp is van het architectenbureau Kuin & Kuin .
 |
 |
| Nieuwbouwproject Van de Sande. foto © gerard monte, 12 december 2002. |
El Djeba gesloten. foto © gerard monté 9 augustus 2002. |
De kopse straat van de Pelssingel gezien vanaf de Rückertbrug. Ook een markante plek in de wijk: Een flat en de bedrijfsruimte/café van voorheen van dSande. Deze nieuwbouw kwam op een plek waar in de oorlogo huizen werden verbrand. Ernaast was de woningstoffeerderij van Karel Bruggeman gelegen.
Broekman zette al eerder [vestingwerken weken] bekende Bosschenaren op zeildoek, onder wie Rombouts en Mari van de Ven.. Deze portretten hingen nabij de Citadel en langs de Havensingel. Ook dit keer wil de kunstenaar kunst en historie combineren.
Kunst in sloopwijk 5 februari 2007.
In de te slopen en her op te bouwen wijk tussen Pelssingel en Gheert van Calcarplein komt een kunstproject. Initiatiefnemer Monique Broekman wil er via beeld en kunst de historie terughalen en een blik geven op de toekomst: het slopen en het bouwen.
Centraal in dit project, dat uitgevoerd wordt in november 2006 tot aan de sloop, staat de slagerij van Van Eerd die eertijds op de hoek van de Pelssingel was gevestigd. In andere woningen zullen kunstenaars van uiteenlopende disciplines [schilders, theaterlui, zangers en beeldhouwers] hun visie op het heden en de toekomst geven.
De slagerij vormt in het najaar een documentatieplek waar beeld en herinnering samen komen. Vroeger kwamen daar ook de verhalen uit de buurt samen. Die zaak had lange tijd als enige in de buurt telefoon, aldus Broekman die zelf als winkeljuffrouw in die na te bootsen slagerij wil gaan staan. ‘Die authentieke slagerij zou dan opnieuw een historisch ontmoetingspunt kunnen zijn en door haar ligging voor dit project ook erg herkenbaar. Als het meezit verschijnt er ook een boekje over de Pelssingel en het plein, waarin het proces van slopen en bouwen en dit kunstproject is vastgelegd.
De 65 huizen van de 'Coöperatieve Bouwvereniging Eigen Bezit' evenals het markante poortgebouw, gaan na 104 jaar tegen de grond. Ism Brabant Wonen komen er merendeels sociale huur- en koopwoningen voor terug. Het ontwerp is van het architectenbureau Kuin & Kuin .
Kraak Pelssingel 22 oktober 2006.
Zaterdagnacht heeft een groepje jongeren het pand Pelssingel 48 gekraakt . Dat pand staat volgens hen een jaar leeg. Maar de opzet is volgens Eigen Bezit dat dit complex van 63 woningen gesloopt gaat worden voor nieuwbouw. In de woning, een voormalige Spar-winkel op de hoek Pelssingel/Gheert van Calcarplein, hebben zich 4 personen gehuisvest. De krakers zeggen dat de actie een protest is tegen leegstand en het tekort taan huisvesting voor jongeren Over een bedoelde nieuwbouw ter plekke wordt door hen niet gerept.
 |
 |
 |
 |
Sloop Poortgebouw ‘Eigen Bezit’ 12 april 2006.
Drie jaar na het honderdjarig bestaan van de 'Coöp Bouwvereeniging Eigen Bezit' is besloten 63 woningen, waarin het markante poortgebouw aan de Pelssingel, te slopen. Dat is dan het tweede litteken in dit deel van de Muntel ten Noorden van de Pelssingel. ’Eigen Bezit’ is de nog enige overgebleven zelfstandige woningbouwvereniging in ’t land. De gemeente [Monumentencommissie] erkende- na bezwaren van Eigen Bezit’ zelf - dat de poort geen historisch bouwwerk is. Het staat de ontwikkeling van nieuwe woningen in de weg. Sloop is noodzakelijk omdat de oude huizen rond het Gheert van Calcarplein niet te renoveren zijn. Architectenbureau Kuin & Kuin heeft de invulling met een gelijksoortig poortgebouw ontworpen. Onder het complex met 65 sociale koop - en huurwoningen is ook een parkeergarage voorzien.
Het complex dateert van 1926 en is ontworpen door architect A. J. van Kempen. Kandidaat huurders moesten lid zijn van de Broederschap van de H. Familie [Paters Redemptoristen]. Bij de bevrijding in oktober 1944 raakten negen huizen op de Westelijke kop door brand verwoest. Na sloop is de vrijgekomen grond later via de gemeente deels aan aannemer J.C. van der Sande en deels aan woninginrichter Bruggeman verkocht. ‘Eigen Bezit’ heeft met het verkregen geld de beschadigde woningen in de buurt opgeknapt. Kunstwerk bij eeuwfeest Eigen Bezit den bosch, 18 september 2003.
De woningbouwvereniging Eigen Bezit laat aanstaande zondag 21 september 2003/16.00 uur vier- door kinderen van huurders in koper gegoten- tekeningen onthullen. Op vier locaties komen die plaquettes [40x40cm] ter herdenking van het honderdjarig bestaan te hangen: Pelssingel/Calcarplein, Van Heurnstraat, Aawal en het Taxandriaplein waar de ceremonie plaatsvindt. Voorzitter Jan van
Vucht van Eigen Bezit licht toe dat dit feitelijk de enige openbare gebeurtenis is bij het eeuwfeest. 'De rest verliep intern, want we zijn er voor de leden,' aldus de 45-jarige voorzitter.
Die onthulling vindt om 4 uur plaats op de dag van het - bijna jaarlijkse - buurtfeest op het plein tussen Van Noremborghstraat en Willen van Nassaulaan. Dat feest [aanvang12 uur] is georganiseerd door buurtvereniging De Hobbel samen met vrijwilligers en Divers en dankzij geld van de gemeente en de Woningbouwvereniging Eigen bezit. Stichting De Hobbel die zichzelf bedruipt, maakt de wijk leefbaarder, eerder al met een fietsenstalling en een speluitleen.
Voor jong en oud zijn er tal van attracties. Vorig jaar trok de dag ruim 1200 bezoekers. Behalve muziek en dans [rappen door Duke Town Cartel], zijn er ook een rommelmarkt en graffiti en staan er de sport - en spelbus On the Move en een reeks van mulit -culturele kramen met lekkernijen uit alle windstreken.
Sloop bungalows Pelssingel voorspelbaar 1 maart 2007.
De publicatie over de penibele situatie van onderhoud en de –gemeentelijke - monumentenstatus van de zgn. ‘witte woningen’, zeg maar bungalows, aan de Pelssingel heeft effect gehad. Maar er hangen nu donkere wolken boven dit complex dat dateert van kort na de oorlog.
Volgens wethouder Rodney Weterings zijn er twee opties, de ene, als gevolg van de monumentenstatus ..’behoud. ‘Aan woningen met die status kom je niet aan. Van de andere kant moet de gemeente de uitbreiding van het woningbestand mogelijk maken,’ aldus Weterings in het debat van donderdagavond in de Verkadefabriek. De huizen aan de Vicaris Van Alphenstraat, de Ophoviuslaan en de mgr. Zwijsenstraat zijn redelijk onderhouden. Anders ligt het met de woningen aan de Pelssingel, registreert ook Weterings na een uitleg van een bewoonster.
‘De Pelssingel biedt kans om daar vele malen meer woningen te kunnen bouwen. In een discussie met de corporatie en de bewoners willen wij daar verder uitkomen. Maar.. ik moet systematisch alle plekken in de stad afspeuren om woningbouw mogelijk te maken,’ zo besloot Weterings veelzeggend dit precaire onderwerp.
 |
 |
| Het eerste blok woningen dat voorheen als particuliere Muziekschool, scouting, repetitielokaal en tegenwoordig als EHBO-gebouw, dient. | foto's © gerard monté, 10 juni 2007. |
 |
.jpg) |
 |
 |
foto's © gerard monté, 15 april 2007.
Deze bungalows, ofwel voormalige noodwoningen zijn 25 jaar geleden opgeknapt. De groep bestaat uit een reeks van 35 wongingen, waarvan de achterste twee blokken in 1985 werden gerenoveerd. Daardoor zijn deze minder authentiek dan de voorste rijen.Feitelijk geheel afwijkend met de rest.
De kontaktgroep Pelssingel met Ineke van Berkom, Magda Durieux, Marlon Lunenburg, Müffit Zengin en Gideon van Eggelen, zet zich in voor behoud van deze groep authentieke woningen die in 1946 zijn gebouwd/. De ozxpewt was bedoeld om de woningnood die door de oorlog was ontstaan op te lossen.
In de jaren begin 80 is de buurt 'gerenoveerd'. Maar de sanitaire voorzieningen en de isolatie zijn hopeloos Door die belabberde situatie liggen de stookkosten erg hoog. Zeker gezien het feit dat de cv 30 jaar oud is.
De panden zijn nog niet zo lang geleden door de Gemeente op de monumentenlijst gezet. Dat betekent dat onderhoud en renovatie veel geld gaan kosten. Tenminste dit gebruikt de wooncorporatie Brabant Wonen als argument om ze liever te -kunnen- slopen.
De bewoning is heel gevarieerd, aldus woordvoerder Gideon van Eggelen. Er wonen op de 30 adressen gezinnen met 2-4 kinderen, ook alleenstaanden en in 11 woningen gehandicapten voor wie de huisjes enigszins zijn aangepast.
Wethouder Rodney Weterings heeft laten blijken dat de gemeente per jaar 1200 woningen wil bouwen. Dat maakte dat de Pelssingel-gerelateerd aan dit uniek terrein nabij de binnenstad- in beeld is gekomen als bouwlocatie. Van de andere kant uitte de wethouder zijn instemming met dit speciale wijkje waarbij de status van monument zwaarwegend is. Weterings zou B&W hierop aanspreken.
De 'Kontaktgroep Pelssingel' gaat eerst de raadsleden benaderen om aandacht voor deze wijk te vragen. Daarbij haken zij in op het standpunt dat voormalig wethouder Roderick van de Mortel innam die erg gevoelig was voor de monumentenstatus van de pandjes.
Renovatie aangekondigd
Markant is wel dat Brabant Wonen eerder [wijkvergadering] stelde dat de huisjes in 2005 gerenoveerd zouden worden. Ten eerste is na die aankondiging weer bijna 3 jaar verstreken. Dat maakt dat de noodzaak alleen maar toegenomen is. Dat aspect speelt uiteraard ook als besloten zou worden tot sloop. Dan verstrijken er -voordat de eerste slopershamer valt -so wie so wederom enkele jaren waarin de bewoners voor dezelfde armoedige feiten geconfronteerd blijven.
Uit informatie bij de gemeente [1 mei 2007] bleek dat B&W nog steeds geen standpunt hebben ingenomen over de toekomst van de wijk. Min of meer is besluitvorming voor september 2007 aangekondigd.
Antonius van Alphenstraat en Ophoviuislaan
Uit de standpunten van wethouder en Brabant Wonen blijkt dat er een optie is om de Antonius van Alphenstraat te behouden en dat beketent dat er ruimte komt om de Pelssingel op te offeren..
 |
 |
 |
 |
Ook aan de Anthonius van Alphenstraat en op de Ophoviuslaan staan dergelijk na-oorlogse NW-woningen die na een verbouwing zijn omgezet in BW.
foto's © gerard monté 15 april 2007,
Overleg behoud bungalows [noodwoningen] aan Pelssingel 26 februari 2007.
Kort na de oorlog zijn ter opvang van onbehuisden op diverse plaatsen in de stad zgn. noodwoningen van gevlochten rietmatten, die bezet werden met beton, gebouwd. Successievelijk zijn deze witte - later tot bungalows omgedoopte - huisjes afgebroken. Maar aan de Pelssingel en in de mgr. Zwijssen en Antonius van Alphenstraat staan nog enkele series. Deze zijn op het eind van de jaren 70 volledig gerenoveerd tot Bungalows: de letters NW veranderden in B…Op de Vliert, in de Pieter Borstraat, Van Voornestraat, Baden Powellstraat [voormalig HAS-terrein], in Veldwijkstraat [zijstraat Graafseweg en aan de Paralleweg [later PTT-expeditieknooppunt] zijn ze allemaal verdwenen.De huisjes zijn een ontwerp van de Engelse architect Maybeck. De bouwvakkers die ze bouwden kregen onderdak in de eerst gebouwde -grotere –noodwoning aan de Pelssingel. Dat is tegenwoordig een scoutinggebouw, maar het heeft ook dienst gedaan voor de EHBO, voor het ’s-Hertogenbosch Muziekkorps en in de jaren 50-60 voor de particuliere Muziekschool van Marinus Ogier.
Doordat ze een – gemeentelijke - monumentenstatus kregen zijn de kosten van onderhoud voor de wooncorporatie nogal opgelopen. Eigenaresse Brabant Wonen is in overleg met de huurdersvereniging en de Gemeente om de huizenrij te behouden.
Terug naar boven
 |
 |
 |
 |