Archeologie in Snellestraat Stoofstraat

Printerversie

Gepubliceerd op: 10-08-2005 | Gewijzigd op: 12-02-2009
Start sloop panden in de Stoofstraat en Snellestraat voor archeologisch onderzoek.
Met een overzicht van de werkzaamheden [2003-2005] en de vondsten op het binnenterrein Snellestraat -Stoofstraat.
Het begin ligt in mei 2005, bij de sloop van de panden aan de Stoofstraat [o.a. Huis van Plezier] en in de Snellestraat [links naast de oude kapperszaak later T-shirt shop

Vondsten terrein Stoofstraat/Snellestraat -juli /augustus 2005

Boven links Aleike van der Venne en prof. Hans Janssen bekijken de opgravingen. Janssen is de eerste Bossche - officieel benoemde - stadsarcheoloog. Rechts onderste deel van aspot. Zo aangetroffen.
Onder:  een glazen flesje, vermoedelijk 17e eeuws. 
foto's © gerard monté, juli 2005.

Houten schaaltje vermoedelijk 16e eeuws. Houtwerk kon goed bewaard blijven dankzij de vochtige omgeving waarin het zich eeuwen bevond. Maar zodra het in de open lucht komt, dient het snel geconserveerd te worden om uiteenvallen te voorkomen. 
Onder: Waterkruik, vermoedelijk 14e eeuws. 
foto's © gerard monté, juli 2005.

Een scherf die uit grond tevoorschijn kwam die voor de ophoging werd gebruikt. Vermoedelijk 12e eeuws.	foto's © gerard monté, juli 2005.

Laatste traject onderzoek - 5 augustus 2005

situatie eind augustus 2005
Het laatste vlak dat min of meer officieus werd onderzocht ligt in de uiterste hoek van Begijnstaatje/Snellestraat.

In dat laatste vlak werd nog een put opengelegd, maar daar zat niks in.  foto's © gerard monté, 24 augustus 2005.

begin augustus 2005
Het terrein tussen de Stoofstraat en de Snellestraat is weer één grote kaalslag. Maanden is er archeologisch onderzoek verricht. Na dat karwei werden begin augustus 2005 alle putten dichtgegooid. 
Het wachten is op de eerste heiwerkzaamheden komend najaar 2005. Dan zullen er - iov aannemer Drijvers -nieuwe panden tussen de bestaande aan de Stoofstraat worden gebouwd, twee andere panden zullen worden gerenoveerd en aan de zijde Snellestraat komt op de plek van de bogen een flat.

Het rommelige onderzoeksterrein is weer omgevormd tot één kaalslag.  foto © gerard monté, 4 augustus 2005.

Begijnhof onzeker:  Na afloop van hun onderzoek [eind juli 2005] betwijfelen de archeologen of er ooit wel een Begijnhof tussen de Postelstraat en de Snellestraat is geweest. De naam Begijnstraatje verwijst er naar. Maar het kan ook zijn dat de Begijnen een pand in die buurt hebben aangekocht of hebben verworven.

Het pand dat aan de achterkant van een bestaand pand aan de Snellestraat werd blootgelegd. Daarvan is over de riolering [rechtsonder] beton [l] gestort.	foto's © gerard monté, 4 augustus 2005.

Beerputten leeg/vondsten veilig gesteld - 22 juli 2005
De archeologen hebben hun werk voor het weekeind van 22/23 juli 2005 afgerond. Tenminste het onderzoek in de grote en aangrenzende kleine beerput is afgesloten. De putten werden de afgelopen week leeggehaald en de vondsten zijn veilig gesteld.
Al hebben de archeologen het nog niet officieel toegegeven maar er zijn wel heel wat vondsten uit die putten naar boven gekomen, zoals bestek [messen] en restanten van leder en een enkele munt. Ook een volledig intact zijnd potje/vaasje bevindt zich tussen deze 'schatten'. De bijzonderheden moeten nog bekend worden gemaakt. Wat de messen betreft: eerder zijn metaalslakken. Metaalresten kunnen duiden op een ambacht van metaalbewerking. Maar deze messen, die gebundeld waren en door omringend vocht goed geconserveerd zijn, kunnen ook zo in een beerput zijn ingegooid.  
In het mooiste geval hoorden ze bij een messenmaker, want de stad stond -tot zelfs in Spanje toe - bekend om zijn speldenmakerijen en zijn messenfabricage. 
Op het terrein zijn ook reepjes leer aangetroffen en zelfs een stuk huid met hoorns. Dat wijst op leerbewerking, maar een ton of put voor die bewerking ontbreekt er nog aan. Vroeger was het overigens gebruikelijk de huid compleet met hoorns af te leveren. Wat de munten betreft, daarover zwijgen de betrokken archeologen nog in alle talen.

Onderzoek langszij Klein Begijnstraatje - juli 2005
Op het terrein langszij het Begijnhof zijn de archeologen in week 29 op funderingen gestoken van een 16e eeuws huis. Dat is over en door het eerder aangetroffen huis uit de 14e /15e eeuw gebouwd. Van dat laatste huis werd eerder een lemen vloer met stookplaat aangetroffen. Het 16e eeuwse huis heeft een flinke fundering met bogen. Over de bewoning en de functie van het pand is nog niets bekend.

Zijde Begijnstraatje: 16e/17e eeuwse pand

Dit onderzoeksvlak grenst aan het Begijnstraatje en ook nog net aan de Snellestraat. Op de rechter foto is de eerder aangetroffen gewelf te zien. Links: de kelder die achter het vak [rechter foto] ligt en de 4 kaarsnissen die zich in de muren bevinden. Onder rechts: een keldertrapje. foto's © gerard monté, 3 augustus 2005.

situatie begin augustus 2005


Boven rechts Aleike van der Venne onderzoekt de grondlaag waarop zich gemarkeerde delen onderscheiden.
Links potscherven uit de 13e eeuw.
Onder links: Van dit terrein zijn hier de funderingen zichtbaar en de kelders met kaarsnissen. De eerder aangetroffen boog blijkt een half rond gewelf te zijn. zie hierboven bij 'augustus 2005'.
Onder rechts: kelder met gemarkeerde vakken. 
foto's © gerard monté, 3 augustus 2005.

Links op een van de grondvlakken zijn uiteenlopende kleuren zichtbaar. Op de linkerfoto links en rechts van de 'cirkel' twee paalgaten.	Vlak zijde Begijnstraatje.   foto's © gerard monté, 2 en 3 augustus 2005.

situatie begin augustus 2005

Put met lodenleidingen  en rechts -en detail- is het restant van een stookplaats te zien. Vloer van achterhuis Snellestraat: Begin augustus 2005 werd achter een van de woonhuizen die aan de Snellestraat stonden de fundering van nog een ander woonhuis blotgelegd. Dat grondvlak kwam de laatste weken aan bod. Daar werd een waterput met loden aan- en afvoerleidingen blootgelegd. foto's © gerard monté, 1 en 3 augustus 2005.

Begin augustus 2005 werd achter een van de woonhuizen die aan de Snellestraat stonden de fundering van nog een ander woonhuis blotgelegd. Dat grondvlak kwam de laatste weken aan bod. Daar werd een waterput met loden aan- en afvoerleidingen blootgelegd.	foto's © gerard monté, 1en 3 augustus 2005.

Het laatste vak aan de zijde Begijnstraatje dat onderzocht wordt. Links Ariën Hoff in de kelder met kaarsnissen. Ook rechts onder te zien. foto's © gerard monté, 1 augustus 2005.

situatie eind juli 2005 /nieuw vlak in onderzoek

Een nieuw fragment op het onderzoeksterrein kondigt zich - vanaf 26 juli 2005 - aan..Onderzoeksvlak langszij Begijnstraatje. Rechts: Waterput onder vloer achterhuis met toevoerleidingen. foto's  © gerard monté, 27 juli 2005.

Op het terrein dichtbij het Begijnstraatje is een nieuw vlak blootgelegd dat momenteel verder wordt onderzocht. Het ligt oostelijk van de eerder uitgegraven huizen uit de 14e/15e eeuw waarop opnieuw - later [16e eeuw]- een huis werd gebouwd.

situatie eind juli 2005
Boven: Rond de achterste grondboog zijn de omliggende zandlagen verder uitgegraven
Boven rechts: Beerput leeggehaald
Onder rechts: Lemen vloer met plek van brandhaard.
Onder links: Overzicht terrein 'Klein Begijnhof vanaf Begijnstraatje. 
foto © gerard monté, 21 en 22 juli 2005.
------------------
Situatie 19 juli 2005 met nieuw [16e of 17e eeuws] pand dat het oudere pand [vermoedelijk 14e of 15e eeuwse] overkluisde. Op en door het eerder aangetroffen 15e eeuws pand [funderingen] werd later -16 en/of 17e eeuw- een nieuw maar wel veel degelijker pand met zware steunen gebouwd.

Grondbogen aangetroffen in de 3e kelder op het bebouwd gedeelte gelegen langszij het Klein Begijnstraatje. De bogen ondersteunden een veel zwaarder pand [van de 14e of 15e eeuw] waarvan eerder een lemen vloer werd aangetroffen. foto's © gerard monté, 19 juli 2005 .

Momenteel - eind week 27 en week 28- verleggen de archeologen hun werk naar de zijde Klein Begijnstraatje. De vorige keer werd nauwelijks iets aangetroffen dat zou kunnen wijzen op de bestemming van Begijnhof, die dit gebied heeft gehad. In tegenstelling tot het Groot Begijnhof op de Parade kreeg deze buurt de naam Klein Begijnhof.
betegelde waterput

situatie eind juli 2005
Dit is de in een kelder aangetroffen waterput met een betegelde vloer, die eerder werd uitgegraven. [zie hieronder situatie 13 juli 2005].
foto © gerard monté, 27 juli 2005. 


De besproken met modder gevulde kelder van hieronder, nu leeg - en schoongemaakt.
foto © gerard monté, 15 juli 2005 . 

situatie 15 juli 2005

	Boven links: Bakstenen keldervloer. Boven rechts: Archeologe Ingrid Cleijne gaat van boven af de zaak vastleggen. foto © gerard monté, 15 juli 2005.

Boven links: De kelder die in de tweede opgravingput op het achterterrein -langszij het Klein Begijnhof -werd opengelegd. Op deze foto is de kelder nog met modder gevuld. Vrijdag 15 juli werd er de oorspronkelijke baksten vloer blootgelegd. Boven rechts: Op deze foto de kelder [op de achtergrond]. In het voorste deel de woningvloer, waar een lemen gedeelte is aangetroffen en middenin zit de opening van een aspot [nog niet zichtbaar]. Links een muur werd weggehaald. Het  profiel van zandlagen komt zichtbaar . foto © gerard monté, 13 en 15 juli 2005 .

15e eeuwse aspot in lemen vloer - 15 juli 2005
Interessant is de vondst van een lemen vloer en een ruimte waar de aspotten werd geplaatst . Vanwege brandgevaar van de houten huizen werd het vuur op een lemen vloer aangemaakt. Als de bewoners naar bed gingen werd de as in een aspot geveerd. Die pot komt te voorschijn in de lemen vloer die hierboven wordt beschreven.
De stenen muren dateren uit diverse perioden, aldus Ingrid Cleijne. De lemen vloer, die van de 15e eeuw is, ligt temidden van meer jongere fundamenten die deze - mogelijk 17e en 18e eeuwse panden, steunden.
Voor een overzicht van het onderzoeksterrein zijde Begijnstraatje, zie hier vlak onder.

Deze foto is in precies omgekeerd [richting nu naar de Stoofstraat ] genomen als hierboven [rechterfoto]. De kelder waar hiervoor sprake van is, bevindt zich achter de grijze waterbuis.	Dezelfde kelder als op de linker foto, nu met boog. Ook de diverse zandlagen zijn duidelijk zichtbaar. foto's © gerard monté, 13 juli 2005.

Het terrein is in de eerste eeuwen van de ontstaansgeschiedenis van de stad, vele malen opgehoogd. Het niveau waar de archeologen nu werkzaam zijn ligt al 3 meter hoger dan dan rond 1150 Kort erna [1196] werd de stad gesticht.

Overzicht terrein zijde Klein Begijnhof
situatie eind juli 2005: Onderzoek van achterhuis van pand Snellestraat

Waterput met loden leidingen - 27 juli 2005
Op de dagen van 22 en 23 juli en 26 en 27 juli 2005 is de vloer en zijn de fundamenten van het pand [achterhuis Snellestraat] verder onderzocht. Dinsdag kwam een aspot vrij en een waterput ! compleet met loden leidingen. Verdere gegevens daarover ontbreken nog. 
Eerder stiet men op een afvoer aan de kopse oostkant van het pand en een stookvloer op de er tegenover gelegen kopse westkant.[foto hieronder]
situatie medio juli

Pand achter voorhuis aan de Snellestraat. Ook hier weer maakt René van der Mark bezig met schoonmaak werkzaamheden.  Links vooraan de afvoer van de riolering. foto's © gerard monté, 22 juli 2005 .	Overzicht van het terrein gezien van de Stoofstraat [achterin] tot aan het Begijnstraatje [aan de onderkant foto].

De vloer van het achterhuis van het pand aan de Snellestraat. Aan zijde Snellestraat heeft vermoedelijk de afvoer van de riool gezeten. Aan zijde 'Postelstraat' bevond zich de schouw [zwarte plekken].  De foto is genomen richting voorhuis aan de Snellestraat. Midden in de foto: vloer van het achterhuis van pand aan de Snellestraat.	Deze foto is kwart slag gedraaid tov foto rechts boven. Hier maakt René van der Mark de stenen vloer schoon.  foto's © gerard monté, 22 juli 2005 .

Op het binnenterrein van de eerder onderzochte delen [zowel aan de zijde Stoofstraat als aan zijde Begijnstraatje] onderzoeken de archeologen nu de funderingen die zij aantroffen op het binnenterrein. Van dit 'achterhuis' werd een vloer blootgelegd. De riolering ging aan de zijde Snellestraat de grond in. Meer aan deze zijde [Postelstraat] bevond zich de haard.

Het onderzoek verlegde zich vanaf 6 juli 2005 naar de zijde aan het straatje Klein Begijnhof. foto © gerard monté, 12 juli 2005

Terrein langszijde Stoofstraat:
situatie medio juli

Langszij de Stoofstraat is onder het meest rechter pand [gezien vanaf de straat] ook weer een lemen vloer blootgelegd met een stookplaats.

De dragline staat bij de rechterput gezien vanaf de Stoofstraat. Op de linker foto zijn de kelders te zien van het rechter pand.
Boven rechts: de kelders onder het linker pand, gezien vanaf de Stoofstraat.
Onder rechts: Hier de opgravingput onder het rechter [vanaf Stoofstraat gezien] pand. Ingrid Cleijne is de ruimte aan het intekenen.
Muur tussen twee panden. aan de zijde Stoofstraat die dateren uit de 14e eeuw.
foto's  © gerard monté, 12 juli 2005
------------------------------ 
Putten-op-rij blootgelegd-   situatie 21 juli 2005

De overloop van de ene -grotere beerput naar de andere.	Een van de beerputten die leeggehaald werden. Momenteel zijn alle putten leeg en zijn de vondsten in veiligheid gesteld. foto's © gerard monté, 21 juli 2005 .

 situatie 17 juli 2005 Boven links:Vrijwilliger Jo Kuyper in de kleine beerput.
Boven rechts en onder links: Doorgang naar de grote beerput. met he tinterieur daarvan.
foto's © gerard monté, 19 juli 2005 

Hierboven de beerput met een [links] en twee [r] stortgaten. situatie 15 juli 2005	foto's © gerard monté, 15 juli 2005.

	Overzicht van de drie beerputten-op-rij op het terrein aansluitend aan de zijde Stoofstraat. Links geheel schoongemaakt. situatie 5 en 6 juli 2005

Bij hun onderzoek hebben de archeologen op het terrein Stoofstraat in de week van 4 -11 juli 2005 wat meer interessante vondsten gedaan en ze hebben wat meer ontdekkingen gedaan. 

Die beerputten-op-rij die met elkaar in verbinding stonden. Rechts in schoongemaakte staat. Bijzonder van deze beerput is, behalve zijn extra groot formaat, dat ie ovaal van vorm is. foto's © gerard monté, 5 juli 2005.

De drie beerputten die onderling met elkaar in verbinding stonden. foto's © gerard monté, 6 juli 2005.	Het onderzoeksterrein aan de Stoofstraat met de kelder waarin diverse nissen zichtbaar zijn. De foto is genomen vanaf het binnenterrein richting Stoofstraat [linksachter].

Boven links: Leerresten die dateren - vermoedelijk uit de 13e eeuw. Het gaat om een deel van een schoen en een riem. 
Boven rechts: Duidelijk herkenbare leem- en zandlagen.
Onder: Deze stenen zijn - om te bakken - ooit in de zachte klei gelegd. Maar op dat moment is er resp. een hond [links] en een kat [rechts] over gelopen. De afdrukken dateren vermoedelijk ook van de 13e eeuw.
foto's © gerard monté, 5 juli 2005.

Vondsten beerput en 14e eeuwse muur -29 juni 2005 >>>[zie ook foto's hierboven]
Deze week 26 -29 juni 2005 zijn aan de zijde Stoofstraat, op de locatie gesloopt pand, een beerput en 14e eeuwse muren blootgelegd. De beerput is nog niet verder onderzocht. Nabij de put lopen twee funderingen die haaks op elkaar staan . Ze dateren uit de 14e eeuw.
Aleike van der Venne recapituleert dat uit steenkool en uit metaalslakken kan worden geconcludeerd, dat het hier gaat om metaalbewerking . Welk genre is nog niet bekend. Maar het gaat om metaalbewerkers die hier in de 15e en 16e eeuw hun ambacht uitoefenden. Ook andere historische bronnen verwijzen naar een dergelijk ambacht, aldus Van der Venne.  
Zij wijst nog naar twee stookplaatsen en een leemvloer die zich in het pand -vanaf de straatzijde gezien - rechts vooraan bevonden.

Boven links Ronald van Genabeek bezig met het fotograferen en intekenen van de historische percellering.	De beerput die nog verder onderzocht moet worden. Daarnaast rechts halverwege loopt de steenrode baksteenfundering die dateert uit de 14e eeuw. foto's © paul kriele, 29 juni 2005.

Start archeologie -23 en 10 juni 2005
Woonfunctie: De conclusies die na twee weken graven kunnen worden getrokken gaan in de richting van ijzerbewerkers. In de grond en in de kelders is tamelijk veel ijzerbeslag aangetroffen. Dat kan duiden op ijzerbewerking, aldus Van Genabeek. De in de week 20-27 juni 2005 aangetroffen beerput kan meer duidelijkheid over het leven en werken van de oud-bewoners verschaffen.
In de tweede week werd Aleike van der Venne aan het team archeologen toegevoegd.
Week begin juni: De archeologen Ingrid Cleijne, Ronald van Genabeek en Ariën Hoff zijn druk aan het graven en vonden al enige markante relicten van voorgaande bewoning, zoals een schilderijlijst, een schoen en wat flessen. Maar dé vondst is nog niet boven gekomen. Binnen de fundering van de pui, daterend van de 16e eeuw en binnen enkele andere binnenmuren, ook uit die tijd, komen wat vloerdelen en enkele kelders in zicht. Sommigen zijn afgesmeerd met specie en moeten tamelijk recent zijn. 

Aan de voorzijde - bij de straat - is nog een kelder aangetroffen. foto's © gerard monté, 15 juni 2005.	Het smalle deel is het gedeelte tussen de twee panden. De [funderingen van de ] pui en de binnenmuren dateren van de16e eeuw.

Boven: Panden Stoofstraat, in kelder links vooraan [nabij de Stoofstraat die dateert van rond 1900, aldus Ronald van Genabeek. Bij de aanleg van die kelder is oud materiaal uit een andere veel oudere - middeleeuwse - beerput gestort. Deze beerput is in de week 21 juni 2005 opgegraven. De put bevindt zich in het achterste deel van het linkerpand.
Op de linker foto hierboven links achterin.
In de rond 1900 gegraven put zaten tegeltjes met lieftallige engeltjes [cupido's] daterend van rond 1700. Ze zijn waarschijnlijk afkomstig uit de oude middeleeuwse beerput. De archeologen hopen uit vondsten uit die put nog meer conclusies te kunnen trekken.


Aan de zijde van de Stoofstraat is het middelste pand gesloopt. Op dat perceel concentreren de archeologen olv Ingrid Cleijne en Ronald van Genabeek zich. De welving van de onderliggende kelders worden zichtbaar [l-onder].
Rechts de panden die aan de slopershamer zijn ontsnapt.
foto's © gerard monté, 13 juni 2005.

De eerste graafwerkzaamheden zijn begonnen om bodemonderzoek mogelijk te maken op het binnenterrein van Stoofstraat/Snellestraat.	foto's © paul kriele, 10 juni 2005.

 
In de Stoofstraat /Snellestraat zijn de Bossche archeologen voor de tweede keer begonnen aan een bodemonderzoek. Dat gebeurt op de plekken waar in mei 2005 panden zijn gesloopt.
Een team olv Ingrid Cleijne en Ronald van Genabeek startte donderdag 9 juni 2005 hun werk. 

Nieuw wegdek Guardianenbrug - 15 juni 2005
In de week van 13- 18 juni 2005 is de Guardianenbrug afgesloten. Op het de brug wordt een nieuw wegdek aangebracht.

De Guardianenbrug is afgesloten om er een nieuw wegdek op aan te kunnen brengen. - foto © gerard monté, 14 juni 2005

Sloop situatie mei en begin juni 2005
Het binnenplein van de panden Stoofstraat/Snellestraat.

Inkijk vanaf  het binnenplein naar de Stoofstraat met de achterzijde van de voormalige kraakpanden in de Stoofstraat.
Het middelste pand -voormalig huis van plezier- ligt bijna helemaal tegen de grond. 
foto's © marc venrooij, 1 juni 2005.

De gevelrij aan de Stoofstraat. Wat betreft het middelste pand, dat met zes raamnissen, daarvan startte in de week van 23-28 mei 2005 de sloop. De belendende panden links en rechts ervan worden gerestaureerd.




De binnenplaats tussen Stoofstraat en Snellestraat, gezien vanaf de Stoofstraat met doorkijk richting Snellestraat.Op de achtergrond -witte hoge pand- is de T-shirtwinkel.
Op linker foto boven: de eertijds gekraakte voormalige T-shirt shop, dat daarvoor een kapperszaak was en overeind blijft.
foto's marc venrooij, 27 mei 2005.

Eerder diende de panden voor woningzoekenden en ze zijn nu zelf dakloos geworden....	foto's © marc venrooij, 27 mei 2005.

Op de achtergrond de Snellestraat met de voormalige kapperszaak/T-shirt shop.
Herinneringen aan een kraakverleden. 
Het detail op de linker foto zichtbaar bevindt zich op de rechter foto boven de deur [geel vlak].
foto's © gerard monté, 26 mei 2005.

	Het grote pand in de Stoofstraat heeft op 27 mei 2005 inmiddels zijn dak verloren..  foto's © marc venrooij, 27 mei 2005

Hierboven de situatie eind mei 2005, een redelijk uitziende gevelrij, maar de slopershamers hebben al veel doen verdwijnen.

Start sloop Snelle-Stoofstraat  25 april 2005. 
Maandag 25 april 2005 is aannemer Van Bommel begonnen met de sloop van de Snellestraat/Stoofstraat. Aan de zijde Snellestraat gaan eerst de op een stadsmuur gelijkende muren tegen de grond. Op de die plek komt een flatgebouw; het aangrenzende winkeltje [voormalig kapsalon/ T-shirtzaak/kraakpand] wordt gerenoveerd.
Aan de zijde Stoofstraat gaat het voormalige bordeel ‘ House of Lords’ [nr. 3/5] tegen de grond om plaats te maken voor twee nieuwe panden. Westelijk ernaast zullen zowel het Café De Stoof [nr.11/13] als het er tussen gelegen pand [nr. 7/9] worden gerestaureerd.

Sloop-en inrichtingsbedrijf Van Bommel uit Helmond begon maandag 25 april 2005 met de sloop aan de zijde Snellestraat.	foto' © paul kriele, 25 april 2005.

De bouw zal pas najaar 2005 beginnen. Eerst komen er nog archeologen aan te pas. © paul kriele

Start bouw Stoof-en Snellestraat  23 maart 2005.
Aannemer Drijvers hoopt direct na de bouwvakvakantie met de herbouw van Stoof-Snellestraat te kunnen beginnen. Drijvers gaat er van uit dat de krakers de panden op tijd hebben ontruimd. Hen is via de deurwaarder voor drie panden in de Stoofstraat en een bovenetage in de Snellestraat 16/16a de wacht aangezegd.
De termijn die voor die operatie staat gepland is acht dagen, zo niet dan volgt een gerechtelijke ontruiming met daaraan verbonden kosten. Tot nu toe was er een redelijke verhouding tussen de krakers en de aannemer.
Het project dateert al van 1998, maar raakte door ambtelijk slordigheid en door tegenstellingen tussen twee diensten ernstig vertraagd. In de Stoofstraat worden twee panden gerestaureerd en eentje gaat er tegen de grond. Het gekraakte winkeltje in de Snellestraat wordt gerestaureerd. Daarnaast komt een appartementencomplex. Op de begane grond in beide straten zijn winkels/bedrijfsruimten voorzien.

Op de plek van de bogen, die herinneren aan de eerste stadsmuur, komen appartementen. foto © paul kriele 11 februari 2003.	- het gekraakte padje voorheen, kapsalon later T-shirts shop, en dat op de nominatie staat gerenoveerd te worden. foto gerard monté, 14 juli 2002.

Opnamen 5 oktober 2003.

	Bijgaande opnamen dateren van 5 oktober 2003. Er is nog geen teken van -levendige -bouw te zien. Links de situatie onder de bogen. In diezelfde muur bevindt zich een muursteen die duidt op...? Links: De binnenplaats van het eerde onderzochte terrein waar ooit een Klein Begijnhof heeft gelegen.. foto's © gerard monté, 5 oktober 2003.

Bijzondere structuur blootgelegd   10 februari 2003.
De stadsarcheologen zijn bij hun onderzoek op het terrein Klein Begijnhof uitgekomen op een 15 eeuwse -houten-bebouwing. Aan de noordzijde, grenzend aan de achterbouw van de Stoofstraat, ligt een aarden structuur die meer weg heeft van een zandkasteel. Centraal daarin zit een schouw uit de 15e eeuw. In de erg glooiende zandlagen tekenen zich ook enkele 13e eeuwse kuilen af. Deze kuilen van licht zand begrensd door donkere aarde, zijn er al eerder aangetroffen. Ze duiden op houten huizen die er vanaf circa 1200 hebben gestaan. 
Heel uniek noemt archeoloog Ranjith Jayasena de grondlagen die er kunstzinnig uitzien. Al fotograferend verklaart Ranjith de opbouw en vertelt over de lichte en donkere lagen waaronder een leemlaag. Ze kronkelen zich om de genoemde schouw en de nog ingegraven aspot waarvan er al een tiental zijn aangetroffen. 
Dit zandkasteelachtige object noemt Ranjith door zijn stratiegrafische structuur erg bijzonder. De waarde is, dat het veel zegt over de opeenvolgende tijden en bebouwingen van dit terrein, aldus Ranjith. De archeologen zullen nog slechts twee weken bezig zijn met dit onderzoeksobject. 

Boven links: Loet Willekens -gemeente afd. cultuur bezoekt de onderzoeksplaats Boven en rechts: een brandlaag -15e eeuw- in een van de woonvertrekken. foto's © gerard monté, 21 oktober 2003

20 februari 2003

Boven: Een vrijgekomen waterput Rechts: inkijk in beerput op terrein Klein Begijnhof. foto's © gerard monté, 20 februari 2003.

17 februari 2003

	Ranjith Jayasena bij beerput . foto's © gerard monté, 17 februari 2003

11 februari 2003

	Drie situaties van het onderzoeksterrein met herkenbare zandlagen [boven links], en detail aspot [links]. De zandlagen ziijn ook op de rechter foto boven uiterst rechts waarneembaar. foto's © gerard monté, 11 februari 2003.

21 januari 2003

Zelfde situatie als rechter foto, maar dan close op de roodstenen vloer [rechts naast pijlstok]. foto's © gerard monté, 21 januari 2003 .	Breed beeld van foto links met 15e eeuwse vloer met kelderboog.

Aspot in de muur op zijn kop..Links in de hoek onder de buis. foto's © gerard monté, 21 januari 2003.	Detail van diezelfde aspot.

situatie december 2002

Boven l en r: Een grote verzameling aspotten op terrein Klein Begijnhof. In de kleur  bruin, hoewel de linker foto anders doet vermoeden.. foto's © gerard monté 23 december 2002. Links onder: de eerste put die bij opgravingen zichtbaar kwam. foto © gerard monté,  19 december 2002

Bollend muurtje met daarin waterput [ook linker foto].
Het rechter muurtje op de foto hierboven, is van een andere kant beter zichtbaar [linker foto].
foto's © gerard monté, 19 december 2002.


Meer gedetailleerde foto's van bovenstaande opnamen met een geopende beerput waarin de gravers zolang hun moderne gereedschap gelegd hebben.De putten die ontstonden bij graafwerk.
foto's © gerard monté, 23 november 2002

Hieronder: 22  en 24 oktober 2002

Hierboven en rechts:  Mieke Tolboom en Sandera Horsten onderzoeken het achterterrein nabij een koepelgewelf van een beerput. Op de rechter foto: close-up met Sandera Horsten bij de knik van het blootgelegde straatje en oude funderingen. Onder rechts: Op de voorgrond nog funderingsresten van een voormalig huis.  foto's © gerard monté, 24 oktober 2002.
Hierboven:  Ranjithj Jayasena en Kim Spijkers hebben een oud straatje blootgelegd en Ranjith wijst er naar. Rechts  achter hem het afvoerkanaaltje	Op deze rechter foto loopt het  straatje met een knik. foto's © gerard monté, 22  oktober 2002.

	Een overzicht van het terrein langszij de Snellestraat. Links vooraan is het afvoergootje [zie ook foto hierboven links] te zien. Achterin zijn enkele betonnen funderingen blootgelegd van de vorige eeuw. foto © gerard monté , oktober 2002

Wel archeologie/nog geen nieuwbouw Snellestraat  9 oktober 2002.
Aannemer Drijvers verwacht pas voorjaar 2003 met de invulling van het terrein Stoofstraat/Snellestraat te kunnen beginnen.
De archeologen Kim Spijker en Ranjith Jayasena [in dienst van BAAC] zijn voorlopig 5-6 maanden bezig met onderzoek van het terrein, waar naast renovatie ook appartementen zijn voorzien.
Tot nu toe hebben ze nog geen resten van het Klein Begijnhof gevonden, aldus Spijker. Wel zijn er 13e eeuwse spinsteentjes[om te spinnen], een kolenkelder en fundamenten van 17e eeuwse bebouwing- van de tijd na het Begijnhof- gevonden.
Uniek als object is wel een Spaanse olijfkruik en fragmenten van een bewerkte kan uit de eerste helft 17e eeuw en van een Rijnlandse kan uit de tweede helft 16e eeuw.
Jayasena heeft in het meest zuidelijke deel, grenzend aan de bestaande bebouwing in de Snellestraat, de natuurlijke onderlaag bereikt waarop hij sporen van een akker en paalrestanten van een vermoedelijk houten gebouw aantrof.

Tiny Drijvers rekent erop dat de bouwvergunning in januari 2003 in de bus ligt….


Vertraging Stoofstraat/Snellestraat  18 juni 2002.  
Het project van Aannemer Drijvers in de Stoofstraat/Snellestraat heeft enige vertraging opgelopen. Het eerste -bij nieuwbouw in de stad noodzakelijk - bodemonderzoek bleek niet voldoende om een bouwvergunning af te geven. Dat wordt na een aanvullend onderzoek alsnog de volgende week verwacht. Er werd uitgegaan dat eind dit jaar al met de sloop van het binnenterrein kon worden begonnen.
In de Stoofstraat gaat het om renovatie en een nieuwbouwpand en in de Snellestraat komt -naast een te renoveren pand ook nieuwbouw met twaalf appartementen en acht bedrijfsruimten. Ontwerp door architect Senders van De Twee Snoeken.
Inmiddels is de voormalige winkel in T-shirts Teerrefic, tijdelijk verhuurd aan Eric van de Wiel en Sylvia van Genabeek. Uit hun hobby is de zaak in antiek en curiosa voortgekomen. Zij bezetten voor een jaar het pandje Snellestraat 14. Het zaakje in brocante is voorlopig op dinsdag, donderdag en vrijdag open.
De etalage is alvast voorbestemd om er de archeologische vondsten te laten zien die broer Ronald van Genabeek mogelijk opgraaft uit het Klein Begijnhof. 

Snellestraat/Stoofstraat
In een gemeentelijke publicatie donderdag 4 april 2002 staat dat aan het bouwplan in de Stoofstraat/Snellestraat vrijstelling wordt verleend. Dat betekent dat aan het plan van architectenbureau De Twee Snoeken groen licht is gegeven.
Vanaf maandag 8 april 2002 tot 29 april 2002 ligt het plan ter inzage bedoeld om inspraak mogelijk te maken.

Nieuw plan ingediend  5 maart 2002.
Dinsdagmiddag 5 maart 2002 maakten aannemer Drijvers en Ton Senders van het architectenbureau ' De Twee Snoeken' hun plannen bekend met betrekking tot het gebied Snellestraat/Stoofstraat. Die plannen zijn binnen de gemeentelijke commissies drie jaar lang heen en weer geslingerd. Ook burgemeester Ton Rombouts ging er zich mee bemoeien. Door eigenwijze sectorhoofden en commissiebeambten moest het plan bakzeil halen.
Drijvers trok zich medio 2001 uit het overleg terug, maar heropende op aandringen van de bewoners en de neringdoenden in de buurt najaar 2001 het overleg met de gemeente. Er zijn intussen al twee wethouders ' versleten' .  

Archeologisch onderzoek Begijnhof [vanaf 30 september 2002]

De bogen in vernieuwde stijl opgebouwd, herinneren aan de vroegere situatie van Klein Begijnhof. Achter deze bogen bevindt zich het onderzoeksterrein van de archeologen.  foto © paul kriele, 11 februari 2003.

Wel archeologie/nog geen nieuwbouw Snellestraat  9 oktober 2002.
Aannemer Drijvers verwacht pas voorjaar 2003 met de invulling van het terrein Stoofstraat/Snellestraat te kunnen beginnen. 

	Links boven: Overzicht terrein. Rechts boven: veldarcheoloog Ranjith Jayasena wijst naar de loop van een straatje dat vroeger door het Begijnhof liep. Achter hem het afvoerkanaaltje. Linker foto: Links vooraan is het afvoergootje te zien. Achterin zijn enkele betonnen funderingen blootgelegd van de vorige eeuw. foto's ©  gerard monté 22 oktober 2002

De archeologen Kim Spijker en Ranjith Jayasena [in dienst van BAAC] zijn voorlopig 5-6 maanden bezig met onderzoek van het terrein, waar naast renovatie ook appartementen zijn voorzien.
Tot nu toe hebben ze nog geen resten van het Klein Begijnhof gevonden, aldus Spijker. Wel zijn er 13e eeuwse spinsteentjes[om te spinnen], een kolenkelder en fundamenten van 17e eeuwse bebouwing- van de tijd na het Begijnhof- gevonden.
Uniek als object is wel een Spaanse olijfkruik en fragmenten van een bewerkte kan uit de eerste helft 17e eeuw en van een Rijnlandse kan uit de tweede helft 16e eeuw. 
Jayasena heeft in het meest zuidelijke deel, grenzend aan de bestaande bebouwing in de Snellestraat, de natuurlijke onderlaag bereikt waarop hij sporen van een akker en paalrestanten van een vermoedelijk houten gebouw aantrof.
Tiny Drijvers rekent erop dat de bouwvergunning in januari 2003 in de bus ligt…. 
Links detailopname van het afvoerkanaaltje. Rechts straatje met knik en restantenput nabij een deels ingestorte muur. 
Vooraan op de foto rechts enkele losse stenen en een troffel die op de plek van het straatje liggen.

Rechts komt de bovenkant van een [witte] stenen muur bloot. Het is weer een andere muur die schuin op de eerst genoemde muur staat.
foto' s (c) gerard monté, 22 oktober 2002.

De werkzaamheden duren voorlopig nog tot voorjaar 2003. Aannemer Tiny Drijvers heeft de tijd. Hij verwacht pas dat begin 2003 de gemeente met een bouwvergunning afkomt..Dat is uitgerekend ...4.... misschien wel 5 jaar na de eerste plannenmakerij.

Onderzoek achterterrein Stoofstraat [week 43]


Ranjith Jayasena en Kim Spijkers op het achterterrein achter de huizen aan de Stoofstraat.
Vlak voor hen loopt het straatje van het Klein Begijnhof.
Achter hen het gewelf van een beerput.

Op de voorgrond de fundering van een huis met ronding [putsrestant].
foto  © gerard monté, 24 oktober 2002.
*

Links: Mieke Tolboom en Sandera Horsten onderzoeken het achterterrein nabij een koepelgewelf van een beerput.
Op de voorgrond nog funderingsresten van een voormalig huis. 
Rechter foto: close-up met Sandera Horsten bij de knik van het blootgelegde straatje en oude funderingen.
foto' s © gerard monté, 24 oktober 2002.

Recente- week 46-47- opgravingen

Meer gedetailleerde foto's van bovenstaande opnamen met een geopende beerput waarin de gravers zolang hun moderne gereedschap gelegd hebben.

foto' s © gerard monté, 23 november 2002.

vervolg:
Een overzicht van het terrein waar de opgravingen op het Klein Begijnhof [Groot Begijnhof Parade] plaatsvinden.[week 46-47-2002]

Achter de stenen bogen in de Snellestraat ligt dit terrein, dat is rechts vanuit de Snellestraat gezien.
-foto' s © gerard monté, 23 november 2002.

Bovenstaande de situatie op 23 november 2002 en onderstaand dezelfde situatie medio december 2002.

De kuil gelegen achter de bogen in de Snellestraat.
Op de foto links loopt die straat achterin en de rechter foto is een kwartslag gedraaid tov de vorige foto.
-foto' s © gerard monté, 19 december 2002.

In deze kuil troffen de archeologen funderingen aan [middenin] van huizen die hier gestaan hebben. Links onder diverse ophogingslagen.
Vondst beerput zie onderaan deze pagina.

Vermoedelijk 14e eeuwse aspotten. 
-foto' s © gerard monté, 23 december 2002.

Aspotten zijn tamelijk uniek ze kwamen te voorschijn van onder het stookvloertje [bovenstaande foto' s]. De potten waren op hun kop ingegraven. In een van de potten [bodem] zat een gat. Ook lag er een grote schaal of het was de onderkant van een kruik. 
De gele rechthoek ernaast, in een leemvloer uit een van de vele ophogingen.

De aspotten die gevonden werden bij de opgravingen op het Klein Begijnhof. 
foto' s © gerard monté, 23 december 2002.

Stand van zaken 23 december 2002
Deze situatie betreft het terrein gelegen tussen de Snellestraat en begrensd door de achterbouw aan de zijde Postelstraat en Stoofstraat en dan nog het middendeel.

De- moderne -rioolbuis ligt op/door een plavuizen vloer.
foto's © gerard monté, 24 december 2002.

Nieuwe vondsten Begijnhof Situatie medio januari 2003


Frans Willekens van de BAM in gesprek met een van de medewerksters van de Baac.

foto © gerard monté, 21 januari 2003.


De Bossche stadsarcheologen hebben bij hun onderzoek naar het Klein Begijnhof een 15e eeuwse vloer blootgelegd. In die vloer bevindt zich een boog van een kelder en een stookplaats. 
In het onderzoeksterrein, gelegen achter de bebouwing van Snellestraat en Stoofstraat, is ook een 15e eeuwse brandlaag te voorschijn gekomen. Die herinnert vermoedelijk aan de grote stadsbrand van 1463.


 Op de foto -bovenin, rechts van het midden de verbrande houten paaltjes.

Vermoedelijk is de brandlaag een restant van de grote stadsbrand van 1463.
Het vloertje, rechts op het eind van het in verticale richting lopend fundament, is vermoedelijk16/17e eeuws.
foto © gerard monté, 21 januari 2003.

Rechter foto: In het profiel onder een paar stenen is een brandlaag [15e eeuw] zichtbaar. Conclusies over een begijnhof kunnen de medewerkers van BAAC nog niet trekken. Het onderzoek zet zich nog voor tot april 2003.


Op de foto's links en rechts een kelderboog met daarachter een stookplaats en een muurtje. 
Op de foto links : onderaan een schuin naar boven weglopend muurtje.
foto' s © gerard monté, 21 januari 2003.

Links: De situatie zoals op de linker foto hierboven maar dan van bezijden [rechts] bezien.
Foto rechts terreingedeelte zoals hierboven, waarop de verbrande houten paaltjes zichtbaar zijn, links naast de peilstok..
foto © gerard monté, 21 januari 2003.

Op de rechter foto de pot [detail, zie foto links] die in de lagen [foto rechts] even onder de rioolbuis zichtbaar is. 
foto' s © gerard monté, 21 januari 2003.

De profielen dateren van de 15e eeuw, de pot- waarschijnlijk een aspot- is ouder .Op de linkerfoto hierboven is in de rechterhoek de bewuste brandlaag van 1463 te zien.
Unieke zandlaagconstructie, aspot en schouw -Nieuwsbrief Bastion oranje,10 februari 2003]

Links in dit terreinoverzicht bevindt de Snellestraat zich achterin, rechts vooraan is de zandlagenstructuur te zien die op de foto rechts nog beter tot uiting komt. 
Onder het blauwe plastic ligt de aspot die bovenop de tegelvloer van de schouw staat.
De schouwwand ligt links en rechts van het centrale deel op de rechterfoto.
foto' s  ©  paul kriele, 10 februari 2003.

De stadsarcheologen zijn bij hun onderzoek op het terrein Klein Begijnhof uitgekomen op een 15e eeuwse -houten- bebouwing. Aan de noordzijde, grenzend aan de achterbouw van de Stoofstraat, ligt een aarden structuur die meer weg heeft van een zandkasteel. Centraal daarin zit een schouw uit de 15e eeuw.Vlakbij zit een aspot ingegraven. In de erg glooiende zandlagen tekenen zich ook enkele 13e eeuwse kuilen af. Die kuilen, omringd door lichte en donkere aarden banen, zijn al eerder aangetroffen. Ze duiden op houten huizen die er vanaf circa 1200 hebben gestaan.
Dit zandkasteelachtige object noemt Ranjith Jayasena door zijn statiegrafische structuur erg bijzonder. Het zegt veel over de opeenvolgende tijden en bebouwingen van dit terrein, aldus Ranjith.

Links: Dit is de aspot die werd aangetroffen in de hierboven beschreven zandlagenstructuur uit de 15e eeuw.
Rechts nog eens de locatie met de karakteristieke bogen die duiden op de voormalige [eerste] stadsmuur.Naast restaurant ' t Misverstant stond het Klein Begijnhof.
foto' s © paul kriele, 11 februari 2003.

Bij het onderzoek is ook Aleike van de Venne betrokken uit hoofde van haar studie aan de Universiteit van Amsterdam. Voor haar is dit project door zijn bijzonder onderzoeksresultaten erg leerzaam.
De archeologen zullen langszij de Snellestraat nog twee weken bezig zijn.0
Waterput in zuid-westhoek van terrein, nabij Snellestraat [chronologisch]

In een kuil die grenst aan de achterbouw van de Snellestraat ter hoogte van de poort, bevindt zich een waterput.
Op de linker foto het detail, rechts het overzicht.
foto' s © gerard monté, 19 december 2002.

Op bovenstaande foto: in deze kuil bevindt zich vooraan een bollend muurtje dat door de gronddruk is verzakt, de schop rust op een stookvloertje.

Vervolg waterput/ Einde onderzoek week 8 [17 t/m 21 februari 2003]
De laatste vondsten van de archeologen [BAAC en BAM] op het terrein Snellestraat/Stoofstraat.De archeologen sluiten vrijdag 21 februari 2003 hun werk in Den Bosch af. De een gaat carnaval vieren, de ander zet zijn werk voort, maar dan in de wat killere Hollandse streken...Behalve Aleike, die wil per se eerst haar studie afmaken.

Onderzoeksleider Ranjith Jayasena bij de waterput, zie ook foto's hieronder.
foto' s © gerard monté, 17 februari 2003.

Waterput en inkijk put op het terrein in de meest zuid-oostelijke hoek, grenzend aan de achterbouw van de Snellestraat.
foto's © gerard monté, 20 februari 2003.

Behalve een haardvloer, aspotten werden ook beerputten en een waterput aangetroffen. Die waterput bevindt zich uiterst rechts op het terrein vanuit de Snellestraat bezien. Deze waterput heeft een loden pijp vermoedelijk om het hemelwater af te voeren. Bovenin de put zit een gat voor een pompaansluiting.

Dezelfde waterput als op 17 februari 2003 werd gefotografeerd, maar dan ' en detail' .
foto's © gerard monté, 20 febuari 2003.





Terug naar boven