Indiëmonument: Impressie herdenking omgekomen Bossche militairen

Printerversie

Gepubliceerd op: 29-08-2015 | Gewijzigd op: 30-08-2015
Op zaterdagmorgen 29 augustus 2015 werd bij het gedenkteken Indiëgangers aan de Zuiderparkweg een laatste herdenking gehouden. Dat monument herinnert aan de slachtoffers van de politionele acties in Indonesië[toenmalig Nederlands Indië], waarbij onder meer 37 Bossche militairen [wiens namen op koperen plaatjes vernoemd zijn] omkwamen.
Deze herdenking was om twee redenen een unieke gebeurtenis: ten eerste vond het voor de laatste keer op die locatie plaats, want in de volgende jaren worden deze slachtoffers herdacht tegelijk met de Nationale herdenking in de stad op 4 mei. Bovendien werd de mede- initiatiefnemer, wijlen Ton Hoes in het bijzonder geëerd naast de vertrekkende bestuursleden Jan Kielman en Dirk van Zuidam.
Beide laatste ontvingen de ‘Gouden Lotus gedenkspeld’ voor hun verdiensten en doorzettingsvermogen.

Het welkom

	-Boven: Welkom met burgemeester Ton Rombouts, links secretaris van de stichting Gedenkteken Indiëgangers Anneke Schults, de voorztter Dick van Zuidam en Onno Hoes. -Links familieleden Hoes: vlnr Onno Hoes, diens zus Karen van Grinsven-Hoes en rechts een zus van Onno's moeder [Emma Hoes-de Winter] Nettie Lauders-de Winter en broer Harold. foto's © paul kriele, 29 augustus 2015.

- Een indruk van de locatie aan de Zuiderparkweg met rechts het ensemble KAB van de Koninklijke Harmonie. -Rechts: Het Indiëmonument  met de 37 koperen plaatjes met daarop de namen van de omgekomen Bossche militairen. foto's © paul kriele,  29 augustus 2015 .

De ceremonies

-Boven Na het SignaalTaptoe, op de trompet gespeeld door Simon Bruul, en het hijsen van de vlag [halfstok], speelde het ensemble KAB het Wilhelmus en salueerden de leden van diverse krijgsmachtonderdelen voor een minuut stilte. Hierna droeg Shannon Zoulfi het gedicht 'Oud Strijder' voor.
foto's © paul kriele, 29 augustus 2015.	-Links boven: Kranslegging door burgemeester Rombouts. -Boven: Scholieren van het St.Janslyceum en de PABO legden elke een roos voor elk van de 37 omgekomen Bossche militairen.

Kransen werden gelegd door het Stadsbestuur van ’s-Hertogenbosch, de Krijgsmacht, de stichting Indiëgangers, de Bossche Veteranen [Paul Nieuwold en Rick Hessels], leden van de HONI [Herdenking Oorlogsslachtoffers Nederlands Indië], scholieren uit ’s-Hertogenbosch, vertegenwoordigd door Mark Derks, Shannon Zoulfi en Pam de Wit, de [Oud-]Stoottroepen en de heren Jes van Rixtel en diens neef Jes van Rixtel.

	Kransen werden onder meer gelegd door Jes en neef Jes van Rixtel, wiens broer /familielid in Indië is omgekomen, door de stichting Gedenkteken Nederlands Indiëgangers te weten Anneke Schults en Dick van Zuidam en door de Bossche veteranen te weten Paul Nieuwold en Rick Hessels. foto's © paul krieel ,29 augustus 2015.

Bijzondere momenten in deze ceremonie waren de toespraken van Onno Hoes* zoon van Ton Hoes en de toespraak van burgemeester Ton Rombouts en de deelname van leerlingen van het St. Janslyceum en de Pabo.
Leerlinge Shannon Zoulfi droeg het gedicht ‘Oud Strijder’ voor, waarna zij en Mark Derks en Pam de Wit 37 rozen op het monument legde ter nagedachtenis aan de 37 omgekomen Bossche militairen. Over deze jongeren zei de burgemeester: ‘Jullie toonden in de klas op een verzoek van de geschiedenisdocent René Kok hieraan deel te nemen, een begin van moed. Terwijl je niet bewust was wat het precies inhield. Zo verging dat ook de jonge militairen in de jaren 40 van de vorige eeuw. Zij vertrokken in 1945 uit Nederland naar Indië uit nieuwsgierigheid of op zoek naar avontuur.
Maar toen ze in 1950 naar huis terugkeerden wisten zij niet hoe hun leven weer op de rails te krijgen. Ze probeerden erkenning te krijgen, maar werden vaak genegeerd, of in hun emoties niet erkend. Daarmee werden ze zwaar gestraft voor iets wat ze niet eens opgezocht hadden.’
Van de meer dan 6.000 overledenen bevonden zich 37 Bossche militairen. Aan die gevechtshandelingen hadden 150.000 Nederlandse militairen deelgenomen.

Het opspelden van de Gouden Lotusspeld, links door burgemeester Rombouts bij voorzitter Dick van Zuidam en rechts door Dick van Zuidam bij diens voorganger Jan Kielman.	foto's © paul kriele, 29 augustus 2015

Bij de afsluiting van de jaarlijkse Indiëherdenking die voortaan op 4 mei plaats vindt werden de bestuurleden Jan Kielman en Dick van Zuidam de gouden Lotusspeld uitgereikt.
De burgemeester prees de verdiensten van de oud-voorzitter Kielman. Rombouts noemde diens inzet bij het doden appèl. Vanaf het begin tot in de jaren 90 heeft u zich ingezet.’
En over diensopvolger, Dick van Zuidam, zei Rombouts ‘U was een steun en toeverlaat. U hebt steeds de kar getrokken. Vandaar dat we u beiden uit waardering de gouden Lotuspeld toe kennen.’


Rombouts : ‘Ik heb pas onlangs doorgemaakt wat het is veteraan te zijn toen mij werd gevraagd een week lang een witte anjer op mijn revers te dragen. Ik kreeg allerlei verwensingen naar mijn hoofd , zo van: ‘ Wat raar. Je probeert zeker Prins Bernhard na te doen..’.

Tot slot was er na de kranslegging, een defilé van alle aanwezigen langs het monument waarover burgemeester Rombouts de wens uitsprak dat dit niet de laatste keer mag zijn dat u hier naar toe komt.
Rombouts: ‘Ik bewonder nogmaals deze leerlingen die de moed hadden om aan deze herdenking deel te nemen.
Ik stel : mondige leerlingen en mondige volwassenen is mooi, maar laat het de komende decennia worden tot moedige leerlingen en moedige volwassenen .’

Onno Hoes, die enige gedachten over de oorlog  met het publiek deelde.   foto © paul kriele, 29 augustus 2015

Toespraak Onno Hoes
Onno Hoes wilde ipv een toespraak graag met de aanwezigen enige gedachten delen over de oorlog.
Hoes jr.:’Zo zat in herinnering aan die tijd in Nederlands-Indië ook mijn vader hier bij de jaarlijkse herdenking. Hij is op 26 november 2013 op 89-jarige leeftijd overleden.
Hoe ouder we worden hoe meer het verleden gaat leven. Alles krijgt een plekje. Die gebeurtenissen van toen. Daar gaat het om. Wat heeft dat voor ons voor effect gehad ?
In ons gezin was het een heel bijzonder feit dat de familie twee verschillende oorlogen had meegemaakt. Door de oorlog in Nederlands Indië hebben mijn ouders elkaar leren kennen. Dat kwam door een briefwisseling met thuis van een broer van mijn moeder Emma Hoes-de Winter. Zodoende is dat onderling kontakt ontstaan. Met enige verdriet en geluk zijn mijn vader Ton en moeder Emma in 1952 getrouwd. Uit hun huwelijk zijn tussen 1953 en 1967 vier kinderen geboren.
Ik besef dat het lastig is voor hen om deze herinneringen een plekje te geven in je leven. Het leven gaat onverdroten door, zo bemerkte de teruggekeerde militairen. Zij die het aanvankelijk niet beseften kwamen er achter door bijvoorbeeld deze herdenking. Daar krijgt het verdriet een plaats, sprak een- naar de organisatie, de gemeente en het bestuur van de stichting –dankbare Onno Hoes. Hoes gaf bezijden deze ceremonie aan, dat ‘..hier niet 37 Bossche militairen een plaats hebben gekregen, maar het is door zijn initiatief ook een plek van mijn vader geworden’.

De kunstenares  Saskia Vermeesch van het Indiëmonument, toonde zich geraakt door de toespraken. 'Gezamenlijk met mijn broer Ralph en het bestuur hebben we in die vijf jaar deze mooie, stille plek kunnen volbrengen’.  foto © paul kriele, 29 augustus 2015.

De herdenking werd afgesloten met een defilé door de aanwezigen langs het monument.

Terug naar boven