Erelijst oorlogsslachtoffers en Stolperstein voor Ivor Troostwijk
| Printerversie |
Vrijdagmorgen 4 mei 2018 vond in de Oranjegalerij van het stadhuis een tweeledige herdenking plaats. Eerstens werd met een korte ceremonie nog eens het verhaal belicht van het onderzoek naar Ivor Arnold Troostwijk de baby die op13 november 1943 in het Huis van Bewaring werd geboren en een twee maanden later, op 28 januari 1944 in een Duits concentratiekamp in Auschwitz werd omgebracht.
| In de voorste rij links burgemeester Jack Mikkers en rechts er naast: Het echtpaar Greet Coopman-Troostwijk. Greet is de zus van de op 13 november 1943 in het Bossche Huis van Bewaring geboren Ivor Troostwijk, die op 28 januari 1944 in een concentratiekamp in Auschwitz werd omgebracht. ................................................................................................ |
 |
 |
De genodigden waren behalve de familie Troostwijk ook de 4 mei comité’s uit Den Bosch en de omliggende dorpen Nuland, Vinkel, Kruisstraat en Empel en Engelen, de Stichting october 1944 en De Rensdaelgroep. Deze Limburgse investeringsmaatschappij heeft plannen met het Huis van Bewaring waar Ivor Troostwijk op 13 november 1943 was geboren. De directie toonde zich bereid mee te werken aan een opvallende plek voor de Stolperstein voor Ivor Troostwijk foto's © paul kriele, 4 mei 2018. ........................................................................................................ |
Diens zus Greet Coopman-Troostwijk was met familie en vrienden bij de herdenking en de aanbieding en de plaatsing [in St.Jorisstraat] van de Stolpersrtein voor Ivor Troostwijk aanwezig. De ouders van Greet en Ivo waren Arnold en Annie Troostwijk-Samuels, die net als Ivo, op nog geen dertig jarige leeftijd op 28 januari 1944 kort na aankomst in Auschwitz omkwamen.
Dankzij langdurig onderzoek door Jan de Wit van Kabinetszaken kwam er kontakt met de intussen in Israel wonende zus van Ivor, Greet Coopman, die na wat overwegingen besloot aan het onderzoek mee te doen. Opmerkelijk feit is dat bij uitzondering Ivor in de Bossche burgerlijke stand staat vermeld. Dat kwam dankzij Aaltje Stavast, de toenmalige een ambtenaar van het Huis van Bewaring die voor vader Troostwijk waarnam, omdat hij in de mannenvleugel van de gevangenis vertoefde.
En er werd ook de Erelijst van 910 oorlogsslachtoffers, joden burgers en militairen gepresenteerd. Het gaat om 764 Bossche inwoners en 146 Britse militairen.
Daar was jaren onderzoek naar gedaan. In de loop van het onderzoek werden nog Roma en Sinti slachtoffers ontdekt. Zij waren op 16 mei 1944 bij een razzia opgepakt en een deel werd in maart 1945 in Westerbork vermoord, een ander deel werd teruggestuurd omdat ze onterecht opgepakt waren, zo vertelt Monique Ruzius van Erfgpoed, met Marc Verbeek en Jan de Wit de onderzoekers. Het viel – door een warrige Duitse vastlegging- moeizaam te achterhalen, wie nu waar vandaan kwam en in welke stad of naar welk concentratiekamp ze waren getransporteerd.
 |
De Erelijst met namen van 910 Bossche en Britse oorlogslachtoffers. .................................................................................. |
De Erelijst werd aangeboden aan vertegenwoordigers van de herdenkingscomité’s ‘44 uit Den Bosch, Rosmalen, Kruisstraat, Vinkel, Nuland en Empel en Engelen.
...... |
.... |
Hierboven de onderzoekers /samenstellers van de Ere-lijst: Jan de Wit [Kabinetzaken], Marc Verbeek [AldusUitgeverij] en Monique Ruzius [Erfgoed], die een speciaal bedankje ontvingen van burgemeester Jack Mikkers.
Rechts boven: De deputatie die namens de gemeente de Ere lijst in ontvangst mocht nemen.
vlnr.: René Kok, Jan Geersing en Marc Verbeek [Uitgeverij Aldus.]
foto's © paul kriele, 4 mei 2018.
----------------------------------------------------------------------------------------
Burgemeester Jack Mikkers zei het, en dat zou op deze herdenkingsdag nog vaak herhaald worden, dat met die lijst de herinnering levend blijft aan de 910 slachtoffers, maar ook dat nieuwe generaties de verhalen die wij daarover moeten vertellen doorgeven aan hun nazaten. Mikkers kwam met een citaat:’Het kwaad kan alleen doen overwinnen, als de goede mensen iets doen'.
..
..
..
Hierboven vertegenwoordigers van de herdenkingscomitée's 1944 uit Vinkel Cor van de Wetering], Nuland [Gerard de Wit, Nancy NN/ , .Wolf en Gert Jan van der Schoot ontbrak], Kruisstraat [Peetres], Rosmalen [ René van Gerven [Rodenborch College], Ton van Lith en Olaf Thelissen [Stichting Gedachteniskapel Vennenhof] ] en Empel en Engelen Frans Lucas].
 |
Afgevaardigden van de comitée's uit Empel en Engelen [Frans Lucas]. foto © paul kriele, 4 mei 2018. ............................................................................................... |
Mikkers tot slot: 'Het is de taak van onze samenleving - samen-leven – te waken en grenzen te leggen. Wanneer we zeggen: Hoh stop als er dingen gebeuren die er niet in thuis horen’.
In die lijn sprak ook Greet Coopman-Troostwijk de hoop uit dat ' ..we levend zullen houden, waakzaam blijven en standhouden tegen ongewenste krachten.’
Mikkers riep de comité’s op om de namen levend te houden en de verhalen ervan door te vertellen, zodat ze inspirerend mogen werken naar de nieuwe generaties. Zij moeten beseffen de grens ligt tussen vrijheid en wat toelaatbaar is.’
Stolpersteinlegging in Sint Jorisstraat.Na afloop van het herdenkingsdeel in het stadhuis ging de familie Troostwijn en haar relaties en vrienden en de herdenkingscomité’s en stichtingen, en enkele politici met burgemeester Mikkers voorop naar de Sint Jorisstraat waar voor het Huis van Bewaring, na enkel korte toespraken, mevrouw Greet Coopman-Troostwijk de Stolperstein in het trottoir plaatste. Daarna strooide de aanwezigen als Joods gebruik, kiezelsteentjes rondom deze kleine herdenkingsplek voor de op nog geen twee maanden oude Ivor Arnod Troostwijk.
 |
 |
 |
-Boven: Mevrouw Greet Coopman-Troostwijk zus van Ivor, plaatst de stolperstein.ter herinnering aan broertje Ivor Arnold Troostwijk. Gemeentewerker Van de Voogt hielp bij het plaatsen van de steen. -Links boven: StJorisstraat, voor het Huis van Bewaring, waar Ivor op 13 november 1943 geboren werd. Kiezelsteentjes omringen de plek, een joods ritueel. -Links een groepsfoto van Henk van Esch voor het Huis van Bewaring in de St.Jorisstraat. |
Greet Coopman zei dat’.. ze niet veel weet van haar omgekomen broertje, maar Ivo is toch altijd een naam in mijn gedachten gebleven. Ook door wat de stad Den Bosch voor hem heeft gedaan.’
Kabinetchef Jan de Wit besloot de plechtigheden met:
Ivor, van wie we nu meer feiten weten, verdient dit kleine monumentje. Daarna konden de aanwezigen kiezelsteentjes om de steen strooien, een joods ritueel om deze markante plek te markeren.
 |
-Links: Ruben tenThije, ook gemaand Boomkkamp [voorheen leerling St.Janslyceum] die, zoals vorig jaar, ook de lezing hield over de familie Troostwijk, met name de baby Ivor Arnold Troostwijk. -Onder Burgemeester Jack Mikkers tijdens het strooien van kiezelsteentjes, een joods ritueel om een markante plek te markeren. |
| foto's © paul kriele, 4 mei 2108. |  |
Op de terugweg liep men door de Mortel, waar bij de synagoge enkele plaquettes met de namen van joodse slachtoffers zijn aangebracht en in drie vitrines regelmatig nieuwe beelden van de Bossche joodse geschiedenis worden gepubliceerd.
 |
 |
| De vitrines in de Mortel, dichtbij de voormalige synagoge. Daar zijn ook plaquettes te zien van o.a. Sinti's en Roma's [rechts] en van de 293 omgebrachte Bossche joodse inwoners. |
foto's © paul kriele, 4 mei 2018. |
 |
 |
 |
 |