Zoeken
Biografie over Piet Willems verschenen
Printerversie |
Mariet Paes heeft de biografie 'Eigenzinnige pionier, de biografie van Piet Willems' geschreven
Piet Willems [*Wintelre 1928 + Den Bosch, 2004] was in de jaren 70-80 de man van het welzijnswerk, ook wel sociaal opbouwwerk in die tijd genoemd. Piet Willems werd eenmaal over de vijftig door een studie Opvoeding en Vorming van Volwassenen [andragogie] aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam, nog doctorandeus.
![]() |
Piet Willems 1928-2004 foto © felix janssens / Bossche encyclopedie 2004. |
Na in Wintelre als grondwerker in loondienst te hebben gewerkt begon Willems na zijn militaire dienst bij Philips waar hij ook nog eens de avondstudie Mulo bij deed. Daar wordt hij actief in de vakbond en in het vrijwiligerswerk in zijn nieuwe woonplaats Oerle Ook de politiek pakte hij op als raadslid voor de KVP in Veldhoven. De militaire dienst o.a. in Indonesië heeft hem bewust gemaakt voor onderdrukten en maatschappelijk onrecht. Gezag en autoriteiten krijgen bij hem een ander beeld. Ook in religieus opzicht, door zijn kontakten met priesters verandert zijn blik op de kerk. Vanuit Oerle volgt Piet de Sociale akademie in deeltijd en solliciteert naar een baan in Den Bosch. Jeugd en gezinswerk doet hij de eerste zeven jaar in de Bartjes, welk werk zich later verplaatst naar de Sintstraten op 't Zand. In die tijd radicaliseert Piet zich en neemt afstand van het reguliere welzijnswerk. Zijn populariteit stijgt en Piet richt de actiegroep 'Wij willen Piet' op. Nadat hij door zijn recalcitrante opstelling zijn baan was verloren krijgt hij toch steun van de overheid en richt hij het Welzijnswerk Oost op waaruit in die tijd het Gezondheidscentrum Samen Beter ontstaat. Daaruit ontstaan tal van initiatieven: wijkcentrum De Stolp, Stichting Ruggesteun, de wijkkrant, Stichting Aanzet*,Stichting Sociaal Pension. Met een groep bouwvakkers, waaronder ook enkele Bosnische vluchtelingen en André Boselie pakt Piet in het voorjaar van 1993 de verbouwing op van de voormalige RABO-bank op het Hinthamereinde.
In 1994 werd Piet begeleider bij de oprIchting van de door Sjaak de Groot geïnitieerde stichting Ex6, een hulpgroep die suïcidale patiënten en hun familie opvangt en begeleidt.
Maar intussen irriteerde Willems zich continu over de afstand tussen hulp vragende mensen en de instellingen. Het stimuleerde hem om nog meer tussen de mensen te blijven werken waardoor hij tenminste wel die noodzakelijke ervaring en feeling bezat en bleef houden. Dat leidt tot het afstand nemen door Piet met de reguliere marktgerichte instellingen.
Het boek van Mariet Paes wordt zondag 24 maart 2019 in De Stolp gepresenteerd en zondag 31 maart in Plein Oost en woensdagmiddag 3 april 2019 in AVANS Hogeschool.
**Zie ook *Piet Willems, Stichting Aanzet, Den Bosch: ‘Het souterrain van de samenleving in de steigers zetten’ dd. 23 juli 2003.
Piet Willems is de man van het sociaal opbouwwerk in de jaren 70-80. Met name eerst in de Bartjes.
In 1977 was de scoiaal werker een half jaar raadslid voor de PPR, de Politieke Partij Radicalen.
In 1988 werd hij uitverkozen tot Bosschenaar van het jaar vanwege zijn inzet voor sociaal zwakkeren en minder bedeelden.Specifiek werd genoemd de pioniersfunctie bij de alfabetiseringscursus en zijn voortrekkersrol in het sociaal cultureel opbouwwerk.
In 1993 ontving hij de sociale penning van de stad 's-Hertogenbosch. Die gaf hij in 2002 terug na een botsing over het sociale activeringsbeleid van Piet. In januari 1994 werd hij door de directeur van het hoofdpostkantoor in de Kerkstraat, Herman Durville, benoemd tot Postmeester.
In 1999 werd hij in wijkgebouw De Stolp koninklijk onderscheiden en benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Burgemeester Ton Rombouts spelde hem toen de versierselen op behorend bij de koninklijke onderscheiding Ridder in de Orde van Oranje Nassau vanwege zijn enorme lijst van verdiensten. 'Piet is een man van mijn hart,' aldus Rombouts, 'zijn visie en aanpak is in zekere zin de aanzet geweest tot de gemeentelijke aanpak in buurten en wijken waar sociale activering en cohesie een belangrijke rol spelen'.
Maar Piet liet niet na te zeggen dat '.. hij wel eens lastig is geweest met name voor uw voorgangers. Maar ik heb ook nooit zo geloofd in besturing van boven af. Gelukkig zijn er altijd weer mensen die van dat systeem afwijken.'
Piet Willems overleden
Opbouwwerker Piet Willems is zaterdag 2 augustus 2004 op 75-jarige leeftijd in Den Bosch overleden. In de jaren zestig was hij bekend als welzijnswerker die vocht tegen de regelgeving. Na zijn ontslag in 1973 ging hij verder als vrijwillig opbouwwerker in de Bossche wijk Oost.
Hij stond mede aan de wieg van de Stichting Aanzet, Ruggesteun en Ex6, een zelfhulpgroep voor mensen die zelfmoord willen plegen.
In het najaar van 2003 leverde hij de aan hem in 1991 toegekende Sociale Penning van de gemeente 's-Hertogenbosch in, omdat hij niet werd gevraagd voor de werkgroep Sociale Activering.
Eerder in 1973 volgde door zijn keuze op te komen voor de medemens en sociaal zwakkeren en daklozen en ex verslaafden en ex- psychiatrische patienten een stem te geven ontslag.
Op donderdag 5 augustus 2004 werd in de San Salvator voor Piet Willems een herdenkingsdienst gehouden. Aansluitend vond op de begraafplaats Orthen de begrafenis plaats .
Helaas heeft Piet de familiegescheidenis, waaraan hij bezig was niet kunnen afronden.
=======================================
Interview met Piet Willems van 23 juli 2003
Willems: ‘Je moet positie kiezen. Ik geloof sterk in bewustwording en dialoog. Dat deed ik al in de jaren zeventig met mensen in de wijk. Je maakt geen instituten, maar netwerken. Het is bewezen dat dat werkt.’
Luisteren naar Piet Willems (74) is fascinerend. In de jaren zeventig en tachtig maakte hij naam met zijn radicale opbouwwerkaanpak van onderop in Den Bosch- Oost. Toen hij in 1991 met de VUT ging, bleef hij zich als vrijwilliger inzetten voor de positieverbetering van dak- en thuislozen. Met de stichting Begeleid Wonen kocht hij panden op en die werden mede door daklozen opgeknapt. Zij deden zo werkervaring op en verschaften zichzelf weer een dak boven hun hoofd. Willems vindt het logisch. ‘Wat is er nou simpeler om met die mensen rond de tafel te gaan zitten en te zeggen: we gaan aan de slag, kopen een oud pand en bouwen een dak boven jullie hoofd. Dan zijn ze allemaal gemotiveerd en doen ze mee. Dit project heeft landelijk erkenning gevonden, maar aanvankelijk niet in Den Bosch. Dat is te gevaarlijk, hier stopt men liever ettelijke tonnen in bemoeizorg. Men denkt vanuit de bestaande systemen. ‘
Geleidelijk ontwikkelde zich het concept van de Aanzet, de organisatie die voor baanlozen met allerlei achtergronden, bouw- en werkervaringsprojecten ontwikkelde. Tegelijk werd het een verzamelplaats voor zelfhulpgroepen en sociale activeringstrajecten. ‘Het is actie, reflectie, verbreden. Het groeide steeds verder. We maakten woningen leeg en knapten ze op. Zo ontstond een klussendienst, een kringloopbedrijf en een werkplaats waar tweedehands materiaal wordt hersteld en hergebruikt.’ Piet Willems verzamelde een team van oud‑bouwvakkers en een oud-bedrijfsleider om zich heen voor de begeleiding. Op een zeker moment draaide de Aanzet een miljoen omzet en werkten er 45 mensen. De organisatie sloot jaarlijks contracten voor twintig mensen vanuit de sociale dienst, categorie vier. Vijftien mensen werden vanuit de psychiatrie ingeschakeld bij het administratieproject en vijftien daklozen gingen aan de slag met de verbouwing van panden. Zestig en later dertig procent van hen stroomde door naar banen en verdere opleiding.
Tot 2000 was Willems voor al deze projecten de onbezoldigde coördinator. ‘We wilden professionaliseren en we kregen subsidie voor een betaalde coördinator. Toen heb ik mij teruggetrokken.’ Hij ging vervolgens aan de slag om een lokale infrastructuur sociale activering (Lisa) op te zetten. ‘Ik heb toen Ruggesteun opgericht om het souterrain van de samenleving in de steigers te zetten, om de groepen aan de onderkant erbij te betrekken, netwerken te maken, projecten met elkaar te verbinden. Al die organisaties gingen eigen projecten opzetten: de maatschappelijke opvang, de psychiatrie, welzijnswerk, jeugdzorg. Wij zeiden: kun je niet veel beter van onderop beginnen, bij de mensen zelf.’
Als een spin in het web probeerde Willems samen met de directrice van de Maatschappelijke Opvang de ontwikkelingen gunstig te beïnvloeden.‘De afspraak is dat ik me terugtrek en dat we de Ruggesteun opheffen. Ik sta voor een structuur van onderop, voor bewustwording en positieverbetering van de mensen. Maar de wereld zit nu sterk bureaucratisch in elkaar, de gemeente heeft weerstand tegen mij. Mijn leeftijd speelt ook mee.’
Terug naar boven