De Kikvorschenstory

Printerversie

Gepubliceerd op: 21-02-2007 | Gewijzigd op: 18-09-2017
Lees ook hieronder het werkelijke verhaal van Jo de Stip.....

Het jongste Kikvorschenlid Otto van den Groenedaal 30 jaar. Dat dachten we, want Punt 1. Otto is geen Kikvorschenlid. Otto is samen met zijn vader Peter Dassendrager van de Kikvorschen. Punt 2. De jongste Dassendrager is de zoon van burgemeester Roderick van de Mortel van Vught: de 9-jarige Olivier. Deze telg uit een bekend Bosch' geslacht. ontving zijn Kikvorschendas bij zijn doop in de St.-Jan.	Het oudste Kikvorschlid, de 77-jarige Jo Moors. foto's © paul kriele, 24 januari 2010.

Moeder Truuspoffer voor min.-pres.Rob van de Laar den bosch, 21 februari 2007.
Kikkerexpo: Zorg over voortbestaan De Kikvorschen -8 februari 2007
Nog bredere opzet Kikvorschenrevue -27 september 2004
Kikvorschen 77 jaar de historie
Jubileumviering  
Programma viering 
Jo de Stip verdronken 
Ontstaan De Kikvorschen
Kikvorschen musical/revue op 20-21 november 2004
Drie historische misverstanden over de Kikvorschen
Hoofdpersonen carnaval


Minister-president  Rob van de Laar ontvangt Moeder Truus Poffer  21 februari 2007
Vanmiddag -Aswoensdag 21 februari 2007- is volgens traditioneel gebruik [op verzoek van De Kikvorschen en cafébaas van 't Pumpke Peter van den Groenendaal weer naar Aswoensdag verlegd] de Moeder Truus Poffer uitgereikt. Minister-president van de Oeteldonksche Club Rob van de Laar kreeg vanwege zijn verdiensten voor de stad, voor Oeteldonk [Geminte Muzejum, opzetten bouwhal en zijn organisatietalent/ fusie van de Federatie van Carnavalsverenigingen 1968 en de Oeteldonksche Club van 1882 en de herwaardering voor het Oeteldonks protocol] deze erkenning toebedeeld. 

'Van de Laar is iemand die talent heeft voor tal van activiteiten. Werk en hobby lopen bij hem door elkaar, ' aldus de voorzítter van de Kikvorschen, die herinnerde aan het feit dat de onderscheiding van 'de Poffer' 26 jaar bestaat. 'Doordat een jaar is overgeslagen is die pas 25 keer uitgereikt,' aldus de historische uiteenzetting van Van den Heuvel.
Van de Laar erkende in zijn dankwoord vooral de steun van zijn vrouw Paula, boven al de andere vrijwilligers en collega's. 'Door haar had ik het anders nooit gekund. Ik ben er beduusd van. Maar bovenal vind ik het belangrijkste dat mensen samenwerken,' aldus Van de Laar, die ook zei '...soms het boegbeeld en soms het Kop van Jut te [moeten] zijn.'
In een terugblik herinnerde VdLaar aan zijn jeugd toen hij woonachtig was in het Bossche centrum en vanuit zijn ouderlijk huis op de Hinthamerpromenade het stadse leven volgde. In zijn lagere schooltijd zat Rob bij Hans Bosmans in dezelfde klas van de Aloysiusschool in de St.Josephstraat.

In 1985 was hij door de toen terugtredende Wim Gielens gevraagd voor het presidentschap. Gielens had hem bij het 88 jarig bestaan van de Oeteldonksche Club [1970] ook al gevraagd als Minister van PPC. 
Van de Laar neemt in 2008- na 2 x 11 jaar lid te zijn geweest van de Oeteldonksche Club- afscheid van de organisatie, aldus Van de Laar die aan Frans Vennix herinnerde aan wie hij een goede leermeester heeft gehad. 

Rob van de Laar ontvangt in 't Pumke van Veronique Bosmans -Renders de gouden speld, behorend bij de onderscheiding van de Moeder TruusPoffer.	Van de Laar, die mede vanwege zijn auteurschap van uitgaven over Oeteldonk, Ach Lieve Tijd en Als de Dag van Gisteren een [culturele] verdienste heeft voor de stad, leest de oorkonde voor behorend bij de onderscheiding. Rechts de voorzitter van de Kikvorschen Bertie van den Heuvel.
Twee oud-prinsen van Oeteldonk, rechts Karel Noordzij en links Jos Kieboom naast Rob van de Laar, die vanwege de erkenning aan de minister-president van de Oeteldonksche Club acte de presence gaven.	Karel Noordzij oud topman bij NS. Sedert 2016 lid van de Zwanenbroeders. foto's © paul kriele, 21 februari 2007.

Loftuitingen aan RvdLaar door Kikvorschenvoorzitter
In zijn speech vertelde de voorzitter van De Kikvorschen, Bertie van den Heuvel, dat het mede aan Rob vande Laar is te danken dat het dorp Oeteldonk een belangrijke plaats in de wereld heeft ingenomen. Daarmee is deze voorspelling die Peer van den Muggenheuvel in 1928 voor de AVRO-microfoon deed uitgekomen. 
Het stadsbestuur heeft carnaval dan ook tot een van de topevenementen van de evenmentennota benoemd, ' aldus Van den Heuvel die tot slot zinspeelde op het afscheid van de minister-president in 2008. Dat is dan na 2 x 11 jaar als lid van de Ministerraad en op zijn 55ste, ofwel 5 x 11 jarige leeftijd. Dan zal Van de Laar zeker niet definitief zijn verdwenen. Daar is ie gezien zijn leeftijd nog veel te jong voor. Gezien zijn ambities zal hij ons beslist nog met ideeën en publicaties blijven bestoken.'
Opmerking: Voor de overige jaarlijkse toekenningen zie in de zoekfunctie bij Moeder Truuspoffer.

't Pumpke
Hans Bosmans ging in een historisch overzicht terug naar het begin van 't Pumpke aan de Hoge Nieuwstraat 15-17 vlakbij het Kardinaal van Rossumplein. Dat café was van de ouw lui Jan en Bèt Bosmans, de ouders van Jan Bosmans, die in 1927 later met Truus den Dunnen zou trouwen en het café zou voortzetten. Truus was afkomstig uit Werkendam, een protestante gemeente. Zij kwam in dienst van dr. Den Dooijen*. Dus dat was vlakbij 'het proeflokaal' van Bosmans 't Pumpke. Om met een katholiek te kunnen trouwen kreeg Truus godsdienstles van de zusters JMJ uit de Hinthamerstraat.
Doijer: Den Dooijer, aldus de spreekwijze van Hans Bosmans. Maar volgens adresboekje 1928: Op Nieuwstraat 50 woonachtig: E.Doijer.

Opening kikkerexpo Oetels -  6 februari 2004
Vrijdagmiddag 6 februari 2004 werd door wethouder voor Cultuur Roderik van de Mortel de ‘Salon d’Oetel’ in het Noordbrabants Museum geopend. 
De expositie gebeurt tgv 40 jaar Oetelkonzert. Er zijn 550 kikkers geselecteerd uit een aanbod van duizenden kikkers in alle
formaten, uitvoeringen, en materialen : serieuze en ludieke functionele en artistieke, grote en kleine kikkers als broche als klok of als speld, als pot, sieraad, op doek, in zilver of koper, van hout, steen kristal of keramiek.

Directeur Jan van Laarhoven hield een komische voordracht over de ontstaansgeschiedenis van de kikker en verwees ook nog even naar wijlen Domien van Gent, professor in de kikkerkunde. De enige echte kikker is de breedbekkikker en die woont.. in Oeteldonk. Maar ja, daar moet je nu eenmaal een grote bek hebben om te kunnen overleven, aldus Van Laarhoven die noch de gemeenteraad noch de wethouder voor Cultuur spaarde.

Van de Mortel verrichtte zoals hij zei, de opening uit respect voor de Herremenie, de enige die echte carnavalsmuziek speelt, uit respect voor directeur NbM Jan van Laarhoven die het Museum terug aan de stad heeft gegeven, uit respect voor de Oetels vanwege de humor en de konzerten en uit respect voor de relatie van de Oetels en de Bambergers, want het is een Bamberger die de opening mag verrichten, aldus de kleur bekennende wethouder… . Door een cd met daarop kwakende kikkers aan te zetten was de expositie geopend. Die loopt tot 29 februari 2004, maar is met carnaval gesloten.

Een schilderij met de Oetels poserend voor Willy's Bonte Palet.	De mascotte van de Oetels van het Oetelkonzert dat tijdens de expo voor het Noordbrabants Museum staat. foto' s © paul kriele, 6 februari 2004.

Toespraak Jan van Laarhoven  [uit het Oetels vertaald in beschaafd Bosch !]
De directeur van het Noordbrabants Museum [NbM] zei in zijn voorwoord:
Eigenlijk had niet ik hier moeten staan, maar er was niemand anders die het wilde doen en de financiële tegemoetkoming was zodanig lucratief dat ik het, in het licht van mijn vakantieplannen, niet kon permitteren 'nee' te zeggen.
In de voorbereiding hebben de Oetels en ik druk geaffesseerd en diep nagedacht wie het best geschikt was, want ge begrijpt dat in dat eerste stadium ik me eige niet naar voren kon schuiven, dat ligt niet in mijn aard.
Leden van het koninklijk huis, daar dachten we als eerste aan. Met name Maxima, die als enige lid van het Koninklijke Huis, beneden de rivieren geboren is. Maar ze kon niet weg omdat ze voor d'r eigeste dikkupke moest zorgen.

Ook in burgerlijke situaties, een opvallend -onherkbaar - figuur..  foto © gerard monté, 20 februari 2007.

Huishoudster Hendrien
Zelfs de minister-president van Oeteldonk is aangesproken, maar die liet via de secretaresse van zijn secretaresse weten dat ie voor diejen onzin gin tijd had. Daarop vroeg ik belet aan bij den Peer om hem te verzoeken eens over zijn hart te strijken en zijn huishoudster Hendrien uit te lenen aan het NbM, de schatkamer van Oeteldonk en den weijen omtrek, en enigste parel in de hertogskroon.
Den Peer gaf, na drie flessen cognac en een fles Jägermeister toestemming om Hendrien te gaan bezoeken, maar niet langer dan een kwartierke. Dus ik stapte gauw naar Hunkemöller om een paar fraaie lingerietjes te kopen want ge moet die vrouwkes weten te verwennen. Den Peer bleek een jaloerse mens te zijn die niet veel kon leijen. Toen Hendrien bezig was met haar derde lingerietje te showen, was het voor den Peer genoeg geweest. Ik kon oprotten. 'Ga jij maar terug naar jouw ouwe rommel,' zei den Peer. Het eind van 't liedje was dat Hendrien niet mocht komen. 
Domien van Gent
Ik ben eigenlijk een groot kenner van de Oeteldonkse kikkerkunde. Hoe dat komt? Dat heeft te maken met mijn vriendschap met Domien van Gent in de vorige eeuw. Domien, wezenlijk waar, is een grote kikkerdeskundige die niet voor niks zijn eigen tot professor in de kikkerkunde had benoemd omdat niemand anders het wou doen. Niet alleen sprak hij de taal perfect en kwekte er wat op los. Hij kon ook uren stil vooruit zitten te kijken krèk als een kikker die een vlieg wil vangen.
Domien was als het ware de Daila Lama van Oeteldonk en we wachten nog steeds hoopvol op zijn reïncarnatie.

Een Oeteldonks landschap, wellicht een Bossche Broek-tafereel.	Het affiche van Salon.
Een kikker[pot] van keramiek.	foto' s © paul kriele, 6 februari 2004.

kikkerhistorie [vervolg toespraak Van Laarhoven]

De geschiedenis van de kikker begint waarschijnlijk op de zesde dag van de schepping. In ieder geval vóór Adam en Eva. Er zijn zelfs beroemde bijbelgeleerden die denken dat Eva niet is verleid door een slang maar door een kikkervors die zich had verkleed als slang. Daarom heeft Jeroen Bosch ook zoveel kikkers geschilderd.

Toen Nowee in de ark zat, werd ie zo kwaad op de kikvorschen dat ie ze tijdens de zondvloed overboord zette om ze te verzuipen. Terwijl alle dinosauriërs en mammoeten verzopen, feestten de kikkers er lustig op los, alsof de hele wereld van hen was. Die zondvloed duurde veertig jaar. Aan het eind ervan waren zelfs de vissen verdronken, maar de kikvorschen, die ook lucht konden happen, hadden leren zwemmen. Toen het opgehouden was met regenen kropen die kikvorschen, waarvan er toen wel 100.000.000 waren, alle kanten op.

Toen Hannibal koning werd van Babylonië liet hij er 10.0000 vangen en opsluiten in de toren van Babel. Dat werd een gekwèk van jewelste. Dat noemde ze in de bijbel: spraakverwarring, maar dat was gewoon gekwèk.
Wil je echt weten wat een spraakverwarring is, dan moet je een keer naar de gemeenteraad in Oeteldonk komen luisteren....
Na het vertrek van de Romeinen begon de grote volksverhuizing. Alle kikkers van het zuiden zakten de Rijn af op zoek naar een goede vestigingsplaats.

Op een dag kwamen ze bij het enige moeras in de wereld waar het stonk naar peejen-stamp. Daar wilden ze allemaal blijven zitten. En als ze droog wilde zitten klommen ze op de enige zandheuvel in de buurt. Dat was Oeteldonk. 
Nu denkt u dat een Oetel een kikvorsch is. Dat is een misvatting, maar om dat uit te leggen is aan jullie niet besteed.
Al snel ontwikkelde zich op den Oeteldonk een speciaal soort kikker: de breed-bek-kikker. Want pas met een grote bèk kon je in Oeteldonk overleven. Dat was de zogenaamde survival, ofwel the fittist. Het is goed dat te weten want het gaat nog steeds zo door.

In de 16e eeuw waren er kikkers die zoveel op mensen begonnen te lijken dat ze schatrijk werden en den hele omtrek opkochten. Dat waren de Rijkevorsels. Die familie had in haar wapen drie kikvorschen. Daaronder stond de wapenspreuk: 'Ik ritsel en kom boven.' Die spreuk is later overgenomen door het stadsbestuur, maar die drukt hem tegenwoordig niet meer af..

Familie Gras
Het is dan ook goed en rechtvaardig dat er eindelijk in het Noordbrabants Museum een expositie wordt gehouden van alle soorten kikkers. Die expositie is samengesteld door Rudolf Gras. Wat heeft nou die Gras met die kikkers te maken? Dan verwijs ik u naar het bekende lied uit de 17e eeuw:
In 't gras,' t groene gras,
zaten zeven kikkers,
Toen kwam ridder Rudolf voorbij
die stopte ze in den balkenbrei.

Uit dat lied blijkt dat de familie Gras al vroeg onderdak bood aan de kikker, waarschijnlijk om ze op te vreten.
En dan geef ik nu graag het woord aan Roderik van de Mortel, wethouder van Oeteldonk als het geen carnaval is, en net als ik een groot kenner van taal en gewoonten van de Oeteldonkse breed-bek-kikker in al zijn verschijnselen,' aldus gastheer Jan van Laarhoven.  

-Boven: Wil Scholten, Eugène Pannebakker [m.] en rechts Jan Hopman toe bij het schilderij met de Oetels. -Rechts boven: een thermometer en een xylofoon met kikkers versierd. Rechts: Een vitrine met kikkervariaties. foto' s © paul kriele, 6 februari 2004

Nieuw Oeteldonks vaandel

Na afloop van 77 jaar Kikvorschen : de show is over  24 november 2004

Nog bredere opzet 77 jaar Kikvorschen   27 september 2004.
De Kikvorschen hebben de voorstelling van de jubileummusical ‘77 Jaar Kikvorschen’ uitgebreid met een veur-première op vrijdag 20 oktober 2004. De belangstelling daarvoor  is zo groot dat er extra plaatsten boven de bijna uitverkochte schouwburgzaal [820 plaatsen] nodig waren.
Een kaartje compleet met drank en muziek kost die zaterdag 55 euro. Vrijdag kost de veurpremière 20 euro, inkl. 2 consumpties, programmaboekje en muziek na afloop.
In de revue zal voorzitter Jo Moors worden gehuldigd en diens opvolger - Bertie van de Heuvel- worden voorgesteld.
Het jubileumprogramma voor dat weekeind bevat behalve de revue, de postume huldiging van Jan Somers en een feestavond [zaterdag] en een Mis in de St.Jan en receptie zondagmiddag [TheateradParade].  
Zaterdagmiddag wordt aan café De Stip [Lepelstraat] een beeldje van Jo de Stip[hout] onthuld.

Rond het jubileum van de oudste hofkapel van Brabant en wellicht Limburg verschijnt komend najaar een pakket met dvd, vijf cd’s en een boekje met de historie en oude foto’s van de Oeteldonkse hofkapel. 

Jubileumviering Kikvorschen 77 jaar- 28 juni 2004

	Uiterst rechts: Joep Chappin, die als voorzitter van de jubileumcommissie het woord voert. foto's © paul kriele, 28 juni 2004.
De woordvoerders van de perskonferentie. Ruud van de Laar [r], auteur van de muscical/revue: Wè 'n pettrète wor! Links naast van de Laar: oud-voorzitter Jo Moors [l] en opvolger Bertie van de Heuvel [m].	Omslag van het jubileumprogramma.

.
Het jubileum van de 77-jarige Kikvorschen wordt gevierd in het weekeind van 20 en 21 november 2004.
Joep Chappin, als voorzitter van de jubileumcommissie en de inkomend voorzitter Bertie van de Heuvel en de oud-voorzitter Jo Moors, maakten op een perskonferentie in het pand van de voormalige Bloedbank in de Nieuwstraat het programma bekend.
De komische fanfare De Kikvorschen bestaat 77 jaar, geen 50 of 75 maar een veelheid van elf. Dat getal wordt in Oeteldonk gehanteerd bij de bepaling van jubileumdata. 

Ontstaan De Kikvorschen
De Kikvorschen was een vriendenclub van Bossche middenstanders. Mannen die afkomstig waren, of hun nering hadden in de volksbuurt de Pijp. Deze gezelligheidsclub werd het in 1926, zoals alle andere muziekclubkes, verboden in het openbaar muziek te maken. Uit protest tegen deze maatregel van openbare orde, liepen enkele muzikanten bij de intocht van de prins met een been op de weg en een been op het trottoir om dat verbod te ontwijken. Als instrument gebruikten zij op ludieke wijze de houten mirliton...
Daarmee is in het carnavalsseizoen 1926/1927 de komische fanfare de Kikvorschen ontstaan! 

Programma 77 jaar Kikvorschen , 28 juni 2004
Het feestelijk weekeind bevat onder meer een mis in de St Jan [zaterdag] , vervolgens gaat het in een optocht daarna langs het beeldje van Jan Somers [ na 'de Stip' de tweede dirigent], dat bevestigd is aan het pand hoek Marktstraat/Loeffplein, dichtbij de Pijp.
De stoet zet zich voort naar de Uilenburg. Bij café de Stip, ofwel Bonne Mère, wordt het beeldje van dirigent Jo van Stiphout onthuld. 'De Stip' was tussen 1927-1958 de dirigent van De Kikvorschen. In het café dat zijn naam kreeg was hij de eerste uitbater. De zondagmiddag is ingeruimd voor een receptie.

't Oude Pumpke in de Hoge Nieuwstraat 15-17. Dat was het woonhuis van Jan en Bèt Bosmans. De foto is genomen kort na de oorlog [1946]  toen het interieur werd verbouwd.	De Kikvorschen bij de St.Jan met dirigent Jan Somers uiterst links. In de jaren 2000 en volgend is Gerie de Groot de dirigent.

De musical/revue juni 2004.
De hofkapel der Amadeiro’s -De Kikvorschen-, die komend najaar 77 jaar bestaan, vieren dat jubileum met een musical-revue: ‘Wè ’n petrètte waor’. Die revue draait om een verhaal van ‘de Neut;’een Oeteldonker die op zoek is naar het Kikvorschengevoel. Dat muzikaal verhaal verloopt in scenes met de historie als rode draad. De tekst is van Ruud van de Laar en de muziek van Peter van Beijnum. De ‘einmalige’ –uitvoering in TheateradParade is in het feestweekeind van 20 en 21 november 2004. De festiviteiten bestaan- behalve uit een revue [20 november 2004], ook uit een H.Mis op zaterdag 20 en een receptie op zondagmiddag 21 november 2004. In 1 juli 2004 start de kaartverkoop van de revue die mogelijk wordt gemaakt door de sponsoren Rabobank, Drukkerij Van Gerwen, Artishock Projecten, Schildersbedrijf Moonen en Appèl, de Bossche Omroep en Heineken.

Musical-revue 77 jaar Kikvorschen   28 juni 2004 
De hofkapel der Amadeiro's -De Kikvorschen-, die komend najaar 77 jaar bestaan, vieren dat jubileum met een musical-revue: 'Wè 'n petrètte waor'. Die revue draait om een verhaal van 'de Neut;'een Oeteldonker die op zoek is naar het Kikvorschengevoel. Dat muzikaal verhaal verloopt in scenes met de historie als rode draad. De tekst is van Ruud van de Laar en de muziek van Peter van Beijnum.   
De 'einmalige' -uitvoering in TheateradParade is in het feestweekeind van 20 en 21 november 2004. De festiviteiten bestaan- behalve uit een revue [20 november 2004], ook uit een H.Mis op zaterdag 20 en een receptie op zondagmiddag 21 november 2004. 
In 1 juli 2004 start de kaartverkoop van de revue die mogelijk wordt gemaakt door de sponsoren Rabobank, Drukkerij Van Gerwen, Artishock Projecten, Schildersbedrijf Moonen en Appèl, de Bossche Omroep en Heineken.  

7 x 11 jaar De Kikvorschen  januari 2004  
In een achterzaaltje is 77 jaar geleden [1927] de muziekkapel De Kikvorschen opgericht. Dat waren muzikanten voortgekomen uit de vriendenclub 't Nachtpitje. Zij kwamen bijeen in het water-en vuurhuis van Jan en Bèt Bosmans gelegen in de Hooge Nieuwstraat 15-17, dat later de naam kreeg café' 't Pumpke vanwege de waterpomp die voor de deur stond.  
In ieder geval gaat het 7 x 11 jubileum gepaard met een feestavond en een revue. Die herinnert aan de Kikvorschenrevues van de jaren twintig met tekst - en liedjesschrijver Willem Thelissen. Zoals dat bij een Bossche club past, is er op zondag 21 november 2004 een eucharistieviering in de St. Jan en een ontvangst op zaterdag in het stadhuis.

De Kikvorschen stonden onder de bescherming van wijlen moeder Truus Bosmans-den Dunnen [1898-1981], die in de tijd dat de muzikanten nog oefenden in haar woonhuis in de Pijp als de geldschieter van de club optrad. Zij trouwde in 1927 met Jan Bosmans, de zoon van de hiervoor genoemde caféhouders Jan en Bèt.
Die club had een oneven aantal mannen als lid, de meeste afkomstig uit De Pijp. Dat waren de jaren met de -tweede - dirigent Jo de Stip [-hout] van wie op zaterdag 20 november 2004 nabij Bonne Mère een beeldje wordt onthuld. Jo de Stip volgde de eerste dirigent Moos de Winter, op.
In 1960 verhuisde 't Pumpke van de Pijp naar de Parade/ hoek Kerkstraat en vanaf 1968 op de huidige locatie op de Parade. De geschiedschrijving van De Kikvorschen is soms warrig omdat door de verloedering van De Pijp [eind jaren vijftig], documenten en spullen verloren zijn gegaan. 

Historische 'misverstanden' 
Er bestaan nog dire vaagheden over details in de Kikvorschenhistorie. Er is ook een nu onthullend geheim bijgekomen.

De Kikvorschen bij een uitstapje in 2003 met de bekende dubbeldekker.	Een officiële foto voor de Gasthuispoort in 2003.

1e misverstand over Oprichtingslokaal
De locatie waar nu precies de Kikvorschen als muziekkapel zijn opgericht. De vermoedens liggen tussen Plaats Royaal Achter het Stadhuis, waar 't Nachtpitje vergaderde, een van de huizen van de clubleden waar vaak vergaderd en geborreld werd, of het huis van de [schoon-]ouders van Jan en Truus Bosmans-den Dunnen in de Hoge Nieuwstraat 15-17. Dat pandje, waar Jan en Bèt Bosmans woonden, kreeg later bekendheid als 't Pumpke. In 1960 verhuisde het café naar de Parade, het huidige Hart van Brabant.

2e misverstand:
Onzekerheid heerst er over de doodsoorzaak van Jo de Stip. Jo van Stiphout, zoals zijn volledige naam luidde, zou bij een uitstapje van de Kikvorschen [zeevissen] over boord zijn gevallen. Bij de onthulling van het beeldje op de jubileumdag [ 20 november 2004] zou de familie daar eindelijk de sluier over lichten.
Mogelijk is Jo door drank onwel geworden, een detail dat nimmer openlijk werd bekend.
Merkwaardig is wel, dat Jo een week voor die zeevisreis aankondigde dat er iets bijzonders op stapel zou staan. Jo: 'Ik ga binnenkort een grote stunt uithalen..'.
Die uitspraak wordt in historisch perspectief gekoppeld aan zijn overlijden, alsof Jo zijn eigen dood heeft aangekondigd..

Jo van Stiphout *9 juni 1903 † 19 mei 1958. Precair verhaal achter doodsoorzaak van deze oud-Kikvorschendirigent Jo van Stiphout..

Geheim van 2e misverstand onthuld
Bastion Oranje vernam kort geleden [januari 2010] de werkelijke achtergrond van Jo's overlijden.
De onthulling doorbreekt een 70 jaar lang bewaard geheim.

Bonne Mère
Eerst gaan we terug in de tijd. Dan moeten we ons verplaatsen in de sfeer van de volksbuurt de Pijp met zijn vriendschapsbanden, zijn vertier en de huizen van plezier.
Jo de Stip . geboortig op 9 juni 1903 in de Suikerstraat, was een levensgenieter.
Als Pijpbewoner kende hij het kleurrijke en soms rosse leven in de volksbuurt. Hij kwam later bekend als uitbater van het café Bonne Mère dat vanaf 1957 -bijna - op de hoek Lepelstraat/Visstraat zat en later verhuisde verderop in de Lepelstraat, naast het Keershuis.
Op de nieuwe site www.oetelpedia.nl leest men uitgebreid over het Bossche carnaval, maar men krijgt daar over Jo 's avonturen niet het naadje van de kous te horen.
De Stip was een man van twaalf ambachten en -tenslotte- in 1958 dat ene ongeluk ..Van beroep was hij : Beenhouwer, patatboer, worstventer, gemeenteraadslid. Het meest bekend werd Jo als dirigent van De Kikvorschen [1927-1958].
Jo van Stiphout regelde in het geheim ook voor bepaalde [zaken-]lieden dames van plezier. In de diverse café's van de Pijp spraken [vigileren] deze madammen heren aan en ontvingen hen in bovenkamers van deze gelegenheden of bij hen thuis.
Jo was in die wereld een galante heer die de klanten van de café's op hun wenken kon bedienen of dit meer in de privésfeer regelde.

Noodlottige bootreis met 'De Vlaardingen100'
Op een geven moment is dat met een grote - landelijk bekend staande - vishandeleigenaar verkeerd gegaan. Er was sprake van chantage door... Jo. De naam van de heren van vishandel NN. raakte beschadigd.
Tijdens die bewuste bootreis op 19 mei 1958 is Jo, die inderdaad een aardig neutje op had, letterlijk op die zeereis met 'de Vlaardingen 100' overboord gegooid.
In Den Bosch zijn maar een paar mensen [geweest], die dit feit weten en hun leven lang bewaard hebben: wijlen Jan Bosmans, wijlen schoenwinkelier en zanger Jan Kersten en een nog levende zakenman. Bij onderlinge ontmoetingen grapten de Jannen en NN tegen elkaar: 'Hé Jan [of NN], we hebben een groot geheim nietwaar? en daarbij werd begripvol gegniffeld.
Door die precaire achtergrond heeft de familie dit geheim nooit willen onthullen.

Karel de Rooij 'ontdekt' in De Telegraaf  'zijn' versie

Jo van Stiphout *9 juni 1903 † 20 mei 1958. Oud-Kikvorschen-dirigent Jo van Stiphout..

Oeteldonk - Belangstelling voor alles wat Oeteldonk in de loop der jaren heeft bezig gehouden, voerde mij naar een artikel in De Telegraaf van 21 mei 1958 waarin staat dat de 51-jarige Bossche dirigent en journalist Jo van Stiphout, die voor een Brabantse krant de haringrace versloeg, vannacht bij de VL 110, de `Michiel Jan` overboord is geslagen en verdronken.

Jo van Stiphout was in Oeteldonk vooral bekend als dirigent van de Kikvorschen. Sinds de oprichting van die club in 1927 was hij er dirigent. Minder bekend was hij als journalist.

Al eerder had ik aan de hand van artikelen in de Bossche media gepoogd meer over dit mysterieuze ongeval te
achterhalen. Dat mislukte steeds omdat die media steeds spraken over het schip VL 100, welk schip nooit heeft bestaan.

De Telegraaf neemt aan dat de dirigent van de Kikvorschen tijdens een wandeling over het dek, overmand door de zeeziekte, door een overkomende golf is gegrepen en overboord is geslingerd, terwijl een ander bericht de mogelijkheid van een struikeling, die de oorzaak van dit ongeluk was.
Onder aanvoering van schipper P. Keus van de VL 110, geassisteerd door het hospitaal-kerkschip ‘De Hoop’ is nog de nodige tijd tevergeefs naar de markante Bosschenaar gezocht.
Over het tijdstip van de ontdekking van de vermissing bestaat de nodige verwarring. Het ene bericht spreekt van twee uur in de nacht, het andere bericht van drie uur.
Feit is dat de VL 110 zich die nacht bevond op 57,10 graden noorderbreedte en 1 graad oosterlengte, dit is ten oosten van Schotland ter hoogte van Aberdeen.

3e misverstand: Eerste of tweede dirigent
Een derde chapiter is het dirigentschap van de Kikvorschen. Algemeen wordt aangenomen dat Jo van Stiphout de eerste dirigent was. Maar uit de annalen blijkt dat Moos de Winter korte tijd dirigent is geweest ... . Moos was getrouwd met Anneke Zeldenrust.  Deze bewering dient gecorrigeerd te worden, aldus ingewijde Kikvorschemannen: Moos was soms invaller van Jo de Stip!
Deze drie gegevens kunnen interessant zijn voor de historici en de scriptschrijver van een naderende revue - Ruud van de Laar ..... Misschien is de plot van dit jubileum muziekverhaal de ontknoping van deze misverstanden?

4e misverstand: De toekomst van de Kikvorschen: zouden zij de pil gebruiken..?

De Kikvorschvrouwen, voortbestaan hing aan zijden draadje.

Het voortbestaan van de Kikvorschenkapel heeft in de jaren 1930 maar aan een zijden draadje gehangen. Het huis van de Bosmannen [van Jan en Bèt Bosmans, de ouders van Jan Bosmans, die met Truus den Dunnen trouwde] in de Dode Nieuwstraat was dan wel het thuis, het vergaderlokaal en de plek van samenkomst en vertrek, maar de huisbaas Truus' echtgenoot Jan] was fel tegen deze club muzikanten, waarover hij zelfs twijfelde of ze wel konden spelen.  
Jan had '...een godsgruwelijke hekel aan die armoedzaaiers'. Hij kon niet velen dat Truus er zo intensief mee bezig was. Dat is dan ook de reden dat de Kikvorschen over die moeilijke beginperiode zijn doorgekomen. Dankzij Truus' [be-] moederlijke zorg hebben de muzikanten het overleefd.

Truus vertelt op de band [dd. 14 november 1977*] dat ze enorm veel voor de Kikvorschen heeft gedaan, ze verstelde de kleren van de leden, stopte hen af en toe wat geld toe, als er iemand op zwart zaad zat en zij bemiddelde bij ruzies. 
Het kon er onder deze volkse mensen af en toe hard te keer gaan. 
Truus moest bijv. tijdens een busreis de mannen en vrouwen tot kalmte manen: 'Jullie schreeuwen zo hard, dat de mensen buiten denken dat er ruzie is!'

Gedigitaliseerd interview met Moeder Truus* 28 juni 2004
Bastion Oranje deed jaren moeite om ze boven water te halen, wat eind 2006 is gelukt. Niemand wist of scheen te weten waar ze lagen. Dat had ook met de wisselende besturen en de opeenvolgende secretarissen te maken. Op verzoek van Bastion Oranje zijn de banden onlangs [december 2006] door Peter van der Elst gedigitaliseerd en op papier uitgewerkt. Bij die banden zitten ook een vastlegging van de feesten op 11-11-1977, zoals de eucharistieviering.

Hoewel Moeder Truus van huis uit protestant** was, sloot ze vriendschap met plebaan Van Susante in wie ze vertrouwen stelde. Van Susante gedoogde dat de Kikvorschenkapel al spelend en dansend op de viering van 50 jaar Kikvorschen de kerk binnentrokken. Dat was nooit eerder voorgekomen. Daarmee heeft de plebaan het hart van Moeder Truus geraakt. Later is zij zelfs met Frits van der Ven [de zoon van Marie van der Ven-Boelens, met wie Truus bevriend was] ter bedevaart naar Lourdes gegaan.

Moeder Truus uitte aan het eind van dat gesprek één grote angst : het voortbestaan van de Kikvorschen om reden van vergrijzing.
*Bewaard gebleven interview: Het is Dick Hertzberger [*5 juni 1929 september   +11 september 2017] geweest die met zijn toenmalige vrouw Ditje Uiterschout in november 1977, aan de vooravond van 50 jaar Kikvorschen, de werkelijk story van de hofkapel heeft vastgelegd. Maar deze bandopnamen bleven lange tijd onbereikbaar so wie so voor de pers. De familie Bosmans - als ze al wist waar ze opgeslagen lagen- het gebruik ervan geblokkeerd. 

** Katholiek gedoopt
Truus Bosmans-den Dunnen, afkomstig uit Werkendam, is vanwege haar voorgenomen huwelijk met Jan Bosmans [1927] de grootvader van Hans Bosmans, katholiek geworden. Daartoe kreeg zij godsdienstles van de zusters JMJ van de Hinthamerstraat,' vertelde kleinzoon Hans bij de uitreiking van de 25ste Moeder Truus-Poffer op Aswoendsdag 21 februari 2007.
Vergrijzing
De vereniging telt 31 leden en 23 muzikanten en dan is er nog een hoop aanhang en de dassendragers. Dat zijn Bossche burgers die zich op enigerlei manier verdienstelijk hebben gemaakt voor Oeteldonk ihbv voor de Kikvorschen.
Dan is er nog de vegrijzing, een aspect waarop tijdens de presentatie van het jubileumprogramma [28 juni 2004] niet werd ingegaan.. Maar voor jongeren is het weinig aanlokkelijk zich aan te sluiten bij een groep - veelal - oudere mannen die op hun traditionele manier vergaderen, uitgaan en muziek maken. Die traditie ligt toch wel anders dan bij een harmonie, band of fanfare gebruikelijk is. .
Financieel lukt het de komische fanfare aardig rond te komen. Zij weet zich verzekerd van bijdragen en diensten van/door sponsoren, te weten: De Bossche Omroep, Rabobank, Moonen Schildersbedrijf, Artishock Projecten, Theater aan de Parade en Drukkerij Van Gerwen en Appèl.
 © paul kriele, 28 juni 2004.
---------------------------------------------------------
Hoofdpersonen

	..............
Prins Amadeiro XXIV draagt hier zijn Bougondisch costuum voor de twee carnavalsdagen maandag en dinsdag. Rechts boven: Peer van den Muggenheuvel en Driek- Stolzenbach - Pakaon. foto's © algemeen Oeteldonks persbureau/ Hoffotograaf Yvette Boltze, november 2002.	...............

 
De twee meeste populaire hoofdrolspelers van het dorp Oeteldonk:  Prins Amadeiro XXIV die zijn zomerpaleis **bezoekt in het pronkjuweel Oeteldonk. Dan Peer van den Muggenheuvel, de burgemeester ofwel gastheer, die drie dagen lang het dorp Oeteldonk bestuurt.
Voor Karel Noordzij is het zijn zesde jaar als Prins Amadeiro en voor Piet Lathouwers zijn zestiende jaar dat ie deze specifieke functie bekleedt.

** Noot zomerpaleis: Tot 1984 heette hotel Central tijdens carnaval het Winterpaleis van de Amadeiro's, maar Lily Voets introduceerde de naam zomerpaleis omdat de prins in de Oeteldonkse winter naar zijn zomerpaleis gaat....
Nog een hoofdpersoon, maar dan toch op een meer bescheiden achtergrond, is Driek Pakaon. Voor deze rol in het dorp Oeteldonk staat al generaties een lid uit het geslacht Stolzenbach garant.
Driek is de veldwachter die borg moet staan voor de veiligheid van prins en peer en het volk de boeren en durkskes op een afstandje moet houden.

Driek Pakaon
De naam Stolzenbach hoort bij een echte Bossche familie. Sedert 2001 is Rob de uitverkorene om de rol van Driek Pakaon te vervullen. Ton Cor, Toon en [over]overgrootvader Frans gingen hem voor. Ton 'deed' het 24 jaar, zijn vader Cor 30 jaar, Toon 37 jaar en Frans 30 jaar. In toaal maken de Stolzenbachs in een ordelijk Oeteldonk 121 jaar de dienst uit. 
De appel valt niet ver van de boom want de voorouders van Frans kwamen als militair mee met Zwitserse regimenten. Zo was het toen en meer recent [2001] werd Rob Stolzenbach als nieuw benoemde veldwachter -na een proeve van bekwaamheid- in het Bossche politiebureau geïnstalleerd. Dus alles verloopt ook hier volgens protocol.


Terug naar boven